Diesel let op nep en namaak Leven en wonen Vermomd vims ->4~ v V De boom met twee levens Tact: Wie een filmster zoekt moet niet bij ons zijny Foxy najaarsschortjurk ZATERDAG 5 NOVEMBER 1994 SPREEKUUR 7n 1918 was eindelijk de ramp voorbij i die, na vier jaar bittere strijd, als de Eerste Wereldoorlog de geschiedenis zou ingaan. De kosten van deze oorlog wa ren fenomenaal, en het aantal slachtoffers bereikte tot dan toe ongekende hoogten: naar schatting verloren tussen 1914 en 1918 twintig miljoen mensen het leven. In 1918 trok. als een soort toegift van het noodlot, een tweede ramp de wereld rond. j Niet door mensenhanden gemaakt, maar een virus. De Spaanse griep maakte dat jaar j 20 tot 40 miljoen slachtoffers, meer dan de oorlog die eraan vooraf ging. De griep, dat wil zeggen de echte griep, is i een infectie met het influenza-A-virus. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken is de griep in het geheel geen on schuldige ziekte. Men heeft berekend dat in j Nederland per jaar gemiddeld zo'n 2.200 mensen aan influenza overlijden, en dat is meer dan het jaarlijks aantal verkeersdo den. Tijdens de laatste griepepidemie die ons land trof, in de winter van 1989-"90, stierven in twee maanden tijd ongeveer 4.000 mensen aan deze virusziekte of aan de directe gevolgen daarvan. Influenza-A, niet te verwarren met 'het griepje' dat we allemaal zo één keer per jaar onder de leden hebben en dat eigenlijk een uit de hand gelopen verkoudheid is, is een virus dat ons steeds op het verkeerde been tracht te zetten door zich te vermommen. Een gewoon virus, zoals bijvoorbeeld het mazelenvirus, bestaat uit een klompje erfe lijk materiaal met daaromheen een mantel tje van eiwit. Op dat eiwitjasje zitten uit steeksels (antigenen) die door het afweer systeem van ons lichaam herkend worden en waar het lichaam antistoffen^tegen kan maken. Een volgende infectie met hetzelfde virus geeft een 'Aha Erlebnis' in het im muunsysteem, dat direct gericht actie on derneemt en de ongewenste indringer on schadelijk maakt. Zó snel, dat u niet eens meer ziek wordt. U bent immuun gewor- den. Zo niet bij het influenzavirus. Op het eiwit jasje bevinden zich twee typen antigenen: hemaglutinine (H) en neuraminidase (N). In de loop van enkele jaren veranderen de H- en N-antigenen een beetje, zodat het li chaam het vims nog maar gedeeltelijk kan herkennen. Deze geleidelijke verandering van het antigeen wordt antigene drift ge noemd. Elke 8 tot 12 jaar verandert het H- of het N-antigeen (soms allebei) plotseling totaal van uiterlijk, zodat het lijkt alsof er een geheel nieuw virus is ontstaan. Deze plotselinge verandering heet antigene shift. In feite is het nog steeds hetzelfde in fluenza-A-virus dat een nieuw jasje heeft aangetrokken, zodat het voor ons immuun- systeem onherkenbaar vermomd is. Eens in I de 30 tot 40 jaar trekt zo'n vermomd virus in een epidemie de hele wereld over, zoals gebeurde in 1918 en 1957 (de A-griep). Zo'n wereldwijde epidemie heet pandemie. Waarom is het influenzavirus nu zo gevaar lijk? Om twee redenen. Ten eerste het hier boven beschreven verschijnsel van antigene drift en shift dat ervoor zorgt dat men niet blijvend immuun wordt voor dit virus, en ten tweede de complicaties van de ziekte. Als u influenza krijgt, meestal in januari, wordt u plotseling hard ziek met hoge koorts boven de 40 C. Bovendien hebt u hoofdpijn en spierpijn en mepstal bent u ook verkouden. Als het meezit, bent u met een kleine week weer beter, maar de com plicaties van de ziekte kunnen nare gevol gen hebben. De ernstigste complicaties doen zich voor in de luchtwegen. Het influenzavirus nestelt zich in het slijmvlies dat de luchtwegen be kleedt en vernietigt het oppervlak van dat slijmvlies. Dat betekent dat zowel het virus zelf een levensbedreigende longontsteking kan veroorzaken, als dat de poort wordt ge opend voor bacteriën die en masse de lon gen kunnen komen bevolken. De bacterie Staphylococcus aureus is heel berucht in dit verband: men vermoedt dat 60 procent van de sterfgevallen bij influenza wordt veroorzaakt door een longontsteking met Staphylococcus aureus. Gelukkig kan men zich ieder jaar in novem ber laten inenten tegen het type influenza virus waarvan het ministerie van volksge zondheid verwacht dat het de kop zal op steken. Het vaccin wordt jaarlijks aangepast aan de veranderingen in het virus. Eén prik geeft goede bescherming die na ongeveer i drie weken haar hoogtepunt bereikt. Wanneer is het noodzakelijk u te laten inenten? als u CARA hebt of een andere ziekte van luchtwegen of longen; als u afwijkingen hebt aan de hartkleppen, een hartinfarct hebt gehad of een periode van hartfalen hebt doorgemaakt; als u lijdt aan suikerziekte; als u lijdt aan chronische nierinsufficiën- als u chronisch last hebt van steenpuisten. Deze worden veroorzaakt door Staphylo coccus aureus, zodat de kans op het krijgen van een longontsteking met deze bacterie na een influenzainfectie enorm is toegeno- Wendt u zich tot uw huisarts voor deze inenting. Laat u niet verschalken door een virus in vermomming. ffliff MARISKA KOSTER arts De eeuwige strijd van Renzo Rosso TUIN Vreemde titel. Hoe kan dat nou? Een boom leeft of hij is dood. Meer mogelijkheden zijn er niet. Zijn er wèl. Een boom kan zijn eigen bomenleven leiden en daarnaast nog het le ven van steunpilaar voor een klimplant. Nu we steeds meer moeten woekeren met de kleine stukjes groen die we toegewezen krij gen, omdat er steeds meer geasfalteerd en bebouwd wordt in een overvol land, wordt het zaak dat beetje grond zo intensief mo gelijk te gebruiken. De twee-levens-boom is daar een voor beeld van. Stel. je hebt in de tuin een appel boom die jaar op jaar een handjevol vruch ten levert en verder saai staat te wezen, op de korte bloeitijd na. Geef die boom een le ven erbij. Zet er bijvoorbeeld een mooie klimhortensia naast en zorg ervoor dat de lange takken zoetjes langs de stam omhoog geleid worden. Als onze appelboom allang uitgebloeid is en nog vóór er vruchten aan zitten, kunnen we dan genieten van de gro te trossen hortensiabloemen. Het is maar een enkel voorbeeld. Een blauwe regen kan ook. Maar kies vooral geen clematis monta- na, die met lieve ldeine bloemen bloeit in de tijd dat ook de appelbomen hun bruids tooi aan hebben. Staat de boom het hoeft echt geen ap pelboom te zijn in de volle zon, dan zou een van de vele fraaie klimrozen geen gek idee zijn. Er is een nadeel aan de klimroos. Hij heeft stekels en moet bovendien van top tot teen geleid worden, want zijn takken doen geen enkele moeite om zelf houvast te zoeken. Daar staat dan tegenover dat er soorten zijn met fraaie kleurige trossen ro zen en dat is dan een extra feest. Voor alle klimmers die we naast bomen zetten,.geldt dat we van al te luidruchtig groeiende soorten beter af kunnen blijven. Dus geen bruidssluier in een kleine boom. In dat geval zal er van de boom binnen de kortste keren weinig te zien zijn. Verder is het zaak om ervoor te zorgen dat de klimmer over voldoende goede grond kan beschikken. Een flinke laag extra compost of goede aarde rond de wortels en vooral ook in het plantgat van de klimmer is noodzakelijk, anders lijden beiden, de boom en de klimmer, van te schrale voe- ding. Ideale klimmers die weinig eisen stellen aan zonlicht en ook niet teveel ruimte in beslag nemen, zijn de diverse clematissoor ten die net als de kamperfoelie in elk geval schaduw op hun wortels nodig hebben en veel vocht in de grond. Er zal dus wel degelijk goed nagedacht moeten worden over een goede keuze. Mocht het na een of twee jaar toch niet zo mooi zijn als we verwachtten: geen nood. Dan zoeken we voor onze klimmer een an dere plek. LEZERSVRAAG De yucca van mevrouw E. VAN DER TOGT uit HAARLEM is uit z'n voegen gegroeid en staat er scheef bij. Als zich jonge zijscheu ten hebben gevormd onderaan de stam, dan kunnen die gestekt worden. Is dat niet het geval, dan zou ik marcotteren, een moeilijk woord voor een truc om de stam halverwege wortels te laten maken. Kerf met een zeer scherp mes 10 centimeter on der het onderste blad twee ondiepe ringen in de bast met een centimeter tussenruim te. Bind sphagnum of een dot turf rond de wond en houd dit vochtig. Pas als er duide lijk wortels zichtbaar zijn, mag de stam doorgesneden worden. Wat dat turf aan gaat: stulp een opengeknipte plastic zak rond de stam, plak die vlak onder de ringen dicht en vul op met vochtige turf. Sluit bo ven met een elastiekje. Zo heb ik het ge daan en dat lukt best. Houd de yucca wel op een goede warme plaats, want hij moet tijdens deze operatie wel verwend worden. Zet de bewortelde nieuwe plant in een pot die. zo groot ,is dat er 1 centimeter aarde rond de plant is. Van J.P. VAN VLIET-LA BRAND uit LEI DEN kreeg ik een verpieterd blad. Het is waarschijnlijk de Kohlerie erantha. De naam 'knuffelplant' duidt er ook op, want deze plant heeft behaard blad. Nu blijkt de plant na een tijd verkleurd te zijn. Te droog? Te nat? In elk geval kan hét groen of wat er van over is, teruggesnoeid worden. Ook even kijken in de pot of de aarde niet te nat is, ofwel totaal uitgedroogd. In dat geval nieuwe aarde: gelijke delen turf, compost, zand en perliet. Dan de pot binnenshuis bij een temperatuur die niet onder de acht gra den Celsius mag komen. Na verloop van tijd komt er dan weer groei in. Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag op? Greet Buchner zal proberen voor u het antwoord te vin den. De vraag kunt u opsturen naar Danii- ate Dagbladen, Postbus 507, 2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WO NEN. Nep, al dan niet geraffineerd, is de grote vrees van ieder gewild kleding merk. Maar wat als niet alleen de kle ding, maar ook de commercials na volging vinden bij totaal andere be drijven? Bij Diesel kennen ze het alle maal. Maar het Italiaanse kleding concern houdt de markt met haviks- ogen in de gaten. Ze kennen de plek ken waar de namaak-broeken liggen, ze weten waar de pseudo-jacks van daan komen en sinds kort vechten ze terug met een reclamecampagne. Knappe jongens, zo vinden ze bij Diesel, die dat nadoen. EVELIEN BAKS GPD Diesel is wat je noemt een begrip. Een naam die staat in de snelle wereld van de trendy-gevoelige puber, oudere tiener en nog oudere jongere. Eind jaren zeventig be gonnen in Italië is het jeans merk nu ver krijgbaar in maar liefst zestig landen over heel de wereld. Herkenbaar aan onder an dere de fraaie indianenkop als handels merk, maar volgens het concern zelf uiter aard aan de kwaliteit. En wat dat laatste be treft, valt iedere nep onmiddellijk door de mand. „Het is zo triest wat je allemaal tegen komt," zegt Glenn Balak, marketing mana ger van het in Eindhoven gevestigde Diesel Nederland BV. In zijn kantoor staat een kle dingrek vol droevige voorbeelden. Hij pakt een witte trui met op de voorzijde een enor me indiarrenkop. „Voel maar," zegt hij. „Dat is toch geen kwaliteit. Iedereen ziet zo dat dit geen Diesel is. Evenals dit jack. Zulk slecht leer heb ik nog nooit gevoeld. Maar je hebt altijd mensen die dit kopen in de ver onderstelling dat ze voor een leuk prijsje een echte hebben bemachtigd." Met haviksogen houdt het concern de na- apers in de gaten. Na de nep-truien, die heel even op de markt werden gesignaleerd, kwamen de leren jassen en daarna de broe ken. Maar zodra het kledingbedrijf van Renzo Rosso iets tegenkomt, wordt een ad vocaat ingeschakeld en de kleding in beslag genomen. Zo werden in zeven zaken maar liefst 8.500 broeken in beslag genomen. „Daar moeten we eigenlijk iets heel mafs mee doen. We weten alleen nog niet wat," zegt Balak. „Die leren jassen zijn het ergst, Die zijn echt vreselijk," vervolgt Glenn Balak. „Het is superschadelijk als dat soort kleding het straatbeeld gaat beheersen. We troffen die jassen aan op de zwarte markt in Amster dam. Daar vandaan werden ze verspreid onder een aantal detaillisten. Die leren jas sen zijn ook in beslag genomen. Ik denk niet dat de heren het nog een keer zullen proberen." Rusteloos Het Diesel-concern werd eind jaren zeven tig opgericht door de nu 39-jarige Italiaan Renzo Rosso. Na zijn middelbare-schooltijd had Rosso meer interesse in motoren en Een van de advertenties uit de n e reclamecampagne van Diesel. autoraces dan in een studie. Op advies van een vriend liet de jonge Italiaan zich in schrijven voor een opleiding aan een tex tielschool. Niet lang daarna maakte hij zijn eigen kleren. In 1975 richtte hij met twee gelijkgestem de zielen The Genius Group op. Deze be gon met het produceren van allerlei artike len, variërend van schoe nen tot broeken. Aan en kele kledingstukken uit deze collectie werd de naam Diesel verbonden. Tien jaar later, in '85, be sloot Rosso alleen verder te gaan om zo meer tijd te kunnen besteden aan zijn project Diesel. Anno '94 is Renzo Rosso de directeur van een van de snelst groeiende spij- kergoedfabrieken ter we reld. Zelf is hij echter niet zo veel veranderd. Hij draagt louter kleding van eigen fabrikaat en verplaatst zich nog steeds het liefst per mo tor. En er gaat niets de fabriek uit, dat hij zelf niet zou dragen of dat niet door hem is goedgekeurd. Het aardige volgens de grote baas is, dat Diesel alleen maakt wat de makers zelf leuk vipden. Ze doen niet of nauwelijks aan on derzoeken, hebben geen doelgroepen en werken ook niet mee aan wat de massa wil: „We maken wat we leuk vinden, we inves teren in dingen die we zelf leuk vinden, we ondersteunen activiteiten die ons aanstaan, we hebben advertenties die we leuk vinden. Kortom, alles wat we zelf leuk vinden." Nieuwe reclame Sinds begin dit jaar heeft het Kledingmerk tracht de echte fan met allerlei acties aan zich te binden reclamecampag ne in huis, die is bedacht en uitgewerkt door het Zweedse reclamebureau Paradiset, uiteraard in sa menwerking met de grote baas Rosso. De kreet 'How to...' die Diesel ja renlang heeft gebruikt, is in de nieuwe campagne vervangen. „How to smoke 145 siga- kreet die het geruime tijd goed heeft gedaan. Of 'How to feed a dog'. Een maatschappelijk issue op een ironische ma nier weergeven, op onze eigen manier. Dat was en is nog steeds de gedachte achter de reclame-uitingen," vertelt Balak. „Maar wel met een dosis humor erin. Begin dit jaar heeft Diesel het hele 'How to'-verhaal laten vallen, omdat we tot de conclusie kwamen dat we werden geïmiteerd op advertentie- gebied. We hebben toen wat research ge daan en er is besloten een campagne te maken die voor zichzelf zou moeten spre ken. Zonder tekst dus, maar wel met duidelijk verhaal." Het resultaat is een collectie foto's, we in het bedrijf zijn 'eigen wereld' confron teert met de 'andere wereld', de Diesel-v\ reld tegenover de niet-Diesel-wereld. Een gezonde levensstijl tegenover het vette junkfood, om maar een voorbeeld te n „Het is in deze tijd nodig om maatschap pelijk bezig te zijn," vervolgt Glenn Balak zijn verhaal. „Er is zoveel ellende in de i reld. Dat willen we aanstippen." Iniago Het bedrijf investeert veel in zijn imago. Zo werd vorig jaar een speciale club opgericht voor iedereen die 'helemaal maf is van merk. Voor zo'n vijftig gulden per jaar kun je donateur worden. Een club-card geeft bijvoorbeeld recht op toegang tot de jaar lijkse Diesel-day, waar muziek en mode de boventoon voeren. Bovendien krijgen de donateurs jaarlijks een verrassingspakket thuisgestuurd. Met al deze acties probeert het kleding merk de echte fan aan zich te binden. En op die manier het aantal klanten dat een nep- broek aanschaft, te verminderen. „Diesel staat voor een bepaalde lifestyle. Er is jaren aan gewerkt om het merk te koesteren. Daarom zullen we uitermate alert blijven op nep," aldus Balak. Stralend kijken ze elkaar aan. Regelmatig pakken ze eikaars hand. Erik Jan (27) en Esther (22), beiden licht spastisch, hebben sinds een half jaar een relatie en zijn heel gelukkig. Ze hebben elkaar ontmoet via de Stichting Tact, een relatiebemiddelingsbu reau voor mensen met een lichamelijke handicap. Tact bestaat dezer dagen een jaar. De Ge handicaptenraad heeft het bureau onlangs schriftelijk laten weten het initiatief te steu nen en verklaard te hopen dat er nog veel mooie verbintenissen tot stand komen. „Ik wilde al heel lang dolgraag een rela tie", zegt Esther. „Toen ik van school (Insti tuut Werkenrode in Groesbeek) kwam, merkte ik dat ik weinig vrienden in de buurt had en ik voelde me soms eenzaam. Op TV zag ik dating-programma's met allemaal gelukkige paren en dat wilde ik eigenlijk ook wel." Haar moeder belde naar Tact en vroeg toezending van een inschrijfformulier. Zelf had zij dat nooit gedurfd. Op grond van een vergelijking van karakters kwam Tact tot de conclusie dat Erik Jan een goede partner voor Esther zou zijn. Het klikte. Sinds een halfjaar is het aan. Erik Ian en Esther vinden het jammer dat op TV alleen maar perfecte paren te zien zijn. „jij hebt een handicap, maar je bent niet een handicap zegt Erik Jan veront waardigd. Beiden vinden dat er te vaak al leen maar naar de buitenkant wordt geke ken. Dat vindt ook Stefan Rutgers uit Nijme gen, een van de initiatiefnemers van Tact. Hij is mentor bij het instituut Werkenrode in Groesbeek en kwam op het idee voor de stichting door verhalen van ex-bewoners. Materieel is alles goed geregeld, alleen voe len ze zich vaak vreselijk eenzaam. Sinds de oprichting heeft het bureau honderden te lefoontjes te verwerken gekregen. Inmid dels hebben zich meer dan honderd men sen ingeschreven. Cliënten van Tact worden voor een jaar ingeschreven. Inschrijving is niet echt goed koop,- beaamt Rutgers. Maar de klanten worden zorgvuldig begeleid. Er is eerst een uitgebreid opnamegesprek bij de cliënt thuis. Klanten kunnen uit twee pakketten kiezen. Het bureau garandeert minimaal drie bemiddelingen. Wie voor het duurdere pakket gekozen heeft, wordt bij de eerste ontmoeting begeleid door een medewerker van Tact. Want die eerste afspraak vinden ze allemaal doodeng. Tact wil graag de prijzen verlagen en hoopt dat te bereiken door middel van sponsoring en subsidies. Zo heeft voetbal club NEC al toegezegd een benefïetwed- strijd te organiseren. De opbrengst is dan geheel voor Tact. Het bemiddelingsbureau heeft zich verzekerd van de medewerking van een psychologe en een maatschappelijk werkster. Iedereen met een lichamelijke handicap, maar ook valide mensen kunnen zich inschrijven. Toch kan niet iedereen die graag een re latie wil, ook daadwerkelijk geholpen wor den, stelt Rutgers. Mensen met een zware handicap moeten zich afvragen, wat zij een ander kunnen bieden. In dat geval moet je eerlijk zijn, vindt hij. „Wie een filmster zoekt, moet niet bij ons zijn. Mensen met een handicap hebben vaak juist veel te bie den. Dankzij hun handicap kunnen zij vaak goed relativeren." Ammonia is goed te vervangen door Universol In negen van de tien handleidingen voor schilderwerk, ontvettend reinigen enzovoorts wordt ammonia genoemd. Zowel de professionele schilder als de 'DHZ-verver' gebruikt het dan ook, zij het vaak met enige tegenzin, omdat ammonia nu eenmaal agressief en giftig is. Het tast de huid aan en het 'slaat op je keel'. Bovendien zijn de afgevoerde res ten uiterst schadelijk voor bodem en grondwater. 'Vriendelijker' produkten die deze kwalijke eigenschappen missen, voldoen soms re delijk, maar blijken lang niet altijd evenwaardige vervangers van ammonia. Er is nu ech ter een nieuw alternatief verschenen: Universol. Ook in de gewone huishouding (sterk vervuilde oppervlakken reinigen) zou dit produkt goede diensten kunnen bewijzen. In de professionele schilderswereld wordt er gunstig over geoordeeld. Het zou dan ook een goede zaak zijn als Universol toegankelijk zou worden gemaakt voor de gewone consument. Om er de luxaflex, de keuken (ovens!), 'genicotiniseerde' plafonds, ruiten, tuinmeubelen en zelfs terrastegels mee schoon te maken. Zonder stank, zonder tranen de ogen, zonder schuimvorming. Een hint voor distributeurs in de DHZ- en drogisterijbranche? Bij Foxy Fashion vinden ze, dat je hier nu echt niet meer omheen kunt: de schortjurk uit hun na jaarscollectie. Spectaculair van eenvoud, in combinatie met een simpel T-shirt (prijs respectieve lijk 139,95 en 29.95 gulden). foto pr

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 6