c
'Gescheiden katholieken
communie niet weigeren'
F
Kerk Samenleving
Weinig katholieken laten huwelijk kerkelijk ongeldig verklaren
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1994
1}WOt
N DER PLAS. 071-356443
BUITENLAND KORT
Stimulans
De moord op lohan Heyns,
één van de verlichte kopstuk
ken van de blanke Neder
duitse Gereformeerde Kerk
(NGK), heeft zijn kerk aange
spoord zich extra in te span
nen om tot eenheid te ko
men met haar niet-blanke
zusterkerk, de Verenigende
Gereformeerde Kerk in Zui
delijk Afrika. Tijdens de
laatste synode van de NGK,
waar Heyns een belangrijke
rol speelde, besloot het be
stuur deze week de Vereni
gende Kerk in Kaapstad te
ontmoeten. In het weekeinde
was het onzeker of de bijeen
komst zou doorgaan. „Meer
dan ooit moeten we nu wer
ken aan eenheid", aldus Piet
Meiring, secretaris oecume
ne van de NGK. „De ont
moeting zal plaatsvinden en
we zetten ons besluit door
om eenheid te bereiken."
Vandaag heeft het gesprek
tussen de NGK en de Vereni
gende Kerk plaats.
Salarisverhoging
De 1.500 leken in dienst van
het Vaticaan hebben van
paus Johannes Paulus II een
salarisverhoging geëist. Vol
gens de Italiaanse krant Cor-
riere della Sera klagen de
werknemers erover dat hun
inkomen al bijna tien jaar
niet meer is gestegen. Zij ver
dienen tussen de 1.300 en
3.300 gulden. Over dat be
drag hoeven zij geen belas
ting te betalen. „Met de
loonstop hebben we wezen
lijk bijgedragen aan een posi
tieve balans", aldus het blad
van de vakbond van de leken
in het Vaticaan. Hun loon is
blijven steken op hel niveau
van 1985. In het kader van
het internationale Jaar van
het Gezin eisen zij verder
kinderbijslag en arbeidstijd
verkorting om tijd aan hun
kinderen te kunnen beste
den.
Moeder Teresa
Een Britse televisiedocumen
taire die gisteren werd uitge
zonden. maakte korte met
ten met het werk van Moeder
Teresa in de sloppenwijken
van India. De programma
makers van het commerciële
station Channel 4 noemden
de mythe die rond haar per
soon is ontstaan, een meng
sel van "overdrijvingengoed
gelovigheid'. Voor veel men
sen geldt de stichtster van de
Zusters der Barmhartigheid
als 'de heilige van de goot'.
Britse rooms-katholieken
kwamen afgelopen maandag
al in het geweer tegen het
beeld dat van haar werd ge
schetst in de documentaire
Heli's Angel: Mother Teresa.
„De uitzending zal nogal wat
opschudding veroorzaken
onder katholieken die Moe
der Teresa hoogachten", ver
wachtte Mary Rhodes,
woordvoerster van het Ka
tholieke Mediabureau. „De
feitelijke juistheid van deze
aanvallen is twijfelachtig. Het
lijkt te gaan om de mening
van één persoon." Dan Hill
van de organisatie Medewer
kers van Moeder Teresa
noemde het 'droevig' dat de
programmamakers een aan
val doen op 'een 84-jarige
vrouw die haar leven aan
God en de armen gegeven
heeft'. Volgens verslaggever
■Christopher Hitchens is de
belangrijkste verdienste van
Moeder Teresa, die in 1979
de Nobelprijs voor de vrede
ontving, dat zij het geweten
van het westen sust. „De rij
ke wereld heeft een slecht
geweten en heeft het nodig
om te weten, dat ergens ie
mand iets aan de Derde We
reld doet. De Moedcr-Tere-
sa-mythe bevredigt dat ver-
langen."
Bisschop Möller schaart zich achter Belgische kardinaal Danneels
Progressieve Duitse
bisschoppen krijgen
steun van basis
ROTTENBURG/FREIBURG KNA
Priesters mogen geschei
den katholieken de toe
gang tot de eucharistie niet
weigeren. Dat zei bisschop
Möller van Groningen gis
teren voor de KRO-radio.
Hij schaart zich achter de
Belgische kardinaal Dan
neels, die afgelopen week
einde verklaarde dat pries
ters hertrouwde gelovigen
de toegang tot de eucharis
tie niet mogen ontzeggen.
HILVERSUM ANP
Vorige maand sprak de congre
gatie voor de geloofsleer uit dat
gescheiden rooms-katholieken
die zijn hertrouwd, uitgesloten
blijven van de eucharistie. De
uitspraak was een terechtwij
zing aan het adres van drie
Duitse bisschoppen, die in een
herderlijk schrijven ervoor had
den gepleit in uitzonderingsge
vallen hertrouwden wel ter
3 te laten gaan.
„In feite reiken priesters in
Nederland de communie uit
aan ieder die naar de commu
niebank komt", aldus Möller.
Het is in zijn ogen onmogelijk
gaan over te slaan. Hij kan zich
dan ook vinden in de weigering
van twee Belgische bisschoppen
om hertrouwde rooms-katho
lieken uit te sluiten van de eu
charistie. Hun visie is volgens
Möller niet in strijd met de op
vatting van het Vaticaan.
De verantwoordelijkheid voor
de toegang tot de eucharistie
ligt volgens Möller en zijn Belgi
sche collega's bij de gelovige, en
niet bij de priester. Iemand die
na een scheiding is hertrouwd,
zou niet ter communie moeten
willen gaan. ,,Je moet het eigen
lijk niet willen. Het is geen ker
kelijke lepra. De paus zegt in
zijn verklaring ook dat deze
mensen volledig lid zijn van de
kerk."
De Nederlandse bisschop
penconferentie heeft geen uit
spraak gedaan over de kwestie.
Kardinaal Simonis was gisteren
niet bereikbaar voor commen
taar. De Belgische bisschoppen
vergaderen vandaag over het
document van de congregatie
van de geloofsleer. De priester
raad van Oberösterreich heeft
zaterdag besloten het pauselijke
verbod te trotseren.
De drie Duitse bisschoppen die
vinden dat gescheiden en her
trouwde gelovigen in bepaalde
gevallen de eucharistie mogen
ontvangen, hebben steun ge
kregen van de basis. De dekena
le raad van Rottenburg en vijf
tien jonge priesters uit het bis
dom Freiburg hebben zich ach
ter hun bisschoppen geschaard.
Bisschop Karl Lehmann van
Mainz, tevens voorzitter van de
Duitse bisschoppenconferentie,
Walter Kasper van Rottenburg-
Stuttgart en Oskar Saier van
Freiburg pleitten er vorig jaar in
een herderlijk schrijven voor, in
uitzonderingsgevallen her
trouwde gescheiden katholie
ken tot de eucharistie toe te la
ten.
De dekenale raad van Rotten
burg, waartoe vertegenwoordi
gers van 35 parochies horen,
stelde gisteren in een verklaring
met opluchting vast, dat de bis
schoppen de nood van veel
mensen serieus hebben geno
men en hebben geprobeerd hen
barmhartig tegemoet te treden.
Daarentegen slaat het
document van de Congregatie
voor de Geloofsleer de situatie
totaal geen acht op de situatie
waarin mensen zich bevinden.
De vijftien priesters uit het bis
dom Freiburg zijn ontdaan over
het pauselijke schrijven. De
door de Duitse bisschoppen in
geslagen weg moet gevolgd
worden, schrijven zij in een
brief aan aartsbisschop Saier.
ROME ANP/CNS
In Nederland probeert circa 10 procent van de katholie
ke echtparen die jaarlijks scheiden zijn huwelijk kerke
lijk ongeldig te laten verklaren. Ongeveer driekwart van
deze aanvragen wordt gehonoreerd. De kerk kan uit
spreken dat het huwelijk nooit heeft plaatsgevonden als
uit gesprekken blijkt dat de partners 'voor elkaar geen
welzijn betekenen'.
Dat zegt mr. dr. A. Meijers, hoofd van de kerkelijke
rechtbank (officialaat) yfern het aartsbisdom Utrecht. De
Nederlandse kerkelijke rechtbanken ontvingen het af
gelopen jaar ongeveer 500 aanvragen. „Als één van de
echtgenoten psychisch gestoord is, is het evident dat
het huwelijk ongeldig verklaard wordt, maar de meeste
officialaten in Nederland accepteren een bredere inter
pretatie van het kerkelijk wetboek."
Pas als een scheiding kerkelijk ongeldig is verklaard,
hebben de gelovigen weer toegang tot de sacramenten.
Vorige maand verklaarde de Vaticaanse congregatie
voor de geloofsleer dat gescheidenen en hertrouwden
uitgesloten blijven van de eucharistie. Net als bisschop
Möller van Groningen legt Meijers de verantwoordelijk
heid om de eucharistie te blijven ontvangen bij de gelo
vige zelf. Hij alleen kan bepalen of zijn burgerlijke staat
inhoudt dat hij zondig is. „AJs iemand ter communie
gaat, wordt die ook gegeven."
Over de mogelijkheden om het huwelijk ongeldig te
laten verklaren bestaan veel misverstanden. Daarom
verdwijnen veel gelovigen liever uit de kerk dan dat ze
hun scheiding ongeldig laten verklaren. „Katholieken
zijn ervan overtuigd dat het niet mogelijk is om een op
lossing te vinden voor een slecht huwelijk in de kerk",
zegt drs. H. Degen, hoofd van het officialaat van het
bisdom Den Bosch. „Sommige mensen denken dat je je
echtgenoot de schuld moet geven of helemaal gek of
onvermogend moet zijn."
Een ander misverstand is dat het kerkelijke proces
duur is en lange tijd in beslag neemt. In Nederland is
de procedure gratis. Als de uitspraak positief is, vraagt
de kerk een vrijwillige" bijdrage van 300 gulden. De ker
kelijke rechtbank doet uitspraak binnen een jaar. Bijna
alle zaken worden in eigen land afgehandeld.
Evangelisatieweek in Katwijk
Dick Langhenkel.
Mannendag met Binnendijk en Langhenkel
NOORDWIJKERHOUT»
Een interkerkelijk organisatiecomité uit Rijnsburg
heeft opnieuw een mannenconferentie belegd in
het Congrescentrum Leeuwenhorst in Noordwij-
kerhout. Dat gebeurt op zaterdag 19 november.
De gastsprekers zijn geen onbekenden. EO-me
dewerker Henk Binnendijk en legerpredikant
Dick Langhenkel hebben al eerder meegewerkt
aan deze mannendagen, waarvan de eerste uitga
ve plaatshad in de Rijnsburgse Voorhof. Vanwege
belangstelling werd later uitgeweken
naar Leeuwenhorst. Het thema voor de conferen
tie op 19 november is 'Man gezocht...'. Gespro
ken wordt over 'wat we als mannen kunnen bete
kenen in onze kerk of gemeente en meer nog
voor het koninkrijk van God'. De bijeenkomst be
gint om 09.00 uur en wordt afgesloten om 16.00
uur. De kosten voor deelname bedragen 30 gul
den, inclusief koffie en lunch. Belangstellenden
kunnen zich opgeven bij Henk de Mooij (01718-
21390), Arie Ravensbergen (01718-31604) of Henk
Binnendijk jr. (01718-29225).
De onlangs opgerichte evangeli
satie-werkgroep 'Sion' uit Kat
wijk organiseert van 12 tot en
met 19 november een evangeli
satieweek in de kustplaats. Het
thema van deze week luidt
'Waar leef jij voor?' en de groep
richt zich daarbij in het bijzon
der tot mensen die, om wat
voor reden dan ook, 'van de
kerk en het geloof zijn afge
dwaald'. Zowel voor de jeugd
als voor volwassenen worden
programma's georganiseerd.
De week wordt op zaterdag
12 november geopend met een
zangavond in gebouw De Hoek
steen aan de Burgersdijkstraat
23 (aanvang 20.15 uur). De dag
daarop wordt om 17.45 uur in
de Nieuwe Kerk aan de Voor
straat een thema-dienst met
preekbespreking gehouden. De
programma-onderdelen op
maandag en dinsdag staan in
het teken van druggebruik en
verslaving. Hans Frinsel van de
vereniging 'Tot heil des volks'
spreekt op 14 november om
20.00 in het Jeugdhuis aan de
Voorstraat over dit thema en op
15 november is het Platform
Verslavingszorg Katwijk aanwe
zig in gebouw De Hoeksteen tij
dens een voorlichtingsbijeen
komst voor catechisanten.
Tjitske Lerastra-van der Kooij
is op woensdagmorgen 16 no
vember om 09.30 uur te gast tij
dens de koffie-ochtend in De
Hoeksteen en 's middag wordt
in de Rutgerschool aan de Jan
Tooropstraat 30 een kinder-
evangelisatiemiddag gehouden
(aanvang 14.30 uur).
Eén van de meest spraakma
kende onderdelen van de week
is gepland op donderdag 17 no
vember, als Tejo Janssen (de
plaatselijke fractievoorzitter van
GroenLinks), Joöp Zwaan en
dominee P.J. Stam in een forum
antwoord geven op 'levenswa
gen'. Op vrijdag wordt in De
Hoeksteen om 20.00 uur de film
'Fury to freedom' gedraaid.
De afsluiting van de evangeli
satieweek heeft plaats op zater
dag 19 november met een zang
avond iii de Oude Kerk, die be
gint om 20.00 uur. Medewer
king wordt verleend door de
zanggroep De Kandelaar en do
minee Stam spreekt de verbin
dende teksten. EO-medewerker
Henk Binnendijk houdt een
meditatie over het thema 'Waar
leef je voor?'
BEROEPINGSWERK
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK sterdam, die deze benoeming heeft
Benoemd, te Amsterdam als bijstand aangenomen,
in het pastoraat in de SoW-wijkge- Beroepen: te Franeker en Herbayum
meente 'Oranjekerk' (part-time): me- L.A. Bergstra te Dantumawoude
vr. M.G. Fernhout, kandidaat te Am- (part-time).
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor,
Nypels. Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R.D. Paauw, tel. dag. 9
11 30uur071-356215,ofperpost
HOOFDKANTOOR:
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Postbus 54.2300 AB Leiden
ities071 -323508
ABONNEMENTEN
VERZENDING PER POST
29.30
85.55 84,55
329.30 328.30
ST
?r kwartaal 125.1
ovenge landen op aanvraa
KLACHTEN BEZORGING
ia t/m vrij: 18.00-19.30 uur,
it 10.00-12.00 uur Tel 071-143241
HET WEER
Winterkou dichterbij
De herfst is voor de bewoners van de
landen rond de Middellandse Zee het
meest gevreesde seizoen. Vrijwel elk
jaar zijn er wel plaatsen die getroffen
worden door kolossale hoeveelheden
neerslag in korte tijd De afgelopen we
ken werd de prijs betaald voor een zo
mer, die ook in deze regionen veel war
mer was dan normaal. Toen de atmos
feer boven het sterk opgewarmde zee
water afkoelde, gingen de poppen aan
het dansen. Na de zware buien, die en
kele weken terug in Griekenland en
Egypte rampzalige c
weeg brachten, werd de omgeving van
Turijn bezocht door een explosieve
buienmassa vanuit zee. Er viel hier in
twee etmalen 212 millimeter
Het actieve weer in de subtropische
gebieden werd mede in de hand ge
werkt door een zuidelijke tak van de
straalstroom, die de laatste twee
maanden krachtig was ontwikkeld.
Hierdoor werden storingen van de At
lantische oceaan meegevoerd naar zui
delijke breedten, die zich in deze war
me streken volop konden ontplooien.
Een depressie, die vandaag bij Zuid-
Engeland ligt, neemt ook nu een zui
delijke route en gaat de komende da
gen vooral in Frankri|k, het Alpenge-
Op onze breedte valt het
verwachte verslechtering nogal mee.
Het regengebied van de depressie
schampt vanavond het zuidwesten van
het land, maar het is zeer de vraag of 1
de rest van het land daar ook last van
krijgt. De weerkaarten voor de tweede
helft van de week krijgen een steeds
wmterser aanblik. Onder de regie van
een hogedrukgebied, dat van Spitsber
gen naar Noorwegen komt afzakken,
raakt een steeds groter deel van
Noord-Europa in de greep van de kou.
De depressiekern gaat 'door het zui-
den', waardoor de wind bij ons van j
zuidoost naar noordoost draait.
De grens van de winterkou komt vol
gens de laatste prognoses toch nog erg
dichtbij. In ieder geval wordt het de
komende dagen een stuk minder j
zacht. De neerslagkansen zijn in de
zuidelijke helft van het land groter dan
in het noorden. De zon laat zich met of
nauwelijks zien bij maxima dalend
naar 8 graden op vrijdag. Hoewel de
naderende kou scherp in de gaten
moet worden gehouden, zie ik tijdens
het komende weekeinde de zachte
lucht toch weer aan het langste eind
trekken. De westelijke straalstroom in-1
tensiveert behoorlijk en zoals het er nu
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
sneeuw. Middagtempera-
tuur vrijwel overal rond het
vriespunt of eronder. In
overal droog Morgen
steekt in het zuiden een
koude oostenwind op en is
iden tot -13 gra-
Denemarken:
Wolkenvelden en in de
nacht en ochtend kans op
mist. Morgen meer wind
en af en toe regen. Mid-
dagtemperatuur dalend tc
morgen.
Engeland, Schotland, Wales i
'°'°A f
/jyys
«J[ v
11 1
io L
iwv
r 23/
^]y.f
--
1 24
c
s§> „g«„
™,g
^onweer
sneeuw
Qïï tege!
H hogedruk
anderlijk t
gen. Dinsdag tamelijk veel wind. Maxi
ma ongeveer 10 graden, in Schotland
Eerst af en toe zon, maar vanuit het wes
ten toenemende bewolking. Vandaag la
ter op de dag en morgen vooral in het
westen en zuiden kans op regen. Mid-
dagtemperatuur circa 11 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veel bewolking, in het oosten eerst nog
Spanje:
Vandaag op de meeste plaatsen enige
tijd regen. Morgen in het noordwesten
aanhoudend wisselvallig, in het zuiden
en oosten waarschijnlijk droog en zonni
ge perioden. Middagtemperatuur rond
18 graden, aan de Costa's en in-Andalü-
sië tussen de 20 en 24 graden.
Canarische Eilanden:
Vandaag wolkenvelden en mogelijk re
gen. Morgen wat meer zon, maar ook
kans op een enkele bui. Maxima rond
24 graden.
Marokko:
Westkust: vandaag toenemende bewol
king en vooral in het noorden plaatselijk
regen. Morgen meer zon en overwegend
droog. Maximumtemperatuur omstreeks
21 graden.
Tunesië:
Vandaag zonnig, morgen vooral in het
noorden meer bewolking en een regen-
of onweersbui. Middagtemperatuur van
23 tot 27 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag perioden met zon, maar van
het westen uit opnieuw kans op zware
buien. Morgen half tot zwaar bewolkt en
nog enkele buien, in het zuidoosten mo
gelijk nog met veel. neerslag. Middag
temperatuur ongeveer 15 graden, van
daag in het uiterste zuiden nog maxima
tot 20 graden.
Italië:
Vandaag op de meeste plaatsen droog
en nu en dan zon. Morgen weer regen,
soms ook onweer. Plaatselijk kan op
nieuw flink wat neerslag vallen. Middag
temperatuur uiteenlopend van 12 gra
den in het noorden tot 21 in het zuiden.
Griekenland en Kreta:
Vandaag bewolkt en zware buien, met
onweer. Plaatselijk flink wat neerslag.
Morgen vrijwel overal droog en af en toe
zon. Maxima tussen 16 en 22 graden.
Turkije en Cyprus:
Langs de Turkse westkust vandaag flin
ke buien, morgen opklaringen. Aan de
zuidkust en op Cyprus vandaag droog en
vrij zonnig, morgen van het westen uit
enkele buien, soms met onweer. Maxi
ma van 18 graden langs de westkust tot
23 graden op Cyprus.
Duitsland:
Vandaag eerst nog plaatselijk mist.
Daarna perioden met zon, maar later op
de dag vanuit het zuidwesten iets meer
bewolking. Morgen breidt de bewolking
zich verder uit richting het noorden en
neemt de kans op regen toe. Middag
temperatuur vandaag van 9 graden in
het noorden tot 14 in het zuiden. Mor
gen in het noorden enkele graden lager.
Zwitserland:
tVandaag aan de zuidkant van het Alpen
massief wolkenvelden, terwijl in het
noorden de zon af en toe schijnt. Mor
gen aan de zuidkant van de Alpen flinke
perioden met regen, in het noorden mo
gelijk droog. Middagtemperatuur dalend
van 13 naar 10 graden.
Oostenrijk:
Vandaag perioden met zon en droog.
Morgen meer bewolking,
meeste plaatsen droog. Maximumtem
peratuur rond 8 graden.
Gemiddeld over Nederland
WO
00
VR
ZA
o%
20
10
10
2q
Neerslagkans
20
bO
/u
bU
Minimumtemp.
8
b
9
Middagtemp.
12
10
9
Wind
z°4
zw4
var3
var3
Wet
D66
wee
van
tenz
Tijdi
ring,
de g
WEERRAPPORTEN
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.50 Zon onder 16.5
Maan op 13.37 Maan onderOO.O
Waterstanden Katwijk
Hoog water 08.12 20.48
Laag water 03.56 16.06
Weerrapporten 08