IAEA mag Russisch
kernafval bekijken
Nederlanders antwoorden niet op satellietboodschappen
Buitenland
Passagiers Achille Lauro
mogelijk naar Oman
Koninklijke prijsstier
Berlusconi sluit pensioendeal met bonden
Opnieuw bombardement Grozny
DONDERDAG 1 DECEMBER 1994
;c Agentur CPO Geas
Gaten in boegdeuren Poolse veerboot
helsinki Finse inspecteurs hebben de Poolse veerboot Pomera-
nia verboden uit te varen nadat ze gaten in de boegdeuren had
den ontdekt. De Pomerania stond deze week op het punt van
Helsinki naar Gdansk te varen. In de boegdeuren zaten niet al
leen gaten, ook de ophanging en de sluiting waren ondeugdelijk.
De inspecteurs besloten het schip af te keuren, omdat ze een
herhaling van de ramp met de veerboot Estonia vreesden. De
Estonia zonk op 28 september. Bij de ramp, veroorzaakt door
kapotte boegdeuren, vielen ruim negenhonderd doden.
Palestijn doodt Israëlische met bijl
telaviv» Een 25-jarige Palestijn heeft gisteren in de Israëlische
stad Afula een vrouwelijke soldaat met een bijl doodgeslagen.
Daarna is hij door voorbijgangers overmeesterd. Bij zijn verhoor
vertelde hij de politie dat hij wraak wilde nemen voor de arresta
tie van zijn broer, die in een Israëlische gevangenis zit op ver
denking van activiteiten voor Harnas, de islamitische verzetsbe
weging in de bezette gebieden. Zelf zou hij.tot Arafats Fatah-be-
weging behoren.
Te weinig uitdagers Major
londen Tegenstanders van de Britse premier Major die zijn lei
derschap ter discussie wilden stellen, zijn er gisteren niet in ge
slaagd de 34 benodigde stemmen te vergaren om Major uit te
dagen. Major kan daardoor het komende jaar weer optreden als
leider van de Conservatieve Partij. Mogelijk speelde Majors be
sluit om acht partijleden te schorsen die maandag tegen de ver
hoging van de Britse bijdrage aan de EU stemden, een doorslag
gevende rol. De acht konden daardoor niet meestemmen over
het leiderschap van de partij.
Arafat collecteert 220 miljoen bijeen
brussel Donorlanden hebben de Palestijnse leider Arafat giste
ren ongeveer 220 miljoen gulden aan hulp toegezegd voor het
scheppen van arbeidsplaatsen en het dekken van uitgaven in de
Palestijnse autonome gebieden. Het hoofd van de Palestijnse
delegatie naar de tweedaagse conferentie van donorlanden, Na
bil Shaath, sprak van 'een zeer belangrijke stap voorwaarts'.
Arafat had dinsdag gewaarschuwd dat als verbetering van de le
vensstandaard uitblijft, arme Palestijnen meer en meer in de ar
men worden gedreven van extremistische organisaties die tegen
het vredesproces met Israël zijn.
Binnenkort dialoog IRA-Londen
Belfast De Britse regering en Sinn Fein, de politieke vleugel van
het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA), hebben aan het
begin van de week in stilte voor het eerst contact met elkaar ge
had om het begin voor te bereiden van een formele dialoog. Dat
heeft de voorzitter van Sinn Fein, Gerry Adams, gisteren bekend
gemaakt. De Britse regering heeft bevestigd dat een officiële dia
loog ophanden is.
V-raad handhaaft sancties Libië
new york De Veiligheidsraad van de Vejrenigde Naties heeft gis
teren besloten de sancties tegen Libië te handhaven. De straf
maatregelen moeten de Libische lëider Gaddafi bewegen de ver
dachten van de bomaanslag op PanAm-vlucht 103 uit te leveren.
De aanslag vond plaats op 21 december 1988 boven het Schotse
Lockerbie. Alle 259 inzittenden van het vliegtuig en elf mensen
op de grond kwamen om.
Piloten zien niets in Iberia-akkoord
madrid De vakbond van de Spaanse piloten heeft zich gisteren
tegen het akkoord over een saneringsplan gekeerd dat andere
bonden hebben afgesloten met luchtvaartmaatschappij Iberia.
De piloten eisen een volledige herstructurering van het noodlij
dende Iberia. De hoofdonderhandelaar van de pilotenvakbond,
Armando Guajardo, verklaarde dat het inleveren van loon alleen
niet genoeg is om de luchtvaartmaatschappij te redden.
napels anp
De passagiers van de Acliille
Lauro, die gisteren van dit bran
dende schip zijn geëvacueerd,
worden vandaag overgebracht
naar twee Amerikaanse vlieg
dekschepen. Dat zegt manager
N. van der Glas van Cruise
Travel, de organisatie die voor
bijna honderd Nederlanders
een trip met de Acliille Lauro
regelde. De bestemming van de
Amerikaanse schepen iè nog
niet helemaal zeker, maar de
oliestaat Oman wordt genoemd.
De Nederlanders zitten nog
bijna allemaal op de Hawaiian
King, het schip dat ze gisteren
oppikte. Die boot raakte echter
te vol en andere schepen werd
gevraagd mensen op te nemen.
Van de Nederlanders hoefden
er maar vijf te verschepen. Die
gingen naar de Burda.
De brand heeft aan twee
mensen het leven gekost: een
68-jarige Duitser en een 66-jari-
ge Brit. Het schip, eigendom
PDS-top hongert
uit protest
tegen fiscus
BERLIJN AFP-Rtf
De Duitse politie heeft gister
avond laat een einde gemaakt
aan een protestactie van de
PDS, de erfopvolger van de
voormalige Oostduitse commu
nistische partij SED. Ongeveer
tachtig aanhangers en leiders
van de partij hadden een over
heidskantoor bezet. Daar be
gonnen ze een hongerstaking
tegen een aanslag van de fiscus
die, naar zij zeggen, de partij
dreigt te ruïneren.
Het geschil draait om een
aanslag van 67 miljoen mark
over de eerste helft van 1990.
Het betreft maatschappijen die
sindsdien in handen zijn over
gegaan van het privatiserings
bureau Treuhand, aldus Gregor
Gysi, de voorzitter van de PDS-
parlementsfractie. Volgens het
ministerie van financiën betreft
de PDS-schuld echter vooral be
dragen die zijn verschuldigd
over de verkoop van gebouwen
na de val van de Muur.
Atoomagentschap kan zich over omstreden methode uitspreken
Rusland gaat de fel omstreden methode om kernafval
langs rivieren in de grond te injecteren, onderwerpen aan
goedkeuring van het Internationaal Atoom Energie
Agentschap (IAEA) in Wenen. Dat heeft een hoge ambte
naar van Minatom, het Russische ministerie voor atoom
energie en -industrie, tegenover deze krant verklaard.
moskou hans geleunse
correspondent
Volgens Viktor Ochonov, chef
van de Minatom-afdeling voor
kernenergie en kernafval, zal
Rusland 'hoogstwaarschijnlijk'
de omstreden injecties stopzet
ten als het atoomagentschap
die als onveilig afwijst. Er be
staan voor deze lozingen, die in
Rusland al meer dan dertig jaar
plaatsvinden, geen internatio
nale normen. Maar het IAEA
hanteert als 'aanbeveling' dat
kernafval in vaste vorm en to-
Palestijnen
worden ontwapend
taal afgescheiden van het milieu
wordt opgeslagen.
Ochonov: „Onze experts pro
beren nu de goedkeuring van de
internationale atoomgemeen
schap te krijgen. Wij zijn eind
jaren '50 met de injecties be
gonnen na diepgaand, zorgvul
dig wetenschappelijk onder
zoek. In al die jaren is er nooit
een incident geweest. Alles wijst
erop dat dit een uiterst veilige
methode is".
Ochonov bestrijdt dat de ra
dio-actieve vloeistoffen (het
gaat om strontium en caesium)
terecht kunnen ko
men. Volgens de milieu-organi
satie Greenpeace en de Ameri
kaanse krant New York Times is
dit bij ten minste een van de
drie 'injectieplaatsen' wel ge
beurd.
Het offensief van Minatom
vindt plaats tegen de achter
grond van een verwoede strijd
tussen de Russische kernener
gielobby en delen van het Rus
sische parlement, gesteund
door milieugroeperingen, over
controle op en beheer over het
kernafval. Minatom en andere
ministeries, waaronder dat van
defensie, boekten vorige week
in de Doema, het parlementaire
Lagerhuis, een overwinning
toen een wet op het gebruik van
radioactief afval werd wegge
stemd. De wet verbood de door
Minatom voorgestane injecte-
ring van afval.
londen De Britse koningin-moeder woonde gisteren een veiling bij v
duizend Britse ponden van eigenaar wisselde. De moeder van koningir
een enkele weken geleden opgelopen verwonding nog steeds met ee
'aar een van haar prijsstieren voor
Elizabeth loopt als gevolg van
i stok en verband om haar been.
foto reuter
Algemene staking in Italië gaat morgen niet door
Libanon gaat de Palestijnse
vluchtelingen ontwapenen en
stuurt zonodig het leger de
vluchtelingenkampen in als de
Palestijnen niet meewerken.
Dat is in regeringskringen ver
nomen. De beslissing van het
kabinet komt na een botsing,
het afgelopen weekeinde, in het
kamp Ein al-Helweh bij Sidon
tussen voor- en tegenstanders
van PLO-leider Arafat. Bij die
gevechten vielen acht doden.
rome eelco v
correspondent
De Italiaanse vakbonden en de regering-
Berlusconi hebben vanochtend, na 24 uur
vergaderen, een akkoord bereikt over de
bezuinigingen op het staatspensioenstei-
sel. De algemene staking die voor morgen
op het programma stond, zal als gevolg
hiervan door de bonden worden afgelast.
De vakbonden kregen de garantie dat de
koopkracht voor gepensioneerden gehand
haafd blijft. Het door de regering afgekon
digde verbod om het volgend jaar op basis
van anciënniteit met pensioen te gaan, zal
komen te vervallen op het moment dat het
parlement een door de regering te presen
teren definitieve hervorming van het pen
sioenstelsel goedkeurt. De bonden kregen
van Berlusconi de garantie dat dit vóór 31
maart 1995 zal gebeuren.
Het akkoord is een overwinning van de
bonden, die als voornaamste eis hadden
dat de bezuinigingen op de pensioenen
worden losgekoppeld van de begroting voor
1995 en dat een hervorming van het pen
sioenstelsel wordt voorgelegd aan het parle
ment. Alle oppositiepartijen en ook de rege
ringspartij Lega Nord steunden de vakbe
weging hierin. Berlusconi stelde als voor
waarde dat het totaal te bezuinigen bedrag
van 55 miljard gulden niet in gevaar komt.
Nu de hindernis van de pensioenen is ge
nomen, zal de behandeling van de begro
ting in het parlement waarschijnlijk geen
problemen meer opleveren. Beide kamers
moeten voor het einde van het jaar hun
goedkeuring geven. De begroting ligt op het
ogenblik in de Senaat, waar de regeringsco
alitie over een minimale meerderheid be
schikt. Deze situatie was voor Berlusconi
gevaarlijk vanwege de opstelling van de Le
ga Nord.
van de Napolitaanse reder Star-
lauro, staat nog steeds in brand
en maakt slagzij. De kans dat
het schip zinkt, is echter klein.
De brand ontstond gistermor
gen door nog onbekende oor
zaak. De geredde Nederlandse
reisleidster Janet van der Hoek
van reisbureau Cruise Travel
meldde gisteravond echter dat
het vuur in de machinekamer is
ontstaan. Het schip voer toen
voor de kust van Somalië.
Behalve de Nederlanders be
vonden zich 214 Zuidafrikanen,
150 Duitsers, 92 Britten, 19 Itali
anen, 8 Zwitsers, 2 Fransen, 2
Israëli's en 2 Belgen aan boord.
Over de nationaliteit van de be
manningsleden is geen mede
deling gedaan.
De Achille Lauro, die ooit
voer als het Nederlandse passa
gierschip Willem Ruys, werd
wereldnieuws toen het in 1985
op de Middellandse Zee werd
gekaapt door vier Palestijnen.
Grozny Afgelopen nacht is opnieuw een bombardement uitgevoerd op de Tsjetsjeense
hoofdstad Grozny, maar Rusland ontkent daarmee iets te maken te hebben. Niet-geïdenti-
ficeerde gevechtsvliegtuigen bestookten het vliegveld en de buitenwijken van de stad. Om
zes uur vanmorgen liep het ultimatum af van de Russische president Jeltsin. Hij eist de
vrijlating van enkele tientallen gevangen genomen Russen. Als Tsjestjenië daar niet op in
gaat, zal Rusland militair ingrijpen. In plaats daarvan zijn vanochtend echter onderhande
lingen begonnen. De bergrepubliek Tsjetsjenië maakte zich in 1991 los van de Russische
Federatie. Op de foto een oude Tsjetsjeen die te paard zijn hoofdstad verdedigt, foto epa
VN-militairen moeten lachen om minister Voorhoeve
zagreb-pleso maurice
Hoongelach vult de barak vol blauwhelmen. Op
de VN-basis Pleso in Kroatië volgen honderd
Nederlandse VN-militairen het RTL-nieuws. Ze
zien hoe minister Voorhoeve van defensie de
Tweede Kamer probeert uit te leggen waarom de
gegijzelde Nederlandse blauwhelmen nog steeds
vastzitten in Oost-Bosnië. „Er is op z'n minst
sprake van een communicatieprobleem tussen
de VN en de Bosnische Serviërs."
Die keurige minister Voorhoeve toch. De
blauwhelmen in hun 'Holland Huis' weten wel
beter. Velen van hen hebben eerder al moeiza
me tochten door Bosnië ondernomen en kennen
het getreiter van de Bosnische Serviërs. Het
'communicatieprobleem' waarover de bewinds
man rept, is voor de militairen absoluut het un
derstatement van de dag.
De avond ervoor hadden enkele officieren met
een mengeling van cynisme en voorzichtigheid
gereageerd op het nieuws dat de Bosnisch-Servi-
sche legerleiding akkoord was gegaan met de
vrijlating van de Nederlanders: zeventig verlof
gangers en twintig begeleiders van een brand
stoftransport. „Een belofte is hier niets waard",
klonk het waarschuwend.
De Nederlandse eenheden in Bosnië onder
vinden nu ten volle in welke precaire fase de VN-
missie is beland. Negentig landgenoten worden
al vijf dagen gegijzeld. Nederlandse blauwhel
men in de enclave Srebrenica die dinsdag onder
Servisch vuur kwamen te liggen, vroegen tever
geefs om NAVO-luchtsteun aangezien de VN
doodsbang zijn voor escalatie van de vijandelijk
heden. Nederlandse VN-eenheden kunnen Sre
brenica niet meer uit, verse eenheden blijven
steken in Kroatië.
De Bosnische Serviërs vernederen de Unpro-
for-troepen en de blauwhelmen ondergaan
machteloos alle manipulaties. Onder de Neder
landse militairen groeien de frustraties, wat een
enkeling brengt tot de uitspraak dat de VN har
der moeten optreden. Maar anderen vrezen de
represailles van de Serviërs.
Hoe weinig geloof rtioet worden gehecht aan
uitspraken van hooggeplaatste Serviërs, bleek
gisteren weer eens. De Nederlandse overste La-
vies, die in Sarajevo alle Nederlandse konvooien
over Bosnisch grondgebied coördineert, zocht in
de loop van de dag de Bosnische Serviërs op
toen duidelijk werd dat de gijzeling van de ne
gentig Nederlandse blauwhelmen gewoon door
ging. Met in zijn hand de officiële, schriftelijke
toestemming vanuit het Servische hoofdkwartier
in Pale dat de konvooien gisteren verder konden
rijden.
In Lukavica, niet ver van Sarajevo, hoorde de
Servische majoor Indic zijn Nederlandse collega
welwillend aan. Indic coördineert alle Servische
checkpoints in de regio, ook de posten die de
Nederlandse konvooien moeten passeren. Over
ste Lavies kreeg geen poot aan de grond. „U
krijgt van mij een telefoontje", zei Indic nog,
maar in Sarajevp werd gisteren niets meer ver-
Voor het VN-commando in Sarajevo is het na
vijf dagen nog volledig gissen naar de toestand
waarin de zeventig Nederlandse verlofgangers
zich bevinden. Er is geen enkel contact met hqn
geweest. Men heeft geconstateerd dat elektroni
sche boodschappen die vanuit Sarajevo per sa
telliet worden gestuurd naar de apparatuur
waarover de gegijzelde blauwhelmen beschik
ken, zijn aangekomen. Maar er is geen enkele re
actie teruggekomen. Het kan zijn dat de appara
tuur niet goed functioneert, maar het is ook mo
gelijk dat de Servische bewakers verhinderen dat
de Nederlanders de satellietzender gebruiken.
Ook de militaire waarnemers van de VN, die
normaal gesproken in het veld de zeer belangrij
ke 'ogen en oren' zijn van het VN-commando in
Sarajevo, kunnen niets doen. Ze hebben huisar
rest gekregen van de Bosnische Serviërs. Zelfs de
exacte plaats waar de zeventig zijn gestrand,
staat niet vast. De hoogste VN-militair in de
moslim-enclave Srebrenica, overste Evers, heeft
via plaatselijke Servische contacten gepeild waar
zijn eenheid zich zou kunnen bevinden. Men
neemt aan dat ze in of bij het plaatsje Bratunac
staan, op korte afstand van de VN-veiligheidszo
ne Srebrenica.
Ook is niet bekend hoe de zeventig worden
behandeld door de Bosnische Serviërs. VN-offi-
cieren in Zagreb en in Sarajevo gaan ervan uit
dat de gegijzelden niet worden bedreigd, gezien
de ervaringen die elders zijn opgedaan met vast
gehouden blauwhelmen.
De twintig Nederlanders die deel uitmaken
van een brandstoftransport dat wordt vastge
houden in Papraca, kunnen wel van satellietver
bindingen gebruik maken en melden dat ze
goed worden behandeld. Tevens is duidelijk dat
ze zijn ondergebracht in een schoolgebouw en
dat ze controle hebben over hun eigen wapens.
De voedselvoorraden die de konvooien stan
daard bij zich hebben, beginnen echter wel op te
raken. Normaal nemen de blauwhelmen bij een
verplaatsing altijd voor een week eten mee.
Intussen wordt er al rekening mee gehouden
dat de blokkade van de twee Nederlandse kon
vooien nog zeker twee dagen zou kunnen duren.
De schriftelijke toestemming die de transporten
hadden om gisteren hun tocht voort te zetten,
gold voor slechts één dag, en voor één route.
Volgens de bizarre bureaucratische routine die
de Bosnische Serviërs er op na houden, moet nu
een geheel nieuwe procedure worden gestart om
weer toestemming te krijgen het Servische
grondgebied te passeren. Als die toestemming er
al komt, dan kost dat minimaal twee dagen. En
dan nog is het niet gezegd dat die toestemming
iets waard is.
Khamenei als
nieuwe leider
van shi'ieten
genoemd
Groot-ayatollah Ali Araki, de
hoogste leider van de honderd
miljoen shi'itische moslims in
de wereld, is in Teheran overle
den, zo heeft de Iraanse radio
gemeld.
Ofschoon de Iraanse regering
officieel geen zeggenschap heeft
over de opvolging van Araki,
heeft ze al wel gesteld dat de
volgende mar ja ala een Iraniër
moet zijn. Het hoofd van de
Iraanse justitie, ayatollah Mo
hammed Yazdi, zei gisteren dat
Irans geestelijke leider ayatollah
Ali Khamenei geschikt is om de
shi'ieten in de wereld te leiden.
Khamenei neemt binnen de
shi'itische hiërarchie geen hoge
positie in. Hij is pas vijf jaar
ayatollah en voldoet niet aan de
eisen die worden gesteld voor
promotie tot groot-ayatollah.
Iran, dat zichzelf als middelpunt
van de islamitische wereld be
schouwt, wil hem graag naar
voren schuiven als de leider van
de shi'ieten. De overleden Araki
heeft vrijwel zijn hele leven ge
woond en gewerkt in de heilige
stad Qom. Vandaag is hij daar
ook begraven. Hij moet zeker
honderd jaar oud zijn geweest,
al weet niemand precies zijn
leeftijd omdat zijn geboorte
r is geregistreerd.
Tapie even
ontsnapt aan
faillissement
parus hans gertsen
correspondent
Bernard Tapie is gisteren door
het oog van de naald gekropen.
De Franse zakenman, voetbal
bons en politicus ontsnapt
dankzij een uitspraak van de
Parijse handelsrechtbank voor
lopig aan een faillissement.
Zou dat wel zijn uitgesproken,
dan zou Tapie automatisch
voor vijf jaar onverkiesbaar zijn
geworden. Dat zou voor hem
een lelijke tegenvaller zijn, want
hij wil volgend jaar een gooi
doen naar het burgemeester
schap van Marseille. Tapie, bij
de laatste Europese verkiezin
gen goed voor bijna twaalf pro
cent van de stemmen, over
weegt bovendien om zich kan
didaat te stellen voor het presi
dentschap.
Vorige week werd Tapie door
twee andere tribunalen al ver
oordeeld tot de onmiddellijke
terugbetaling van een lening
van 120 miljoen gulden aan zijn
bank en tot het betalen van een
boete van ruim 21 miljoen gul
den wegens het ontduiken van
belastingen invoerrechten.
De Parijse handelsrechtbank
moest zich deze Week buigen
over de vraag of vier van Tapies
ondernemingen, waaronder
twee holdings waarvoor hij per
soonlijk voor honderd procent
garant staat, nog levensvatbaar
zijn. Volgens voorzichtige schat
tingen bedraagt de waarde van
de bedrijven, inclusief de twee
holdings waarin Tapies privébe-
zit is ondergebracht, maximaal
vijfhonderd miljoen franc (ruim
165 miljoen gulden). Tapie en
zijn bedrijven staan echter voor
ruim 1,3 miljard franc (ruim 430
miljoen gulden) in het krijt bij
de bank Crédit Lyonnais en een
dochter van die bank, de SBDO.
De handelsrechtbank lijkt ech
ter toch nog mogelijkheden te
zien om een deel van het Tapie-
imperium te redden. Om dat te
onderzoeken, heeft Tapie nu
een half jaar uitstel van betaling
gekregen.