1
'Mode is geen verkleedpartij'
EL
Tentoonstelling
in Haags
Gemeentemuseum
sÉ
nlanf-
J. C.
Sommigen vinden hem
■er1® arrogant, anderen geniaal.
CvK I
cur. Maar vriend en vijand zijn
het erover eens: hij is de
4 onbetwiste koning van de
i643kiNederlandse couture, ook al
tbus
kennen de meesten hem
20-73 alleen als 'de man die
is
vrouwen opzij duwt in een
ijnhf wasmiddelenreclame'.
1Frank Govers, de Yves Saint
Laurent der Lage Landen,
phei een man die denkt in
24 «I kleuren en silhouetten,
2171
zit35 jaar in het vak.
<vk
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1994
„Ik heb het geluk dat ik
„Een hele eer." Zo noemt Frank Govers
de overzichtstentoonstelling die het
Haags Gemeentemuseum aan zijn werk
heeft gewijd ter gelegenheid van zijn
zevende lustrum als couturier. Tot en
met 8 januari toont het museum circa
dertig ontwerpen van dag- en avond
kleding en een tiental bruidstoiletten.
Daarnaast zijn tal van mode-accessoi
res, foto's en documentatiemateriaal,
waaronder videobeelden van mode
shows, te zien.
Het oudste geëxposeerde kledingstuk is
een cocktail japon uit 1960 en het jong
ste is een ontwerp uit z'n collectie voor
komende winter. Een bijzonder 'stuk'
op de expositie is een avondtoilet uit
1974, vervaardigd in opdracht van de
jazz-zangeres Ann Burton.
De tentoonstelling, die behoudens een
enkele uitzondering, is gebaseerd op de
eigen kostuumcollectie van het Haags
Gemeentemuseum, dat sinds 1975 re
gelmatig werk van Govers heeft aange
kocht, geeft een goed beeld van Govers'
vakmanschap, zijn inspiratiebronnen
en zijn talenten als 'componist' van
i kleuren.
Frank Govers over koopzieke vrouwen, wasmiddelenreclame en verlegenheid
i JL
had niet veel gescheeld of
Frank Govers (62) had zijn
schaar en speldendoos voor-
Regl verbannen naar het geheime laatje in
[443 van zijn antieke kasten. Dit voorjaar, pre-
BVop het moment waarop hij 35 jaar gele-
rassemet kleermaker D. Jan Kamphuis zijn ei-
weg,modehuis Couture et Chapeaux begon,
5, Kfljgde hjj tot ieders verrassing in een tele-
interview met Ischa Meijer aan te stop-
^™met z'n werk. Nu, dik een half jaar later,
t hij tijd te kort om alle lovende kritieken
fczen op zijn nieuwste wintercollectie,
dt hij 'gek van al dat gelul in drie-kwarts-
94 is t' tijdens de vele interviews en puilt zijn
Ida uit van de afspraken in verre oorden
fr.op} de beau monde door hem gekleed
r B v tte vvorc^en- Frank Govers' ster schittert
/ord^ dan 00't- Fn dat hoopt hij nog een paar
ittinf0 te houden ook.
udeiicha Meijer verstaat de kunst om je din-
)lberte laten zeggen die je wel in je achter-
rerzcfl hebt. maar eigenlijk nog niet wilt uit
je wvfcen. ik dacht er inderdaad aan te stop-
BA 1 Dat gedonder in Den Haag, waar die
fins elkaar met hockeysticks te lijf gaan
t bedoel de ministers dan, hè de ter-
in Amsterdam, een rouwproces (Govers'
tier Uwe Murau overleed twee jaar gele-
i red.), mijn eigen gezondheid... Alles bij
ar gaf me het idee dat ik mijn tijd wel be
ton besteden dan aan uiterlijkheden,
t dat is kleding in feite toch.
aar toen kwam er een grote over-
etstentoonstelling van mijn werk
die
est nog
1994
üT:.
Gemeentemuseum
i niet zien als een afsluiting. Er n
vervolg op komen. Gewoon
naars- en een wintercollectie. En daar-
ga ik door tot mijn 65e. Precies zoals ie-
ien die zijn vak respecteert. En dan draag
iver aan een jongere generatie. Ik
elk geval dat die er tegen die tijd is,
er heeft zich tot nu toe nog niemand
ield en ik ken ook niemand die dit werk
kunnen voortzetten. Helemaal in mijn
kan natuurlijk ook niet. Daarvoor is mijn
3 te persoonlijk.
centrjaar als ik stop, wil ik er wel een enorme
Ind van nemen. Ik blijf niet tussen de
'4- iifdeuren toekijken. Ik denk dat ik dan
t zegje wel heb gezegd. Dat ik duidelijk
[gemaakt wat ik bedoel met haute coutu-
i Nederland. Overigens blijkt dat ook wel
je overzichtstentoonstelling.
_.met Grondlegger
g. Ik Govers beschouwt zichzelf als de
tedioldlegger van de couture-mode in Neder-
I, samen met collega-ontwerper Max
«lans. „Toen ik begon bestond hier geen
[ure. Ze konden het woord niet eens uit
leen. Je had natuurlijk wel kleermakers,
|r couture kende geen traditie in Neder-
Ik wilde kleren maken die een stijl ver-
iordigen, niet trendy, maar mooi ge-
van kostbare stoffen. Kleren die de
en/ofunnen trotseren. En die geënt zijn op de
loon die ze draagt. Toen ik begon was ik
tm gedreven, had de wildste fantasieën,
lilde een eigen signatuür, een eigen stijl,
jeigen label erin. Ik wist alleen niet waar
pad zou uitkomen, want ik kon mezelf
■nfniemand vergelijken. Maar mijn ideeën
^gerealiseerd. Het FG-label vertegenwoor-
Kvat. Daar hoef ik niet bescheiden over te
n; dat ziet iedereen en ik heb toevallig
zelf nog ogen in mijn hoofd"
tekent dit dat voor Frank Govers een
ensdroom in vervulling is gegaan? „Ja,
luut. Ik ben uiterst tevreden over mezelf,
ik bereikt heb is alles wat mogelijk is in
ïrland. Meer zit er gewoon niet in."
n grotere internationale faam nastreven
betekend dat Govers zich in Parijs had
ten vestigen. Hij heeft die stap nooit ge-
„Nooit geambieerd ook. Ik kom zelf uit
provincieplaats, groeide op in Tiel. Ik
tijdelijk in Den Bosch gewoond en vond
me overgang. De stap naar
terdam was nog groter. Ik wilde niet ver-
wilde het gewoon hier maken. Hier in
srland, waar in die tijd alles grauw was,
dijk calvinistisch. Waar iedereen kritiek
[op iedereen die zich afwijkend kleedde.
És gelukkig wat weggeëbd. Ze zijn milder
pden. Te mild misschien wel, want de
■Jntie is tegenwoordig zo groot dat een
lals Amsterdam er een enorme opdoffer
Iheeft gehad. We moeten oppassen dat
Inze identiteit niet verliezen."
Ook Govers' eigen identiteit is hem veel
waard. Een reden temeer om zich niet in een
Parijs' avontuur te storten. „Ik ben geen Karl
Lagerfeld. Ik heb misschien' dezelfde gedre
venheid, hetzelfde talent, dezelfde flexibili
teit. En als ik in Parijs had gezeten dan was
het me misschien ook wel gelukt om een mil
joenenbedrijf op te zetten. Maar dan had ik
hetzelfde moeten doen als Lagerfeld: volledig
verfransen. Want Parijs weert in feite iedere
buitenlandse ontwerper. Zelfs de Italianen
worden daar nog niet voor vol aangezien."
Frank Govers bleef Amsterdam trouw,
zoals hij tot z'n laatste snik zegt te willen
doen. Maar is Nederland wel groot genoeg
voor een echte couture-wereld?
„Voor mij wel. Ik heb het geluk dat ik een
trouwe klantenkring heb van zo'n 120 klan
ten, die liever wat van mij aanhebben dan
van Valentino. Dat zijn allemaal vrouwen die
niet zo koopziek zijn als de doorsnee Neder
landse vrouw, die zich wild koopt aan nieuwe
kleren. Die van de ene aanbieding naar de
andere rent. Mijn klanten laten bij voorbeeld
een nieuwe blouse maken bij een pakje dat
ze al jaren hebben.
Maar ik voorzie wel dat er moeilijke tijden
komen. De markt is verzadigd. Het geld
wordt uitgegeven aan reizen, aan interieurs,
en je kunt het maar één keer besteden. Vrou
wen hebben ook niet meer het geduld om
eindeloos te passen bij een couturier. Coutu
re is dan nog alleen weggelegd voor speciale
gelegenheden, zoals bruiloften. En voor thea
tervoorstellingen. Een japon 'bij voorbeeld
voor een optreden van Emmy Verhey of voor
Liesbeth List. Maar voor overdag zal er eerder
voor de betere confectie worden gekozen. En
dat zal betekenen dat de zwakkere broeders
afvallen."
Beige-rage
Een verbetering van het kleedgedrag van de
doorsnee Nederlandse vrouw wordt volgens
Govers nu al zichtbaar, alhoewel 'elegant en
chic' naar zijn mening hier nog steeds vieze
woorden zijn. „Nu de scherpe kantjes van het
feminisme eraf zijn ontdekken vrouwen weer
dat ze evengoed kunnen functioneren in een
mantelpak als in een afgedragen broek. En
dat is goed, want vrouwen moeten behagen,
moeten respect afdwingen. Vrouwen moeten
er niet uit zien of ze 24 uur per dag in een
pan staan te roeren. Maar soms schrik je je
toch nog wezenloos. Zie je zo'n vrouw met
een paardestaart en op gezondheidsschoe
nen, die met d'r kinderen in de weer is of het
mongolen zijn. En die achter de ene na de
andere modetrend aanholt. Zoals afgelopen
zomer bij voorbeeld, die hele beige-rage. Dat
is toch geen kleur voor de Nederlandse
vrouw. Als een Nederlandse vrouw met een
maat 40/42 daarin loopt ziet ze eruit of ze de
oude onderbroek van d'r grootvader aan
heeft. Het is misschien iets voor die blonde,
Skandinavische types, maar niet voor het
verpieterde meisje van drie hoog achter, dat
de hele dag achter een typemachine zit."
Zelfheeft hij de kleur beige dan ook niet in
z'n collectie opgenomen. Maar hij heeft dan
ook nooit de ambitie gehad een echte trend
setter te zijn. „Het 'uitzetten van trends' slaat
op niets. Het is gewoon een natuurlijk pro
ces, waarbij kort en lang, breed en smal el
kaar afwisselen. En als je dat maar op tijd on
derkent, dan zou je het gemaakt hebben?! Ik
houd daar niet van. Mode is geen verkleed
partij. Ik heb altijd op mijn eigen kompas ge-
Hard werken
Zijn halfjaarlijkse collecties getuigen daar tel
kens opnieuw van. Elk voorjaar en elke herfst
brengt Frank Govers zo'n 120 ontwerpen op
het plankier, verschillend van elkaar en van
die uit de vorige collectie, maar alle duidelijk
gesigneerd met zijn handtekening. Haast on
Nederlands qua sfeer, met flamboyante kleu
ren, theatrale strikken, kostbare stoffen en
subtiele details. Zijn oeuvre is inmiddels gi
gantisch, maar zijn scheppingsdrang nog
geenszins tanende. Hoe Govers deze klus elk
half jaar weer klaart? Het antwoord is nuch
ter.
„Met hard werken. En daarbij is het beden
ken van de nieuwe modellen nog het een
voudigste. Dat rijpt gewoon in m'n kop en als
wij op 2 januari aan de nieuwe voorjaarscol
lectie beginnen ben ik er kant en klaar voor.
Dan zie ik die 120 ontwerpen zo voor me, tot
in de kleinste details, tot de knopen aan toe.
„Als ik stop, wil ik er
Ik denk namelijk in kleuren en silhouetten. Ik
twijfel er dan ook niet meer over, weet pre
cies wat ik wil. En als je dat goed weet te diri
geren, voorkom je teleurstellingen. Maar
moeilijker dan het ontwerpen zelf vind ik het
overbrengen van mijn ideeën op het perso
neel. Ik ga ook niet graag op reis als we met
een collectie bezig zijn. Ik wil er met m'n
neus bovenop zitten en eigenlijk is dat niet
goed. Anderzijds, door het helemaal in eigen
Ik blijf niet tussen de schuifdeuren toekijken."
FOTO'S CPD CEES ZORN
hand te houden wordt elke collectie wel een
afgerond geheel. En soms sta ik er zelf nog
verbaasd van als je bij de show vaststelt dat
er geen hoed te veel en geen handschoen te
weinig is."
De lovende kritieken op z'n laatste collec
ties laten er geen twijfel over bestaan, maar
ook Govers zelf heeft de indruk dat ze de
laatste jaren nog aan kracht hebben gewon
nen, evenwichtiger zijn geworden. Hij ziet
stille zondag aan het ontwerpen ben, word ik
niet meer afgeleid. Niemand meer die nu
zegt: 'Zullen we ergens gaan eten'. Wat niet
betekent dat ik me helemaal van de buiten
wereld afsluit, want ik heb het ook nodig om
naar een ballet of een concert te gaan. Dat
werkt inspirerend. Overigens vind ik dat je
inspiratie niet moet opzoeken, die komt v
zelf. Dat kan een boek zijn, een concert,
bronzen deur, dat kan op Bali of in Rusland
zijn. M'n wintercollectie was net klaar en ik
lag in bed toen ik opeens dacht: 'M'n voor
jaarscollectie krijgt als thema de Oriënt Ex
press'. En dat gebeurt ook. Je moet met je
ideeën vooruit lopen op de dingen die ko
men gaan. En zolang ik dat kan, ga ik door.
Moet ook wel, want ik ben per slot van reke
ning verantwoordelijk voor mijn personeel."
Eigen ideeen
Heeft dat verantwoordelijkheidsgevoel voor
de zakelijke kant van zijn 'bedrijf ook iets te
maken met zijn besluit om reclame te maken
voor Robijn?
„Ik moet zelf de hele zaak betalen en ik wil
geen sponsors hebben. Robijn maakt dat on
der meer mogelijk. Ze betalen riant en dat
biedt wat extra mogelijkheden. Sommigen
vinden dat die reclamespots niet bij mijn
imago passen, maar mensen die mij goed
kennen zeggen: 'Frank je hebt groot gelijk'.
Zolang Cardin zijn naam nog verbindt aar
allerlei dingen, tot WC-brillen toe...
Bovendien, ik vind het gewoon leuk om tc
doen. Dat werken op zo'n set. En het zijn ook
niet van die spotjes waarbij twee jaloen
;n keukenkastje staa
invulling aan geven,
n het verlengde vai
hierbij een duidelijk verband met het overlij
den van zijn partner Uwe Murau, met wie hij
ruim 25 jaar samen was.
„Ik kan me nu beter concentreren. Het eni
ge dat me nog beroert is mijn werk. Ik heb
me daar helemaal op gefocust, anders zou ik
in een gat vallen. Het is nu wel een heel een
zaam avontuur, maar dat moet ik ervoor over
hebben. Grote talenten hebben geïsoleerd
heid nodig. Als ik nu bij voorbeeld op een
huisvrouwen
kijven. Ik kan er zelf
En het ligt min of m
mijn werk."
Komend weekeinde vertrekt Go'
Afrika om opnieuw spotjes op te nemen. Hij
kijkt er naar uit. „Ik vind het zelfs een hele
eer dat ze mij daarvoor vragen. Vooral nu ge
bleken is dat de verkoopcijfers van Robijn
enorm zijn gestegen."
En wat de buitenwereld
denkt? Het laat Frank Govers koud. Behalve
wanneer het commentaar oprecht uit kinder
monden klinkt. Zoals laatst, toen een kind
dat hem alleen van de televisie kende en hen
voor het eerst in levende lijve meemaakte
plotseling opmerkte: 'Goh, hij kan ook nog
gewoon praten'. „Dat deed me toch
wat." Maar voor de rest heeft Prank Gov
zo z'n eigen ideeën en laat hij zich de
niet door anderen voorschrijven. Komt daar
ook rond voor uit.
'Mysterie'
„Mies Bouwman heeft me geleerd dat je i
iedereen kunt pleasen. En dat wil ik ook n
Ik ben geen allemansvriendje. Ik wil ook geen
bezit zijn van de media of overal op de ei
rij zitten. Ik moet naar een theaterpren
kunnen gaan zonder dat ik direct met de hele
ploeg artiesten op de foto moet. 'Evt
ken' noemen ze dat in die kringen. Ev
Jan en aliéman op de foto. Nou, ik bedank er
voor. Ik moet er niet aan denken dat ze
mij gaan zeggen: 'Daar heb je hem ook v
Zoals dat met Jan de Bouvrie gebeurde.
Nee, ik probeer zoveel mogelijk uit de pu
bliciteit te blijven. Al lukt dat niet altijd. Maar
gek genoeg, ondanks alle publiciteit ben ik
voor een heleboel mensen toch een vreemde
gebleven. Ik laat ook niet iedereen in mij kij
ken. Dat gun ik alleen mijn eigen vrienden,
die me kennen of ze me gebaard hebben.
Voor de buitenwacht wil ik liever een soor
mysterie blijven."
Waar dat uit voortkomt? „Misschien we
uit verlegenheid. Ik wil me liever afschermen
wil niet dat men me te na komt. Dat is waar
schijnlijk ook de reden dat ik nogal ongezou
ten ben in m'n kritiek op anderen. Als een
soort afweer. Sommigen vinden me daardoor
arrogant, of ongeïnteresseerd. Maar dat zal
me worst wezen. Ik wil niet geleefd worden,
ik leef zelf.
Hoe dat leven over een paar jaar, als hij
echt een punt achter zijn carrière heeft gezet,
eruit gaat zien? „Ik wil nog een heleboel. Ik
wil nog een boek schrijven. Ik ga reizen,
gen bekijken, simpele dingen, van een
voudige maar ontroerende schoonheid...
dan, na een korte stilte: „En ik hoop dat ik
dan iemand mee kan nemen die dat ook be
valt."
1=
