Rechter: Inkijkoperatie
hasjzaak onrechtmatig
Onze Top 5
van deze week.
Ch!
Noordzee is pierebadje voor potvis
;Ouderen krijgen volgend
jaar 100 miljoen aftrek
akr
Melkert-banen niet in
lie grote steden alleen'
Binnenland
'Bomkoffertje' blijkt loos alarm
1.49
1.99
2.39
Gebit kost 500 piek
en trekken 30 gulden
Asielzoeker voortaan bij
de grens op TBC getest
jlNSDAG 22 NOVEMBER 1994
og
Ei veroorzaakt ernstig oogletsel
[relfeld Een 79-jarige man uit het Limburgse Belfeld is gisteren
lil zijn woonplaats ernstig gewond geraakt door een ei. Twee
jongens gooiden het ei in zijn gezicht, terwijl ze hem op een
[snorfiets passeerden. De man liep ernstig oogletsel op en moest
in het ziekenhuis worden opgenomen. Het is nog niet duidelijk
taf het letsel blijvend is.
Luteijn: Winkels niet open op zondag
den haag De WD'er Luteijn, voorzitter van de liberale fractie in
T*Tmïe Eerste Kamer, is tegen openstelling van winkels op zondag.
T[)e fractieleider is er wel voor om middenstanders op de overige
Jagen van de week maximale vrijheid te geven. Volgens Luteijn
eeft het feit dat veel mensen de zondag uit geloofsovertuiging
Is rustdag zien, in zijn overwegingen een rol gespeeld.
'"""'Miljoenen deelnemers spaarloonregeling
den haag Naar verwaching twee miljoen mensen doen eind dit
jaar mee aan een spaarloonregeling. Het aantal deelnemers aan
een premiesspaarregeling de werkgever legt een premie op
het spaargeld komt in die periode uit op ruim 920.000. Dat
blijkt uit een onderzoek van de inspectiedienst van het ministe
rie van sociale zaken en werkgelegenheid.
jnerrijHulp van buitenaf bij vlucht uit cel
*ere hoorn De zeven gedetineerden die zondag ontsnapten uit de
gevangenis De Krententuin in Hoorn hebben hulp van buitenaf
,esta7gekregen. Vier van de zeven zijn nog voortvluchtig. Handlangers
elen, hadden een hek rond de gevangenis doorgeknipt, daarna de tra-
rensiehjes voor het toiletraam doorgezaagd en vervolgens een gat ge-
;en enmaakt in een stalen plaat voor het raam. Een van de nog voor-
vluchtelige gevangenen moest nog één dag zitten.
lamer eist spreiding werk langdurig werklozen
beriep
ookd
end
kleinere steden moeten veel
er dan het kabinet voor ogen
at profiteren van de 40.000
ïen die minister Melkert (so-
iale zaken en werkgelegen-
id) wil scheppen voor lang-
urig werklozen. Melkert wil
10 van deze banen gunnen
de door werkloosheid en
•rpaupering geteisterde vier
rote steden.
WD en D66 vinden 12.000
de rest echter te
an
zijn
n biojjl;
den
ïendiei
a bic
i haag
groter aandeel voor middel-
e steden als Haarlem en
eiden. Volgens CDA-woord-
Dankers komt door het
Melkert 1 op de 5 lang-
urig werklozen in de grote ste
in aanmerking voor een
terwijl die verhouding el-
1 op 26 ligt. Dat is volgens
onrechtvaardig.
Minister Melkert suste de
aak gisteren tijdens overleg
net de Kamer door erop te wij
dat de 'grote vier' nog geen
inen voor 28.000 banen
lebben, zodat de banen nog
daadwerkelijk zijn verge-
Ook bij experimenten met
verken met behoud van uitkè-
het scheppen van banen
bakje 250 gram
Ctl Engelse theemelange,
doosje 40 zakjes 4 gram
CtlVloerkadetten,
2Z&
285~
doel-p*' Z3k 10 Stuks
;van Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 26 november a.s.
,aak"s Lands grootste kruidenier
Celstraf betrokken verdachten op losse schroeven
Om informatie over een mogelijk hasjsyndicaat te verza
melen, heeft de politie volstrekt onrechtmatige inkijko
peraties uitgevoerd in loodsen en een garage. Hierdoor
staan de jarenlange celstraffen voor drie mensen op losse
schroeven. Dat bleek gisteren bij het gerechtshof in Am
sterdam na de eerste zittingsdag in het proces rond deze
onrechtmatige inbraken door de politie.
amsterdam anp
met uitkeringsgeld krijgen de
grote steden voorrang. Dat ge
beurt op verzoek van staatsse
cretaris Kohnstamm (binnen
landse zaken), die snel een to-
taalaanpak van de werkloosheid
in de vier grote steden wil. Ex
perimenten uit de grote vier
worden echter alleen éérder en
niet anders behandeld dan de
rest, zo zei Melkert gisteren.
Melkerts plan voor 40.000
nieuwe banen richt zich op ba
nen van 32 uur in de zorgsector
en de openbare veiligheid
(stadswachten en dergelijke)
voor-de in totaal 188.000 lang-
durig werklozen. De kandidaten
moeten langer dan een jaar
werkloos zijn en krijgen onge
veer het minimumloon. In to
taal heeft het kabinet 1,6 mil
jard gulden uitgetrokken. Vol
gend jaar ligt 200 miljoen klaar,
die goed moet zijn voor 5.000
banen.
De regeringspartijen PvdA,
WD en D66 willen dat er met
de 'Melkert-banen' soepel
wordt omgegaan. Zo zouden er
banen van 20, maar ook van 38
uur kunnen worden geschapen.
Op die manier wordt voorko
men dat met name kostwinners
alsnog een aanvullende uitke
ring nodig hebben. Melkert
voelt daarvoor voorlopig weinig.
Een inkijkoperatie is een van de
werkmethoden van de politie
waarop te weinig controle is.
Politiemensen betreden daarbij,
op grond van de Opiumwet,
loodsen of andere ruimten lou
ter en alleen om te kijken of er
een redelijk vermoeden van
schuld bestaat. Dit redelijk ver
moeden van schuld' is nodig
om een dieper onderzoek met
verdergaande middelen (huis
zoeking) in te stellen.
Vooral in grote hasjzaken
Hoortoestel en
steunkous weer
hanteert de politie dergelijke
opsporingsmiddelen. Met name
advocaten zijn bang dat derge
lijke methoden zullen leiden tot
een geheim politieapparaat dat
op een mogelijk onrechtmatige
en geheimzinnige manier boe
ven wil vangen. De georgani
seerde misdaad wordt daarmee
met oneigenlijke middelen be
streden.
De commotie mede naar
aanleiding van de IRT-affaire,
waarin zo n opsporingsmiddel
werd gebruikt leidde tot de
roep om een parlementaire en
quête. Ten aanzien van de inkij
koperaties moet het proces in
Amsterdam alvast duidelijkheid
verschaffen.
Drie mannen uit Den Haag
en Voorburg zijn door hel
Haagse hof eind november 1992
veroordeeld tot celstraffen van 4
tot 7,5 jaar voor hun betrokken
heid bij een drugsyndicaat. Dat
werd in april 1991 opgerold
door een onderzoeksteam van
politie- en justitiemensen uit
Rotterdam en Den Haag, leden
van de Fiscale Inlichtingen- en
Opsporingsdienst (FIOD), rijks
politie en marechaussee.
Tijdens het gerechtelijk voor
onderzoek tegen de drie bleek
al dat sprake was geweest van
een inkijkoperatie. Teamleider
A. van Loosbroek, hoofdinspec
teur van politie in Den Haag,
verklaarde gisteren echter dat
zijn team eind 1990 en begin
1991 niet in één loods, maar in
zes gevallen inkijkoperaties had
volledig vergoed jr
den haag gpd
De eigen bijdrage voor hulp
middelen als steunkousen, pro
theses, insulinepompen of -
spuiten, incontinentiemateriaal
en gehoorapparaten wordt per
1 januari helemaal afgeschaft.
Dat heeft het kabinet besloten.
Tot nu toe moest er een eigen
bijdrage van vijftien procent
worden betaald, met een maxi
mum van tweehonderd gulden
per jaar.
Staatssecretaris Terpstra
(volksgezondheid, welzijn en
sport) heeft dat gisteren bekend
gemaakt bij de behandeling van
het zorgbudget voor 1995 in de
Tweede Kamer. Alleen
Terpstra's eigen WD is niet ge
lukkig met het besluit, de fractie
had liever gezien dat de eigen
bijdrage alleen was geschrapt
voor chronisch zieken en oude
ren, zoals afgesproken in het re
geerakkoord. Een Kamermeer
derheid wilde het echter anders.
Het besluit kost 85 miljoen gul
den, 25 miljoen meer dan in de
begroting is opgenomen.
Sommige hulpmiddelen blij
ven wel aan een maximum ge
bonden, wie een duurder exem
plaar wil, moet er zelf aan mee
betalen, Ook zal er voor
'vervangingsmiddelen' zoals or
thopedische schoenen, wel een
bijdrage worden gevraagd.
Cfl Spaghetti- of macaroni, meergranen,
fe" pak 500 gram of Macaroni 1 /IQ
elleboogjes, zak 1 kilo l&T -L/tÏ/
L9T
CU Country- of Fruitcookies,
pak 300 gram
Alle Cfl Snacksalades, per bakje 250 gram
1- korting o.a.: CU Selleriesalade,
Kruisloze Sint
bij asielzoekers
groningen gpd
Sinterklaas zal op 30 no
vember zónder christelijk
kruis op mantel en mijter
op bezoek gaan bij asielzoe
kers in Groningen. De
Goedheiligman komt daar
mee tegemoet aan de wens
van islamitische asielzoe
kers, die niet met christelij
ke symboliek geconfron
teerd willen worden.
Vorig jaar waren er pro
blemen met islamieten die
geconfronteerd werden met
een zwarte Somalische Sin
terklaas die gekleed was in
de gebruikelijke Hollandse
Sinterklaaskledij. De kruis
loze Sint van dit jaar is
blank.
den haag Twee
toor van het Centrum
bleek leeg te zijn.
de Explosieven Opruimings Dienst hebben gisteren in Den Haag voor het kan-
Informatie en Documentatie Israël een verdacht koffertje onderzocht. Het koffertje
foto cpd roland c
uitgevoerd. Op eigen houtje,
want de Haagse officier van jus
titie mr. Van Eek werd er doel
bewust buiten gehouden. „Hij
zou het nooit goed hebben ge
vonden. Maar we moesten wel.
Het was onze laatste kans om
het al twee jaar lopende onder
zoek naar de druglijn boven wa
ter te krijgen", aldus Van Loos
broek. Buiten het ontbreken
van de vereiste toestemming
van de officier, kwamen de in
kijkoperaties ook niet in de pro
cessen-verbaal ter sprake.
Voor het Amsterdamse hof
zijn er nu twee mogelijkheden.
Het openbaar ministerie wordt
niet-ontvankelijk verklaard in
de vervolging van de drie, waar
mee ze vrijuit gaan en forse
schadeclaims kunnen indienen.
Alleen als het hof denkt dat er
ook buiten de inkijkoperaties
genoeg bewijzen zijn, kan een
nieuwe veroordeling volgen.
Prins Bernhard
jr. beroofd in
New York
Prins Bernhard junior blijkt
naar nu pas bekend is gewor
den het slachtoffer te zijn ge
worden van een roofoverval.
Na het lopen van de marathon
van New York op 6 november
werd de zoon van pinses Mar
griet en mr. Pieter van Vollen-
hove op straat onder bedrei
ging van vermoedelijk een wa
pen zijn gouden horloge en
honderd dollar afhandig ge
maakt.
De overvaller nam de benen
nadat de prins zijn kostbare
horloge en portemonnee had
afgegeven. Bernhard werd niet
begeleid door veiligheidsmen
sen. Als gevolg van bezuinigin
gen krijgen de jonge prinsen
niet meer bij iedere gelegen
heid lijfwachten mee.
Prins Bernhard junior tijdens
een dansje met zijn moeder
prinses Margriet, archieffoto
Tandartstarieven vastgesteld
Een eenvoudig kunstgebit kost
vanaf 1 januari 1995 ongeveer
vijfhonderd gulden. Voor boren
en vullen rekent de tandarts
tussen de 30 en 65 gulden. Eén
kies trekken kost ook 30 piek,
een tweede wat minder. Dat
blijkt uit de nieuwe prijslijst
voor tandartskosten die het
Centraal Orgaan Tarieven Ge
zondheidszorg (COTG) gisteren
heeft vastgesteld. Het gaat hier
om particuliere tarieven, die
zorgverzekeraars en onverze
kerde tandartsklanten straks
moeten betalen.
De nieuwe tarieven zijn 13,5
procent lager dan nu. De zorg
verzekeraars hadden de prijzen
nog vijf procent extra willen
verminderen, maar daarmee
gingen de tandartsen niet ak
koord. Ze wilden niet alles tege
lijk overhoop halen. Het COTG
zal de prijzen voor particulieren
en ziekenfondsverzekerden (ei
genlijk alleen nog kinderen tot
19 jaar) vanaf 1996 verder gelijk
trekken.
De tandarts wordt vanaf vol
gend jaar grotendeels uit het
ziekenfondspakket en de ver
plichte particuliere polis voor
ouderen gehaald. Dat betekent
dat fondspatiënten, waarvoor
de tandartsen veel lagere ver
goedingen krijgen, gedwongen
overstappen op een particuliere
aanvullende verzekering. Wie
niet kiest voor een tandartspolis
(kosten tien tot vijftien gulden
per maand), draait zelf voor de
tandartsrekening op.
In het ziekenfondspakket zit
voor volwassenen nog wel één
controle per jaar, inclusief ver
wijzing en tandsteenverwijde
ring. De fondsen betalen daar
voor 50,50 gulden. Een controle
kost de particuliere patiënt ove
rigens nog geen twintig gulden,
exclusieftandsteenbehandeling.
De FNV, de Consumenten
bond, de kleine linkse partijen
en de Nationale Ombudsman
hebben de afgelopen weken
veel kritiek geuit op de verwij
dering van de tandarts uit het
verplichte pakket. Minister
Borst (volksgezondheid) is daar
niet van onder de indruk, bleek
gisteren bij de behandeling van
het Financieel Overzicht Zorg in
de Tweede Kamer. „De kosten
zijn overzienbaar, ook voor
mensen met lagere inkomens",
aldus Borst.
PvdA en D66 willen wel dat
Borst met de tandartsen over
legt of er wat meer kan wórden
gedaan voor de 50,50 die ze
straks krijgen voor de jaarlijkse
controle. De fracties vinden ook
dat het voor ouderen mogelijk
moet blijven op kosten van het
ziekenfonds een kunstgebit aan
te schaffen. De WD is daar niet
op voorhand tegen. Borst zegt
dat daar geen geld voor is.
Borst wil dat zorgverzekeraars
soepel handelen bij het accep
teren van ziekenfondverzeker
den die zich aanvullend willen
verzekeren voor tandartshulp.
De Kamer is bezorgd dat verze
keraars mensen met een zwak
en slecht gebit proberen te we
ren. Daar kan Borst niet zoveel
aan doen, omdat verzekeraars
niet verplicht zijn mensen aan
te nemen. Ze verwacht echter
dat het niet zo'n vaart zal lopen.
achthonderd mensen TBC ge
constateerd. Vaak nemen men
sen de ziekte mee uit het bui
tenland waar het veel vaker
voorkomt. De Koninklijke Ne
derlandse Centrale Vereniging
tot Bestrijding der Tuberculose
(KNCV) vroeg deze maand meer
aandacht voor besmette asiel
zoekers. Het gebeurt wel eens
dat zij de illegaliteit induiken,
hun pillenkuur van negen
maanden niet afmaken en an
deren besmetten.
Minister Borst (volksgezond
heid) wil asielzoekers al testen
op TBC als zij zich aanmelden
op Schiphol of in een aanmeld
centrum. Deze week gaat zij
hierover praten met staatssecre
taris Schmitz (justitie). Nu wor
den de mensen getest als zij in
een opvangcentrum zitten.
Van een epidemie is volgens
Borst geen sprake, maar toch
wordt jaarlijks bij zeven- tot
Waarom Moby Dicks verdwalen is groot mysterie
theo haerkens
nstatf1™
Vermeend zwicht voor eisen van Kamer
toenh
Het kabinet zal toch komend
jaar al 100 miljoen gulden uit
trekken voor 65-plussers met
een lager inkomen. Staatssecre-
Vermeend (financiën)
zwichtte gisteren voor de druk
van de Tweede Kamer, die het
liet accepteerde dat het kabinet
olgend jaar de bejaarden maar
60 miljoen gulden lastenverlich
ting wilde geven in plaats van
de 100 miljoen die in het re
geerakkoord waren beloofd.
Het kabinet wilde de lasten
verlichting gieten in de vorm
een extra belastingaftrek
van 475 gulden voor alle oude
ren met een inkomen tot 50.423
gulden per jaar. Nu er meer geld
voor dat doel beschikbaar is,
wordt de aftrek ongeveer 700
gulden. Die aftrek levert onge
veer 90 procent van de bejaar
den netto ongeveer een tientje
per maand op.
Onder druk van Vermeend
zag de PvdA gisteravond af van
het voornemen om een kleinere
groep ouderen een wat hogere
aftrek te geven. Daarvoor moest
de genoemde inkomensgrens
van 50.423 gulden omlaag,
waardoor voor ouderen in feite
een aparte belastingschijf zal
worden ingevoerd en dat wilde
Vermeend niet. De bewinds
man gaf bovendien aan dat een
wijziging van het systeem ertoe
zal leiden dat de aftrek niet
meer op 1 januari in kon gaan,
maar op zijn vroegst per 1 april.
Dat wilde de PvdA niet riskeren.
In het regeerakkoord stond al
dat er 100 miljoen beschikbaar
was voor inkomenssteun aan
bejaarden. Alleen had het kabi
net er voor gekozen een deel
van dat bedrag pas na 1995 be
schikbaar te stellen. Het PvdA-
plan om dat geld nu al op tafel
te leggen, werd gesteund door
alle partijen in de Kamer. Wat er
in 1996 zal gebeuren, staat ove
rigens nog open. Als de AOW de
loonstijging niet volgt, is er in
dat jaar opnieuw koopkracht
ondersteuning nodig bovenop
de 100 miljoen die er nu al voor
is uitgetrokken.
Speculaties zijn er genoeg, maar de oorzaak
waarom potvissen op de Noordzeekusten
stranden is nog steeds niet bekend. Bioloog
en conservator Smeenk van het Nationaal
Natuurhistorisch Museum in Leiden bena
drukt dat we eigenlijk nog maar heel weinig
van de kolossale zeezoogdieren weten.
De stranding van potvissen bij Ameland
en het Duitse Baltrum enkele weken gele
den en het aanspoelen van vier sooftgeno-
ten bij het Belgische Nieuwpoort vorige
week staan niet op zichzelf. „De Noordzee
is een gemeen vangnet voor potvissen",
stelt Smeenk vast, terwijl zijn vinger zich op
de atlas in de buurt van de Shetlandeilan-
den bevindt. „Hier gaat steeds iets mis,
waardoor groepjes potvissen aan de ver
keerde kant van Groot-Brittannië naar het
zuiden zwemmen."
Voor de dieren, die een maximale lengte
bereiken1 van zo'n 18 meter, is de Noordzee
een pierebadje. „Een diepte van vijftig me
ter is niets voor ze." De beesten halen hun
voedsel, vooral grote hoeveelheden inktvis,
op een diepte van vijf- tot zeshonderd me
ter in de Atlantische Oceaan. Maar ze kun
nen nóg veel dieper. Verbijstering wekte de
potvis die op 1.500 meter diepte verward
raakte in een intercontinentale telefoonka
bel en verdronk. Later bleek dat ze wel tot
3.000 meter kunnen duiken.
De op het diepste punt krap tweehonderd
meter diepe Noordzee, die naar het Kanaal
toe steeds smaller en ondieper wordt, is
voor de beesten een gevaarlijke trechter. De
'sonar' waarmee ze zich in donker en troe
bel water oriënteren, werkt er niet goed. De
langzaam oplopende zandkusten en het ge
ruis van de branding lijken de echo-signa
len te verstoren. Verondersteld wordt dat
het klik-geluid dat deze tandwalvissen uit
zenden deels door de modder op de zeebo
dem wordt geabsorbeerd en te zwak wordt
teruggekaatst. Daardoor raakt 'de spuiter
met de grote kop', zoals zijn wetenschappe
lijke naam letterlijk uit het Latijn vertaald
luidt, volledig de kluts kwijt.
Als het tij er bovendien voor zorgt dat het
water in luttele uren ondieper wordt, raken
de beesten in paniek en proberen ze zich
met geweld een weg te banen naar dieper
water. Als ze de verkeerde richting kiezen,
gaan ze op het stand hun einde tegemoet.
De potvissen die in West-Europa strand
den, hadden allemaal hun thuisbasis rond
de Azoren, in de Atlantische Oceaan ter
hoogte van Portugal. Alleen jonge en heel
oude mannetjes trekken op hun zwerftoch
ten in de richting van IJsland en Scandina
vië. Vrouwtjes, maximaal 12,5 meter, en he
le jonge dieren zijn veel honkvaster en
spoelen dus ook nooit aan.
Wetenschappers houden nauwkeurig de
lotgevallen van de grote zeezoogdieren bij.
Afgelopen nacht nog werd Smeenk uit bed
gebeld over een bruinvis bij Den Helder.
Dankzij de wetenschappelijke registraties is
precies bekend hoeveel potvissen er sinds
de zestiende eeuw in Nederland en andere
Europese kustlanden zijn gestrand. Een re
cordaantal strandingen vond plaats in 1760
toen in de winter en het prille voorjaar
maar liefst 25 potvissen stierven op de
stranden van Duitsland, België, Engeland
en Nederland. Opvallend genoeg sneuvel
den de dieren vaak bij de monding van een
rivier. Ook is er wel eens een tot aan Ant
werpen de Schelde opgezwommen.
Meestal vinden de strandingen plaats
met tussenpozen van enkele jaren en soms
wel tientallen jaren. Vreemd vindt Smeenk
het daarom dat er tussen 1788 en 1937 - 150
jaar - geen enkele potvis schipbreuk leed.
„Misschien heeft dat iets te maken met de
natuurlijke schommelingen in het klimaat",
oppert hij. „Er zijn ook jaren dat er opval
lend veel tropische dolfijnen uit de koers ra
ken en op noordelijke stranden terecht ko
men". Een theorie die de laatste jaren aan
aanhang verliest zoekt de verklaring in ver
storingen in het aardmagnetisch veld. Ook
de strandingen van hele kuddes walvissen
in Amerika en Australië zouden daarmee te
verklaren zijn. Maar bewijzen voor dit ver
schijnsel ontbreken tot nog toe.
Steeds trekken wetenschappers er op uit
als er een potvis strandt, maar behalve een
fraai skelet levert het onderzoek van de ka
davers de laatste jaren niet veel op. Smeenk
verwacht dan ook meer van gedragsstudies
'al hopen we natuurlijk altijd wetmatighe
den te ontdekken die het raadsel van Moby
Dick oplossen'.
Bezuinigen of weg
Bolkestein zet
kabinet onder
zware druk
den haag gpd
WD-leider Bolkestein stuurt
het kabinet naar huis, als wordt
afgeweken van de in het re-
geerakkkoord afgesproken acht
tien miljard bezuinigingen. Mi
nisters en staatssecretarissen
moeten volgens hem niet toege
ven aan maatschappelijke pro
testen tegen voorgenomen be
sparingen, zoals op het hoger
onderwijs en defensie, zei hij
gisteravond in Zwolle.
„Als niet duidelijk wordt dat
de bezuinigingen binnen één of
twee jaar op tafel komen, Jan
zal dat het einde van dit kabinet
bespoedigen", dreigde Bolke
stein in 'Den Haag Vandaag'.
Hij doelde op minister Ritzen
en staatssecretaris Nuis van on
derwijs, die grote twijfels heb
ben of ze de afgesproken kor
ting op hun begroting van 500
miljoen gulden voor het hoger
onderwijs wel bijeen kunnen
sprokkelen. Maar ook Bolkes-
teins partijgenoot Voorhoeve
(defensie) heeft zijn bezuini
gingsopdracht van ruim 2,5 mil
jard in vier jaar nog niet volledig
ingevuld.