1
R
Indoorskiën: steeds doorgaan
Toerisme
MERDAG 26 NOVEMBER1994
Le Swap
e Swap is de naam voor een service, die is
jntwikkeld door het autoverhuurbedrijf
Jertz en de Eurotunnel. Het produkt (aan-
feboden tegen een speciaal aangepast ta-
|ef) combineert een retourticket met het
luren van een auto aan beide zijden van
jet Kanaal. Hertz heeft voor dit doel op de
erminals van zowel op de Franse als de En-
plse kant speciale verhuurstations laten
«uwen. Een Le Swap-arrangement is te
pop via de vestigingen van Hertz öf via her
pisbureau.
Nomaden
let Koninklijk Instituut voor de Tropen
Tropenmuseum) te Amsterdam organi-
eert van 1 december tot en met 20 augus-
us volgend jaar een tentoonstelling onder
le titel 'Nomaden in Centraal-Azië'. De ex-
•ositie geeft een overzicht van onder meer
iten en gewoonten van de berg- en steppe-
olken uit het nog vrij onbekende gebied
lissen de Kaspische Zee en China. Basis
oor de tentoonstelling vormen ruim dui-
pnd voorwerpen uit de collectie van het
jussisch Ethnografisch Museum in Sint-Pe-
Irsburg.
ufo: Tropenmuseum Amsterda, telefoon
120 - 5 688 200.
üint in Land van Ooit
aals gewoonlijk omstreeks deze tijd van
et jaar brengt Sint Nicolaas ook nu een
tgebreid staatsiebezoek aan het Land van
oit. De Goedheiligman en zijn uit een
oot aantal Zwarte Pieten bestaande ge
lig worden op zondag 27 november in he
runense kinderpark verwacht. Het feest
jurt van 12.00 tot 17.00 uur en de meeste
tracties zullen zijn geopend. Daarnaast
Bitredens van onder anderen turn-, snel-
licht- en paardenpieten.
jifo: Land van Ooit, telefoon 04163 -
7 77 75.
pport op Weissensee
De Weissensee in Oostenrijk (Karinthië)
rormt eind januari/begin februari opnieuw
jiet decor voor een aantal sportevenemen-
ien. Daaronder de alternatieve Elfsteden
tocht (200 kilometer lang), die op zowel 28
januari als 1 februari zal worden gereden.
Daar tussenin, op 29 januari, vindt de we-
leld-winter-triathlon plaats: een wedstrijd
Sver 12 kilometer hardlopen, 20 kilometer
langlaufen en 50 kilometer schaatsen. Ook
recreanten zijn welkom.
Info: Verkehrsamt Weissensse, telefoon
[vanuit Nederland) 00 43 4713 222 00.
Amsterdam
dan 25 hoofdstedelijke hotels werken
oor het geven van kortingen mee aan de
iu alweer enige jaren bestaande actie 'Lek-
r weg in winters Amsterdam'. Het arran-
ment staat vooral in het teken van de cul-
jr en duurt tot en met 31 maart 1995. In
aanbieding zitten waardecoupons voor
llerlei attracties, zoals rondvaarten, kaart -
)r de tentoonstellingen 'Gebed in
choonheid' in het Rijksmuseum, de Breit-
-overzichtstentoonstelling in het Stede-
jk Museum en de expositie Vier eeuwen
eeldhouvvkunst in het Amsterdams Histo-
sch Museum. De prijs voor verblijf van
dagen (twee overnachtingen) varieert
119 tot 325, afhankelijk van de ac-
ommodatie.
nfo: VW Amsterdam, 06 - 340 340 66.
Dmniversum
bomende maand is het tien jaar geleden
lat het Omniversum in Den Haag zijn
?n opende. In de eerste week van de-
ember wordt het jubileum gevierd met on
er meer een kinder- en een seniorendag.
)p 13 december gaat vervolgens de nieuwe
uimtefilm 'Destiny in Space' in première,
nfo: Omniversum Den Haag, telefoon
70 - 3 54 54 54.
Te Voet
restaurant de Oude Tram te Amersfoort
al vandaag tussen 13.30 en 16.00 uur de
tndelijke wandelaarsvereniging Te Voet
vorden opgericht. Te Voet moet een lande-
jke vereniging worden, die op regionaal
liveau opereert en zich vooral zal inzetten
oor nieuwe voetpaden, het behoud van
•ude, onverharde trajecten en betere wan-
lelvoorzieningen. Te Voet wil ook een nieu
we impuls geven aan de opbouw van een
terke lobby, zoals fietsers die kennen in de
orm van de ENFB.
nfo: Joost Dijkerman, telefoon 08370 -
15734.
Ruim 250 kilometer
aan pistes.
REDACTIE ROB V
BOE
Kenya van A tot Z
Allert de Lange gaat onverdroten voort met
het uitgeven van de handzame reeks 'Reis
informatie van A tot Z'. De boekjes in deze
serie zijn zeer compact, simpel in gebruik
en verschaffen de toerist veel meer (prakti
sche) informatie dan op het eerste gezicht
zal worden verwacht. Voor een diepgaand
verslag van de mogelijkheden, die bijvoor
beeld het Masai Mara reservaat de reiziger
biedt, kunnen beter andere werken worden
geraadpleegd, maar voor een snelle oriën
tatie ter plaatse is dit deeltje uitstekend ge
schikt.
Kenya Reisinformatie van A tot Z, Uitge
verij Allert de Lange Amsterdam, prijs
14,95 In dezelfde serie verschenen: Lan-
zarote, Santorini/Ios, Java, Sémos/Ikarfa,
Hongarije, Kos, Cuba, Dominicaanse Re
publiek, Malta, Fuerteventura en Lesbos-
/Chios.
Neem nou Ixniden
Van Peter Brusse's 'Neem nou Londen' ver
scheen kort geleden de dertiende, geactua
liseerde druk. Op zichzelf al een aanbeve
ling. Deeltjes van de 'Neem nou reeks' wor
den geschreven door journalisten, die in de
beschreven stad wonen of er in elk geval ja
ren hebben gewoond. Dat levert kaleido-
scopische en hoogst persoonlijke boekjes
op. Peter Brusse bijvoorbeeld ziet er geen
been in zijn eigen werk op de hak te ne
men. 'Voor hen', schrijft hij ergens, 'die dit
gidsje hebben gekocht om te weten wat
een goede gids is voor Londen, volgen hier
enkele titels...' Waarna de lezer een waslijst
van reisgidsen krijgt voorgeschoteld. Of ze
beter zijn dan 'Neem nou Londen' "alt ech
ter zeer te bezien. Leuker kunnen ze in elk
geval nooit zijn.
Neem nou Londen, Uitgeverij A.W. Bruna
te Utrecht, prijs 25,00. In dezelfde serie
verscheen Parijs van Philip Freriks
29,90). In voorbereiding: Antwerpen-
/Brussel en New York.
RvdD
Alleen op de wereld in een enorm skigebied
MARJOLEIN DE KEYZER
Een plaatsje van niets. Volgens de gemeentegids heeft
het drieduizend inwoners, maar waar die wonen is een
raadsel. Het bordje 'Leogang' is nog maar net voorbij
gesuisd of je waant je opnieuw alleen op de wereld.
Het keren op het smalle, door hoge muren sneeuw af-
gezoomde landweggetje kost vervolgens zó veel tijd en
moeite, dat het dorpje pas na een twintig minuten
voor de tweede keer opdoemt. Voorzichtig geworden,
ploft de voet nu wel tijdig op het rempedaal.
Leogang mag dan klein zijn; het aanpalende skigebied
is - zeker voor Oostenrijkse begrippen - enonn groot.
De ruim 250 kilometer aan pistes worden gedeeld met
het aan de andere kant van de bijna tweeduizend me
ter hoge Asitzkogel gelegen Saalbach, dat op zijn beurt
via talloze liften weer is verbonden met Hinterglemm.
Twee dorpen van naam, Saalbach en Hinterglemm.
Wat met gemak valt af te lezen van zowel het type ver
tier als de prijslijsten in de ontelbare etablissementen.
Leogang is op dat gebied aanzienlijk bescheidener.
Een oord voor Familienuciteren hun gezinnen, lezen
de bezoekers in de door de plaatselijke VW aangereik
te brochure, een dorp waar het eten en wonen nog be
taalbaar is en waar kein Disco-Larm den verdienten
Schlaf stort.
Hoedt u voor folderteksten; ze spreken slechts zelden
de waarheid. Dit keer echter, valt er geen speld tussen
te krijgen. Een kerkje en daar omheen, als sterren om
de maan, wat winkels, een paar hotelletjes en enkele
pensionnetjes. Ziedaar down town Leogang. Een
authentiek Oostenrijks dorp midden in het Salzburger-
lan'd. De gesel van de moderne tijd lijkt er volledig aan
voorbij te zijn gegaan. Binnen een paar dagen weet de
hele bevolking je naam, waar je vandaan komt en
wanneer je weer vertrekt. Gruss Gott, prettige dag ver
der. Het heeft iets knus, zonder dat het kneuterig
wordt.
Broekenpers
Dat geldt voor het tussen de beboste hellingen ver
stopte skigebied al evenzeer. Een gratis skibus brengt
de gast naar de voet van de Asitzkogel vanwaar een
doolhof van pistes uitwaaiert naar alle windrichtingen.
De afdalingen - alle uitstekend bewegwijzerd en aan
gegeven - zijn voornamelijk van de eenvoudige (blau
we) en middelzware (rode) soort en verbergen zelfs
voor de minder behendige skïer nauwelijks of geen
valstrikken. Hetgeen voor een groot deel te danken is
aan nijvere pistebully's die er 's nachts voor zorgen dat
de brede, bijna BuckeHoze pistes er overdag bij liggen
alsof ze zo uit de broekenpers zijn gehaald. Een uitge
lezen gebied voor snowboarders zou je zo zeggen.
Maar merkwaardig genoeg, zie je die hier nog betrek
kelijk weinig. Hetgeen door velen een zegen wordt ge
noemd.
Vanuit Leogang kan Saalbach zonder al te veel inspan
ning nog voor de lunch worden bereikt. Ook al omdat
lange wachttijden in het spinneweb van liften nauwe
lijks bestaan. Eenmaal in het levendige dorpje aange
komen, is het vinden van een plekje op een van de vele
terrasjes aanmerkelijk minder eenvoudig dan het op
het eerste gezicht lijkt. Dit is duidelijk zo'n gebied waar
men niet naar toegaat om alleen maar te skiën. Nip
pen aan een huig-schroeiende Apricot-Schnapps in de
Grabbenhütte is voor veel gasten eigenlijk net zo aan
trekkelijk. Of misschien wel nog aantrekkelijker.
Weinig skigebieden in Oostenrijk zullen zó veel knij
pen hebben als dat van Leogang - Saalbach/Hinter-
glemm. Daar hebben we bijvoorbeeld Alex's Panorama
Alm. Of de fameuze Hinterhagalm. Of - op de terug
weg naar Leogang - de Asistzhütte. Eerst dansen met
klossende skischoenen en vervolgens tegen het vallen
van de avond nog even een laatste, simpele afdaling
naar de bus die de skiërs terugbrengt in het dorp waar
de lichtjes reeds zijn ontstoken. Gemütlichkeit voor al
les. Waaraan de betrekkelijk lage ligging van het skige
bied van harte meewerkt.
Nadeel
Het heeft uiteraard z'n nadeel, pistes die maar tot net
boven de tweeduizend meter reiken. In gebieden met
'drieduizenders' duurt het seizoen immers veel langer.
Hier. in Leogang, piept het erste gras vaak reeds half
maart door de sneeuw. Maar daar staat tegenover dat
bijna alle pisten tussen de bomen liggen. Met andere
woorden: de skiërs hebben nauwelijks problemen met
de beruchte bergmist, die het zicht totaal beneemt; er
bestaat geen gevaar voor lawines en de wind heeft
geen vat op het liftenstelsel. Als in hoog gelegen gebie
den de gondeltjes buiten gebruik worden gesteld om
dat de storm ze tegen de pilaren dreigt te zwiepen,
draaien die van Leogang rustig door.
Op het eerste gezicht eerder een gebied voor Familiën,
dan voor snelheidsduivels. Zelfs de befaamde Super G
(te bereiken met de Schattbergseilbahn) is niet echt
pikzwart te noemen. De bochten zijn verradelijker dan
het hellingspercentage. Wie echt uitdagingen zoekt,
moet het (samen met een gids) buiten de geprepareer
de afdalingen zoeken. 'Een regelrechte Geheim tip'
noemde de Zweedse ski-expert Jimmy Petterson de
diepsneeuwpistes rondom de Kohlmaiskopf enkele ja
ren terug in Ski Magazine. Maar is Leogang dat zelf ei
genlijk ook niet?
Leogang
Info
7 CELDEREN RUUD VOGELESANG
Afstand vanaf Am
sterdam: Met de au
to circa 1.000 kilo
meter via Frankfurt -
München - Salzburg
- Bad Reichenhall -
Steinpass (606 me
ter) - Lofer en Saalf-
elden. Treinen stop
pen in het dorp.
Dichtsbijzijnde
vliegveld Salzburg
(circa 100 kilome-
ter)- INFOGRAFIEK FRED
Hoogte: 800 - 1.914 meter.
Aantal bedden: 3.500.
Liftinstallaties: 57 liften in aaneengesloten gebied dat wordt ge
deeld met Saalbach/Hinterglemm.
Wachttijden: In Leogang gering.
Totaal kilometer afdaling: 250 kilometer.
Ligging van de skipisten: Alle windrichtingen.
Moeilijkheidsgraad: In het algemeen van eenvoudig tot mid
delzwaar.
Kinderopvang: Ja.
Langlaufmogelijkheden:Circa 35 kilometer. In het 8 kilometer
verderop gelegen Saalfelden 150 kilometer.
Verdere sportieve ontspanning: Wandelen (200 kilometer ge
veegde paden), rodelen (2 banen), tennis, zwemmen (hotel).
Prijspeil: 7-daagse skipas 1.925 Oostenrijkse Shilling, kinderen
van 6-16 jaar 1185 Shilling en kinderen onder de 6 jaar gratis.
Een week les: circa 200 gulden.
Avondvertier: Gering.
Taal: Duits.
Bijzonderheden: Skibus Leogang - voet Asistzkogel gratis voor
skipashouders. Verbinding over de weg tussen Leogang en Saal
bach/Hinterglemm wordt door bussen onderhouden maar
vergt veel tijd. 's Avonds wordt niet gereden.
Nadere inlichtingen: Verkehrsburo Leogang, Postfach 28,5771
Leogang, Oostenrijk, telefoon (vanuit Nederland)
00.42.6583.234 of het Oostenrijks Toeristenburo, Stadhouders
kade 2,1054 ES Amsterdam, telefoon 020 - 6 120 219.
HEEMSKERK ROB V
7 DOBBELSTEEN
BIS is de naam, Bond
eenentwintig
Indoor Skischolen. Nederland telt
t banen, 'maar', voorspelt Ario van
der Zande, 'binnen niet al te lange tijd zullen het er meer dan
dertig zijn.' Van der Zande verzorgt de public relations voor
de BIS en zijn grenzeloze optimisme dient daarom met enige
argwaan te worden bekeken. Maar in dit geval heeft zijn kof-
fiedikkijkerij zonder enige twijfel een hoog realiteitsgehalte.
De ontwikkeling van het aantal kunstskibanen in Nederland
ijlt namelijk nog steeds voort.
Aanvankelijk werden er in de lage landen in de zee slechts
buitenpistes aangelegd. Waarbij de ene keer gebruik werd ge
maakt van dennenaalden (Duinrell/ Wassenaar) en een ande
re keer van borstels (Heerhugowaard, Bergen, Huizen,
Hoofddorp, enzovoort). Dat laatste materiaal bleek het best
bestand tegen de vloedgolf, die halverwege de jaren zeventig
losbrak en die er toe leidde dat plastic nu de ondergrond
vormt waarop per jaar zo'n veertigduizend skiërs zich voor
bereiden op de wintersportvakantie.
Er zijn grosso modo vier soorten kunstbanen: a) de borstelpis
tes, b) de kunstmatig besneeuwde afdalingen, c) de met plas
tic bolletjes bestrooide hellingen en d) de rollende tapijten.
De borstelpistes liggen verspreid over het hele land, voor
kunstsneeuw moeten Nederlanders de grens over (Casa Blan-
ca in Wuustwezel), plastic bolletjes liggen bij Wychen ten zui
den van Nijmegen en rellende tapijten vind je in alle hoeken
en gaten. Die laatste constatering zal iedereen die voor het
Het rollend tapijt is ii
eerst met dit fenomeen kennismaakt, met verbazing vervul
len. Immers, alleen al het betreden van de bewegende baan
vereist zo ongeveer heldenmoed.
Toch is dat niet nodig, meent Van der Zande. „Zelfs goeie
skiërs hebben het in het begin wel eens moeilijk. Maar dat is
na één les over. Heb je eenmaal 't ritme te pakken dan is er
niks lekkerders dan zo'n indoorbaan. Niets kwaads over de
buitenpistes, maar na vijf of zes bochten ben je beneden. Op
zo'n rollend tapijt kan je daarentegen eindeloos doorgaan
wat het rendement van de lessen veel groter maakt. Het slaat
niet voor niets zo aan."
Zelf heeft Van der Zande een indoorbaan op De Houtwegen,
een industrieterrein in Heemskerk. In een loods staan twee
hellingen vlak naast elkaar opgesteld. Ze zijn beide in zowel
hoogte als snelheid verstelbaar. De skileraar: „Ik kan er een
simpele, blauwe piste van maken, maar ook een moeilijke,
gitzwarte De tapijten staan tegenover twee enorme spiegels
waarin de cursisten zichzelf kunnen zien skiën. Van der
Zande: „Werkt heel corrigerend."
Goedkoop kan indoorskiën moeilijk worden genoemd: een
cursus van vijf lessen kost (inclusief het gebruik van materi
aal) circa 195; voor het dubbele aantal wordt ongeveer 350
gulden gevraagd. Van der Zande: „Buitenbanen zijn op het
eerste gezicht goedkoper. Maar als je 't aantal minuten op
neemt waarin je echt aan het skiën bent, slaat de balans al
vlug door naar een indoorbaan. Ik zei al: hier kan je achter el
kaar doorgaan. Bovendien werken we met veel kleinere
groepjes: één leraar met twee cursisten. Wat ook in het voor
deel van de leerling werkt."
Info: telefoon 02510 - 48500
Vakantie begint
minder op zaterdag
Steeds minder toeristen beginnen hun va
kantie op zaterdag. Dat blijkt uit een onder
zoek dat de Amersfoortse reisorganisatie
Eurocamp onder haar gasten heeft verricht.
Vier van de vijf klanten van de specialist in
verzorgde kampeerrreizen vertrokken afge
lopen zomer op een andere dag dan zater
dag. Het vermijden van files was een van de
redenen, die als reden werd opgegeven.
Ook het uitgerust op vakantie gaan en af
wijkende werktijden speelden een rol bij de
besluitvorming. Directeur I lugo Bloksma
van Eurocamp: „We hadden al een idee dat
de zaterdag passé was. Maar ik moet eerlijk
toegeven dat de trend zich sterker heeft
doorgezet, dan wc verwachtten. We hebben
er bij het samenstellen van ons nieuwe zo-
merprogramma in elk geval danig rekening
mee gehouden. Onze gasten kunnen ver
trekken wanneer ze willen."
Afhankelijkheid
van toerisme
In Amsterdam is zo'n twintig procent van
alle bedrijven in meer of mindere mate af
hankelijk van het toerisme. Dat blijkt uit
een onderzoek dat de plaatselijke Kamer
van Koophandel heeft uitgevoerd op ver
zoek van de VW. I let belang van het toeris
me concentreert zich vooral op de binnen
stad. Daar wordt 1,1 miljard gulden van de
totale toeristische omzet 1,7 miljard gul
den) in de hoofdstad gerealiseerd. Sectoren
die het meest profiteren zijn de horeca, de
detailhandel, de taxibedrijven en overige
dienstverlening als auto- en bootverhuur.
Vliegprijzen gelijk
De Nederlandse chartermaatschappijen
hebben hun stoelprijzen voor volgend jaar
niet verhoogd. Volgens het blad 'Reisrevue'
mag daarom min of meer worden aangeno
men, dat de kosten voor een vliegvakantie
naar de belangrijkste vakantielanden de ko
mende zomer nauwelijks zullen worden
verhoogd.
