UIT:
'De Wereldomroep was ingeslapen'
V
'Media geven vaak een te negatief beeld van oud-zijn'
Rtv show
'Golden Girl' speelt
overtuigende moederrol
MAANDAG 12 DECEMBER 1994
Directeur Lodewijk Bouwens stoft imago omroep af
De Wereldomroep is erin
geslaagd meer Nederland
se luisteraars aan zich te
binden in Europa en
Noord-Afrika. In de perio
de januari tot oktober
stemden 1,7 miljoen va
kantiegangers op de Euro
pa-uitzendingen af. Dat
zijn er 200.000 meer dan in
1993. Dit blijkt uit onder
zoek van de NOS, uitge
voerd in opdracht van de
Wereldmomroep. De on
dervraging had betrekking
op het mediagedrag van de
ruim zes miljoen Neder
landers, die één of meer
vakanties in het buitenland
doorbrachten. De grote
publiekstrekkers waren het
nieuws en de actualiteiten,
met name de ochtenduit
zendingen. Zo'n 675.000
mensen luisterden vrijwel
dagelijks naar de ochtend
uitzendingen. In juli luis
terden er dagelijks 300.000
mensen naar de verslagen
van de Tour de France.
Onveranderd hoog blijft de
bekendheid van de We
reldomroep onder vakan
tiegangers: 88 procent. Een
interview met de nieuwe
directeur Lodewijk Bou
wens.
II
Lodewijk Bouwens: Er heerst bij ons nu een sfeer van 'we gaan e
M o'n zes maanden ge-
W leden begon Lodewijk
JÊ1—^4 Bouwens als directeur
van Radio Nederland Wereld
omroep en het heeft er alle
schijn van dat het stoffige
imago dat deze internationaal
georiënteerde omroep jaren
heeft achtervolgd, nu enigszins
wordt afgeschud. „Dit is een
fantastisch bedrijf. Niets te ma
ken met een identiteit, zoals
omroepverenigingen hebben.
We zijn in staat om prachtige
programma's te maken; inhou
delijk interessant. Ik praat daar
om veel met programmama
kers, dat zijn m'n intellectuele
'sparring-partners'."
Enthousiasme kan Bouwens
(48) niet worden ontzegd. Toen
hij deze zomer het absoluut ka
rakterloze gebouw binnenstap
te, gaf de toen heersende sfeer
echter geen enkele aanleiding
om vrolijk te zijn. Logisch, de
Wereldomroep zat middenin
een reorganisatie. Zo'n 90 men
sen moesten eruit. „Er was een
enorme onrust - gevoed door
onzekerheid - onder het perso
neel. De gesprekken waren vol
komen vastgelopen. Ik kan me
overigens voorstellen, dat het
personeel perplex was. Dat had
ook te maken met geringe
openheid van zaken, een af
spraak tussen de directie en de
ondernemingsraad."
Volgens Bouwens had de re
organisatie al in een veel eerder
stadium moeten gebeuren. „De
Wereldomroep was als organi
satie een beetje ingeslapen. Al
les bleef de laatste jaren bij het
oude. Er is lange tijd een ouder
wetse manier van bedrijfsvoe
ring gehanteerd. Er werden bij
voorbeeld Franstalige uitzen
dingen voor Afrika en Portugese
programma's voor Brazilië ge
maakt, maar er luisterden
slechts weinig mensen naar.
Het was een schot hagel, in de
hoop een vogel te raken." De
Franstalige Afrikanen luisterden
nauwelijks naar de Nederlandse
Wereldomroep, met name door
de enorme cocurrentie. „Een
kwantiteit waar je met kwaliteit
niet tegenop kunt boksen."
Meertalige programmagi
ds
Het mes moest en moet erin.
Een taak die Bouwens niet af
schrikt. Hij was al eerder be
trokken bij grote reorganisaties
bij de gemeente Den Haag en
bij het bedrijf Schroevers. Daar
voor werkte hij onder andere bij
een airco-bedrijf, de gemeente
Voorburg en bij de Kinderbe
scherming. Op dit moment
heeft Bouwens in zijn woon
plaats Laren een adviesbureau
(tje), „dat een slapend bestaan
leidt." Bouwens heeft, met an
dere woorden, overal maar en
kele jaren gezeten. Hij heeft de
ondernemingsraad echter be
loofd om niet snel bij de We
reldomroep te vertrekken.
Dat zou ook niet zo gemakke
lijk kunnen, want de nieuwe
Wereldomroep-directeur heeft
ambitieuze plannen. Wat te
denken van zijn idee om de
middengolfzender 747 (die nu
door Radio 1 wordt gebruikt)
samen met de NOS en de bin
nenlandse omroepen te vullen.
Hij is al in gesprek met NOS-ra-
diodirecteur Willem van Beuse-
kom. „Wij zijn in staat een an
der, afwijkend Nederlands pro
gramma ten opzichte van de
Radio 1- tot en met 5-program-
mering, te maken. We zouden
iets kunnen maken dat lijkt op
onze Europa-uitzendingen. Van
Beusekom vond het in elk geval
een poging waard om het te
proberen. Het laatste woord is
nu aan de politiek."
Bouwens is ook van plan om
een meertalige programmagids
in eigen huis te maken. Volgens
hem is daar een markt voor.
Verder zijn er plannen om een
zogenaamde 'Vriendenclub van
de Wereldomroep' op te rich
ten. Toen dat laatste door de
microfoon werd meegedeeld,
lag er de volgende dag al een
cheque van 50 dollar in de bus
van een luisteraar. Kunnen de
medewerkers, die de afgelopen
jaren een min of meer 'slapend'
bestaan hebben geleid, althans
nauwelijks werden gestimu
leerd, hem wel volgen? „Ik lui
de hele dag tegen iedereen aan.
Mijn plannen hoeven niet mor
gen gerealiseerd te worden,
maar wel graag overmorgen."
Bruggenbouwer
Intussen reist een aantal We
reldomroep-medewerkers naar
enkele Derdewereldlanden, om
'zaken' te doen. In landen als
Rwanda, Costa Rica en bijvoor
beeld Brazilië worden allerlei
samenwerkingsverbanden op
poten gezet, variërend van me
diatraining, tot uitwisseling en
co-produktie van programma's.
Ook in de voormalige Oostblok
landen tracht de Wereldom
roep, nu de grenzen zijn open
gegaan, 'bruggenbouwer' te
zijn. Dit allemaal in het kader
van de nieuwe doelstelling dat
a) er uitzendingen gemaakt
moeten worden voor Neder
lands sprekenden in het buiten
land;
b) een relevant beeld van ons
land als Europese natie wordt
geschetst in verschillende we
reldtalen;
c) de helpende hand wordt
geboden aan landen met een
informatie-achterstand.
Volgens Bouwens hoef je dan
heus geen 'gelikte' program
ma's te maken. „De mensen
luisteren niet als je constant
roept dat Nederland zo'n fan
tastisch land is. Daarom bren
gen we programma's over AIDS,
jeugdcriminaliteit, jeugdprosti-
tutie en over daklozen. Alle pro
gramma's worden volstrekt on
afhankelijk gemaakt, zonder
enige inmenging van Den
Haag." Tegen mensen die zeg
gen dat dat geen zaken zijn van
levensbelang, antwoordt hij:
„Nederland heeft veel economi
sche belangen in het buiten
land. Wij bepalen mede het
imago van Nederland. Wat
dacht je bijvoorbeeld van het
Concertgebouworkest. Dat
heeft z'n naam in de VS te dan
ken aan de Wereldomroep."
Dat kan de Wereldomroep
niet allemaal alleen. Vandaar
dat er steeds meer wordt sa
mengewerkt met de NOS en de
(regionale) omroepen. „Hoe
ver? Zo ver als het ons uitkomt.
Wat wij willen is onze program
ma's versterken. Ik weet dat er
kritiek op is. Maar het is koud
watervrees om te zeggen dat sa
menwerking met de binnen
landse omroepen de zelfstan
digheid van de Wereldomroep
aantast." Wereldomroep-man
Joop Heintz is aangesteld om
als chef-programmaverwerver
te onderzoeken welke program
ma's van de publieke omroepen
door de Wereldomroep kunnen
worden uitgezonden naar verre
streken. Dat gebeurt nu al met
een KRO- en een TROS-pro-
gramma, die dankzij de Wereld
omroep plotseling enige tien
duizenden luisteraars extra
hebben.
Goede naam
„Kijk", zegt Bouwens, „we moe
ten in een razend tempo een
stukje geschiedenis inhalen.
Over de volle breedte van het
bedrijf. Niet alleen de program
mamakers, ook de administra
tie en het personeel van het fa
cilitair bedrijf."
Bouwens ergert zich groen en
geel aan de opmerkingen dat de
Wereldomroep nog immer een
ingeslapen organisatie zou zijn.
„We hebben inderdaad een ver
keerd imago, dat absoluut niet
klopt. Wereldwijd hebben we
een goede naam. Nederlanders
denken dat we alleen maar
weerberichten uitzenden. Uit
de vele honderdduizenden brie
ven die we jaarlijks ontvangen,
blijkt wel het tegendeel."
Volgens de Wereldomroep
directeur heeft zijn omroep ook
wel degelijk toekomst, hoewel
binnen 10 tot 15 jaar de korte
golf niet meer zal worden ge
bruikt. Daarna zullen de pro
gramma's onder andere via de
satelliet en Internet worden ver
spreid. De Wereldomroep
maakt op dit moment al ge
bruik van Internet, het wereld
wijde computernetwerk, dat in
de VS is ontwikkeld. „We kregen
oplangs via Internet zelfs een
complimenteuze brief van Mar
lon Brando en David Letterman.
Die hadden eenprogramma
van ons gehoord."
Het gaat steeds beter met de
Wereldomroep, meent Bou
wens. De sfeer van 'we gaan er
voor' heerst. „Toch benijd ik
nog steeds Veronica. Dat is één
van de weinige omroepen, waar
een enorme teamspirit bestaat.
Daar ben ik vreselijk jaloers op.
Aan nestbevuiling doen ze daar
niet. Veronica staat met z'n be
drijfscultuur aan de top, dat
hebben ze duidelijk samen be
reikt."
Overigensheeft Bouwens
niets te vrezen van lastige mini-
striële bemoeizucht. De Wereld
omroep-directeur had onlangs
een gesprek met staatssecretaris
Nuis (omroep). „Die was echt
heel enthousiast over de We
reldomroep. Hij kende zelfs een
aantal programma's. Haagse
ambtenaren zijn nog wel eens
kritisch. Bij Nuis heb ik daar
geen last van gehad."
Film 'To my daughter' waargebeurd verhaal
HILVERSUM
Rue McClanahan, bekend uit
de Amerikaanse comedyserie
Golden Girls speelt een centra
le rol in de aangrijpende tele
visiefilm To my daughter. Rue
is daarin als Laura Carlston de
moeder van drie kinderen, die
de plotselinge dood van haar
oudste moet zien te verwer
ken.
Haar 17-jarige dochter Anne
zit nog op school, de energieke
Bobby gaat naar college en de
28 jaar oude Julie is succesvol
als scriptwriter in Los Angeles.
Haar carrière is veelbelovend
en lijkt in een stroomversnel
ling te komen met een nieuw
en ambitieus project. Als ze
vrij onverwacht overlijdt aan
.kanker stort moeder Laura he
lemaal in. Ze verliest haar
greep op de dingen en op haar
verdriet en verwaarloost haar
twee jongere kinderen. Het
enige dat haar nog bezighoudt
is de wens om Julie's laatste
boek af te maken en gepubli
ceerd te krijgen.
To my daughter is gebaseerd
op een waargebeurde geschie
denis en vertelt op gevoelige
manier het verhaal van een
gezin in een diepe crisis. Naast
Rue McClanahan speelt Mi-
chele Greene (uit L.A. Lawde
rol van Julie. Samantha Mathis
en Ty Miller nemen de rollen
van Anne en Bobby Carlston
voor hun rekening.
(Uitzending, vanavond, 19.55
uur, Nederland 2)
VARA brengt dramaserie over ouderen op het scherm
HILVERSUM MONIQUE BRANDT
Ouderen worden in
de media te negatief
afgebeeld. Ze wor
den in documentaires, films en
in artikelen doorgaans neerge
zet als mensen die niets meer
hoeven en niets meer willen.
„De meeste oudere mensen die
ik op televisie zie, hebben iets te
zeuren. Maar er zijn genoeg ou
deren die een andere instelling
hebben", zo vindt de net ge
pensioneerde professor Anne
van der Meiden, tot voor kort
hoogleraar public relations en
voorlichting aan de Rijksuniver
siteit Utrecht.
Van der Meiden was onlangs
te gast op een mini-symposium
dat de VARA had georganiseerd
ter gelegenheid van de presen
tatie van vier TV-films over ou
der worden. De dramareeks, die
onder de noemer Eindeloos le-%
ven in januari (steeds om 20.50
uur) wordt uitgezonden, is ge
maakt als aanzet tot een discus
sie over de rol van ouderen in
onze samenleving, aldus eind
redacteur Jan Rutger Achter
berg. „We hebben voor deze se
rievorm gekozen omdat we -
naast het feit dat zo'n serie
doorgaans meer publiciteit
krijgt - een brede maatschappe
lijke discussie willen aanzwen
gelen. Soms was het nodig de
karakters wat uit te vergroten,
aan te dikken, om het conflict
Bejaarden in opstand in 'Oude botten breken niet'.
en daarmee de discussiestof
helder te krijgen."
Van der Meiden was aange
naam verrast over de serie („Als
kijker wordt je voortdurend ge
prikkeld"), en met recht. Aan de
vier films werd meegewerkt
door een keur van gerenom
meerde schrijvers, acteurs en
regisseurs als Vivian Pieters, Yo-
ka Berretty, Ton Lensink, Edda
Barends en Jack Wouterse.
De eerste aflevering Buiten
het seizoen van Vivian Pieters
gaat over een echtpaar waarvan
de vrouw (Edda Barendse) on
geneeslijk ziek is. Tijdens een
verblijf op een waddeneiland
merkt de echtgenoot (Ton Kuyl)
dat zijn vrouw medicijnen op
spaart om een einde aan haar
leven te maken. Hij besluit dat
hij samen met zijn vrouw wil
gaan. Op het eiland ontmoeten
ze een jonge vrouw in moeilijk
heden die opleeft door het ge
zelschap van de twee intens le
vende bejaarden.
In Oude botten breken niet
komen bewoners in actie tegen
de dreigende sluiting van hun
bejaardenhuis. De bejaarden
worden gespeeld door acteurs
op hoge leeftijd: zes spelers zijn
rond de tachtig jaar.
Theo van Gogh regisseerde en
schreef mee aan het scenario
van de aflevering Eva' die op 19
januari te zien is. Het is het ver
haal van twee verliefde oudere
en luxe 'bejaarden
pension'. 'Zij' is Eva (prachtig
neergezet door Yoka Berretty),
een aantrekkelijke en gepassio
neerde vrouw van 65 die eigen
lijk te jong is om al in een tehuis
te zitten. Ze heeft - tot hij over
leed - 15 jaar voor haar invalide
echtgenoot gezorgd, en daarna
'toen ze zich al geen vrouw
meer voelde' ontmoette ze in
het pension Edward (Ton Len
sink). Edward heeft een demen
te vrouw, Auke, en voelt zich
schuldig over de verhouding.
In de film laat Van Gogh zien
dat ouderen nog wel degelijk
liefde- en lustgevoelens hebben.
De laatste aflevering, Laatste
Kwartier gaat over een weduwe
die haar geadopteerde klein
zoon Ramon voor een tijdje in
huis neemt, omdat hij thuis niet
meer te handhaven is. Na een
moeilijk begin merkt de vrouw
dat haar leven opnieuw inhoud
krijgt door de relatie met de
kleinzoon. Maar diens moeder
wil hem toch naar een tehuis
sturen. Dat leidt tot een groot
conflict.
Volgens Jan Rutger Achter
berg schetst de serie allesbehal
ve een compleet beeld van de
problematiek die oud zijn in
onze samenleving met zich mee
brengt. „Wel denk ik dat we
zelfbewuste mensen tonen die
hun leven in eigen hand ne
men. Ik denk dat deze serie een
beeld geeft van hoe wij als ma
kers graag willen dat de wereld
eruit ziet als we oud zijn."
GESPROKEfV
Columnist e
tekstschrijver Ler
naert Nijgh in Hi
„Boudewijn d
Groot woont bij mi
in. Al drie jaar. Ik was alleen, e
hij ineens ook weer. Stond-ie og
de stoep: 'Kan je me even ree
den?' Best. Uit eerdere verhop
dingen had hij noppes meegt
kregen, maar deze dame stuui
de een verhuiswagen achteg
hem aan: tot en met de vakan
tiefoto's! Sindsdien leven we i|
deze woning op een prettig
manier langs elkaar heen. Excug
ses voor de rommel. Het is in
derdaad een apekooi, maar e
groeien nog geen champignon
in de keuken."
idem:
„Of mijn gezwerf me gelukki;
maakt? Absoluut niet. Alleejc
wat dan? Ik ontmoet wel een((
mensen met wie wij jong wac
ren. Hele grote, oude, kale, keu
rig gesettelde mannen zijn dg
geworden. Enorme buiken me
'workaholic-verschijnselen' dii
uit zo'n glimmende herrie-auti
stappen. Ze zijn iets geweldi)
hoogs geworden, maar wat be
weegt ze in godsnaam? Dood
griezelig." {Ij
Leen Huijzer alias Lee Tqi;
wers in VARA Tv-Magazine:
„Seksualiteit moet intiem blij
ven. Als je op school seksuelt
voorlichting krijgt, gaat dat op
een steriele manier. En zo hoor
het ook. Een dokter praat ooi
over penis en zegt niet: laat-me
es-effe-je-lul zien. En dan da>;
fenomeen 'piercing'. Ik had e
weieens van gehoord, maar ali
ze dat dan ook allemaal later
zien, ben ik verbijsterd!"
Zanger Gordon in Panora
„Er wordt vreselijk op me ge"
let. Vooral door de roddelpers
Daar heb ik in het begin noga
wat moeite mee gehad. Tegen
woordig interesseert het mj;
niet meer wat ze over me schrij_
ven. Voor mijn part schrijven zi
dat ik het met een olifant doe"
wat kan mij dat schelen.a V J S -
Catherine Keijl in Story:
„Mijn liefde voor vrouwe^
zou de oorzaak van mijn scheitc
ding zijn? Onzin. Ik ben juist do9;
op mannen. Ik ken wel lesbi*
sche vrouwen en ik ben vool*
een programma naar een poty
tenbal in iT geweest, maar i£
ben zelf niet lesbisch. Dat ver
haal moet de wereld in geholf'
pen zijn door iemand die mte
niet goed kent."
Jan Lenferink: „Zelfs de slechtste
'Rurs' zijn goede programma's."
FOTO ARCHIEF
Jan Lenferink in Veronica: 5
„Zelfs de slechtste 'Rurs' zijiv
goede programma's, want TV i^
er tenslotte ook om je lekkeij
aan te ergeren. Ik doe mijn best*
.om gasten te krijgen, die doln
zijn op een goed gesprek, maarc
de chemie
gsprek zoals ik dat noem -
Ji
wil ook wel eens wat mankeren!
Ik ga dan tot het uiterste omt
gasten aardige uitspraken te{'
ontlokken. Hier en daar een or-L
dinaire kwinkslag en ik hou vani,
alles wat maar een beetje sme
rig is." t
De Belgische zangeres Isa
belle A in Humo:
„Ik vind het leuk als
sexy vinden, maar mijn 'won-'
derbra' blijft onder mijn bloesje.j
Geen bij elkaar gedrukte^
borsten dus."
mei,
Astrid Joosten in VARA TV-
Magazine: jj
„Ik praat niet met bladen alsï
Story en Privé omdat ze nietT
deugen en ze er niet voor terug-1
deinzen om op een begraaf-'
plaats in een boom te gaan zit-
ten om als lijkepikkers hun om-'J
zet te verhogen over de rug van
mijn verdriet. Als ik in die bla-
den lees met hoeveel mannen ik
al verkering heb gehad, moet ikt
alleen maar lachen. Laatst:
stond ergens dat Lex Harding zo]
verliefd op mij zou zijn. Dat le-j
verde twee telefoontjes op. Eetif
van mijn oma, die bezorgd in- j1
formeerde of het
wederzijds was. En
van Lex Harding n
zelf die het erg ver-
velend had gevon-
den." f
