Wisselende rol voor woningtextiel
Uniform energieverbruikslabel
Leven en wonen
voor huishoudelijke apparaten
Nonchalant-klassieke
Bonnie
De mobiele tuin
MAANDAG 14 NOVEMBER 1994
Gashaard voor
potdichte woning
Om energieverspilling te voorkomen zijn
veel woningen omgebouwd tot luchtdichte
dozen. In dit soort potdichte woningen kar
geen gashaard worden gestookt. Bij het vei
brandingsproces wordt zuurstof aan de
luchtdichte kam'er onttrokken, zodat daarii
onderdruk ontstaat. De gashaard gaat dan
uit, terwijl de gastoevoer blijft doorgaan.
DRU brengt nu een gashaard met Direct
Ventilatie Systeem (DVS). Dit voorkomt da:
er zuurstof aan de woonruimte wordt ont
trokken als de haard brandt. Voor de ver
branding wordt lucht van buiten de woon
kamer toegevoerd.
Het DVS-systeem is er in twee uitvoeringer,
een voor woningen met een bestaande
rookgasafvoer en een voor huizen waar zo'i
voorziening niet aanwezig is, of niet kan
worden gerealiseerd. Vier moderne en een
klassieke DRU-haard zijn met dit DVS-sys-j
teem uitgerust. Er is keus uit diverse uitvoe
ringen en kleurstellingen: wit, zwart,
rood/antraciet, beige/brons, bruin/brons, j
beige/bruin en blauw/messing. De prijzen
liggen rond de tweeduizend gulden.
LEZERSVRAAG
Nu we een Europese Unie zonder binnengrenzen
hebben, zullen bepaalde zaken eindelijk eens op
Europees niveau worden geregeld. Dat geldt on
der meer voor het standaardiseren van gegevens
van elektrische huishoudelijke apparaten. De ko
mende jaren zal er in alle bij de Unie aangesloten
landen een nieuw en uniform energieverbuiksla-
bel worden ingevoerd, dat voor vermélding van
gegevens aan bepaalde regels is gebonden. Hier
door kan de consument verschillende merken en
types apparaten beter met elkaar vergelijken. Alle
gegevens over energieverbuik en andere specifi
caties worden ook verwerkt in een soort classifi
catiesysteem. Zo kan men in de nabije toekomst
vrijwel in één oogopslag zien in ^welke klasse een
apparaatthuishoort.
Begin 1995 zullen koel- en vrieskasten met het
label worden uitgerust. De moderne koelkast ver
bruikt maar half zoveel energie als zijn oudere
voorgangers. Hij is niet alleen energiezuiniger ge
worden, maar ook milieuvriendelijker. Nieuwe
modellen worden nog bijna uitsluitend voorzien
van CFK-vrije isolatiematerialen. En voor de kast
worden steeds vaker voor hergebruik geschikte
kunststoffen en voor het milieu minder schadelij
ke koelvloeistoffen gekozen.
Het wegvallen van de grenzen heeft overigens
niet de verschillen tussen de diverse volkeren ge
nivelleerd. In Duitsland is de consument heel at
tent op zo'n ecologisch verantwoord apparaat. El
ke tweede koelkast die daar wordt verkocht is er
een met CFK-vrije isolatiematerialen. In Neder
land worden nog overwegend koelkasten met tra
ditionele isolatie verkocht.
Energiebesparing
De bekende merken huishoudelijke apparaten
zijn in de afgelopen vijftien tot twintig jaar heel
wat zuiniger geworden. Wasautomatenen ge
bruikten midden jaren zeventig nog meer dan 3
kWh stroom en bijna 150 liter water voor 5 kg
kookwas.
IrTde jaren negentig geproduceerde apparaten
doen het met minder dan 2 kWh en slechts zo'n
35 liter water voor dezelfde hoeveelheid was.
Bij een afwasmachine moest men twintig jaar
geleden nog rekenen op 2,5 kWh stroom en 65 li
ter water voor een volle machine (12 standaard
couverts). Moderne vaatwassers geven een prima
resultaat bij omstreeks 20 liter water en 1,6 kWh
elektriciteit.
De reductie van het energieverbruik zal in de
komende tien jaar niet meer zo spectaculair zijn
De moderne wasmachine verbruikt aanmerkelijk
minder stroom en water dan die van twintig jaar ge-
als in de afgelopen twintig. De grote revolutie is
voorbij, maar kleine stapjes zullen nog wel steeds
worden genomen.
Technologie
Welke mogelijkheden biedt de technologie van
nu en de naaste toekomst om de apparaten nóg
zuiniger en vriendelijker voor ons milieu te ma
ken? Een heel belangrijke bijdrage hieraan kan
worden geleverd door micro-elektronische syste
men als Fuzzy Logic, wat zoveel betekent als: de
computer schakelt niet alleen op 'ja' en 'nee',
maar kent ook het begrip 'ja, maar' en 'nee, ten
zij', waardoor energiebehoefte en waterhoeveel-
heden individueel aan de behoefte kunnen wor
den aangepast.
Een andere mogelijkheid biedt een centrale
stroomvoorziening van verschillende apparaten,
min of meer te vergelijken met een centraal stof
zuigersysteem. En verder kan dan ook nog ge
bruik worden gemaakt van (via zonnepanelen)
individueel opgewekte elektrische energie.
Vitrage als transparante scheidingswand
W. VISSER UIT LEIDEN tobt met de compost in het compostvat.
Zomaar ineens is alles te nat en bevolkt met witte draadwormen.
Daarvoor moet een oorzaak zijn en ik vermoed dat die ligt bij een
of ander chemisch bestrijdingsmiddel. Veel mensen denken er niet
aan dat grasmest met onkruidverdelger veel schadelijke stoffen be
vat die samen met het eerste maaisel op de compost terecht ko
men. Ook gekookt afval werkt verstorend evenals schillen van aard
appelen die met van alles en nog wat zijn behandeld. Mijn advies:
haal de rommel uit het vat en deponeer deze ergens op een plekje
achterin de border. De vorst zal korte metten maken met nattig
heid en ongewenste draadwormen. Begin opnieuw: 15 cm kleinge
sneden afval, dan een laagje aarde. Daarin zitten de goede bacte
riën en eitjes van regenwormen. Dan weer afval, kalk is volgens re
cent onderzoek niet nodig. Compostkorrels heb ik nooit gebruikt,
maar ze kunnen geen kwaad.
De Vlijtige biesjes ('Impatiens' in het Latijn) van D. SCHREINDERS
UIT HAARLEM hebben zaadjes gevormd. De vraag is nu wanneer
en hoe te zaaien. Om te beginnen mogen ze pas in het voorjaar ge
zaaid worden. De planten hebben zeer veel licht nodig en zouden
het nu toch niet doen. Zaai begin april op een warme plaats. Dek
de zaden niet of met zeer weinig grond af. Het zijn zogenaamde
lichtkiemers. Zorg ervoor dat de temperatuur niet onder de 20 gra
den komt tijdens het kiemen. Overigens hebben niet alleen de
kiemplanten, ook de volwassen planten snel last van de kou. Daalt
de temperatuur onder de 10 graden dan zijn ze niet meer om aan
te zien. Niet zo gek als je weet dat ze uit tropisch Afrika komen.
'Hoe kan ik de Tibouchina het best de winter doorbrengen?' Zo
luidt de vraag van A.P.M. TEN BOSUI 1 UIT HOOFDDORP. Het ant
woord is: zoek een plaats in huis waar de temperatuur niet onder
de 10 graden komt en waar de plant geregeld zon krijgt. Er zijn en
thousiastelingen die zeggen dat ze ook 's winters vier uur zon moet
hebben en er niet bij vertellen waar je die zon in vredesnaam van
daan moet haten.
Als het voorjaar is wordt de plant ingesnoeid: de grote takken tot op
de helft en de zijtakken tot op twee knoppen. Het snoeisel levert
prachtige stekken: 10 cm lang, vlak onder de knop afgesneden, on
derste bladeren weg en dan in potjes met gelijke delen zand en turf.
Plastic zak erover en warm en licht wegzetten. Na ongeveer 10 we
ken zijn ze beworteld en kunnen in grotere potten met goede
potaarde.
aansluiten tuinrubriek
Van W.F. POSTMA uit LEIDEN ontving ik enkele door schimmel
aangetaste bladeren van een perenboom. Op het gebied van plan
tenziekten ben ik niet zó deskundig dat ik weet welke schimmel dat
is en hoe te bestrijden. De Plantenziektekundige Dienst in Wage-
ningen, Geertjesweg 15. geeft voor honderd gulden advies. Telefo
nische informatie is verkrijgbaar bij de informatielijn voor ama
teurtuinders. op woensdag van 13.00 - 19.00 uur en op zaterdag
van 9.00 - 12.00 uur, tel. 078-14477.
En nu de vraag over een eventuele tuinclub. Ik vermoed dat be
doeld wordt: Tuin-EHBO-ANWB Green Gard, telefoonnummer
079-621621Zoetermeer.
De eigentijdse Bonnie (op de achtergrond loert haar Clyde)
in een klassiek pak, dat deze winter nonchalant gedragen
dient te worden. De lange blazer (149,95 gulden) gaat over
een overhemd met te lange manchetten (69,95) en een
broek in ouderwets krijtstreepje (89,95).
foto foxy fashion
Natuur
TUIN
I let worden er elk jaar meer: liefhebbers van kuip- en potplanten in
de tuin en op het balcon. Van balconbezitters kan ik me die voor
liefde goed voorstellen. Voor hen is het de enige mogelijkheid om
nog wat groen in de naaste leefomgeving erop na te houden. Tuin
bezitters met veel mobiele planten verbazen me telkens weer, om
dat ik uit ervaring weet dat kuip- en potplanten aanmerkelijk meer
zorg en werk met zich meebrengen dan planten die in de volle
grond staan.
Vooral nu de winter nadert is het zaak om alles tijdig op orde te
brengen, anders raken we niet alleen de planten, maar ook nog de
potten en kuipen kwijt. Ongeglazuurd aardewerk is onherroepelijk
ten dode opgeschreven als we het zomaar buiten laten staan. Het
zal bij vorst gaan scheuren. I louten tonnen hebben geen last van
vorst maar hebben op den duur wel te lijden van veel vocht. Veel
plasticsoorten worden dof, of verkleuren enigszins maar zijn overi
gens wel bestand tegen vorst. Er schijnt nü ook etemiet in de han
del te zijn waarin geen asbest is verwerkt en dat materiaal is uiter
aard ook bruikbaar buitenshuis als het vriest.
In de praktijk komt het er op neer dat we de vorstgevoelige contai
ners helemaal leeg, eventueel op de kop, moeten laten overwinte
ren. Maar veel belangrijker dan de bakken en potten zijn de plan
ten en dan onderscheiden we overblijvende en eenjarige planten.
De eenjarigen zoals petunia, afrikaan, eenjarige margriet enzo
voorts, kunnen na de eerste nachtvorst op de composthoop. De
overblijvende planten onderscheiden we dan nog in groenblijvers
zoals de citrussoorten de oleanders, Fax hedera enz. en planten die
heel goed zonder blad kunnen overwinteren.
Een van de meest bekende hiervan is wel de pelargonium, in het
spraakgebruik de geranium, die er in eindeloos veel variaties qua
kleur, geur en vorm is. Er zijn veel manieren om deze planten,
waarvan wij er vaak een groot aantal hebben, over te houden. De
meest simpele is: in pot of bak op een koele plaats zetten na in-
snoeien. Heel af en toe de aarde bevochtigen, maar zeker niet te
nat maken. Is er geen vorstvrije ruimte beschikbaar, probeer het
dan eens op een andere manier. Laat de pot droog worden, haal de
plant er uit, snoei het groen af en hang de wortels, nadat de aarde
eruit is geschud, ondersteboven op een vorstvrije plaats op of doe
ze in een papieren zak en leg deze op een vorstvrije plaats. Mijn er
varing is dat er in februari twee van de drie planten nog zin in leven
hebben.
De groenblijvende planten als camelia, oleander enz. mogen het
huis in, maar dan op een zo koel mogelijke plaats. Te hoge tempe
raturen jagen de groei op die bij te weinig licht zwak en langgerekt
wordt. Er is dan ook kans op ongedierte, dus geregeld controleren.
Knolbegonia's moeten weer heel anders de winter door. Die moe
ten van al hun blad ontdaan worden en daarna vooral uit de pot
worden gehaald. De resterende knol wordt goed gedroogd. Denk
eraan niet in de pot laten zitten. Dat heb ik een keer gedaan en wat
bleek? In het voorjaar was er niets meer over van mijn vorstvrij be
waarde begoniaknol.
Tot slot nog de grote kuipplanten die buiten blijven staan. Die vra
gen vooral zorg als het gaat vriezen. Op de hierbij gevoegde teke
ning staat een 'karretje' afgebeeld, dat elke handigerd zelf van een
paar planken en twee wieltjes kan maken. Op dat karretje kunnen
de planten bij al te lange, al te strenge vorst naar een beschut
plaatsje gebracht worden, ofwel bij elkaar gezet en beschermd met
rietmatten. Aan de slag dus met gereedschap. De vorst komt soms
eerder dan je denkt.
„De vraag naar natuurlijke ma
terialen neemt toe", constateert
Clement Eijffinger van het ge
lijknamige concern, gespeciali
seerd in combinaties van be
hang, meubel- en gordijnstof
fen. „In dessin is dat terug te
vinden in een collectie waarin
paddestoelen, paardebloemen,
denneappels danwel schelpen
de boventoon voeren. Nieuw
ook is het astrologie-thema en
een eigentijdse vertaling van de
Rococo-krul. Nonchalant en so
ber weergegeven krijgt dit klas-
Heel nonchalant, hangend aan grote lus
sen, past dit gordijn in een wat folkloris
tisch interieur. foto artelux
Met zeilogen hangen deze gordijnen aan
een koperen roede. foto artelux
Stoelen geef je een andere sfeer door het
gebruik van hoezen. foto kobefab
Woningtextiel heeft een wisselende rol in interieurtrends.
Stoelhoezen worden gewisseld, gordijnen per seizoen
verhangen, kasten worden met een stofje overtrokken.
Nieuw zijn grove half-doorzichtige weefsels tussen vitra
ge en overgordijnen in. Terug is de voile. Vanouds be
kend als glasgordijn wordt de voile nu gebruikt als trans
parante scheidingswand, mysterieus decoratiemateriaal
of als versluierende bedekking voor kasten.
De ophangmogelijkheden zijn
legio. Gordijnen vallen uit de
plooi en worden steeds minder
keurig aan de haak geslagen.
Aan de onderkant daarentegen
krijgt het gordijn meer zoom
aan de grond. Rijkelijk zwierend
over de vloer maakt met name
de vitrage een come-back. Op
vallend bij de overgordijnen zijn
de rijke kleuren, weelderige
stoffen en gordijnvoeringen als
contrasterend kleuraccent.
„Creativiteit viert hoogtij",
zegt Cora van der Male, mana
ger publiciteit van Decorette,
een keten met 95 woondecora
tiewinkels verspreid over heel
Nederland. „Het gordijnenpalet
zit vol kleur. Niet eerder was er
zo'n variatie in uni-tinten.
Daarnaast zijn er veel naturellen
en stoffen met dessins in kleur
combinaties. In decoratieve sfe
ren voeren pauw-blauw, terra
cotta en smaragdgroen de bo
ventoon. Heel mooi in dat kader
is een stof met rococo-krul
waarin de drie voorgaande kleu
ren samengaan
„Daarnaast zijn er veel nieu
we naturel stoffen. Bij de effen
materialen bepaalt een duidelijk
zicht- en voelbare structuur de
trend. Gedessineerde stoffen in
deze sfeer zijn grotendeels ton-
sur-ton uitgevoerd. Bijzonder
zijn de katoenen gordijnen
waarop een linneneffect is ge
drukt. Een optisch grapje waar
voelbaar niets van overblijft.
Praktisch is het wel. Linnen is
mooi om te zien maar trekt
vocht aan wat nog weleens na
delige invloed op de stof kan
hebben. Met katoen is dat niet
het geval".
sieke element een jonge uitstra-
ling".
In frisse pittige kleurstellingen
blijven blokken eri strepen actu
eel volgens Eijffinger. Ook bloe
men en bladeren op een goed
zichtbare ongebleekte, half lin
nen ondergrond passen in de
hang naar de natuur. Voor het
weelderige interieur zijn er puur
zijden bedrukte stoffen.
Woonsferen
„Snel, makkelijk én relatief
goedkoop maakt woningtextiel
het mogelijk om van interi
eursfeer te wisselen", zegt Els
Huibregtse, pr-vrouwe van het
woonwarenhuis Habitat. „De
behoefte daaraan neemt hand Gordijn
over hand toe. Meubelhoezen
worden enkele keren per jaar
gewisseld. Helemaal nieuw in dat kader
is een kast die niet is bekleed met hout
maar met verwisselbaar textiel. Ook
met gordijnen en speciaal met de voiles
wordt steeds creatiever omgesprongen.
Behalve als vitrage worden voiles ge
bruikt als transparante scheidingswand
in een kamer, worden ze voor een intie
me sfeer om een hemelbed gewikkeld
of geven ze versluierd de inhoud van
een kast weer.
Heel apart ogen de voiles met inge
weven ruit in wit of ecru. Overgordijnen
hangen op smeedijzeren roedes met
een sobere wat stoere uitstraling of sim
pel aan een houten tak uit het bos".
i zijn zichtbaar gevoerd.
Nieuw in kleur zijn de donkere pastels
met een lichte transparante afwerklaag.
Bordeaux, koraal, diep blauw, donker
groen en ecru zijn de meest voorko
mende kleuren. Zowel in uni als in des
sin bij de India-motieven. Natuurlijke
materialen vormen de ondergrond
zoals ook alle stoffen op natuurlijke wij
ze zijn geverfd.
Frutsels
„Franje, frutsels en passementen ma
ken een come-back", zegt Cora van der
Male. „Franje en kwasten bij de ophan
ging van gordijnen is weer actueel. En
speciaal de wat luxere gordijnstoffen
worden zichtbaar gevoerd. Met een
overslag naar buiten wordt een contras-
tepende voering geaccentueerd. In op
hanging kan en mag alles. Met strikken,
knijpertjes, touw of ringen worden de
gordijnen aan ruwhouten stokken,
spankabels of smeedijzeren roedes be
vestigd. De knoppen zijn van hetzelfde
materiaal of in gekleurd kunststof. Voi
les worden bij voorkeur losjes en non
chalant over zo'n stok gegooid", aldus
Van der Male, die aanraadt de voiles
dubbel te slaan voor een nog mooier ef
fect.
Baking soda
Natriumcarbonaat - in Amerika baking so
da genoemd - verwerkt Macleans in de
tandpasta Macleans Mineral. Het mineraal
zout heeft een natuurlijk zuiverende wer
king, aldus de fabrikant: het neutraliseert di
zuren die in tandplak voorkomen. Volgens,
Macleans heeft 'baking soda' in Amerika af
een kwart van de tandpastamarkt weten te
veroveren. De nieuwe tandpasta kost 3,49 J
'Kiesje pasta'
Aquafresh heeft speciaal voor de kleintjes
een vloeibare gel-tandpasta ontwikkeld, dit -
'in de borstel zakt' en daardoor het tanden
poetsen vergemakkelijkt. De gel (met fluori
de en calcium) heeft een mintsmaak en is
verpakt in een 'kies'. Natuurlijk behoort er 1
een borstel met verende steel 3,60) bij.
De prijs van de gel is 3,25 voor 75 millili- 1
Boilerbediening
op afstand
De Sensor-Duo boilers van Daalderop (50, I
80 en 120 liter) hebben enkele praktische i
voorzieningen die het comfort en een nut
tig energieverbruik dienen. Ze zijn voorzien
van een bedieningspaneel op afstand. Waa|
je maar wilt in huis te installeren. Het doet
er niet toe of de boiler op zolder, in de kei-
der of in de bijkeuken staat. Je kunt de i
warmwatertemperatuur op elke gewenste
plaats in de woning met een druk op de
knop instellen. Bovendien kun je op het be
dienigspaneel aflezen hoeveel warm water
er op een bepaald moment ter beschikking
is. Daardoor kun je bepalen of de boiler nol
op dagstroom verder moet werken, of dat ji
kunt wachten tot het voordelige nacht-
stroomtarief ingaat.
Ruime douchecabine
Wie moeilijk ter been is, met een rekje loojj 1
of in een rolstoel zit, wil toch graag zo lang
mogelijk zelfstandig kunnen douchen. Hetj
is in zo'n geval plezierig als de douche wat j
extra ruim is en-geen hinderlijke drempel u
heeft. De Duitse fabrikant Hüppe brengt
een extra brede douchebak, vervaardigd
van acryl, met een antislip oppervlak dat j
zelfs stroef blijft als het nat is, of als men
douchegel gebruikt. In de douche zijn, be- j:
halve een comfortabel zitje, zeer stabiele
handgrepen aangebracht. De glasheldere e!
douchewanden hebben aan de onderzijde j d'
geen drempels of richels. Bovendien heeft g'
de cabine een royalè vleugeldeur die verdej f6
dan negentig graden kan worden geopend, tr
Meer informatie: Hamers en Kesber, Rotten m
dam, tel. 010-4812133.
Douchecabine zonder drempel. foto*
