carpet-land
jDe 'weggestopte' garage van Van Schie
Naarstig op zoek naar de
de
Bommelbode
Verkeren in
hoger sferen
Het Gesprek van de Dag
Sektegekte
Theo Bakker
Zondag 18 december
zijn wij geopend van
10.00 tot 17.00 uur
in Leiden.
1 i
ZATERDAG 17 DECEMBER 1994
17
]Acliter de huizen aan de weg timmeren
299
Kerstavond
voor
Pak
een heer van stand.
Een beroemde heer
van stand zelfs, die
inwoner van Rom
meldam. Hans
Janssen is geen
heer van stand. En
beroemd is-ie al
helemaal niet, die
inwoner van Voor
schoten. Dat hoeft
ook niet voor hem,
want hij is een dik
ke vriend van Bom
mel. In die zin, dat
het hem uitermate
veel voldoening
schenkt deze oude
brombeer in huis
te halen.
Voor alle duidelijk
heid: Janssen is lid
van de Marten
Toonder-verzamel-
clüb en is op jacht
naar alles wat met
diens stripfiguren
heeft te maken.
Boeken, puzzefs,
kaarten, je kunt het
zo gek niet opnoe
men of de 41-jarige
onderwijzer pro
beert het in zijn be
zit te krijgen. Zijn
collectie telt talloze
artikelen van Bom
mel, Tom Poes,
Kappie en Panda.
Maar vraag hem
naar het waarom
van deze passie en
hij aarzelt. Hoe
moet je in 's he
melsnaam uitleg
gen wat er zo mooi
Urn spreken voor' ^ans Janssen: "Het zijn vooral de tekeningen die het doen. En de kleuren."
zich, vindt hij, en
trots loopt hij naar
enkele puzzels die aan de muur mee jn aanrakin toen ik
hangen Deze is echt gewe - een wefkstuk maak,e *eJ
d'g .zegt hrj terwijl hiji eentak beeldverhaien de pedagogi.
van de kerstboom opzij buigt. Tia 5L, 7«nB
Haararhtpr slaat Rnmmpl mpt scne acaaemie. i sja, net zijn
Daarachter slaat Bommel met Qok de tekeningen die het doen
znn hengel een vis uit het water,
hè'Vooral oude van tijdens
goedkeurend gadegeslagen de En dje yan y[ak ema
door Tom Poes en Wammes
Waggel. „Eigenlijk zou deze
boom hier niet moeten staan.
Die hebben nog iets kinderlijks,
iets onschuldigs. De kalenders
Na een kleine rondleidhig wil
hij wel een poging wagen zijn
bijvoorbeeld zijn schitterend.
Qua kleuren ook. De prenten
mjwe! een poging wdg van ,ater zijn echt voor volwas-
liefde voor Toonder te analyse- senen
ren. „Ik kvyam er eigenlijk bij
En het is ook de figuur Toonder,
de man achter de tekeningen en
verhalen, die hem enorm aan
spreekt. „Hij heeft tenslotte een
eigen wereld geschapen. Rom
meldam is een maatschappij in
het klein. Toonder heeft de
mensen dikwijls een spiegel
voorgehouden met al zijn per
sonages die verschillende on
hebbelijkheden ten toon sprei
den. In een fantasiewereld, dat
wel, met vreemde volken en
landschappen."
Zo wordt er dikwijls gereisd in
de verhalen van Tom Poes en
Bommel. „De pa van Toonder
was kapitein dat zal er wel mee
te maken hebben. Pa vertelde
ongetwijfeld veel reisverhalen.
Maar Toonder is nu echt thuis.
In Ierland. Zijn broer had daar
een keer een huis gezien en zei:
dat is echt voor jou, het staat in
een omgeving waar je over
schrijft. Dat klopte. Toonder zag
bleef dus."
De produktie van de
oude Toonder mag
dan inmiddels vrij
wel zijn gestopt, er
blijft nog genoeg
over om te verzame
len. „Die kalenders
bijvoorbeeld waar ik
het over had. Jaren
geleden zag ik ze een
keer op een verza-
melbeurs. Maar ik
kocht ze niet. Omdat
ik toen nog zo veel
andere dingen wilde
hebben. Nu kan ik
me wel voor m'n kop
slaan. Ik heb ze
sindsdien nooit meer
gezien. En die twaalf
nummers van de
Bommelbode zou ik
ook graag willen
hebben. Maar die
ben ik zelfs nog nooit
tegengekomen op al
die verzamelbeurzen
die ik bezoek."
Veel ander fraais dus
wel. Zoals het Tom
Poes Spel. Een soort
ganzenbord? Een
kaartspel? „Joh, ik
zou het niet weten.
Ik heb het nog nooit
gespeeld." Het gaat
hem om de tekenin
gen, nietwaar. „Ja,
maar zo fanatiek ben
ik nou ook weer niet.
Ik hoef niet alles kos
te wat kost te heb
ben. Al zegt Bommel
dat geld geen rol
speelt. Ik voel me zelf
dus ook geen Bom-
fotoloek zuyderduin mej nee. Anderen
wel. Die gaan er mee
naar bed en staan er
mee op. Ik mag toch hopen dat
i de wereld lt. V
toen met eigen ogen üe weieiu jk b
waar hij overschreef. Metdie hermanjoustra.
nevels en die grillige natuur. Hij
Laatst doken er alarmerende
berichten op in de Leidse
pers: er zou een heuse sekte
in onze stad huizen: de Gem-
rod Foundation. Commotie.
Opgepast. Zandzakken. Want
sektes zijn eng. Eerst maken
zij je hoofd 'leeg', daarna je
portemonnee. En in het erg
ste geval, of het beste zo u
wilt, organiseren zij op bevel
van de onvermijdelijke 'Lei
der' eigenhandig het einde
hunner tijden. Brrrrr, en dat
allemaal in onze eigen Cobet-
straat!
Zeker, sektes zijn erg. Maar
het ergst zijn de dagelijks le
ven sektes, waartegen we niet
gewapend zijn, omdat we die
niet meer als sekte herken
nen. Je hebt er die pasgebore
nen onder water houden, om
dat zij in zonde geboren zou
den zijn, en die de kleintjes
vitale inentingen weigeren. Of
die jongens van zestien te
biecht laten gaan omdat zij
zich hebben overgegeven aan
de natuurlijke behoefte om
zich af te trekken. Ach, er zijn
zoveel sektes. Je hebt er ook
die op zondagochtend
krantjes in brievenbussen
stoppen met verleidingen om
de mensen hun goede geld uit
te laten geven aan nog meer
bezit en genot. Terwijl tegelij
kertijd bij weer een andere
sekte een man in het zwart te
gen zijn onbeminde gelovigen
schreeuwt dat zij pas goed
fout zijn als zij denken dat zij
het goed doen. Dat mag alle
maal, maar als het klein is en
onbekend noemen wij het
'sekte' en spreken of schrijven
er schande van.
Vorige week hield de Gemrod
Foundation open dag. Cen
trale zin van de handige ad
vertentie: De rijkdom van het
leven zit in de vragen, niet in
de antwoorden.' Is me dat wat,
op naar de Cobetstraat. Een
sekte met dit credo zou ik zelf
gesticht kunnen hebben. Dat
de leden binnen komen en te
gen elkaar zeggen: 'Weet jij
het? Nou, ik ook niet. Zullen
we dan maar gaan kaarten.'
Weinig kaarten bij de Gem
rod. Ik kom binnen, vrouw op
me af. Dubbele verleiding,
vorm en inhoud. Mijn jas
moet ik in de kelder ophan
gen. Symboliek, eerst moet je
naar de kelder gaan. Dan naar
zolder, waar achterin afbeel
dingen hangen uit het oude
Egypte. Bijschrift bij een gou
den hoofd op een kristallen
bol: 'Er zijn veel referenties te
vinden dat bepaalde perso
nen vroeger via kristallen bol
len mentaal naar andere pla
neten en zelfs andere tijden
konden reizen.' Verder hangt
er een afbeelding die vol zit
met voorbeelden van de 'wet
van twee'. De 'wet van twee?'
Ja, dat er een derde van komt,
als je niet oplet.
Even verder wordt aan een ta
fel uitleg gegeven over de Chi
nese vogeltarot. Vogels zijn
'sensitieve wezens'. En dan
vooral de Chinese. Maar zegt
een bezoekster: 'Je kunt ook
de letters van het alfabet ne
men en de klinkers schrap
pen, dan hou je er ook 21
over.'
Als ik over de gang naar bene
den loop hoor ik nog net een
GF-lid tegen een (be)zoeken-
de jongeling zeggen: 'Maar
wat wil je nou. Een leven kan
wel tienduizend jaar beslaan
en misschien ben jij pas aan
je eerste tachtig jaar bezig.'
Van die jongen kon ik dat niet
direct zo inschatten, maar van
de groep 'kleurendansers'
meen ik het na een chaotisch
betoog over vingers en kleu
ren en functies in het lichaam
gevolgd door een wandeling
door een denkbeeldig bos ze
ker te weten: die hebben nog
negenduizend negenhonderd
en twintig jaar te gaan voor ze
de absolute dans te pakken
hebben.
Tijd om een 'usher' (gids. lei
der) te spreken te vragen. Ik
zeg: 'Hé, usher, als de rijkdom
van het leven in de vragen zit.
Waarom tref ik hier dan een
gebouw vol antwoorden aan?
Je wordt niet zomaar 'usher',
dus er volgt een intelligent
antwoord, ledereen zijn vrij
heid. hij gelooft ook niet alles,
alleen maar dat de Chinese
keizers vroeger op basis van
de 'grondtoon' werden geko
zen. 'Misschien zie ik je nog
wel eens bij een cursus.'
Dat zou kunnen. Dat ik bij de
Gemrod verder ga werken aan
het verspreiden van mijn ant
woord. Deel het aantal keren
dat de komende weken het
woord 'vrede' valt door alle
oorlogen, vermenigvuldig dat
met het gemiddeld aantal ki
lo's dat iedereen deze maand
aankomt, maak een alfabeti
sche vertaalslag en de uit
komst zal zijn: 'Antwoorden
zijn er niet.' Kalk die tekst op
een vaandel en ga er mee op
straat lopen. Ik loop achter je
aan, tienduizend jaar lang.
Ollie B. Bommel is
Het getal vijf staat in deze da
gen centraal in zijn leven. Vijf
en een veelvoud daarvan. Hij is
bijna 35 jaar automonteur, runt
bijna 25 jaar z'n eigen zaak en
wordt binnenkort ook nog eens
50 jaar. Ter gelegenheid van al
die naderende mijlpaaltjes
houdt Hans van Schie morgen
in zijn garage open huis voor de
relaties die in al die jaren de
weg naar zijn bedrijf hebben
weten te vinden.
Dat laatste is bepaald niet ge-
i makkelijk want wie een garage
zoekt, komt niet zo maar bij
hem terecht. De werkplaats van
1 Van Schie ligt 'verstopt' op een
pleintje met garages achter de
huizen van de Leidse Lelie-
j straat. 'Poort' onderdoor (of
I nou ja poort, het is meer een
j mime onderbreking van de rij
i woningen) even naar links en
daar is de plek waar Hans van
J Schie en zijn medewerker Luuc
f Witte hun werkdagen doorbren-
gen.
I Parkeerproblemen
Ze timmeren er bepaald niet
aan de weg. „Het heeft z'n na
delen dat we hier zitten", erkent
de garagehouder onmiddellijk,
„als je meer in het zicht ligt, kun
je meer reclame maken. Maar
het heeft ook voordelen. We zijn
de drukte van de weg kwijt en
we kennen hier geen parkeer
problemen. Daar zijn een aantal
andere kleine bedrijven in I.ei-
den op stuk gegaan. Er zijn ga
ragehouders die een prent krij
gen als ze hun eigen auto voor
de deur parkeren."
Bij Van Scfiie voor de deur is
plaats genoeg en wie er een
maal 'zakelijk' heeft geparkeerd,
komt vaak terug. Dat gebeurt
natuurlijk niet als de reparateur
een automonteur is van het ty
pe: voor garantie moet je bij de
bouvier zijn. „Klanten komen
hier voornamelijk terecht door
mond-tot-mond reclame", weet
Van Dale doet een boekje open
'Vrouw, zie ook Hemel en Hel'
heet het nieuwjaarsgeschenk
van woordenboekmaker Van
Dale Lexicografie. Ewoud San
ders en Nop Maas namen voor
dit boekje een aantal humoris
tisch - satirische woordenboeken
in Nederland in de 18de en
19de eeuw door. En geven daar
uit een korte bloemlezing. Zo
schreef Betje Wolff in haar Re
gister zonder boek uit 1771 over
de zondag 'Deze dag is ge-
schaapen, voor fatzoenlijke Lie
den, om in de agtermiddag te
peuzelen, of's avonds hartelij
ker dan naar gewoonte te eeten;
Voor studeerende wezens om
hun agterstallig werk in te
haaien En zo zijn er meer.
Spiritus Asper en Lenis (scherpe
en zachte geest) was het pseu
doniem van B.T. Lublink Wed
dik. Hij schreef vanaf 1844 voor
het blad De Tijdspiegel. 'Baard
is een merkwaardig iets aan
jonge mannen, oesters en wal-
visschen - de eersten worden er
om gerespecteerd, de tweeden
van gezuiverd, de laatsten des
wege gevangen'. Gehaat werd
de journalist Iz. J. Lion, die zelfs
stenografeerde in de Tweede
Kamer. Hij noemt een tenor bij
voorbeeld een dunzanger. In
1869 verscheen een Humoris
tisch Album. 'Drama: Onze toe
komst in Nederlandsch-Indië
Al met al maakten Sanders en
Maas een curieus boekje voor
de klanten van Van Dale. Vooral
bestemd, maar dat zal duidelijk
zijn uit het voorgaande, voor de
echte liefhebber van taal.
emiel fangmann
Hans van Schie (rechts) en zijn medewerker Witte voor de toegang tot het pleintje: „Klanten trekken we voor
namelijk door mond-tot-mond reclame." foto hielco kuipers
Van Schie dan ook. „En als ze
hier eenmaal zijn heb je meteen
meer meer contact dan in een
grote garage. We hebben geen
receptie, er zijn geen formalitei
ten en we stellen meteen een
diagnose", antwoordt hij op de
vraag hoe hij het zo lang op die
'verborgen' plek heeft kunnen
volhouden.
Maar natuurlijk heeft ook hij in
de loop der jaren concessies
moeten doen. Zo heeft de ben
zinepomp die hij had het veld
moeten ruimen na de oliecrisis
in het begin van de jaren zeven
tig („veel van de vaste klanten
kochten toen ccn fiets") en kan
hij moeilijk meegaan met de
snelheid die op de elektronische
snelweg wordt ontwikkeld. „Een
afleesapparaat heb ik niet. Met
zo'n computer kun je precies
zien waar iets fout zit als je het
zelf niet kunt vinden, maar die
kost wel een ton. Dat kan ik niet
investeren, dus moet ik de klant
soms doorsturen naar de dea
ler."
Ervaring
Dat gebeurt echter zelden bij
Van Schie, die er gewoonlijk wel
in slaagt de oorzaak van het de
fect op te sporen. Hij heeft er de
ervaring voor. Al op de lagere
school werkte hij ais vakantie
kracht in de garage die hij nu
zelf runt. Na de Ambachtschool
kwam hij in vaste dienst bij zijn
voorganger Groenewegen, van
wie hij de zaak (daterend van
1936) nu bijna een kwart eeuw
geleden overnam.
Een verhaal apart, volgens zijn
vrouw Ineke, die 'toevallig' pre
cies 25 jaar zijn ring draagt: „We
waren net een paar maanden
getrouwd toen hij op een avond
in november bij zijn baas moest
komen. Zelf dacht hij dat hij
een envelop zou krijgen omdat
hij tien jaar in dienst was. Dat
Groenewegen zou stoppen had
hij nooit verwacht omdat hij
maar een paar jaar ouder was.
Hij kwam dan ook ontredderd
thuis, met de mededeling: ik sta
op straat. Pas later kreeg hij het
idee voor zichzelf te beginnen."
Grote beurt
Boekhoudkundig 'gestuurd
door zijn zwager startte hij
meteen in een hoge versnelling.
„In die eerste tijd was het echt
druk", aldus Van Schie. „Het
aantal auto's groeide, de koppe
lingen en de remmen sleten
eerder en iedereen ging naar
Spanje of Italië en liet dan zijn
auto nog even snel een grote
beurt geven. Nu liggen de beur
ten veel verder uit elkaar. Vroe
ger was het olie verversen na
2500 kilometer en om de 10.000
km een grote beurt. Nu is dat
om de 7500 en de 15.000 km en
ze hebben het al over de dubbe
le getallen."
Het wordt dus allemaal minder,
omdat de auto's steeds beter
worden. „Maar het onderhoud
hou je altijd", weet hij. „Dus je
zal altijd wel een goede boter
ham in dit vak kunnen blijven
verdienen. Ook met die andere
getallen, ook op deze plek."
paul de tombe
Na de fraai ogende dames die met hun welgevormde
lijven een maand of wat geleden pikante lingerie
aanprezen, domineert ditmaal een 'dressman' de
abri's met zijn opvallende verschijning. Geen'recla-
me voor slipjes of hemdjes deze keer, integendeel de
engel die ons met vrome blik tegemoet treedt, is op
en top gekleed. In driedelig* kostuum of colbert en -
alleen 's avonds via een ingenieus trucje - compleet
met vleugels en aureooltje laat hij zien wat Hij te bie
den heeft. Een bevlogen beeld dus. Met een knipoog
naar de naderende Kerst.
Nu kan het publiek, na de soms schokkende maar
baanbrekende posters van de Italiaanse kledingfirma
Benneton, best een stootje hebben op het vlak van
de reclame. Desondanks kreeg men deze week bij
het filiaal van Hij in Leiden - een landelijk opereren
de keten met honderd winkels op het gebied van he
renmode - toch nog mensen over de vloer die de
posters van weinig smaak vonden getuigen, ja zelfs
als oneerbiedig aanmerkten. „Tien procent onge
veer", vertelt verkoper Erik. Die er meteen aan toe
voegt dat de andere negentig procent de man-enge
len juist prachtig vond. „Maar meer kan ik niet ver
tellen, dan moetje bij het hoofdkantoor in Utrecht
zijn."
Daar verkeert men, volgens woordvoerder Monique
Ligtvoet, in hoger sferen. Maar dan vooral vanwege
de positieve reacties. Ze kijkt op van de kritiek die
men in Leiden toch ook kreeg. „Dit is echt niet shoc
kerend bedoeld", haast ze zich te zeggen. „In onze
dessins voor de Kerst vind je overal cherubijntjes te
rug. Op de overhemden, stropdassen, in de voerin
gen enzovoort. We wilden daar een leuke campagne
omheen. Daar is dit uitgerold. Met die aardige gim
mick van die verlichte vleugels 's avonds. Leuk toch
zeker? Of niet soms?
Ja hoor
ad van kaam
ZOETERWOUDSEWEC 9. TEL.: 071-322300.
