'De eeuwigheid is uitgewaaierd' V/AMMA /n Hindoes vieren lichtjesfeest Diwali Kerk Samenleving 6 22 WOENSDAG 2 NOVEMBER 1994 14 WC BUITENLAND KORT Allerheiligen Paus Johannes Paulus II heeft ter gelegenheid van Al lerheiligen, op l november, de overledenen herdacht. Hij riep alle gelovigen gisteren tijdens zijn Angelusgebed op het St. Pietersplein op tot ge bed voor de doden. Tussen de levenden en de doden be staat een spirituele band, al dus de paus. Die komt voort uit de zekerheid dat het be staan van de mens niet ein digt op aarde. Uitdrukkelijk herdacht Johannes Paulus II ook zijn gestorven ouders, die op de begraafplaats van Krakau begraven liggen. Om gezondheidsredenen ging de paus gistermiddag niet, zoals in voorgaande jaren, voor in de traditionele herdenkings dienst op de Verano-begraaf- plaats in Rome. In zijn plaats leidde Camillo Ruini, vicaris van Rome, de eucharistievie ring. De paus wil zijn krach ten sparen met het oog op zijn bezoek aan Sicilië, van 4 tot 6 november. Eredoctor De Duitse theologe en schrijfster Dorothee Sölle wordt eredoctor in Hamburg. Dat heeft de regering van Hamburg, die de onderschei ding verleent, gisteren be kendgemaakt. Morgen ont vangt ze het eredoctoraat, naar aanleiding van haar 65ste verjaardag, uit handen van burgemeester Henning Voscherau. Aan de titel zijn geen verplichtingen verbon den. Sölle studeerde klassie ke filologie, filosofie, theolo gie en germanistiek. Van 1957 tot 1987 was ze gast hoogleraar aan de 'Union Theological Seminary" in New York. In Duitsland werd ze een van de bekendste ver tegenwoordigers van de vre desbeweging. In de jaren tachtig demonstreerde ze veelvuldig tegen de kernwa pens. Veel van haar boeken zijn in het Nederlands ver taald. Belediging De Duitse theoloog Hans Küng heeft de recente be noeming van dertig nieuwe kardinalen door de paus een 'belediging voor de Duitse Katholieke Kerk, de bis schoppenconferentie en haar voorzitter' genoemd. Velen hadden verwacht dat de voorzitter van de Duitse bis schoppenconferentie, Karl Lehmann, tot kardinaal zou worden benoemd. Küng zei respect te hebben voor de tot kardinaal benoemde Duitse jezuïet Alois Griilmeier. „Maar de benoeming van een 84-jarige, die wegens zijn leeftijd niet eens aan de vol gende pausverkiezing kan meedoen, is een regelrecht alibi om geen progressievere Duitse kardinaal te hoeven benoemen, die in het ko mende conclaaf een rol kan spelen", aldus Küng. Bijbel-en-Cultuurprijs De Poolse regisseur Krzysztof Kieslowski heeft gisteren in Wittenberg de jaarlijkse Bij bel-en-Cultuurprijs gekregen voor zijn filmcyclus Deka- loog. Met deze tien films, die elk zijn gebaseerd op een van de Tien Geboden, heeft de regisseur 'de herinnering aan de bijbelse grondslagen van onze cultuur levend gehou den'. „Te midden van het verlies aan zingeving in onze tijd heeft Kieslowski de gel digheid van de tien geboden bewezen." Dat. meent de stichting die de prijs uitreikt. Jaarlijks schenkt zij 10.000 mark aan één of meerdere personen die zich inzetten voor de overdracht van bij belse waarden. Nederland ontkerkelijkt zo snel, dat tegen het jaar 2020 driekwart van de bevolking buitenkerkelijk zal zijn, zo meldde begin dit jaar het Sociaal Cultureel Planbureau. Volgens een groep wetenschappers, sa mengebracht door de Stichting Maatschappij en On derneming in samenwerking met de Stichting Be- weton, gaat „de teruggang van de kerk niet gepaard met een even sterke afname van het persoonlijke reli gieuze besef. Van alle Europese landen is in Neder land het geloof in een opperwezen het laagst. Die laatste plaats in de religieuze rangorde delen wij met het voormalige Oost-Duitsland. Toch hangt een meerderheid het idee aan dat er een God is, of een hogere macht. Dit persoonlijke religieuze besef is echter diffuser, vager en optioneler dan de kerkelijke religie. Het is ook minder dogmatisch." „Vele Nederlanders vinden inspiratie bij tal van Oosterse religies. Verder is er een behoorlijk grote ca tegorie religieuze 'nomaden'. Deze mensen doen bij hun zoektocht naar zingeving verschillende religies aan. Er blijft een grote behoefte aan christelijke orga nisaties, die zich in veel gevallen staande houden met sterk wisselende ledenbestanden." Hoe verklaart een godsdienstsocioloog dat? Leidse godsdienstsocioloog Meerten ter Borg ziet religie niet verdwijnen een mens ont- I komt eraan. Aan dat wat filosofen en theologen zo mooi de 'menselijke bestaansvoor waarde' noemen. Ieder mens wordt in zijn leven geconfronteerd met de kei harde realiteit dat hij faalt, lijdt en uiteindelijk moet sterven. Voor dat existen tiële probleem gaan men sen in de moderne tijd echter steeds minder te ra de bij een religie met God en een hemel. Maar de vooruitgang van de medi sche wetenschap en tech niek heeft ook geen einde kunnen maken aan de menselijke sterfelijkheid en feilbaarheid. Welke oplos singen hebben mensen nu en in de toekomst dan voor hun existentiële problema tiek? LEIDEN THEO KRABBE Die vraag houdt Meerten ter Borg, docent sociologie van godsdienst en levensbeschou wing aan de Rijksuniversiteit Leiden, in zijn boeken en publi caties sterk bezig. Een socioloog van het type, dat voortdurend telt, meet en berekent hoeveel mensen er nog naar de kerk gaan of nog in God geloven, is Ter Borg niet. Hij is meer een cultuurfilosoof. Een weten schapper, die allerlei verschijn selen in de moderne tijd zoals voetbal, popmuziek, literatuur en kunst onderzoekt op het reli gieuze gehalte ervan. Want, zo is zijn stelling, de behoefte aan religie als antwoord op de be staanszekerheid is van alle tij den en van alle culturen. De mens is een religieus dier omdat hij onzeker in de wereld staat en dat gevoel van onzeker heid tot zwijgen moet zien te brengen. En in de westerse we reld is de religie, met God en een hemel, tegenwoordig niet verdwenen. Religie als gevoels matig verweer tegen de mense lijke eindigheid manifesteert zich op verschillende manieren in de samenleving. „Het staat er niet vrolijk voor", stelt Ter Borg nuchter Meerten ter Borg: „Het staat er niet vrolijk v vast, als hij de huidige kerkelijke en godsdienstige situatie in Ne derland moet schetsen. „De kerken kalven af, ze zullen enorm minimaliseren. De boel loopt leeg. En wie er nog in zit ten, dat zijn de 55-plussers." De ontkerkelijking geeft vol gens de godsdienstwetenschap per echter een paradox te zien. Kerkgebouwen sluiten, de geor ganiseerde kerkelijke gods dienstigheid loopt terug, maar de religieuze verschijnselen in de samenleving groeien. „Onze levensbeschouwing is pluriform geworden, sterk individueel ge kleurd, met een binnenwereldse oriëntatie. De behoefte aan ze kerheid wordt bevredigd op tal van terreinen, in tal van vaak snel wisselende life-styles. In de kunst, in de popmuziek, in de klassieke muziek, in de vrije tijdsbesteding, in de sport, de alternatieve geneeswijzen en het psycho-theapeutisch be drijf. Vele bloemen bloeien. Het lijkt alsof we nog nooit in zo'n gelukkige tijd geleefd hebben." Ook op de levensbeschouwe lijke markt bloeien er vele veel kleurige en veelsoortige bloe men: „Binnen de kerken kom je het hele spectrum van alle mo gelijke vormen van geloof van orthodoxie en vrijzinnigheid te gen. Ook buiten de kerken tref je het hele scala aan levensbe schouwingen aan, van oosterse mystiek tot rationalisme, van geloof in de reïncarnatie tot het geloof dat God een vrouw is; van allerlei vormen van occul tisme tot allerlei vormen van bewustzijnsverruiming. De eeu wigheid waaiert uit. Godsdien sten en levensbeschouwingen komen terecht in een pluralis me van subculturen en life-sty- len." Als wetenschapper die de huidige trends, ontwikkelingen en verschijnselen bestudeert, aarzelt Meerten Ter Borg om een toekomstvoorspelling om trent religiositeit te doen. Dat is glad ijs voor hem. Toch zijn er voor hem twee scenario's denk baar. In het eerste heeft zich ten J milieuproblemen een giganti sche crisis en catastrofe voorge daan, waarbij miljarden men sen zijn omgekomen. „Je zou je kunnen voorstellen dat mensen heftig tot inkeer komen. Maar je kunt je evengoed voorstellen dat de wereld in zijn totaliteit vastloopt en ondergaat in Joe goslavische toestanden en el lende." een funda mentele ommekeer is voor de Leidse godsdienstsocioloog aannemelijker dan het andere scenario waarin de huidige mo derniteit zich versneld en ver groot voortzet. „De kerken wor den gehalveerd. Er zal een veel heid van religies zijn op de ma nier van New Age en het Zwarte Gat. Dat zal zich razendsnel uit breiden." En de toekomst van het chris tendom? Zal Nederland in de volgende eeuw ophouden een christelijke natie te zijn? Meer ten ter Borg schudt zijn hoofd, maakt met zijn hand een weg werpgebaar. „Dat is natuurlijk flauwekul. Christelijke normen en waarden hebben we niet achter ons gelaten, die zijn meegemoderniseerd, meegese- culariseerd. Het idee van de naastenliefde is een algemene norm geworden. Jezus wijst wraak en het zondebokmecha nisme af. De christelijk waarde van mensen niet discrimineren staat erg ter discussie, maar de meerderheid wint die discussie in christelijke zin. Die noties houden wel stand. Dat zien wij als weldenkende mensen toch als een vorm van beschaving, waarachter we niet meer terug kunnen." Maar dan bekruipt hem toch de twijfel. „Hoewel... Het gaat allemaal wel erg snel. Hoe snel kan dat wel niet in elkaar stor ten? Dat vraag ik me ook af bij het Joegoslavië-conflict op de Balkan. Hoe dun is het laagje beschaving, dat over de mens heid ligt? Hoe diep zit dat? Daar denk ik op dit moment erg veel Overwinning van het licht op de duisternis Duizenden lichtjes sieren hui zen en tempels tijdens het hin doeïstische feest Diwali, dat morgen wordt gevierd. Diwali is gewijd aan Lakshmi, de godin van voorspoed en rijkdom, en is daarom vooral bij zakenlieden populair. Voor hen begint op die dag een nieuw zakelijk jaar. „Tijdens Diwali vieren we de overwinning van het licht op de duisternis", aldus S. Ramdhani, priester van de Ram' Mandir, de grootste hindoetempel van Den Haag. In die stad, waar de meerderheid van de 100.000 Nederlandse hindoes woont, vieren de gelovigen het feest onder meer met een fakkelop tocht. In de tempel ontsteekt de priester donderdag 108 lichten. „Die lichten staan voor de 108 namen van Lakshmi", legt Ramdhani uit. Als gemalin van Vishnu, een van de drie hoofd goden in het hindoeïsme, verte genwoordigt Lakshmi onder meer de universele vrouwelijke energie ('shakti'). Diwali heeft ook te maken met het hindoe-epos Ramaya- na. Daarin wordt beschreven hoe rijen lichtjes de verbannen koning Rama de weg wezen naar zijn geboorteplaats Ayod- hya in het noorden van India, nadat hij zijn vrouw Sita op Sri Lanka uit handen van de de mon Ravana had bevrijd. Voor hindoes is Rama een van de be langrijkste incarnaties van Vish- Ramdhani betreurt het dat de hindoes in Nederland het feest niet geheel volgens de regels kunnen vieren. De gelovigen moeten eigenlijk ook lichtjes en bloemen op het water laten drijven. Dat mag volgens Ramd hani echter niet van de politie. „Hindoes zijn geïntegreerd in de Nederlandse samenleving", zegt hij. „Als iets niet mag, doen we het dus niet. Nederlanders zouden er maar raar van opkij ken." BEROEPINGSWERK LISSE. GEREFORMEERDE KERKEN Aangenomen: naar Maassluis: drs. R.A. Kooij te Lmschoten. GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT Beroepen: te Marum i.c.m. Kornhorn: B van Zuijlekom, kandidaat te Kam- Bedankt: voor Almelo: A.J. van Zuijle- CHR. GEREF. KERKEN Beroepen: te Hoofddorp: H.R. Weij te Amsterdam-Noord, die dit beroep heeft aangenomen. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Hamilton (Can.): C.A. van Dieren te Stolwijk, die bedankte Bedankt: voor Rotterdam-Alexander- polder: H. Hofman te Chilliwack (Ca- DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON CuC.iK MAM DIE TV 2-ONJDER- -re BCTAU EM UiT Dig: WiMKeD MCE. SO WHAT? lEDER-EEN DÖET1 WOOPLDiiS. TÖCH OP KR^CMTT IK BEM GEEN PieF, MAAR EHN SOORT Fi&E"MTi)DSS CONSUMENT JUIST. EN Li SA/4T OOK N'iET" NAAR. DE SE- VAN&B NiS>, MAAR. NAAR EEN SOORT EieENTVDs HOTEL. rg.G.P Arnold (adj).J. Jan-Geert Majoor, Frans HOOFDKANTOOR Rooseveltstraat 82.2321 BM L< Telefoon071-356356 Redactie 071-32192 85.55 84,55 329,30 328,30 al 125,50 KLACHTEN BEZORGING38 ma t/mvri|: 18 00-19 30 uur, zat. 10.00-12 00 uur Tel. 071-143241 HET WEER Opgewekter beeld Bij een bolle westenwind en vrien delijke perioden met zon kon Ne derland weer een beetje opdrogen na al de regen van de laatste okto berdagen. Zoals gebruikelijk de laatste tijd kreeg Noord-Holland de meeste neerslag te verwerken. Bij na hadden de polderbewoners weer natte voeten gekregen, maar met de komst van november kwam er eindelijk beweging in het slepende regenfont. Waarnemer P. Meyer (Aalsmeer) merkte op dat de weerssituatie van het afgelopen weekeinde hem sterk deed denken aan die van 3 en 4 december 1960. Ook toen woedde er gerui me tijd een strijd boven Nederland, waarbij warme en koude luchtmas- sa's niet voor elkaar wensten te wij ken. In de Kop van Noord-Holland en Friesland viel destijds ruim 80 millimeter. Dat gaf uiteraard de no dige wateroverlast; de problemen werden nog versterkt door een he vige zuidwesterstorm. In maart 1981 veroorzaakte zo'n zwabberend front dagenlang vrij wel continu regen, gevolgd door overstromingen langs onze oost grens. Vers in het geheugen ligt na tuurlijk de watersnood van Kerst mis vorig jaar, toen een neerslag- langdurig boven het stroomgebied van de Maas bleef hangen. De overstromingen in Noord-Holland van september wa ren eerder het gevolg van extreem zware Noordzeebuien als reactie op: de warme zomer. Het is niet ge bruikelijk dat ons land in korte tijd (sinds juli 1993) zo regelmatig door zware regenval wordt bezocht. Een duidelijk verklaring voor deze klimaatgril is er niet. Wellicht is de verhoogde neerslagintensiteit in verband te brengen met de tempe ratuurstijging van de laatste jaren. De eerste novemberweek toont een milderen opgewekter beeld. Een hogedrukgebied boven Centraal- I Europa onderdrukt de aanvalsdrift van de oceaandepressies. De zui denwind voert morgen nog iets zachtere lucht aan met maxima van 15 of 16 graden. Perioden met zon worden afgewisseld door wol kenvelden en het blijft nagenoeg droog. Pas in de loop van vrijdag of zaterdag komt een oceaanfront dichterbij met tijdelijk (wat) regen. Tijdens het weekeinde wordt het wat minder zacht. Een nieuwe uit loper van het Azorenhoog breidt zich naar West-Europa uit, zodat op lange termijn de regenkans weer kleiner wordt. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met donderdag. Noorwegen: Vandaag in het zuidoosten Bergen af en toe mogelijk ook sneeu' gen meest droog, maar in toenemen- op regen. Maxima i tot 8 graden in noorden en midden nog het zuidwesten uit gelei delijk droog en meer zon, vooral morgen. Middag- temperatuur van 6 graden noorden. Denemarken: Flinke zonnige perioden, droog en sterk afnemende wind. Morgen later op de dag van het zuidwesten uit meer bewolking, mogelijk wat regen en weer aantrekkende wind. Middagtempe- ratuur iets dalend tot ongeveer 8 gra- Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Vandaag in het oosten van Schotland en Engeland perioden met zon en droog. In Ierland en Wales van het westen uit toe nemende bewolking gevolgd door regen. Morgen ook elders regen. Middagtempe- ratuur ongeveer 11 graden. België en Luxemburg: Flinke zonnige perioden en droog. Mor gen later op de dag van het westen uit meer bewolking. Middagtemperatuur oplopend tot ongeveer 14 graden mor gen. Noord- en Midden-Frankrijk: Flinke perioden met zon. In Bretagne meer bewolking en mogelijk regen. Mor gen ook elders toenemende bewolking, maar waarschijnlijk droog. Middagtem peratuur morgen 15 graden; vandaag iets lager. Portugal: -e /j i h/ p- 26 X# 25 ét bewolkt "gen G$5 °Pklann6en onweer <£3 sneeuw Qè Hagel 19 temperatuur slim h-1*! Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. WEERRAPPORTEN DONDERDAG 3 NOVEMBER 1994 Zon- en maanstanden Zon op 07.37 Zon onder 17.05; Weerrapporten 01 november 19 ui en een toenemende kans op regen; mor gen ook onweer. In het zuiden vandaag nog flinke zonnige perioden. Middag- temperatuur geleidelijk dalend tot onge veer 19 graden morgen. Spanje: i westen bewolkt f vooral morgen perioden je wisselend bewolkt e regen, lokale re- gen- of onweersbui. Maxima meest tus sen 18, in het noordwesten, en 24 gra- Canarische Eilanden: Naast zoi de eilanden ook wolkenvelden e op regen. Maxima i i de noordzijde v wl 16 7 00 a 24 morgen k Marokko: Westkust: vandaag flinke zonnige perio den en droog. Morgen meer bewolking en van het westen uit kans op regen, misschien met onweer. Middagtempera tuur rond 24 graden. Droog en vrij zonnig. Middagtempera- tuur ongeveer 25 graden. Zuid-Frankrijk: Vandaag rustig droog weer met flinke zonnige perioden. Morgen toenemende bewolking en een toenemende kans op een regen- of onweersbui. Middagtem peratuur opnieuw oplopend tot ongeveer 19 graden morgen. Mallorca en Ibiza: no 6 25 18 0.0 wl 12 9 0.0 w2 21 6 0.0 Half t 5 Op e Maxin Italië: Droog en vrij zonnig, in het noorden ook geregeld bewolking. Middagtemperatuur van 15 graden in het noorden tot 23 graden op Malta en Sicilië. Duitsland: Vandaag rustig en droog weer met zonni ge perioden. Morgen wat meer wind, verder vrij zonnig, maar in het westen enkele wolkenvelden. Droog. Middag temperatuur rond 11 graden. Morgen iets zachter, in het zuiden door fóhn plaatselijk'zelfs tegen de 20 graden. Zwitserland: Vandaag zonnige perioden en droog. Morgen voornamelijk in het zuiden meer bewolking en mogelijk wat regen. Mid dagtemperatuur omstreeks 13 graden, morgen door föhn in het noorden war- Oostenrijk: Droog en zonnige perioden. Middagtem peratuur vandaag ongeveer 11 graden, morgen door föhn i Buenos Aires licht bew/ Casablanca half bew. Johannesburg onbew. nno2 33 24 0.0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 14