Economie &Beurs
Text Lite ten onder gegaan
aan wanbeleid en misleiding
China moet snel tien miljoen banen scheppen
1,78
e
WOENSDAG 14 DECEMBER 1994
ECONOMISCH KORT
DE P C GROEP (Peek Clop-
penburg, Somebody, Mac
Maggie en P C België) gaat
als gevolg van tegenvallende
kledingverkopen banen schrap
pen. Gedwongen ontslagen zijn
niet uitgesloten, aldus J. van der
Veer, voorzitter van de raad van
bestuur. Om hoe veel banen het
gaat zei hij niet.
ABN AMRO mag in de Verenig
de Staten een effectenbedrijf
beginnen. De bank mag, als
vierde buitenlandse bank in het
land, zowel in effecten hande
len als emissies begeleiden. Dat
heeft een woordvoerder van
ABN AMRO gisteren bevestigd.
DORNIER LUFTFAHRT GMBH,
onderdeel van de Duitse lucht
en ruimtevaartonderneming
DASA, heeft van de Amerikaan
se USAir/Jetstream opdracht
gekregen voor de levering van
twintig vliegtuigen van het type
Dornier 328. Aan de order is een
optie gekoppeld voor nog eens
twintig van deze vliegtuigen.
IN DE BOUW zoeken steeds
minder jongeren zoeken een
baan. Dit blijkt uit een onder
zoek van het Economisch Insti
tuut voor de Bouwnijverheid
naar het arbeidsbestand in de
bouwnijverheid in 1993. Het
aantal werknemers in de bouw
jonger dan 30 jaar daalt, terwijl
de groep ouder dan 45 jaar in
aantal toeneemt.
ECT (containeroverslag) consta
teert dit jaar een sterke stijging
van het aantal laadkisten dat in
Rotterdam is aan- en afgevoerd.
Op de nieuwe terminal op de
Maasvlakte is sprake van een
stijging met 15 procent, aldus
een bekendmaking van ECT.
Text Lite is ondergegaan aan wanbeleid, misleiding en
een ondeugdelijke boekhouding. De toenmalige direc
teuren, de gebroeders Arie en Wim Hommel, voerden
wanbeleid, terwijl de commissarissen tekort schoten. De
aandeelhouders werden misleid over de vermogensposi
tie en aandelentransacties. Bij het werk van de toenmali
ge accountant TRN-groep, nu opgegaan in Deloitte
Touche, kunnen vraagtekens geplaats worden.
PEKING DPA-Rtr
AMSTERDAM
Daar komt kort samengevat het
rapport op neer van accountant
J. ten Wolde van KPMG Foren
sic Accounting. Het in 1990 fail
liet verklaarde Text Lite leidde
een kort maar tumultueus be
staan. Het bedrijf grossierde in
commerciële flops: pockette
lexen, lichtkranten, printers en
'cartalk' (een elektronisch te be
dienen prikbord voor achterin
de auto).
Dat een bedrijf failliet kan
gaan, is een normaal risico voor
ondernemer en aandeelhou
ders. In het geval van Text Lite
verschafte de onderneming
aandeelhouders echter mislei
dende informatie; cijfers deug
den niet en (ex-)bestuurders
kregen de gelegenheid voor een
spotprijs aandelen Text Lite te
kopen. Dit laatste veroorzaakte
miljoenenverliezen die ten laste
van het bedrijf kwamen.
In 1987 raakte Text Lite al in
grote problemen. Om dit voor
de aandeelhouders te verdoeze
len, werd een order van 10 mil
joen gulden voor een Filipijnse
klant, geheel in strijd met de
waarheid, in de cijfers opgeno
men. Niet dat de aandeelhou
ders zaten te slapen; klagers
werden echter door de directie,
onder goedkeuring van de com
missarissen, met een kluitje in
het riet gestuurd.
Verder werd er geknoeid bij
de verkoop van een dochteron
derneming in Ierland, deed de
directie zaken met een dochter
(Surtronic) waarin ze zelf belan
gen had en maakten bestuur
ders geld van de onderneming
naar hun privérekeningen over.
Terwijl de zaken verre van flo
rissant verliepen, bleven de
jaarverslagen optimistisch van
toon en werd er op onduidelijke
wijze met miljoenenposten ge
goocheld.
De accountant van Text Lite
stribbelde af en toe wel tegen,
maar het duurde tot 1989 voor
hij er mee kapte. De nieuwe ac
countant stelde een voor de on
derneming fataal, voorlopig
rapport op: omzet 1989 12,2
miljoen gulden, verlies 27,8 mil
joen. Dat resultaat was groten
deels te verklaren uit het feit dat
de onderneming vrijwel onver
koopbare voorraden toch voor
28,6 miljoen gulden in de boe
ken opvoerde. Het faillissement
kon toen niet meer uitblijven.
Hoewel veel aandeelhouders
na het bankroet
hun een oor was aangenaaid,
duurde het even voordat zij zich
verenigden voor een enquê-
teonderzoek bij de Onderne
mingskamer van de rechtbank
in Amsterdam. De Vereniging
van Effectenbezitters (VEB) trok
de kar en kon, mede dankzij
een Financiële bijdrage van de
Effectenbeurs, het onderzoek
laten uitvoeren.
Nu concludeert de KPMG-ac-
countant dat de Text Lite-direc-
teuren, de gebroeders A.W. en
H. Hommel, zich op een aantal
punten aan wanbeleid hebben
schuldig gemaakt. Vijf commis
sarissen hebben zich bovendien
onvoldoende van hun taak ge
kweten. Voorts zijn de accoun
tantsverklaringen bij de jaarver
slagen 1987 en 1988 volgens de
onderzoeker "onvoldoende ge
motiveerd'.
De 'Vereniging tot beharti
ging van de belangen van hou
ders van aandelen Text Lite',
waarvan de VEB het secretariaat
voert, onderzoekt momenteel of
juridische stappen mogelijk zijn
tegen ex-bestuurders, ex-com
missarissen en de accountant
van Text Lite. De ervaring leert
dat dat een zaak van lange
adem is. Zelfs als een onafhan
kelijk onderzoek aantoont dat
directie en commissarissen fout
zaten, dan nog is niet zeker dat
ze daarvoor persoonlijk aan
sprakelijk kunnen worden ge
steld. Een extra probleem is het
feit dat KPMG Forensic Accoun
ting geen onomstotelijk ver
band heeft vastgesteld tussen
wanbeleid en faillissement.
De werkloosheid in China mag
volgend jaar niet groter worden
dan drie procent van de be
roepsbevolking. Dat betekent
dat er werk moet komen voor
tien miljoen nieuwkomers op
de arbeidsmarkt en dertig mil
joen mensen die het platteland
verruilen voor de stad, aldus de
Chinese minister van arbeid Li
Boyong. Eind vorig jaar was het
werkloosheidspercentage in de
grote steden van China 2,6. Dit
jaar is dat 2,8.
Waar de nieuwe banen van
daan moeten komen, is niet ge
heel duidelijk. Volgens Li's mi
nisterie moeten werknemers
worden omgeschoold,
bedrijven hun activiteiten
Ex-topman van
beurs Oslo
dood gevonden
Erik jarve, de maandag ontsla
gen bestuursvoorzitter van de
effectenbeurs van Oslo, is giste
ren dood aangetroffen. Zijn li
chaam werd gevonden in een
meer vlak bij zijn zomerhuis.
Maandag ontsloeg het beursbe-
stuur de 50-jarige Jarve met di
recte ingang omdat „hij zijn ei
gen economie met die van de
beurs had vermengd". Details
zijn niet bekend. Het bestuur
liet gisteren weten diep getrof
fen te zijn door het bericht van
Jarves overlijden. Het was vol lof
over het werk dat hij de afgelo
pen 25 jaar heeft gedaan.
breiden tot andere terreinen en
dient samenwerking tussen de
bedrijven onderling te worden
versterkt. Li ziet veel in de uit
breiding van de dienstensector.
Het aantal werklozen kan nog
zeker met tien miljoen toene
men. Het betreft werknemers
van staatsbedrijven voor wie
geen werk is, maar die nog wel
op de loonlijst staan. Worden zij
meegenomen in de arbeids-
marktcijfers, dan komt de werk
loosheid in de steden uit op
16,7 procent en op het platte
land op maar liefst 37 procent
van de beroepsbevolking.
De minister van arbeid hield
in Peking een toespraak die sa
menviel met het begin van een
campagne om de grote toevloed
i het platteland
Ondernemer wil
minder belasting
AMSTERDAM GPD
De werkgeversorganisaties VNO
en NCW willen dat het bedrijfs
leven de komende vier jaar
minder belasting hoeft te beta
len, oplopend tot een vermin
dering van 2,7 miljard gulden in
1998. Ze pleiten daarvoor in een
vanochtend gepresenteerd
voorstel.
Dit voorstel staat los van het
bedrag van 4,5 miljard gulden,
waarvoor het kabinet de bedrij
ven de komende drie jaar wil
ontzien. VNO en NCW willen
tevens 3,3 miljard op loon- en
inkomstenbelasting besparen
en 500 miljoen aan aftrekposten
voor kleinere bedrijven mogelijk
maken.
naar de steden in goede banen
te leiden. De Chinese TV liet
beelden zien van overvolle trei
nen van de landbouwgebieden
naar de steden. Mensen die
werden geïnterviewd, zeiden
geen werk te hebben en te ho
pen op een baan.
Met ingang van het komende
jaar treedt in China een nieuwe
arbeidswet in werking. In Pe
king worden deze week 2,4 mil
joen folders verspreid om de
bevolking duidelijk te maken
wat er gaat veranderen. Zo wor
den de arbeidsverhoudingen op
een wettelijke leest geschoeid
met duidelijke rechten en plich
ten voor zowel werkgevers als
werknemers.
Li verklaarde dat de nieuwe
regels in de plaats komen van
Bedrijfsleven is
zeer optimistisch
DEN HAAG ANP
Het Nederlandse bedrijfsleven
is wat betreft economische ont
wikkeling „zeer optimistisch ten
aqnzien van 1995". Dat blijkt uit
de jaarlijkse ERBO-enquête (En
quête Regionale Bedrijfsontwik
keling) van de gezamenlijke Ka
mers van Koophandel.
Voor dit onderzoek zijn ruim
63.500 ondernemers onder
vraagd.
Het optimisme van de bedrij
ven vindt zijn oorzaak in de
goede ontwikkeling van de ex
port dit jaar. Dat komt onder
andere door de aanhoudende
groei in de Verenigde Staten en
het economisch herstel in West-
Europa.
het huidige systeem van levens
lang gegarandeerde arbeids
plaatsen. De nieuwe arbeids
voorwaarden worden volgent
jaar van toepassing in die sect
ren van de econpmie die zich
aardig hebben ontwikkeld. Vooi
andere sectoren geldt een latere
ingangsdatum.
Volgens het dagblad China
Daily krijgen zeker drie miljoen
werknemers in China geen sala
ris, omdat de bedrijven waar zt
werken zwaar verlies lijden.
Verder zou een half miljoen
pensioneerden al een tijdlang
geen geld meer krijgen. Li ver
Haarde dat dat sociale onrust ir
de hand werkt en negatieve ge
volgen heeft voor de verhou
ding tussen werkgevers er
werknemers.
Meer omzet voor
supermarkten
LEIDSCHENDAM ANP
De omzet van de supermarkten
is dit jaar met 3,5 procent geste
gen tot 37 miljard gulden. De
volumestijging bedroeg 1,9 pro
cent, de prijsstijging 1,6 pro
cent. Dit heeft het Centraal Bu
reau Levensmiddelen (CBL) gis
teren gemeld.
De prijzen in de supermark
ten blijven hiermee een half
procent achter bij de stijging
van voedings- en genotmidde-j
len in het algemeen. Dit is vol-j
gens het CBL het gevolg va
felle concurrentie tussen super
markten onderling. De con
menten hebben daardoor
1994 ongeveer tweehonderd
miljoen gulden 'verdiend'.
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
atag hold c.
Hhiongrnrc
ballast neflamc.
3.70 3,70 hagemeyer
57 20 57,30
154.50 153.50
109.80 109,00
65,70 65,70
68,00 68,00
72,001 72,00
14,00 «helvoet holding 26,00 26,00 porceleynel
190,00 189,50
26.90 26,90 hoopefl
70.10 70.00e
1390.00 1385.00
1360,00! 1355,00
280,00 280,00
152,00 154,50
21,50 21 50
32,20 32.10
206.00 206,00
117,00 118.20
266,50 266,50
91.70 91.90
40,70 40,70
72,20 72,20
213.00e 213.00 bolsw*
62,00 f 62,00
169,00 169,00
120,00 120,50
1950,00 1949,00
19,57
25,00
89,30
34.50 *34.60 shgroteneer
63.90 63.90 sm.untcert
87.50 87.50 naeff
52.001 52.00 nagron c
82.50 82.50
131.00 131.00
43.20 43,30
204.00 203,60
1610,00 1610,00
21100.00 21100.00
40,60 40.70
2590,00 2590,00
52,80 52.80
7060.00 7060,00
56,00
85,30
89,50
57.20
59.30
84.50
50.30
236,00
56,50
203,00
133,50
06/12/94 42.30
26/04/94 179.10
05/01/94 32,50
07/01/94 62.60
13/05/94 173.70
14/09/94 104.00
01/02/94 14.50
26/01/94 13,90
20/12/93 65.50
25/01/94 41,40
07/12/94 202,50
29/08/94 43,60
04/08/94 40,00
29/09/94 41,20
.11/02/94 184,60
16/11/94 47.60
13/05/94 47,70
12/04/94 60.00
23/02/94 43,30
29/08/94 38,10
09/02/94 70.80
22/04/94 38.50
08/02/94 178.40
29/04/94 42,00
02/09/94 151.80
02/02/94 101.20
06/10/94 60,90
27/06/94 110,20
15/12/93 53,00
15/12/93 191,80
05/10/94 33,60
20/06/94 65,20
05/04/94 196,20
21/12/93 132,50
27/06/94 17.30
16/03/94 14,50
07/10/94 73,80
07/10/94 45,50
15/12/93 256,00
15/12/93 72,80
02/06/94 76,50
07/10/94 82,00
110,50
52,60
191,90
33,80
65,60
196.50
133,10
17,30
13,00
73,80
45,60
256,80
72,90
76,70
82,20
42,90
48,00
22/09/94 187,70 186,80
21/06/94 54,80 54,90
25/10/94 52,"80 53,30
13/12/93 75,70 75,70
27/06/94 46.10 46.40
15/12/93 51.50 51.70
25/10/94 76.30 76.10
15/12/93 42,70 42.60
27/06/94 195,30
13/12/93 45,00
13/12/93 172,80
21/06/94 122,00
50 4.50 5', 70
:c 790.00 75 68.00 a 65.00
in 720.00 30 11,00 10.00
17,20
12,50
73,50
45,50
256,80 257,
72,90
76,70
82.00
42,80
48,00
73,70
77,00
82,60
43,30
48,20
:b 180,00 10
10 5,70 3,70 a
53.30 52,80 53,00
75.70 75,00 75,00
45,00
173,50
121,30
76,60
42.80
197,00
76.10 76,50
42,30 42,80
195,40 197.00
EDELMETALEN
194,60 197,00
1040,00 1040,00
24,50 25.00
562.00 562.00
42.90 42,90
20.00 20.00
121.50 122.00
58XX)a 5&00a
56.30 56,50
488,00 488.00
22,00 22,20
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
20 1,50 1.20
14 18,50b 19,10
10 2,00 a 1.90
Amsterdam - Prijzen van vorige beursdag
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op
openingskoers
f
gedaan en laten
hJ
hoogste koers in 12 mnd.
g
bieden en ex dividend
l)
laagste koers in 12 mnd.
vorige koers (slotkoers)
gedaan en laten ex dividend
Ik
1
gedaan en bieden ex dividend
ho
hoogste koers
la
laagste koers
exclaim
stopkoers
d
ex dividend
sk
slotkoers
gedaan en bieden
sk2
slotkoers 2 beursdagen terug
apr 18.00 27 0.50
OVERIGEOBLIGATIES
BUITENLANDSEAANDELEN
.39 105.35 105,30
456.50 460.50
103,50 103,70
'7.00 aab 65/B 93
50,80d 50,80 aab 71/4 86-06
3000,00 - aab 63/4.86-06
62.50 61.50 aab 63/4 87-97
108,30
105.35
109.30
8Ï08 10k30
fortis fin 65/8 93
gen el cap 6 93
gen el cap 51/2 9/
■adb87/8 91-98
96 2Cfc7 ibfd 61/4 87-97
104,30 104,00
101.85 101,80
100.25 100,25
104.20 103,90
102,20 102,00
98,10 98.50
95,50+ 95,30
7,36 104,80 104,60
7.04 101,60 101,40
- 100,60 100,60
7,91 104.20 103,90
95,30 94,90
200 15,50 a 13.50
25 1,60 a 0.90
42 1,00 a 2,20
i 60.00 10 8,71
52,50 11 3.2'
70.00 12 18,8'
erkt 21,170-21,770
21,130-21,730
tt 23,370
23,330
CONTANT VREEMDGELD
1,200 1,320
27,10 29,60
109,35 113,35
2,61 2,86
34,60 37,10
31,00 33,75
0,62 0,79
19,25 23,25
2,55 2,80
09,75 11,45
172,00 178,00
24,10 26,60
15,62 16,12
0,0031 0,0058
129,50. 134,00
n (10.000)
oon(lOO)
11.(100)
port.escudo(lOO)
;.(100)
e lira (100)
zweedse kr. (100)
zwits.fr (100)
BELEGGINGSFONDSEN
56,30 56,30 hooge huys hypf.
6,00 103.55 103,15
7.80 86,90 86,90
8.00 106,00 105,20 a° a
6,73 102.45 102,20 T13"
6.66 99.15 99,00 atinan
10,50 rgamerica fund 134,60 133.80
60,80 rgdivirentef. 51,40 51,40
61,38 rg enter, mark. f. 98,30 99,00
daiwa security yen
du pont de nem.
2800 28,10 aab 61/2 bb-93
35.20 35.20
82.70 83,00 donau fonds
72.20 73,20 dp amer.gr f S
183,00
20K00
265.00b 265,00b
93,00 93,60
142.00
102,80
103.50
101.55
62.00 61,00
STAATSLENINGEN
108,60 108,60 nl 71/28;
104.35 104,35 nl 71/28F
104,95 104.95 nl 71/28'
108,40 108,28 71/2 nl 91
106 80 106,70 nl 71/4 85
106,90 106,75 nl 71/49/
107,15 107.00 nl 71/49/
107.30 107,10 nl 7 85-9(
105.85 105.65 nl 7 891-11
105,80 105.55 nl 789111
106,45 106,30 nl 7 89IV-
107.35 107,15 nl 7 93-0;
100,55 100,55 nl 63/4 78
104.85 104.80
103,60 103,45
100,27 100.27
100,78 100.75
100.35 100,35
bng 75/8 92-0;
bng 7 93-99
bng 7 93-03
95.30 95,30 ong65'8 93-01
100,00 100.02
88.15 88.15 c
cbn 81/2 90-00
98,84 98.75 nlgrb31
100.30e 100,31
100,45 100,45
100,10 100.10
97.70 97,70
98,00 98,00
96.90 96.90
99.50 99.50
100.52 100.52
101.40 101.40
101.60 101.50
6,94 99.15 98,70
7,87 90.20 89,10
6,85 102,85+ 102,85
6.85 99,45 99,35
- 100.65 100.55
7,97 103,20 102,80
7.23 102.50 101.90
7.03 100.50 100.30-
1/4 94p00
5/885-05
tr 61/293
ir. 61/4 88
99.85 99.85 nigro21/2v
99.70 99.70 nlgrb21/2d
sbc fin. 61/294
shv h 7 88-95
shvh 63/4 87/97
snsgr 61/2 94p01
sns gr 6 93p99
snsgr 51/2 94p99
swd lbnk.g.73/4 92
unil 61/2 94p04
ver spbnk 71/4 89
vnu 63/4 83-95a
vsb gr 83'4 90
vsbgr 81/2 92-99
6.95 100.15 - 100.15
7.02 103.80 103.30
93.10 93,20 -
20,00 20.30
7,09 103,95 103.40
- 100.10 100,05
7,14 102.95 102,20
- 98,50 98,20
7.54 99.30 99.20
98,40 98,10
- 100,30 100,25
6,95 99,60 99,50
6,97 100 70 100.30
7.46 104.00 103.8C
aegonaandelenf.
aldoli bondf
alg.fondsenbez.
156.30 156.10
43.50 43.50
441.00 443.00
87,60 88,00
34,60 35.00
100,20 101,40
50,90 50.90
1226,00 1226,00
6,80 6.80
75.70 75.70
92.50 93.10
emf rentefonds
28.00 28.00
33,50 33,50
152,60 152,60
10.60 10.60
ingbnk oblig fds
mg bnk rentegr f
mg bnkspaard f.
58,80 58.80 jade Ion
92,70 92,50 japanco
101,80 101,50 jap.md.i
104,10 103,80 lapsed
22 40 22,20
203.90 203.90
rg hollands bezit
rgobi mixfund
rg pacific fund
10,50 10,50
87,00 87.10
123.40
21,50
137,70
gaf am.obl f. ecu
gaf bfr.liq.f. bfr
gaf dm hq! ecu
gaf dm obl.f. ecu
77,00 gafeng liq.f.ecu
- gaf eng.obl f.ecu
4,90 gafeuraandf ecu
10,50 gaf eur.oblf ecu
1,24 gafgl.managf.eu
118,00a gaf jap.aandf. ecu
92,70 gaf jap.liqf. ecu
102,80 gaf jap.oblf. ecu
101.90 gafn-am.aandfec
122,90 gaf v.oost aandf.ei
21,50 german city est.
100,70 suez growth fund
16,80 to'stèeg. beleggmij
304.00 304,40
55,20 vsbhq.groeif
573.00 573.00 wbomt.be
91.10 90.90 groeigarant
93.20 93,20 holl obhgfonc
93.20 93,20 holl.pacificf.
57.40 world prop f
96.60 96.80
109,60 110 10
102^50 102.50
88,50 88,00
83,00 83,10
29,00 28,90
16,30 16,30
33,30 33,30
87,10 89.20
65,50 65.50
32.00 32.00
54.00 54.00
98,60 98,60
100,20 100,20 f
66,30 66,10
97,60 98.50
92.10 92.10
95,00 95.00
60.20 60,10
56.70 56.60
169.70 169.40
38,70 38,60
