'We moeten vechten tegen die
grijze middenmoot-televisie'
Hans van Willigenburg presenteert
jubileumshow van Anneke Grönloh
Rtv show
'Frank Rijkaard, nog
een jaartje alsjeblieft'
'Het is voor mij een eer hier op te treden'
T
De Amsterdammer is een
generatiegenoot en vriend van
de nu 52-jarige zangeres en
volgde haar carrière op de
voet. Enthousiast vertelt hij
anekdotes over de jaren zestig,
toen Grönloh zelfs zo populair
was dat ze alleen na sluitings
tijd de Bijenkorf in kon en de
politie paraat stond om haar
veilig een concertzaal binnen
te loodsen.
Toen Jonkers afgelopen zo
mer het idee voor de jubileum
show kreeg nam hij contact op
met haar platenmaatschappij.
„Als particulier lukt je zoiets
niet in je eentje, maar ze waren
meteen enthousiast", vertelt
hij. „Ik ben bovendien bijzon
der blij met'de Stadsschouw
burg want ik wilde beslist een
lokatie op niveau."
(Een paar dagen voor de show
zijn nog steeds kaarten ver
krijgbaar. Voor reserveringen
kan worden gebeld met de
kassa van de Stadsschouw
burg (tel. 020 - 6242311). De
aanvang is 20.30 uur)
.ZATERDAG 17 DECEMBER 1994
F
Eric Oosthoek trots op IKON-serie 'Oog in oog
Jack Spijkerman op de bres voor
Frank Rijkaard. foto archief
VARA 's 'Steen en Been Show' voert actie
dat wordt vertoond ter gelegen
heid van de herdenking van vijf
tig jaar vrede.
Oosthoek: „De allereerste af
levering van Oog in Oog, geti
teld De Brizmilah, maakte ik
eveneens met Eli Asser. Het
stuk ging over een joodse man
die terugkeek op de oorlogsja
ren. Het was eigenlijk voor het
eerst dat Eli over zijn oorlogs
verleden schreef. De samenwer
king verliep erg goed, vandaar
dat ik hem een tijdje geleden
heb gevraagd voor dit project."
Het Laatste glas Melk is een
autobiografisch verhaal dat
speelt in 1943, aan de voor
avond van de ontruiming van
de joodse psychiatrische inrich
ting Het *Apeldoomse Bosch,
waar- Asser in die tijd werkzaam
was. De Duitsers voerden het
personeel en patiënten af naar
Auschwitz, waar iedereen is
omgekomen.
„We moeten het nu gaan op
nemen. Het is een lastige klus,
we moeten zeer zorgvuldig te
werk gaan, want je kwetst gauw
iemand met zo'n onderwerp. Eli
Asser is als raadgever nauw bij
de verfilming betrokken."
Relaties
Het stuk van Asser mag gerust
worden gezien als een typisch
IKON-produkt. „Ons drama
gaat vrijwel altijd over relaties
tussen mensen, om de sociaal
maatschappelijke context", zegt
Oosthoek. „IKON-drama geeft
altijd een bepaalde kijk op de
samenleving, een momentop
name van hoe wij vinden dat
het is gesteld met bepaalde
maatschappelijke groeperingen.
Het gaat èrgens over en ik pro
beer het altijd zo spannend en
emotievol mogelijk te visualise
ren. Met deze uitgangspunten
hebben we, denk ik, een be
langrijke lijn uitgezet binnen
het televisiedrama."
De produktiviteit en de gedre
venheid van Oosthoek zijn op
vallend. Juist die eigenschappen
dreven hem ertoe over te stap
pen naar televisie. „Ik ben hele
maal geen kijkcijferfreak, maar
ik wil wel graag dat program
ma's bekeken worden. Wij heb
ben tussen de drie- en de zes
honderdduizend kijkers per
keer. Dat haal je niet met een
voorstelling in het theater.
Toneel en televisie, zegt Oost
hoek ook, zijn twee totaal ver
schillende disciplines. „Toneel
heeft het fascinerende van dat
chemische moment, het sa
menzijn van publiek en acteurs,
de vonken die overspringen.
Dat is het mooie van theater.
Het mooie van televisie is het
grote publieksbereik. Daarbij
werk je als regisseur stukje voor
stukje naar een zo hoog moge-
Ze kwam deze week terug uit
Singapore waar haar concert
20.000 bezoekers trok. Haar
agenda voor de komende tijd
zit vol optredens in binnen- en
buitenland en zaterdag komt
haar nieuwste CD uit. Zange
res Anneke Grönloh staat deze
maand 35 jaar op de planken
en heeft al die tijd een grote
schare fans gehouden. Dankzij
bewonderaar Gerard Jonkers
kan deze mijlpaal maandag 19
december in de Amsterdamse
Stadsschouwburg worden ge
vierd met Hans van Willigen
burg als presentator van een
grote jubileumshow.
Jonkers heeft ervoor gezorgd
dat Benny Neyman, Ronnie
Tober, De Raggende Manne,
Sjoukje Smit, Julya Lóko en
Jacques Herb komen optreden.
Voor de pauze brengen ze alle
maal een nummer dat door
Grönloh bekend is geworden.
„Wie wat zingt moet nog even
een verrassing blijven, maar
we hebben zorgvuldig uitge
zocht welk nummer het beste
Anneke Grönloh zal schitteren in de Amsterdamse Stadsschouwburg.
fotoarchief
bij welke artiest zou passen",
vertelt Jonkers. Hij wil alleen
verklappen dat de jaren zestig
hit Brandend Zand natuurlijk
niet mag ontbreken.
Na de pauze treedt Grönloh
zelf op met nummers van haar
nieuwe CD op muziek van de
Zweedse componist Martin
Claman. Vrijwel alle teksten
zijn van Jan Rot en gaan over
actuele thema's als discrimina
tie en emancipatie. Van J.C.
Bloem koos ze voor deze CD
het gedicht November. Jonkers
belooft echter dat Grönloh ook
een keus uit haar internationa
le successen zal zingen.
Een scène u(t 'Sanne', ook een succesvolle produktie waar Eric Oosthoek voor tekende. foto archief
Eric Oosthoek: „IKON-drama geeft altijd een bepaalde kijk op de samenleving." foto cpd
lijke kwaliteit. Uiteindelijk, als je
de montage achter de rug hebt,
ligt het vast. Bij toneel gebeurt
er elke avond wat anders. Dat is
mooi, maar het kan ook een na
deel zijn omdat de voorstelling
de tweede avond bijvoorbeeld
slecht loopt. Film is net een gro
te jumbopuzzle of een boek. Je
schrijft hoofdstuk na hoofdstuk
en op een gegeven moment is
het wat het is, dan zit je op de
top van wat je in huis hebt."
Repetities
Zijn theaterachtergrond komt
ook in Oosthoeks manier van
werken duidelijk naar voren. Hij
repeteert altijd uitvoerig en in
tensief, iets dat je zelden tegen
komt in de televisiewereld.
Maar Oosthoek hecht veel be
lang aan dat repetitieproces,
ook al omdat hij over het alge
meen met een laag budget
moet werken. „Ik moet zo effi
ciënt mogelijk omgaan met de
tijd die ik op de set ter beschik
king heb. Daarom is een goede
voorbereiding van groot belang.
Ik kan niet nog eens op de set
gaan nadenken over hoe ik het
wil hebben."
Ook moet het klikken tussen
hem en zijn medewerkers.
Oosthoek zoekt bij voorkeur
naar mensen met wie hij eerder
heeft gewerkt. Kent hij de be
treffende acteurs nog niet, dan
gaat hij eerst met ze praten.
„Het is een absolute voorwaar
de dat er een bepaalde affiniteit
is. Het casten is daarom ook een
louter subjectieve gebeurtenis.
Klikt het niet, dan wordt het
niks."
„Ik vind het ontzettend be
langrijk dat wij de kans krijgen
de uitgezette lijn door te zetten.
Als je niet vecht tegen die grijze
middenmoot-televisie die zo
veel wordt gemaakt, als je geen
tegenwicht biedt aan al die co
medyseries en 'triviaal-televi
sie', draait het uit op een cultu
rele kaalslag. Ik heb niets tegen
lichtvoetig drama, er is een
markt voor, mensen willen het
zien, maar er moet ook ruimte
blijven voor die andere pro
gramma's. Mensen zijn in prin
cipe lui op cultureel gebied.
Maar je moet je niet richten
naar de vraag, nee, je moet aan
bod genereren, dan komt de
vraag vanzelf. Je moet dus boei
ende, spannende innoverende
dingen doen, méér dan alleen
boeketreeksen brengen. Iedere
uniformiteit is dodelijk."
Frank Rijkaard moet wat betreft 'De Steen en Been Show' nog een jaartje doorgaan bij Ajax. foto archief
Johan Verminnen voelt zich als Vlaming thuis in Nederland
HILVERSUM »GPD
Al vijfentwintig jaar
viert Johan Vermin
nen triomfen in Bel
gië. Maar ook hier is hij een
aantal keren op de Nederlandse
televisie verschenen. En 'Hilver
sum' draait geregeld platen van
de componist/zanger. Ten op
zichte van menige collega uit
het Vlaamse land neemt Ver
minnen wat dat betreft een be
voorrechte positie in. Want
waar Nederlandse artiesten van
harte welkom zijn bij de BRT,
daar hebben ze bij de Neder
landse omroepen beduidend
minder op met creatieve zuL
derburen.
In Nederlandse theaters
'haalt' Verminnen eveneens
veel applaus. Niet voor niets
vond onlangs Verminnens jubi
leumtournee Alles Leeft, waar
mee hij de afgelopen maanden
veel succes heeft gehad in
Vlaanderen, z'n eindpunt in Ne
derland.
„Het is me bekend dat je als
Vlaams artiest moeite hebt vas
te grond onder de voeten te krij
gen in Nederland. Dat is een ge
geven waar je je mee moét ver
zoenen. Twee landen waar de
zelfde taal wordt gesproken
maar die eikaars cultuur niet
kennen. Terwijl er zo veel van
elkaar is te Ieren. Want de twee
culturen verschillen op veel
punten van elkaar. Noem het
het katholicisme aan de ene
kant en het calvinisme aan de
andere. Noem het de vertellers
tegenover de commentatoren."
Cultureel akkoord
„Bovendien is men in Neder
land veel meer gericht op de
Angelsaksische landen dan in
Vlaanderen. Dat merk je heel
sterk bij de omroepen. De BRT
besteedt veel aandacht aan de
Vlaamse cultuur. Wat betreft de
Nederlandse radio heb ik de in
druk dat in de Verenigde Staten
wordt bepaald wat in Hilversum
wordt gedraaid. Soms denk ik
dat het hoog tijd is dat tussen
Nederland en België een cultu
reel akkoord moet worden ge-
nieuwsgierig ben t.
Hij zegt met zijn pas afgeslo
ten tournee een periode te heb
ben afgesloten. „Ik vind dat het
allemaal nog eigenzinniger
moet. Dat is iets wat ik in de af
gelopen 25 jaar heb geleerd. Als
je pas begint en mensen ver
moeden dat je talent hebt, ko
men er een heleboel die zeggen
wat je doen moet en hoe je dat
moet doen. Je bent dan nog
jong^ dus je bent makkelijk te
plooien. Maar vervolgens moet
je dat weer afleren en je zelf
zien te vinden, met behoud van
de goede dingen die je hebt op
gepikt en die voor jou van nut
zijn. Ik verbind nu als het ware
het klassieke met het eigentijd
se. Daar hou ik van. Je maakt
een synthese van de dingen
waarvan je oprecht houdt en
het kan haast niet anders dat er
een consistent geheel ontstaat."
Eenzaam beroep
Als artiest vond Verminnen na
vele jaren de formule die hem
naar eigen inzicht het beste
past. „Dat moet je allemaal zelf
verzinnen. Dat kan geen mens
voor je doen. Wat dat betreft is
dit een eenzaam beroep. Je
moet het steeds weer zelf doen.
In Vlaanderen ben ik om zo te
zeggen een stukje van het land
schap van de mensen gewor
den. Ze kennen mij en mijn
liedjes. Ik heb wel eens de in
druk dat ze blij zijn dat ik er nog
ben. Omdat ze het een stukje-
houvast geeft. En misschien ook
omdat een paar van mijn liedjes
een rol in hun leven hebben ge
speeld en wellicht nog spelen.
A vee le temps van Leo Ferré bij
voorbeeld. Daar zitten inzichten
in waarmee je verder kunt. Wat
dacht je van All in love is fair
van Stevie Wonder. Of om in
Nederland te blijven: De Zwem
mer van Boudewijn de Groot en
Sammy van Ramses Shaffy.
Hoog Sammy, kijk omhoog
Sammy, dat is toch fantastisch.'
Ter gelegenheid van Johan
Verminnens 25-jarig jubileum
is een dubbel-CD 'Alles leeft'
verschenen met daarop acht
tien van zijn bekendste chan
sons, plus acht nieuwe liedjes.
AMSTERDAM MONIQUE BRANDT
an Wolkers, Jeroen Brou-
I I wers, Maarten 't Hart, Eli
Asser. Het is een kleine
greep uit de reeks van 36 gere
nommeerde auteurs die al eens
een aflevering voor de IKON-
E dramaserie Oog in Oog hebben
geschreven. Eric Oosthoek, de
vaste dramaregisseur van IKON,
is dan ook terecht trots op 'zijn'
serie, waarvan de vierde reeks
in het najaar van 1995 te zien is.
Hij heeft het over een uit de
hand gelopen idee. „We waren
in het begin van plan niet meer
Idan twaalf afleveringen te ma
ken, maar het werd zo goed
ontvangen dat we zijn doorge
gaan."
Hij is in België bezig met de
opnamen van de serie, ander
maal een co-produktie van
U IKON en BRTN. Onder het toe
ziend oog van Oosthoek zal de
op stapel staande reeks door
Vlaamse regisseurs en acteurs
worden gemaakt. „Destijds is
I Oog in Oog ook als co-produktie
begonnen. In het derde jaar had
ei de BRT geen geld meer, toen
hebben we het alleen gedaan."
De IKON vervult een voor-
-1 trekkersfunctie op het gebied
!van TV-drama, dat ergens over
gaat. Sinds Oosthoek in 1977 de
overstap maakte van theater
naar televisie tekende hij voor
heel wat bijzondere en succes
volle produkties, zoals Sanne,
1 M.S. de Weereld, De rivier waar
in ik zwom en Twee mensen.
Projecten
Thans werkt Oosthoek aan een
j scenario dat is gebaseerd op het
boek Saint Amour van André
Truyman. Het verhaal over een
37-jarige priester die zijn celi-
5 baatsgelofte loslaat, wordt ge
bracht als driedelige serie. Als
Ide plannen doorgaan wordt de
drieluik in 1997 op TV gebracht.
Daarnaast bereidt Oosthoek een
twaalfdelige serie van tien mi
nuten durende films voor. Legt
j hij de laatste hand aan Het
J laatste glas Melk, een op zich-
f zelf staand televisiespel van Eli
Asser, de auteur die bekend
werd door succesvolle series als
Citroentje met Suiker en 't
Schaep met de vijf pooten. In ja
nuari wordt een begin gemaakt
met de opnamen van dit stuk,
sloten. Er zijn op dat gebied na
tuurlijk overeenkomsten afge
sloten. maar die bestaan voor
namelijk op papier. Ik ben voor
een akkoord dat daadwerkelijk
en voor iedereen merkbaar
wordt uitgevoerd."
Als Vlaming voelt Verminnen
zich nog altijd zeer vereerd, als
hij vanuit Nederland wordt be
naderd voor een optreden. „Als
je als Vlaming wordt uitgeno
digd in Nederland iets te doen,
ben je natuurlijk blij. Ik was zo
trots als een pauw toen Annie
M.G. Schmidt me twee jaar ge
leden uitnodigde mee te werken
Johan Verminnen: „Als je als Vlaming wordt uitgenodigd in Nederland
iets te doen, ben je natuurlijk blij." foto cpd
Jack Spijkerman van het VARA Radio 3 programma De Steen en
Beenshow is een aktie begonnen om Frank Rijkaard van Ajax
binnen de voetballijnen te houden. Rijkaard heeft bekend ge
maakt dat hij na dit seizoen wil stoppen met voetballen en dat
hij zich volledig gaat richten op zijn onlangs uitgebrachte he
ren ondermode-lijn.
Nu er van verschillende kanten geroepen wordt dat het toch
zonde zou zijn als een voetballer als Frank Rijkaard, die bij Ajax
nog steeds de sterren van de hemel speelt, nu al zou stoppen,
heeft Spijkerman de handschoen opgenomen. Hij is een brief
kaartenactie begonnen: luisteraars die nog steeds genieten van
het spel van Frank Rijkaard worden opgeroepen om een kaart
te sturen. Ongeacht of je nu fan bent van PSV, aanhanger
Feyenoord of supporter van Telstar. Wekelijks zullen op vrij
dag, op Radio 3 tussen 12.00 en 14.00 uur bekende en onbe
kende Nederlanders uitleggen waarom zij vinden dat Rijkaarc
nog niet mag stoppen.
In de loop van het volgend jaar wil Spijkerman met alle inge
zonden kaarten achter de hand, proberen Rijkaard over te hc*
len er nog één jaartje aan vast te plakken.
aan het project Een nieuwe Jas
waarbij diverse artiesten hun
versie van liedjes van haar
mochten geven. Ik vond het ook
een eer, omdat de uitnodiging
van Annie Schmidt kwam. Want
zij is toch de oma van niet al
leen alle Nederlandse, maar ook
alle Vlaamse kinderen."
Verminnen beschouwt dat
„met een beetje goede wil"
als een vorm van cultureel con
tact. „Soms verschillen de for
muleringen van Nederlanders
en Vlamingen, maar dat is juist
leuk. Het roept ook vragen op,
tenminste als je een beetje
(Kaarten met de tekst: 'Frank Rijkaard, nog een jaartje als)
blieft'! kunnen worden gestuurd naar: VARA's Steen en Be
Show, Postbus 175,1200 AD Hilversum.)
