'Witwassen gebeurt via
internationale circuits'
Steeds vaker vrijspraak
voor rijden onder invloed
Synagoge Middelburg ingewijd
Binnenland
Milieubeweging versus kerncentrales
Centrum kan doorgaan
met proeven op apen
Politie alsnog verlost
van 'illegale' arrestant
Aaltens raadslid trots op vondst in affaire met hoofddoekjes
/OENSDAG 30 NOVEMBER 1994
Carnegie-eremedaille voor hoofdagent
nümegen De Nijmeegse hoofdagent Eric Anspach ontvangt ko
mende maandag de eremedaille in zilver van het Carnegie Hel
denfonds. Anspach krijgt de zeer hoge onderscheiding omdat hij
j*/1 in augustus jongstleden in Nijmegen met gevaar voor eigen le-
vpn twee vrouwen uit een brandend pand heeft gered. De vrou-
oonden boven een bar. waar brand uitbrak. Anspach red-
ID C(l de vrouwen via een ladder die hij horizontaal over een steeg
r V* hppn 1
heen had gelegd vanaf het dak van een naastgelegen pand in het
raam van het brandende huis. Anspach liep hierbij een lichte
koolmonoxidevergiftiging op.
Burgemeester Venlo verbiedt houseparty
venlo Burgemeester j. van Graafeiland van Venlo geeft geen
39.9 groen licht voor een houseparty tijdens de jaarwisseling in zijn
29 9 gemeente. Een woordvoerder van de gemeente Venlo heeft gis
teren gezegd dat de burgemeester bang is voor verstoring van de
openbare orde. Dit vooral omdat de organisatie rekende op
minstens achtduizend feestgangers.
Maastrichtenaar dood na schietpartij
Een 32-jarige man uit Maastricht is gisteren in een
ziekenhuis overleden aan de verwondingen die hij maandag
avond opliep bij een schietpartij. Volgens de politie werd de
man in zijn woning aan de Lage Barakken vanaf de straat door
een onbekende man onder vuur genomen. De schutter droeg
volgens getuigen een bivakmuts en verdween in een Ford
Escort. De man is spoorloos. Het kenteken op de vluchtauto
bleek gestolen van een auto die elders in Maastricht geparkeerd
stond.
Verzekering voor zwangere manager
gouda Goudse Verzekeringen biedt vrouwelijke ondernemers
vanaf 1 december de mogelijkheid om zich te verzekeren tegen
gederfde inkomsten bij zwangerschap. Zwangere ondernemers
krijgen daardoor gedurende zestien weken minus een wachttijd
van een hele of halve maand het bedrag uitgekeerd waarvoor zij
zich hebben verzekerd. De uitkering kan naar keuze zes of acht
weken voor de bevalling ingaan. Goudse Verzekeringen geeft
hiermee vrouwelijke ondernemers de kans eenzelfde voorzie
ning te treffen die geldt voor vrouwen die in loondienst zijn. Een
woordvoerder van Goudse Verzekeringen denkt dat de doel
groep bestaat uit 'in elk geval tienduizenden'.
Zes jaar cel voor doodslag Gouda
den haag Wegens doodslag heeft de Haagse rechtbank gisteren
een 51-jarige man uit Gouda veroordeeld tot zes jaar cel. De
man heeft op 5 augustus jongstleden een 30-jarige plaatsgenoot
doodgeschoten na een jarenlange vete over de verkoop van on
roerend goed. De officier eistte dertien jaar omdat hij vond dat
sprake was van voorbedachte rade en dus van moord. De recht
bank achtte dat echter niet bewezen. Twee zoons van de ver
dachte (20 en 22 jaar) werden veroordeeld tot respectievelijk
achttien maanden en 117 dagen. De jongste werd veroordeeld
wegens verboden wapenbezit hij had zijn vader het pistool
aangereikt de oudste wegens bedreiging van het slachtoffer.
De officier had tegen beiden negen jaar geëist.
Fusie AOV en
Unie 55+ weer
bespreekbaar
De besturen van het Algemeen
Ouderen Verbond (AOV) en de
Unie 55+ zien alsnog mogelijk
heden voor nauwe samenwer
king. Die kan wellicht zelfs re
sulteren in een fusie. Delegaties
van beide ouderenpartijen zijn
gisteren na een langdurig be
raad in Zwolle tot de conclusie
gekomen dat de aanvankelijke
bezwaren aan weerszijden te
overwinnen zijn.
Een gezamenlijke program
commissie moet de komende
weken op papier een strategie
uitstippelen die voor beide par
tijen aanvaardbaar is. De bestu
ren van het AOV en de Unie 55+
gaan de maand december be
nutten om hun achterban te
raadplegen.
De eerste plannen voor sa
menwerking tussen de twee ou
derenpartijen dateren al van
mei, toen het AOV verrassend
zes zetels behaalde bij de Ka
merverkiezingen en ook lijst
trekker Leerkes van de Unie 55+
een zetel in de wacht sleepte.
Beide partijen vreesden voor
versnippering van de belangen
behartiging van ouderen.
Communicatiestoornissen en
inhoudelijke verschillen van
mening zorgden er voor dat van
de beoogde samenwerking wei
nig terecht kwam. Plannen om
al in maart bij de verkiezingen
voor de Provinciale Staten met
een lijst te komen werden in de
ijskast gezet. Een gezamenlijke
programcommissie moet de
verschillen tussen AOV en Unie
nu proberen te overbruggen.
Unie 55+ ziet zichzelf vooral als
behartiger van de belangen van
ouderen. Het AOV ziet de eigen
rol breder. De verhoudingen
zijn nu weer een stuk soepeler.
Uit commentaar van woord
voerder Blase van de Unie 55+
blijkt dat de besturen niet uit
sluiten dat ze bij de Statenver
kiezingen alsnog met gezamen
lijke lijsten komen.
CBS meldt verdubbeling in tien jaar tijd
den haag gpd
Het ministerie van justitie tast in het duister
n rijden onder invloed steeds vaker eindigt
vrijspraak. Een inmiddels begonnen onderzoek
binnenkort de gewenste duidelijkheid ver
schaffen. Dat vindt plaats nu het Centraal Bureau
de Statistiek (CBS) een verdubbeling van het
lantal vrijspraken in de periode 1980-1992 heeft
;emeld.
Het CBS meldt dat in de periode 1980 tot 1984
tl ,2 procent van alle rechtzaken voor rijden onder
ivloed in vrijspraak eindigde. In de afgelopen
jaar ('89-'93) steeg dat percentage tot 2,3 pro-
t. „Maar wij hebben de reden voor deze ont-
ikkeling niet kunnen achterhalen", aldus een
'oordvoerder.
In absolute cijfers is de stijging minder drama-
isch omdat het aantal rechtszaken naar aanlei-
an dit misdrijf uit de Wegenverkeerswet
•k is gedaald, namelijk van rond 94.500 (1980-
984) tot 68.000 in de laatste vier jaar. De afgelo-
■r jaar werden 1.620 verdachten van rijden
nder invloed alsnog door de rechter vrijgespro-
justitie verbaast zich over
deze ontwikkeling. Sinds enkele weken loopt een
onderzoek naar de oorzaken van het stijgend
aantal vrijspraken. Het zal nog zeker enkele we
ken duren voordat er meer helderheid ontstaat.
I Volgens het CBS kan het niet liggen aan de in
gewikkeldheid van de procedures. „De wijze van
opsporing (vrijwel altijd op heterdaad) en de be-
I schikbare technische hulpmiddelen lijken een ga-
middelburg In aanwezigheid van de Israëlische am
bassadeur M. Bavly is gistermiddag in Middelburg
de herbouwde synagoge plechtig ingewijd. Het
joodse godshuis werd in 1944 door granaatvuur ver
woest. In 1987 werd de Stichting Synagoge Middel
burg opgericht, die zich jarenlang heeft ingespannen
voor de herbouw. De Middelburgse synagoge is na
de Amsterdamse de oudste van Nederland. Na gebe
den en gezang onder leiding van de Amsterdamse
Thora-rollen met daarin de traditionele joodse wet
boeken plechtig binnengedragen. De rollen werden
enkele malen rondgedragen, waarna ze werden ge
plaatst in de Heilige Ark. In zijn toespraak stond rab
bijn Jacobs stil bij de Tweede Wereldoorlog. „Het is
een waardige grafzerk op de plaats die zo dierbaar
was en is voor velen. De synagoge is een monument
ter nagedachtenis aan de joodse burgers van Mid
delburg en Zeeland", aldus Jacobs.
Italiaanse maffia-onderzoeker op congres in Amsterdam:
Enkele honderden miljarden guldens aan misdaadgeld
verdwijnen jaarlijks in internationale witwas-circuits.
Vervolgens duikt het geld enige tijd later ongemerkt op in
het land van herkomst via veelal onopvallende investe
ringen in respectable bedrijven. De Italiaanse maffia-on
derzoeker prof.dr. P. Arlacchi zei dat vanmorgen op een
congres in Amsterdam over 'de aanpak van crimineel
op. In een speciaal voor de con
ferentie geschreven rapport
waarschuwt de Stichting Maat
schappij Politie dat het fatsoen
lijke bedrijfsleven door dergelij
ke
amsterdam
Uit Arlacchi's analyse van
mondiale geldstromen blijkt dat
alle landen samen officieel veel
meer geld uitvoeren dan ze in
voeren. Op zich kan dat niet,
tenzij de invoer officieel niet
wordt geregistreerd. Volgens Ar
lacchi leiden de 'verdwenen'
miljarden een ondergedoken
bestaan in belastingparadijzen
of via in het buitenland geves
tigde banken. Vervolgens dui
ken ze via schier onnavolgbare
witwas-constructies weer op in
uiteenlopende sectoren van de
De meeste westerse landen
hebben de laatste jaren wetten
gemaakt om het moeilijker te
maken baar misdaadgeld via
banken in de mondiale witwas
circuits te pompen. Dat heeft er
toe geleid, stelt Arlacchi, dat de
bendes in toenemende mate
gebruik maken van minder offi
ciële financiële instellingen.
Hij doelt op trustkantoren en
financieel adviesbureaus die
stromen misdaadgeld via een
snelle opeenvolging van aller
hande transacties onzichtbaar
maken door ze met legaal ver
kregen geld te 'mengen'. Dat
gebeurt veelal via internationale
netwerken van vennootschap
pen die met elkaar zaken doen.
Stromannen maken daarbij val
se of gefingeerde rekeningen
ran tie te bieden voor een succesvolle vervolging",
aldus onderzoeker drs. A.Th.}. Eggen.
De ontwikkeling bij het rijden onder invloed
staat overigens niet op zichzelf, zo blijkt uit het
CBS-onderzoek. Steeds vaker eindigen strafzaken
in vrijspraak. Dat gebeurde vorig jaar 3.600 keer
ofte wel in 4,5 procent van alle zaken. In 1980 was
dat nog drie procent.
Het grootste deel van deze algemene stijging
wordt overigens verklaard door het groeiende
aantal vormfouten irr de tenlastelegging. Volgens
het CBS komt een verder deel van de stijging
voort uit de toenemende complexiteit van talloze
aangedragen zaken, vooral wanneer het gaat om
fraude of seksuele misdrijven. In deze gevallen is
het bewijs vaak moeilijk te leveren.
Dat blijkt ook uit de totale opsomming. In de
twaalf jaar tussen 1980 en 1992 werd bijna een
derde (29%) van alle verdachten van sociale-ze-
kerheidsffaude vrijgesproken. Daarna volgden
discriminatie (26%), dood of letsel door schuld
(20%), inbreuken op de Auteurswet (17%) en ver
krachtingszaken (11%). Minder dan tien procent
vrijspraak kwam voor bij de delicten moord en
doodslag, heling, ontucht en doorrijden na een
ongeval.
De sterke stijging van het aantal vrijspraken
voor seksuele misdrijven zoals kinderverkrach
ting en ontucht verklaart het CBS met een verwij
zing naar het sterk gestegen aantal vervolgingen.
De kans op een vervolging is verminderd omdat
ook zaken die niet helemaal te bewijzen vallen
door de toegenomen maatschappelijke aandacht
voor seksuele misdrijven toch vervolgd worden.
Milieu-organisaties hebben gisteren bij de Raad
van State gebruik gemaakt van de mogelijkheid in
verzet te gaan tegen het voortbestaan van de twee
Nederlandse kerncentrales. In het geding was een
besluit van economische zaken, dat een verzoek
heeft afgewezen om de vergunningen voor de
kerncentrales in Dodewaard en Borssele in te
trekken.
Acte de présence gaven actiegroepen als Mil
joenen Zijn Tegen, Leefbaar Zeeland en Green
peace Nederland. Ze benadrukten opnieuw het
probleem van het afval en het gevaar van onge
lukken. Volgens Economische Zaken voldoen de
Nederlandse centrales aan de hoogste veilig
heidseisen.
Los van deze zaak werd gistermiddag bij de in
gang van de Tweede Kamer een reuzetaart in de
vorm van een kerncentrale aangeboden aan dub
belgangers van minister Wijers van economische
zaken en Groen Links-kamerlid Paul Rosenmöl-
ler. Dit om bij de beide 'politici' te bepleiten Bors
sele al in 1996 te sluiten. De taart werd ter plaatse
door de actievoerders van Milieudefensie genut
tigd.
de
markt wordt geprijsd. Met
mineel geld opgezette zaken
kunnen namelijk vaak goedko
per werken omdat nooit belas
ting is betaald.
Deze effecten, aldus het rap
port, bedreigen de democratie
in zijn algemeenheid. Een en
ander geldt uiteraard ook voor
Nederland, waar volgens een
schatting van het onderzoeks
bureau McKinsey jaarlijks 10
miljard gulden crimineel geld
omgaat. Dit bedrag is voor het
grootste deel afkomstig van
drugshandel.
De Stichting Maatschappij
Politie reikt in het rapport
handvaten aan voor verder
gaande bestrijding van witwas
praktijken. Zo wordt gepleit
wordt voor intensievere samen
werking tussen opsporingsin
stanties en beroepsgroepen die
vaak met witwas-constructies in
aanraking komen.
Het rapport bepleit ook het
opstellen van ethische gedrags
codes voor accountants, nota
rissen, advocaten, belastingad
viseurs, bankpersoneel en an
dere dienstverleners die vaak
een rol spelen in witwas-con
structies. Dergelijke beroepsbe
oefenaars mogen zich niet lan
ger verschuilen achter zwijg
plicht of verschoningsrecht,
vindt de stichting. Dat verge
makkelijkt, aldus het rapport,
een strafrechtelijke aanpak.
Het rapport signaleert tal van
haken en ogen, zoals het risico
van schadeclaims in het geval
dat verdenkingen niet bewezen
worden, en problemen op het
gebied van de privacywetge
ving. De stichting geeft de ver
schillende beroepsgroepen in
overweging via zelfregulering
medewerking aan witwasprak
tijken tegen te gaan en maatre
gelen te treffen in de sfeer van
opleidingen en voorlichting.
Justitie België:
Politie Nederland
doet niets niet
onze informatie
antwerpen gpd
Justitie in België stuit bij on
derzoek naar het witwassen
van misdaadgeld op een 'ho
peloos' gebrek aan medewer
king van Nederlandse poli
tiekorpsen. „Wij sturen keer
op keer informatie naar Ne
derland, maar de politie doet
daar niets mee", zegt com
missaris G. Janssens van de
Gerechtelijke Politie in Ant
werpen.
Sinds politie en FIOD eind
vorig jaar op grote schaal in
vallen hielden bij Amster
damse wisselkantoren, pro
beren Nederlanders in toe
nemende mate via Belgische
banken en wisselkantoren
misdaadgeld weg te sluizen.
Bij de Belgische evenknie van
het Nederlandse meldpunt
voor verdachte financiële
transacties is sinds april, toen
het van start ging, al voor 290
miljoen gulden aangebracht.
Bij de Gerechtelijke Politie
in Antwerpen liggen mo
menteel zon dertig dossiers
over verdachte transacties
klaar. Op twee na gaat het
steeds om Nederlanders.
den haag gpden gentherapie.Het centrum
kampte de laatste jaren met fi
nanciële problemen. Daarnaast
beschuldigde de stichting Pro
Primates (de 'vakbond voor
apen') het instituut van 'mis-
managment' en 'ethisch onver*
antwoord gedrag'.
Uit het onderzoek is gebleken
dat een verzelfstandigd prima
tencentrum levensvatbaar is.
Verder blijkt het centrum voor
medische doeleinden noodza
kelijk en in Europa toonaange
vend te zijn. Op grond van deze
conclusies is de staatssecretaris
bereid de nieuwe stichting te
steunen. Met EU-subsidie en
contractonderzoek moet het
Het primatencentrum van TNO,
waar apen als proefdieren wor
den gebruikt, blijft bestaan en
wordt binnenkort een zelfstan
dige stichting. Die knoop is
doorgehakt nu staatssecretaris
Nuis van onderwijs en weten
schappen heeft besloten het in
financiële nood verkerende
centrum vanaf 1996 jaarlijks 4,5
miljoen gulden subsidie te ge
ven. Nuis denkt dat het cen
trum op termijn kan uitgroeien
tot een onmisbaar zelfstandig
centrum voor onderzoek naar
ernstige ziekten, schrijft hij in
een brief aan de Tweede Kamer.
Het primatencentrum, dat als
verzelfstandigde stichting ver
der gaat onder de naam Biome
dical Primate Research Centre
(BPRC), maakt gebruik van
proeven op chimpansees en
rhesusaapjes. Dit om medicij
nen te vinden tegen ziekten als
AIDS, malaria en de ziekte van
Parkison. Ook doet het centrum
met behulp van dierproeven
onderzoek naar transplantaties
miljoen gulden bijeen vergaren.
Nuijs heeft overigens bepaald
dat het BPRC aan stringente
voorwaarden moet voldoen. De
proeven op dieren moeten
ethisch en wetenschappelijk ge
toetst worden op nut en nood
zaak en de verblijven van de
dieren dienen voor bijna 10 mil
joen gulden aangepast te wor
den.
utrecht/groenlo
Onderzoek naar moord in 1975
stopgezet na zelfdoding verdachte
derzoek naar 's mans betrok
kenheid bij de moord. De 73-ja-
rige man kwam afgelopen zo
mer in beeld nadat hij zich te
genover familie had uitgelaten
over de oude moordzaak. Ver
volgens werd hij aangehouden;
en zat hij een aantal dagen vast
tot de rechtbank hem weer liet
gaan. De politie zegt dat de ver
dachte heeft bekend. Volgens
de advocaat is de bekentenis la
ter weer ingetrokken.
Een 73-jarige verdachte, die
verdacht wordt van de moord in
1975 op een Bilthovense scho
liere, heeft maandag in zijn
woonplaats Groenlo de hand
aan zichzelf geslagen. Een
woordvoerder van het politie
district Achterhoek heeft dat
gisteren bevestigd. Door de
dood van de man komt een ein
de aan het gerechtelijk vooron-
purmerend gpd
De zwaar overspannen Volen-
damse vrouw, die vier dagen 'il
legaal' opgesloten heeft gezeten
in een Purmerendse politiecel,
is gistermiddag onverwacht
overgebracht naar psychiatrisch
ziekenhuis Duin en Bosch. Op
aandrang van officier van justi
tie N. van der Werf, burgemees
ter T. van Dam van Purmerend
en algemeen directeur M. Smit
van de Riagg heeft het zieken
huis in Castricum besloten de
vrouw met. voorrang op te ne-
De 41-jarige Volendamse was
vrijdagmiddag opgesloten om
dat zij het verkeer in haar
woonplaats, en later ook in Pur
merend, regelmatig in gevaar
bracht door midden op de weg
te gaan zitten of liggen. Ook
deed zij verzonnen aangiften
waarin zij zelf de hoofdrol
speelde.
De politie had eerder de
Riagg ingeschakeld om te berei
ken dat de vrouw verplicht op
genomen zou worden in een in
richting. De psychiater vond
echter dat haar gedrag daar on
voldoende aanleiding toe gaf.
De vrouw staat al geruime lijd
onder psychiatrisch toezicht.
aalten gpd
De Aaltense PvdA-fractievoorzitter Meh-
med Kaplan is trots. Trots dat hij succes
vol heeft bemiddeld in de Vlaardingse
hoofddoekjesaffaire. Het probleem waar
islamologen jaren op studeerden, loste
het raadslid in korte tijd op tot tevreden
heid van alle partijen.
Kijkend naar het TV-programma Nova
nam Kaplan, die van Turkse origine is,
enkele dagen geleden kennis van de
achtergronden in de Vlaardingse affaire.
Zoals bekend dreigden de twee dochters
van de plaatsvervangend imam M. Fi-
dan van school te worden gestuurd om
dat ze van pa hun hoofddoekjes tijdens
de gymles moesten ophouden.
Het conflict tussen Fidan en de Openba-
neenschan. duurde al i
een jaar. De gymleraren stonden wel toe
dat de Turkse meisjes armen, hals en be
nen bedekt hielden, maar vonden het
gevaarlijk dat de meisjes tijdens het
gymmen een hoofddoek bleven dragen.
Volgens de Koran, het heilige boek van
de islam, mogen bij een vrouw na de
eerste ongesteldheid alleen handen,
voeten en gezicht zichtbaar zijn. Vader
Fidan vindt echter dat zijn dochters ook
tijdens de gymles de regels van de Koran
moeten opvolgen. Hij noemt zichzelf
geen fanatieke moslim. „Niet ik ben
streng maar de Koran is streng", zegt hij.
Kaplan kwam met een even simpele als
geniale oplossing. Als het hoofddoekje
nu eens niet wordt vastgeknoopt onder
de kin maar achter het hoofd. Hij weet
uit eigen waarneming dat in verschillen-
slamitische streken dat geen onge-
wone dracht is. Om de hals te bedekken
kunnen de meisjes vervolgens een col
trui dragen. Zowel de vader als de school
blijkt hier prima mee te kunnen leven.
Kaplan: „Toen ikdeTV-uitzendingzag
dacht ik: dat gaat mis. Als de rechter een
uitspraak moet doen komt er een con
flict. Wat hij ook beslist. Als de rechter
de conservatieve islamieten gelijk geeft,
zullen ze steeds verder gaan. Geeft de
rechter hen ongelijk, dan zeggen ze dat
hun religie niet wordt geaccepteerd en
houden ze zich niet aan de uitspraak".
Kort daarna werd de Aaltense politicus
benaderd. „Mensen uit de Turkse ge
meenschap vroegen me te bemiddelen.
Dat wordt me wel vaker gevraagd bij
Turkse of islamitische aangelegenheden.
Ik heb een afspraak gemaakt, ben naar
Vlaardingen gereden en heb met de
imam, de vader en nog iemand van de
moskee gesproken. Ik heb hen mijn op
lossing voorgelegd. Ze zeiden dat ze het
zouden bespreken. Maar nog voordat ik
in de auto zat, kwam de vader me al na
en zei: Kaplan, ik accepteer je oplos
sing."
Inmiddels heeft zoals gisteren gemeld de
school laten weten met de oplossing van
de Aaltenaar te kunnen leven. I Iet groot
ste 'gezondheidsrisico' is geweken als de
hoofddoek niet onder de kin wordt vast-
geknoopt. Kaplan heeft gisteren van
sportwethouder van Vlaardingen Van
der Steen te horen gekregen dat ook met
de schoolinspectie akkoord gaat met zijn
vondst. Volgens Kaplan is de door hem
aangedragen oplossing in heel Neder
land prima bruikbaar en kan ze veel na
righeid voorkomen.
Dubbelgangers van minister Wijers vai
ren van Milieudefensie een taart in de
goed smaken.
economische zaken Groen Links-voorman Rosenmöller kregen giste-
orm van een kerncentrale. De dubbelgangers lieten zich het gebak
FOTO GPD CEES ZORN
