Leiden
'Herverdeling gemeentefonds een ramp'
Aantal zelfdodingen onder jongeren stijgt
Bezuiniging is pure afbraak
Europese prijs Leidse videoclip
'Reserves lopen leeg'
Groen Links: 'Voer
fietslokpakket in'
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1994
Tennis
yi q De Voorschotense
I J tennissers willen wel
verhuizen naar het Van
der Hoeven Sportpark,
maar eisen wel garanties
van de gemeente.
Belasting
fr De onroerend-
I J zaakbelasting in Ja-
cobswoude gaat volgend
jaar met 12,5 procent om
hoog.
John Cleese
yt -y De Noordwijkse ho-
I teleigenaar Arie
Edelman, bekend om zijn
John Cleese-acts, is geveld
door een beenbreuk.
leiden caroline v
De superlatieven zijn bijna on
toereikend om zijn toorn te be
schrijven. „Een absolute ramp,
dit is heel erg, het kan en mag
absoluut niet gebeuren. Onmo
gelijk, onzinnig, pure afbraak."
Aan het woord is Loek Vrede
voogd, bestuurder van de Leid
se Rijksuniversiteit. Hij laat zich
uit over het bezuinigingsplan
van het kabinet. Een half mil
jard moet het hoger onderwijs
inleveren. En dat is onmogelijk,
zegt Vredevoogd.
En de Leidse collegevoorzitter
is niet de enige die dat vindt. De
veertien Nederlandse universi
teiten, verenigd in de VSNU,
hebben de kont tegen de krib
gegooid: er wordt niet meer ge
praat met minister Ritzen en
staatssecretaris Nuis (beiden
Onderwijs). Eerst moet dit on-
Voorzitter college van bestuur weigert korting uit te voeren
zinnige plan van tafel.
„Waar hebben we dit aan ver
diend?", zo vraag Vredevoogd
zich af. „De kwaliteit van het
hoger onderwijs in Nederlarid is
best goed. En kennis is in dit
land heel belangrijk omdat we
verder weinig grondstoffen heb
ben. Daaraan moet je dus niet
morrelen. Het lijkt erop dat de
politici die dit plan bedacht
hebben, daar niet over hebben
nagedacht. Anders kom je van
zelf tot de conclusie dat het een
volstrekt onzinnig en onmoge
lijk plan is. Een t
op de universiteiten. Pure af
braak. En bestuurders zoals wij
zijn toch niet aangesteld om de
ze instellingen te vernietigen?
Dat kunnen we niet en dat wil
len we ook niet."
Volgens Vredevoogd kost het
bezuinigingsplan de Leidse uni
versiteit 1.200 tot 1.500 banen.
„Van de 4.000 volledige arbeids
plaatsen in Leiden is dat bijna
eenderde: dramatisch!"
De Leidse collegevoorzitter
rekent voor: „Een half miljard
aan bezuinigingen stelt het ka
binet voor: ongeveer 250 mil
joen voor de universiteiten en
hetzelfde bedrag voor de hoge
scholen. Dat zou voor de Leidse
universiteit, die 10 procent van
alle studenten binnen haar mu
ren heeft, een bezuinigingsbe
drag van 25 miljoen gulden be
tekenen."
Maar dat bedrag wordt uit
eindelijk ongeveer vijf maal ho
ger, zegt Vredevoogd. „Dat
heeft te maken met wachtgel
den die we als universiteit zelf
moeten betalen. Als we iemand
ontslaan, betalen we soms ja
renlang wachtgeld. Bij de uni-
werken namelijk rela
tief veel oudere mensen die
weinig kans hebben om nog
aan de slag te komen. Om dat
wachtgeld te kunnen financie
ren moeten we in feite nog
meer mensen ontslaan. Eén
ontslag betekent daardoor het
verlies van nog eens vier banen.
Die bezuiniging van 25 miljoen
wordt dan ineens 125 miljoen
gulden."
„Daarnaast worden onze in
komsten lager. Minder studen
ten betekenen minder college
geld en minder geld van het
Rijk. Opgeteld bij de bezuingin-
gen die nu nog lopen, kom ik
voor Leiden op een totale be-
zuinging van zo'n 200 miljoen
gulden. Dat is flink wat als je de
onze totale begroting van 450
miljoen gulden in ogenschouw
„Hoe moet je dat ophoesten?
Je kunt in Leiden toch moeilijk
een faculteit als geneeskunde
opdoeken. Dal is een immense
kapitaalvernietiging en boven
dien funest voor het AZL. Wat
moet je dan? Eigelijk kun je met
dit voorstel niet anders dan
twee of drie universiteiten te
sluiten! Maar daar schiet je niks
mee op. De groep studenten
neemt daardoor niet af maar
verplaatst zich naar de andere
universiteiten. Waar vervolgens
weer nieuwe voorzieningen als
collegeruimten, laboratoria en
extra docenten nodig zijn."
Volgende week dinsdag buigt
de Tweede kamer zich over het
bezuinigingsvoorstel. Als de ka
mer akkoord gaat en het plan
toch moet worden uitgevoerd,
zal Vredevoogd er in elk geval
niet aan meewerken. „Dan
doen de politici het zelf maar. Ik
kan het in elk geval niet. De rek
is er uit in onze organisatie."
„Of ik dan opstap? Dat is nu
nog niet aan de orde. Voorlopig
wil ik ervan uitgaan dat het ge
zonde verstand bij de politici
zegeviert."
Onderzoek naar
wateroverlast
Het onderzoek naar waterover
last in de Raadsherenbuurt is
begonnen. Een bedrijf verricht
grondboringen en maakt son
deringen met behulp van een
vrachtauto in de Fagelstraat, Jo-
han de Wittstraat en omgeving.
Ook de Mariënpoelstraat wordt
in het onderzoek betrokken.
Het onderzoek gebeurt omdat
al tijden wordt geklaagd over
vocht en schimmels in de wo
ningen. Bekeken wordt wat de
oorzaak is en welke oplossingen
mogelijk is. De buurtvereniging
of bewonerscommissie zal op
de hoogte worden gesteld van
de resultaten.
Brommerrovers aangehouden
leiden De politie heeft gisteravond twee Hagenaars aangehou
den van 17 en 19 jaar oud, die kort daarvoor bij de Stevensbloem
een jongen hadden beroofd van zijn scooter. De Hagenaars wer
den op de Onderdijkse weg richting Wassenaar aangehouden.
Kort voor de beroving aan de Stevensbloem werd op de Mors-
weg een meisje bedreigd en mishandeld door twee jongens die
uit waren op haar brommer. De daders spoten met verfin haar
gezicht maar het meisje weigerde haar brommer los te laten.
Toen een paar wandelaars haar te hulp schoten, gingen de twee
ervandoor. Volgens de politie gaat het waarschijnlijk om dezelf
de jongens. De politie hoopt door de aanhouding meer brom-
op het spoor te komen.
Kluis te zwaar voor inbrekers
leiden Inbrekers zijn er gisteravond niet ingeslaagd een kluis
mee te nemen, die ze uit het pand van een bedrijf aan de Roose-
veltstraat wilden stelen. Het gevaarte bleek te zwaar. De politie,
die werd gewaarschuwd nadat het inbraakalarm was afgegaan,
trof een verschoven kluis aan. De daders bleken spoorloos.
Winkeldiefje steelt duur gereedschap
leiden Een 13-jarige Leidenaar, die gisteren is opgepakt door de
politie, heeft bekend dat hij uit een woning aan de Van der Werf-
straat elektrische gereedschappen ter waarde van zesduizend
gulden heeft gestolen. De eigenaar van de gereedschappen, die
bezig was het huis te renoveren, had het vermoeden dat hij de
daders kende en gaf de namen door aan de politie. De 13-jarige
had de apparaten inmiddels doorverkocht.
Vrouw slachtoffer van tasjesdieven
leiden Een 36-jarige Leidse is gistermiddag het slachtoffer ge
worden van twee tasjesdieven. De vrouw stond op de Beesten
markt te praten met iemand toen twee helmdragende jongens
haar tas van haar schouder rukten. De buit was gering, in de tas
zat achttien gulden.
Man valt van steiger
leiden Een 49-jarige Leidenaar is gisteren tijdens werkzaamhe
den aan een huis in de Raamstraat van grote hoogte van een
steiger gevallen. Hij moest met een grote hoofdwond en een el
leboogbreuk naar het ziekenhuis worden gebracht. Het ongeluk
gebeurde doordat de man bovenop de steiger een ladder zette
tegen de dakgoot aan. De ladder begon te schuiven,
steiger omviel. De arbeidsinspectie stelt een onderzoek i
het ongeluk.
Leiden protesteert bij bezoekende staatssecretaris
Te vuur en te zwaard, zegt wethouder J. Walenkamp
(CDA), zal hij het voorstel voor herverdeling van uitkerin
gen uit het gemeentefonds bestrijden. Met ingang van
1997 daalt die uitkering voor Leiden door een nieuwe
dianier van verdelen met 5,5 miljoen gulden. Onaan
vaardbaar en onrechtvaardig, vindt Leiden.
leiden aad rietveld
Walenkamp begon zijn strijd te
gen de herverdeling gistermor
gen, bij het bezoek aan Leiden
van staatssecretaris T. van de
Vondervoort van binnenlandse
zaken. Maar die zei al, dat het
kabinet vermoedelijk niet voor
één benadeelde gemeente het
hele ingewikkelde, door de
Raad voor de Gemeentefinanci-
en uitgedokterde systeem op de
helling zal zetten.
Het kabinet praat vandaag
voor de eerste keer over het
voorstel. Het bezoek van de
staatssecretaris, die een korte
wandeling maakte door de bin
nenstad, kwam Leiden goed uit.
Van de Vondervoort kon
meteen de pleitnota van Walen
kamp meenemen naar Den
Haag.
Walenkamp vindt het onbe
grijpelijk dat Leiden, dat van
1970 tot 1993 de artikel 12-sta-
tus had en dus min of meer on
der curatele van het rijk stond,
nu alweer met een miljoenen-
korting wordt geconfronteerd.
Die klap kan de stad niet op
vangen, aldus Walenkamp. „We
zijn berooid uit de artikel 12-
status gekomen, we hebben
nauwelijks reserves en met de
tarieven zitten we al aan de top,
dus daar zit ook geen rek meer
in. Het is gewoon schrijnend."
Twee elementen uit het nieu
we verdelingsvoorstel spelen
Leiden parten. Het aantal zelf
standige woonruimten is in het
nieuwe systeem geen belangrijk
criterium meer. In het oude sys
teem profiteerde de Sleutelstad
daarjuist van, vanwege het gro
te aantal studenten op kamers.
Dat kost Leiden zo'n 3,5 miljoen
gulden. Nog eens twee miljoen
dreigt de gemeente kwijt te ra
ken, omdat in het nieuwe sys
teem geen extra geld meer
wordt gegeven voor het aantal
mensen met een laag inkomen,
maar voor het aantal mensen
met een bijstandsuitkering.
„Feitelijk wordt je als gemeente
met deze herverdeling gestraft
voor een goed werkgelegen
heidsbeleid."
Onredelijk vindt de wethou
der financiën ook, dat de vier
grote steden volledig worden
ontzien. „Leiden is na Amster
dam de stad met het grootste
beschermde stadsgezicht en
met de meeste grachten. In
1990 kregen we daar nog 5,5
In de regen maakte staatssecretaris T. van de Vondervoort een wandelingetje door het centrum v
Ie historische gebouwen in het Leidse stadsgezicht die de gemeente veel geld kosten.
miljoen extra uitkering voor.
Maar die compensatie is verval
len. Een stad als Amsterdam
krijgt de kosten van de histori-
sche binnenstad wel zonder
meer vergoed."
Walenkamp heeft weinig
hoop, dat het kabinet zich door
de argumenten van Leiden zal
laten vermurwen. „In Den Haag
zeggen ze: als het systeem niet
verbetert is er maar een uitweg:
de artikel 12 status. Maar daa
hebben we ons juist aan ont
worsteld. Dat zou een ramj
zijn."
En, zegt een strijdbare Walen
kamp, Leiden zal dat ook nie
deren. „De inspectie fi-
lën lagere overheden is
n 1993 na 23 jaar vertrok
•n dan zou 'ie over twee
weer binnenwandelen? Ik
persoonlijk de deur uit."
leiden annet van aarsen
Jongeren uit de oostelijke bin
nenstad hebben met hun video
clip over het leven in hun wijk
opnieuw een eerste prijs ge
wonnen. De clip was ingezon
den naar het Europese festival
Action Multikulturell voor film
registraties van jongeren over
racisme. Een cameraploeg van
de West Deutsche Rundfunk,
die de jongeren gisteren in
buurthuis de Pancrat kwam fil
men, bracht een brief mee met
verheugend nieuws.
De jongeren hadden moeite de
interviews in het Duits af te
handelen, maar de inhoud van
de brief begrepen ze onmidde-
lijk. Wirfreuen tins, Elicit mittei-
len zit können, dafi Ihr einen
Preis im Werte von DM 10.000,-
getuonnen habt, meldde het
schrijven van Action Multikul
turell. Al eerder wonnen de jon
geren met hun videoclip, waar
in een rap van de groep Y.M.I.
(Young Minds Inside) de rode
draad vormt en talloze jongeren
vertellen over hun ervaringen,
de sociale vernieuwingsprijs
van de provincie Zuid-Holland.
Meer dan 150 inzendingen
waren er in Duitsland binnen
gekomen, vanuit alle EG-lan-
den. Daaruit koos Action Multi
kulturell uiteindelijk achttien
genomineerden. Op drie de
cember reist een delegatie
vanuit buurthuis De Pancrat af
naar het Duitse Essen om de
prijs in ontvangst te nemen tij
dens een groot feest. Leidse jon
ge filmers deden het goed! want
onder de genomineerde films
was nog een bijdrage van de 25-
jarige Franka Sindilj, die aan de
Leidse universiteit film- en the
aterwetenschappen heeft ge
volgd. Ook zij werd gisteren ge
ïnterviewd door de Duitse tele-
visieploeg.
Sindilj - van Kroatische af
komst - heeft met haar Never
Ending Story een persiflage wil
len maken op de oorlog in voor
malig Joegoslavië. De film toont
de presidenten van Servië, Bos
nië en Kroatië die rond een tafel
zitten te ruziën. Een man van
de vredesmacht Unprofor is
niet bij machte de mannen te
laten ophouden.
„Het is een politieke film",
zegt Franka. „Ik heb willen laten
zien dat de presidenten van
Kroatië, Bosnië en Servië alle
drie hoofdschuldige zijn aan de
voortdurende oorlog. Zij zeggen
alle drie in het openbaar dat ze
voor etnische zuiveringen zijn."
De film zit vol verborgen
symboliek. De Kroatische presi
dent ramt bijvorbeeld zijn te
genstanders met een schaak
bord (het nationale wapen van
Kroatië) op hun kop, de Servi
sche president heeft het bij de
andere zo gehate cetnik-hoedje
op. Als de drie mannen zich uit
eindelijk hebben doodgevoch
ten, gaat de zwak optredende
man van de UNprofor, met een
VVD niet gelukkig met begroting
leiden aad rietveld
De WDR filmde gisteren in buurthuis de Pancrat de jongeren die een prijs
blij gezicht op vakantie. „Aan
mijn familie-leden, die nog in
Kroatië zitten, zou ik deze film
niet laten zien", zegt Franka. moeite mee hebben dat ik alle
„Zij hebben ontzettend geleden partijen de schuld geef en niet
onder de oorlog. Ze zouden er alleen de Serviërs."
Erg gelukkig is de Leidse VVD
niet met de manier waarop bur
gemeester en wethouders een
gat van 5,4 miljoen gulden in de
begroting van volgend jaar heb
ben gedicht. Maar wethouder J.
Walenkamp (CDA/financiën)
hoeft niet beducht te zijn voor
al te veel kritiek van de opposi
tiepartij. „Wij hebben ook geen
andere oplossing voorhanden",
zegt WD er A. Geertsema.
Walenkamp dekt het gat in de
begroting van volgend jaar on
der meer met een rentevoordeel
van 600.000 gulden. Dat voor
deel ontstaat doordat investe
ringen in het Stadsarchief en de
lakenhal langer op zich laten
wachten dan gepland. „Dat is
nou niet iets om over te jui
chen", vindt Geertsema. „Net
zo min als de greep van twee
miljoen gulden die de wethou
der doet uit de algemene reser
ve. Er wordt geld uit de reserves
gehaald en geen rente bijge
schreven. Dat betekent dat je
reserves leeglopen."
De WD vindt dat Walenkamp -
'de makkelijkste weg' heeft ge
kozen. Geertsema: „Het is niet
het meest actieve beleid dat je
kunt bedenken. Maar, er zit
geen gat in de begroting."
Walenkamp stelt een besluit
over structurele bezuinigingen
uit tot na de takendiscussie. De
gemeenteraad hoopt in die dis
cussie besluiten te kunnen ne
men over taken die uitbesteed
kunnen worden aan derden.
Dat i
i be
sparing van achttien miljoen
gulden opleveren. „Als die ta
kendiscussie meer oplevert dan
de geplande bezuiniging, en dat
is niet helemaal denkbeeldig",
zegt Geertsema, „zullen wij er
voor pleiten dat geld niet uit te
geven, maar toe te voegen aan
dereserves."
leiden wim koevoet
Groen Links bepleit de invoering van een 'fietslokpakket'. Fractie
voorzitter R. Peeters schrijft verantwoordelijk wethouder J. Walen
kamp dat hij tegenwicht moet bieden aan de voordeeltjes die de
Samenwerkende Ondernemers Leiden (SOL) voor automobilisten
verzinnen, zoals het gratis parkeren in decemberdagen in de garage
op de hoek Ir. Driessenstraat en de Hooigracht.
Als de gemeente en de Leidse winkeliers alleen auto's naar de stad
lokken, meent Peeters, dan komt er niets terecht van het terugdrin
gen van de automobiliteit. Het fTetslokpakket van Peeters bestaat
uit vier onderdelen. Ze wil dat van 30 november tot en met 3 de
cember en in de week voor kerstmis fietsen gratis kunnen worden
achtergelaten in de stallingen in de binnenstad.
Op dezelfde dagen moet het mogelijk zijn gratis fietsen te huren.
Verder wil Peeters dat de Leidse horeca tegen inlevering van een
fietsstallingsbewijs een kopje koffie gratis aanbiedt. Tot slot bepleit
ze de verstrekking van een gratis toeristisch informatiemapje aan
Leidse klinisch psychologe: elk half uur zelfmoordpoging jongere
den haag loek moor
Terwijl het totale aantal zelfdodingen
daalt, neemt het aantal jongeren dat
een poging tot zelfdoding doet toe. Er
wordt geschat dat in Nederland elk
half uur iemand tussen de 15 en 24
jaar zichzelf probeert van het leven te
beroven. Honderdtwintig maal per
jaar lukt dit ook. De Leidse klinisch
psychologe dr. I. Kienhorst maakte dit
gistermiddag bekend tijdens een stu
diemiddag over suïcide onder jonge-
Bij jongeren is zelfdoding vaak de eer
ste overlijdensoorzaak. Bij elke tien
sterfgevallen onder hen is er een suïci-
degeval bij. Naarmate men ouder
wordt zijn'het veelal ziektes die het le
ven doen beëindigen. Boven de leef
tijd van zestig jaar is één op de twee
honderd sterfgevallen een zelfdoding.
Volgens Kienhorst is over de oor
zaak van de zelfdodingspoging geen
direct antwoord mogelijk. Er zijn geen
algemene oorzaak en gevolg-relaties
aan te geven, omdat de reden voor de
poging voor iedereen verschillend is.
Wel is het mogelijk dat de levenssitua
tie een rol speelt. Werkloosheid bij
voorbeeld, of relatieproblemen met
partners.
Met name het ontbreken van steun
door de ouders wordt vaak genoemd.
Het gaat hierbij om zaken als gebro
ken gezinnen door scheiding of sterf
te, wisselingen in woon- en opvoe
dingssituaties of werkjoosheid van de
vader. Ook kinderen van ernstig psy
chisch gestoorde of verslaafde ouders
hebben meer kans op suïcidaal gedrag
dan andere kinderen. Dit geldt dan
weer met name voor kinderen van ou
ders die pogingewn tot zelfdoding
hebben gedaan. Verder kunnen seksu
eel misbruik, mishandeling, onge
wenste zwangerschap en abortus een
reden zijn om er een einde aan te wil
len maken.
Een andere mogelijke oorzaak is de
gang naar volwassenheid. Dit is in de
eerste plaats de lichamelijke groei en
ontwikkeling met alles wat daarmee
heeft te maken. Dan zijn er nog het
economisch losmaken van de ouders
en het zich richten op leeftijdgenoten.
Veelal gaat dit gepaard met angst en
onzekerheid. Sommige jongeren heb
ben ook moeite met het vinden van
een seksuele identiteit.
Uit onderzoek is gebleken dat tach
tig procent van de jongeren die een
poging tot zelfdoding hebben gedaan,
dit deden omdat ze een situatie on
draaglijk vonden en van 'de pijn' af
wilden. Ze wilden eigenlijk niet dood,
maar zagen de poging als middel om
van een moeilijke situatie af te komen.
Opmerkelijk is dat veertig procent dit
niet deed naar aanleiding van een
speciale gebeurtenis. De
toonden wel depressief gedrag,
hadden geen last van een psychi
schizofrenie.
