Kerk verantwoordelijk voor promoties Kampen Waken voor ontzield pragmatisme Kerk Samenleving WOENSDAG 23 NOVEMBER 1994 redactie dick van der plas. 071-356443 HET WEER BUITENLAND KORT Verarming De twee grote kerken in Duitsland hebben de 'toene mende verarming temidden van een welvaartsmaat schappij' aangeklaagd. In een gemeenschappelijke ontwerptekst roepen zij de politici op krachtdadig op te treden tegen armoede en het stijgend aantal daklozen in Duitsland. Vooral eenouder gezinnen, kinderrijke gezin nen, vrouwen zonder pen sioen en langdurig werklozen zijn het slachtoffer. Dit zeg gen de Evangelische Kerk in Duitsland en de Rooms-Ka- tholieke Kerk in het discus siestuk 'Over de economi sche en sociale situatie in Duitsland'. Er volgt nu een uitvoerige ronde van ge sprekken in beide kerken. Uitkomst daarvan wordt een gezamenlijk herderlijk schrij ven van beide kerken, dat niet voor volgend najaar wordt verwacht. F undamentalisten Het vredesproces in Israël is niet gebaat bij het symbo lisch planten van bomen bij joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Zij vormen de grootste obstakels voor werkelijke vrede in dit gebied. Daar bomen planten betekent steun aan de poli tieke lijn van radicale en fun damentalistische joden die zich tegen het vredesproces keren. Dit zegt de lutherse predikant Mitri Raheb (palestijn) uit Bethlehem in een reactie op de actie van een groep Nederlandse pre dikanten die maandag bo men hebben geplant bij de joodse nederzetting Kedoe- mim op de door Israël bezet te Westelijke Jordaanoever. De 22 predikanten, vooral af komstig uit de Nederlands Gereformeerde Kerken, ma ken een studiereis die is ge organiseerd door de stichting Christenen voor Israël (Cvl). Templeton-prijs De Amerikaanse Templeton- stichting en de Konferentie van Europese Kerken (KEK) hebben een prijsvraag uitge schreven voor religieuze be richtgeving in Europa. De onderscheiding is bedoeld voor 'voortreffelijke' berich ten in niet-kerkelijke media. Aan de jaarlijkse prijs is een geldbedrag van 3.500 Zwit serse franken (ongeveer .4.750 gulden) verbonden. De Templeton-stichting is be kend door de jaarlijkse Tem pleton-prijs voor de bevorde ring van de religie. Deze prijs, gedoteerd met een mil joen dollar (1,75 miljoen gul den), is onder meer toege kend aan Billy Graham. Alek- sandr Solzjenitsyn en moe der Teresa. De KEK staat zelf niet bepaald bekend om het bevorderen van onafhanke lijke journalistiek. Nadat op een KEK-bijeenkomst de rus- sisch-orthodoxe patriarch Aleksej een vraag werd ge steld over het KGB-verleden van zijn kerk, belde KEK-se- cretaris jean Fischer met de hoofdredacteur van die jour nalist om zich te beklagen over 'brutale vragen'. Bidden om regen In geheel Saudi-Arabië heb ben de bewoners om regen gebeden. Koning Fahd had hiertoe opgeroepen wegens de aanhoudende droogte. De koran raadt de gelovigen aan om regen te bidden als de droogte te lang duurt. De winterregen komt meestal eind oktober, waarbij de meeste regen in november valt. In de havenstad Jeddah, die in november gemiddeld 5 centimeter regen krijgt, is nog geen druppel gevallen. DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON Mild gestemd Deze week heerst een gebruikelijk weertype voor het late najaar. We hebben te maken met een rustige fase, die zich gemiddeld over een lange reeks van jaren vaak voordoet i de tweede novemberhelft. Een groot hogedrukgebied heeft zich boven het Europese continent ge nesteld, waarin de luchtdrukver- schillen gering zijn en de wind meest zwak. Er is sprake van een warme, vochtige luchtmassa, die door de geringe stroming aan de grond sterk afkoelt. Onder dergelij ke omstandigheden ontstaat er vlak bij het aardoppervlak een dun ne, koude luchtlaag; ook wel koude plaklaag genoemd omdat u itwisse- ling met de er boven gelegen war mere luchtlagen niet mogelijk is. Bij deze 'inversie' vormt zich in de ze tijd van het jaar gemakkelijk mist. De zwakke instraling van de zon is overdag vaak onvoldoende om de koude laag op te ruimen. Dit lukte gisteren in het zuiden van het land nog vrij redelijk. Het werd er zonnig en met 12 tot 14 graden opnieuw erg zacht. De westelijke kuststrook bleef de gehele dag on der een min of meer gesloten mist- deken verborgen. De dikte van de over de grond sle pende wolkenlaag varieerde sterk, wat goed te zien was aan het sterk wisselende daglicht. Soms wer<te grauwe laag even opgelicht en la de zon door te breken, maar he« volgende moment viel een dreig de schemering in als het mistg» dijn zich weer sloot. In onze regfe bleef het kwik bij 8 graden stekj de normale temperatuur voor n dio november. Het was de e dag in deze maand dat het maxi mum beneden 10 graden lag, waarmee weer eens duidelijk wordt, hoe hoog het temperatuil peil lag in de voorbije drie weker Voorlopig blijft november mild a stemd. Op de nadering van eenl zwak koufront is er wat meer bel ging in de atmosfeer gekomen, I dat de kans op mist even wat kil ner is. Achter het front stroomt morgen wat drogere lucht binn waarbij de zon zich weer wat kal laten zien. Neerslag van enige tf tekenis zit er niet in. Het oude n gedrukgebied trekt wel weg, ma| wordt aan het einde van de vi vervangen door een kersvers h van 1035 millibar boven Zuid-Ei geland. De kans is groot, dat o wat langere termijn het rustige, soms mistige weer terugkeert. DI temperatuur blijft vrij hoog met maxima van circa 10 graden, m bij mist is het een stuk kouder. KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met donderdag. Noorwegen: Overwegend bewolkt en enige tijd regen. Morgen in het noorden en later mogelijk ook in het mid den overgaand in sneeuw. Middagtemperatuur van om het vriespunt "in het noorden tot 8 graden in het zuiden. Morgen in het noorden kouder. Zweden: Wolkenvelden en op de meeste plaatsen droog. Vooral in het zuiden mor gen ook af en toe zon. Vandaag middagtempera tuur van 0 graden in het noorden tot 9 in het zui den. Morgen in het noor den flinke daling van tem peratuur. .Denemarken: Wolkenvelden en mogelijk wat regen of motregen. Morgen weer zonnigè perioden. Middag- temperatuur ongeveer 9 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: In het zuiden van Engeland en morgen ook m Ierland nu en dan zon en overwe gend droog. Verder veel bewolking en plaatselijk wat regen. Middagtempera tuur 10 tot 14 graden. België en Luxemburg: Rustige weer met in de nacht en och tend kans op mist. In de middaguren hier en daar wat zon. Droog. Middag- temperatuur van 8 tot 12 graden Noord- en Midden-Frankrijk: In de nacht en ochtend plaatselijk mist. Verder naast wolkenvelden ook hier en daar flink wat zon. Droog. Middagtem peratuur rond 10 graden, in de omge ving van Clermont-Ferrand enkele gra den hoger. Portugal: Droog en flinke perioden met zon. Plaat selijk mist. Middagtemperatuur rond 20 graden. Madeira: Flink wat wolkenvelden en met name morgen kans op regen. Middagtempera tuur ongeveer 22 graden. Spanje: Droog en op de meeste plaatsen veel zon. Plaatselijk mist. Maximumtempe ratuur van 20 graden op veel plaatsen in het noorden en oosten tot 22 in Andalu- sië en aan de Costa's ten zuiden van Bemdorm. Canarische Eilanden: Naast wat zonneschijn flink wat wolken velden en met name morgen vanuit het westen kans op regen. Middagtempera tuur ongeveer 25 graden. Marokko: Westkust: Flinke perioden met zon. Droog. Maximumtemperatuur vlak aan zee rond 22 graden. Zuid-Frankrijk: Flinke perioden met zon, hier en daar ook mist. Middagtemperatuur variërend van 15 graden bij Bordeaux en op het Centraal Massief tot 20 graden plaatse lijk aan de Middellandse Zee en de voet van de Pyreneeën. Mallorca en Ibiza: Vrij zonnig en droog. Kleine kans op mist. Middagtemperatuur circa 21 gra den. Italië: In de Po-vlakte plaatselijk hardnekkige mist. Verder flink wat zon en overal droog. Middagtemperatuur tussen 17 en 20 graden, in hardnekkige mist hooguit 8. Griekenland en Kreta: Zonnige perioden, ook kans op enkele wolkenvelden. Droog. Vooral aan de noordzijde van Kreta nog tamelijk win derig. Middagtemperatuur morgen van 14 graden in het noordoosten van Grie kenland tot 19 op de Ionische Eilanden en Kreta. Turkije en Cyprus: Langs de westkust naast zon ook nu en dan wolkenvelden. Langs de zuidkust en op Cyprus vooral vandaag nog kans op enkele regen- en onweersbuien. Maxima van 15 graden langs de westkust tot 21 op Cyprus. Duitsland: In het noorden wolkenvelden en geleide lijk wat meer wind. Kleine kans op wat regen of motregen. In het midden en zuiden rustige weer met m de nacht en ochtend kans op mist, in de middag ook wat zon. Middagtemperatuur van 8 tot 12 graden, in hardnekkige mist iets la ger Zwitserland: Wolkenvelden, vooral in de dalen kans op hardnekkige mist. In de bergen perio den met zon. Middagtemperatuur iets boven de 10 graden. Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. Wind DONDERDAG 24 NOVEMBER 1994 Zon- en maanstanden Zon op 08.14 Zon onder Maan op 22.31 Maan onder Waterstanden Katwijk Hoog water 06.29 18.43 Laag water 02.15 14.46 Weerrapporten 22 november Barcelona Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Las Palmas Lissabon Luxemburg Zürich zwaar bew./ o 2/ Bangkok onbew. no 1 Buenos Aires licht bew no 5 Casablanca licht bew wmflst 0 Johannesburg half bew w 2/ Los Angeles licht bew rfno 3 New Orleans licht bew no 3 New York onbew wil BEROEPINGSWERK De Gereformeerde Kerken in Nederland gaan volledige verantwoordelijkheid dragen voor de wetenschappelijke ambtsopleiding aan de Theologische Universiteit Kam pen. Met ingang van 1 januari 1995 nemen zij ook de promoties onder hun hoede. Die vielen tot op heden on der de verantwoordelijkheid van de zelfstandige Johan nes Calvijnstichting. Dat heeft de gereformeerde synode gisteravond besloten. De Gereformeerde Kerken wa ren altijd al verantwoordelijk voor een wetenschappelijke ambtsopleiding met een zelfde niveau als het onderwijs aan de rijksuniversiteiten. Die verant woordelijkheid is steeds verder uitgebreid. Eerst viel de hele bo venbouwstudie nog onder de verantwoordelijkheid van de JCS. In 1971 kwam de opleiding tot en met het doctoraalexamen onder gezag van de GKN. Met ingang van 1995 valt de integra le wetenschappelijke opleiding, inclusief de promoties, onder verantwoordelijkheid van de kerken. De Johannes Calvijnstichting werd opgericht naar aanleiding van een discussie in de Gerefor meerde Kerken over de vraag of de kerken niet op afstand zou den moeten blijven van de theologie als wetenschap. In de statuten van de JCS stond dat de stichting in haar werk trouw moet zijn aan de belijdenisge schriften. Dit betekende onder meer dat promovendi getoetst werden op hun confessionali- teit. Dat bleek niet altijd haal baar. De statuten van de univer siteit bieden wat betreft de trouw aan de belijdenisgeschrif ten wat meer ruimte. NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen te IJsselstein (Utr): H Harkema te Onstwedde; te Workum-lt Heidenskip: dr J W. Kirpestein te Gouda; te Maasdam: D G van Noor dennen te Rotterdam-IJsselmonde. Aangenomen naar Genemuiden (toez.): A.A. Floor te Harderwijk (ver beterd bericht). NED.GEREF. KERKEN Beroepen, te Leerdam ten behoeve van het zendingswerk te Natal (Z.Afr.): F. Pomstra, kandidaat te Amsterdam. CHR.GEREF. KERKEN Beroepen; te Rotterdam-West: H.H Klomp te Nunspeet. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Middelburg-Centrum: P Mulder te Capelle aan den IJssel- Middelwatermg. ONAFHANKELIJKE BAPTISTEN GEM. Beroepen: te Amsterdam: P D. Bouw man te Groningen. HET WEER IN EUROPA Vanavond en morgenochtend staat het debat over ontwikkelingssamenwer king op de agenda van de Tweede Ka mer. De bankjes tegenover minister Pronk zullen niet volledig gevuld zijn. Toch gaat het niet alleen om minnen en plussen in de begroting van ruim zes miljard. In de politieke discussie zullen ook de contouren getekend worden van onze toekomstige internationale sa menwerking in de optie van de paarse coalitie. Als de socialistische en liberale kampen elkaar tenminste kunnen vin den in een totaalvisie op de samenhang van buitenlands beleid, ontwikkelings samenwerking en defensie. In onder staand artikel belicht Ben Janssen, voorlichting bij de katholieke ontwik kelingsorganisatie Cebemo in Oegst- geest, een paar aspecten van de publici taire speldeprikken die in de afgelopen maanden in de media en op fora wer den uitgedeeld. 'Terugdringen confessionele ontwikkelingsorganisaties volkomen haaks op internationale tijdgeest' ADVERTENTIES ma.-vrij. van 08.30-17 00 uur- Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma.-vri| van 8 30-17 00 uur: Telefoon071-143545 ABONNEMENTEN Tel. 071-128030 bij vooruitbet. (ind. BTW) per acc giro autom.bet per maand 29.30 per kwartaal 85,55 84,55 per jaar 329.30 328.30 VERZENDING PER POST Nederland: per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING mat/m vri|: 18 00-19.30 uur, zat. 10 00-12 00 uur. Tel 071-143241 BOES Bij ontwikkelingssamenwerking gaat het vandaag om twee de batten: 1. De eigen plaats van ontwik kelingssamenwerking in relatie tot andere terreinen van inter nationale samenwerking (defensie met vredesoperaties; buitenlandse zaken met het di plomatiek kanaal en eventueel nog verder verbreed tot econo mische zaken en monetaire aangelegenheden). 2. De eigen inrichting van ontwikkelingssamenwerking met de diverse beleidsorganen en uitvoeringskanalen. Daarbij gaat het met name om de kwa liteit van het werk, maar ook betreft het de vraag of de be staande inrichting van ontwik kelingssamenwerking wel be antwoordt aan het draagvlak in de samenleving. Over beide debatten is een aantal kanttekeningen te ma ken, juist vanuit de betrokken heid van Cebemo als katholieke ontwikkelingsorganisatie. Het zou jammer zijn als de politieke discussie versmald zou worden tot een partijpolitiek gekissebis over cijfers qn komma's, terwijl we eigenlijk aan de vooravond staan van een fundamenteel maatschappelijk debat over de nieuwe vertaling van het oude solidariteitskoppel 'barmhartig heid en gerechtigheid'. De we reld van 1995 is van een andere orde dan de wereld van 1989 vóór de val van de muur. 1. 'Ontwikkelingssamenwer king zal verdwijnen' (en wel vóór het jaar 2000): dat was de teneur van het verhaal dat Louk de la Rive Box, voormalig top ambtenaar van minister Pronk, onlangs hield. Niet meer de be strijding van armoede zal cen traal staan in de relatie met het Zuiden, maar 'menselijke veilig heid'. Geen nieuw geluid. Pronk had zelf door middel van twee beleidsnota's de deuren open gezet voor een nieuwe visie op internationale ontwikkelingssa menwerking. Een aantal jaren moest hij tolereren dat er aan slagen werden gepleegd op zijn begroting voor zaken die veel directer thuis hoorden op on derwijs, sociale zaken of defen sie. Vervuililng, inderdaad. Door de zuivere 'ontwikkelingsethici' werd er flink gescholden. Maar het proces ging verder. Nu is het wachten op een nieuwe be leidsnota van het paarse kabi net over de 'herijking' van het buitenlandse beleid. Boze gees ten zagen in deze belofte uit de Ben Janssen: „Confessionele organisaties niet terugdringen in het klein(geestig)e hokje van de nationale poli tiek. FOTO LOEK ZUIJDERDUIN regeringsverklaring vooral een aardige versluiering om de te genstellingen in de regerings partijen in het solidariteitsden- ken te overbruggen. Maar het moment waarop de verschillen de partijprogramma's getoetst worden op hun solidariteitsge- halte komt dichterbij. Wezenlij ke vragen dringen zich op. Wordt het kernpunt van ont wikkelingssamenwerking, na melijk structurele armoedebe strijding, nu verlaten ten gunste van een internationaal veilig heidsbeleid? 2. 'Ontwikkelingssamenwer- kinng lééft in de samenleving.' Het is de conclusie die recent in dit jaar diverse malen getrokken kon worden bij het opmaken van de balans. In een enquête van Onze Wereld/NCO bleek dat ruim 60 procent van de Ne derlanders vindt dat het budget voor ontwikkelingssamenwer king niet gekort mag worden. Een signaal dat vooral bij nood hulpacties steeds weer beves tigd wordt. Bracht de actie voor Rwanda niet ruim 70 miljoen op in een periode dat half Neder land transpirerend de Franse bergen beklom of relaxed aan de Spaanse kusten lag? Het illu streert dat vooral de particuliere ontwikkelingsorganisaties mo gen rekenen op een breed en sympathiek draagvlak in de sa menleving. Het particuliere ini tiatief heeft als uitvoeringska naal in de nationale ontwikke lingssamenwerking altijd grote steun genoten. Getuige ook het 'waardevaste' signaal uit de ka tholieke missionaire achterban in Nederland die elk jaar zo 180 miljoen gulden opbrengt voor ontwikkelingsprojecten in het Zuiden, die door de katholieke organisaties worden onder steund. Gepruts Ontwikkelingssamenwerking lééft in de samenleving. Toch is er ook een groeiende kritiek op de uitvoeringskanalen voor ont wikkelingssamenwerking zoals we die enkele decennia geleden in ons land hebben afgespro ken. Het gaat toch om mondiale economische samenwerkings verbanden, zegt men: dat kleine gepruts met projecten beklijft toch niet! Wil ontwikkelingssa menwerking van het particulie re kanaal echt iets voorstellen, zeggen critici, zorg dan voor een efficiënt apparaat, voor meer professionaliteit, meer sa menwerking, minder 'teveel van hetzelfde'. Met andere woor den: haal ook die zuilen neer tussen de vier ontwikkelingsor ganisaties Cebemo, Icco, Novib en Hivos. Passend in het voort gaande seculariseringsproces wordt vooral door woordvoer ders van de paarse coalitiepar tijen geopperd dat deze inrich ting niet meer beantwoord aan de 'kleuren' van onze samenle ving. Argumenten van allerlei niveau worden aangedragen, soms ingegeven door oude reli gieuze frustraties. Fundamen teel is uiteraard de opmerking of een religieuze levensoriënta tie en visië een meetbaar effect hebben, een kwalitatieve meer waarde meebrengen bij de inzet voor duurzame ontwikkeling. Voor de beantwoording zou een lang verhaal nodig zijn. Niet vanuit het defensief, want in de laatste jaren is regelmatig aan getoond dat het particulier ka naal een eigen specifieke en on misbare rol vervult in ontwikke lingsprocessen in landen van het Zuiden. Via wijd vertakte netwerken bereikt men margi nale groepen aan de basis die door regeringsprogramma's en bij bilaterale hulp nooit in beeld komen. Juist missie en zending beschikken over mogelijkheden als geen andere instantie om dichtbij de basis te staan en daarbij, vanuit een lokale des kundigheid, aansluiting te zoe ken bij de noodzaak en de haal baarheid van initiatieven die voortkomen uit de armste be volkingslagen en daardoor ook gedragen worden. Geen ontwikkeling van hen zonder deze tijdelijke 'startmo toren'. Bovendien is de econo mische en politieke ontwikke ling in de landen van het Zui den vaak'sterk verweven met cultuur en religie. Wie zouden wij met onze moderne maat schappijvisie op een multicultu rele samenleving met ruimte voor de interreligieuze dialoog zijn, om hen een gedeconfessio- naliseerd maatschappijbeeld op te leggen door de uitvoeringska nalen voor ontwikkelingssa menwerking in eigen land te 'ontkleuren'? De kleur paars is toch een samenstelling van di verse eigen tinten, die juist om hun eigenheid gerespecteerd worden? Of betekent het vervlakking, versmelting tot kleurloze vaag heid? Is vanuit onze historie als klein land, open naar de we reldzee, niet juist tolerantie en aandacht voor pluriforme ei genheid een pluspunt uit onze culturele bagage? Offeren we dit, omwille van zogenaamde accountability en efficiency, op aan een kleurloos en ontzield pragmatisme? Alsof de huidige status quo terecht verwijten zouden treffen van gebrek aan samenwerking, verdubbeling, concurrentie. Wie de internatio nale verbanden kent waarin ontwikkelingsorganisaties als Cebemo zijn opgenomen, weet dat de zogenaamde confessio nele ontwikkelingsinstellingen in Nederland al jaren geleden de bakens verzet hebben naar een Europees beleid en mondiale samenwerkingsver banden. Het zou als erg benau wend overkomen en volkomen haaks staan op de internationa le tijdgeest om de Nederlandse confessionele organisaties terug te dringen in het klein(geestig)e hokje van de nationale politiek. Het debat in de Tweede Ka mer van deze dagen zal zeker wat vuurwerk ontlokken tussen verschillende partijen. Te hopen valt dat het beslissende woord over de inrichting van onze in ternationale samenwerking niet aan de accountant is, maar aan mensen die zich laten leiden door wezenlijke vragen over de werkelijke inhoud en kwaliteit van duurzame ontwikkeling. Wie dit ongelezen laat, doet er beter aan om te zwijgen over re kensommetjes. LEIDSCH DAGBLAD Uitgave van Dagbladuitgevenj Damiate bv. DIRECTIE: B.M. Essenberg, G P. Arnold (adj), J. Kiel (adj), HOOFDREDACTIE Jan-Geert Ma|oor. Frans Nypels, Henk van der Post (adj) OMBUDSMAN R D Paauw. tel dag 9.30- 11 30 uur071-356215. of per post HOOFDKANTOOR Rooseveltstraat 82.2321 BM Leiden Telefoon 071-356356. POSTADRES Postbus 54.2300 AB Leiden TELEFAX: Advertenties 071 -323508 Fam berichten 071-323508 Redactie 071-321921 HEINZ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 14