Bosnische leger nadert Trnovo
Extra lage
hypotheekrente
nu 0,4%*
actiekorting!
Middellandse Zee toe aan enorme schoonmaak
Buitenland
Londen heeft geen behoefte aan 'eigen' toren van Pisa
Iraakse deserteurs vluchten
voor dreiging met verminking
Oost-Europa schuift
aan bij Europese Unie
Olie bedreigt toch Barentsz-zee
DINSDAG 1 NOVEMBER 1994
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlan.
Press OPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocier
Independent IPS Inter Press Service RTR
Prins Philip in Jeruzalem
Jeruzalem» Voor het eerst
sinds het ontstaan van de
staat Israël in 1948 brengt
een lid van de Britse ko
ninklijke familie een be
zoek aan het Heilige
Land. Het gaat om een
privé-bezoek van prins
Philip, de echtgenoot van
koningin Elizabeth. Sa
men met zijn zus, prinses
George van Hannover,
bezocht Philip in Jeruza
lem het graf van zijn moe
der, prinses Alice van
Griekenland. De twee
ontvingen in het holo-
caustgedenkcentrum Yad
Vashem een onderschei
ding voor hun moeder,
die in de Tweede Wereld
oorlog in Griekenland een
joodse familie in haar pa
leis schuil hield en daar
door het leven redde. Na
afloop werd een krans ge
legd ter nagedachtenis
van de zes miljoen slacht
offers van de holocaust.
FOTO MENACHEM KAHANA
Britse commissaris Brittan blijft aan
Luxemburg De Brit Sir Leon Brittan heeft besloten toch lid te
blijven van de nieuwe Europese Commissie. Na een gesprek met
voorzitter Jacques Santer verklaarde hij gisteren in Luxemburg
dat het een moeilijke beslissing was geweest. Binnen de Com
missie zal hij zijn mening over de relaties met de Oosteuropea
nen blijven geven, kondigde hij aan.
Lijken gijzelaars in Cambodja gevonden
phnom penh De lichamen van drie westerlingen (een Frans
man, Brit en Australiër), die door de maoïstische Rode Khmer
waren ontvoerd en vermoord, zijn teruggevonden in een graf in
Phnom Vour, een kamp van de Rode Khmer dat vorige week
door het regeringsleger is ingenomen. De drie werden op 26 juli
ontvoerd toen de Rode Khmers hun trein overvielen. Vrijdag
sprak de regering in Phnom Penh berichten over de dood van de
drie nog tegen.
Linkse coalitie wint in Macedonië
skopje De afgelopen weken gehouden parlementsverkiezingen
in Macedonië hebben een royale overwinning opgeleverd voor
de linkse coalitieregering. Het door president Gligorov geleide
Verbond voor Macedonië van sociaal-democraten, liberalen en
socialisten krijgt volgens de eerste prognose in totaal 93 van de
120 zetels in het parlement. De oppositie, die de verkiezingen
gedeeltelijk boycotte, beschuldigt de regering van grootscheepse
fraude bij de verkiezingen.
Algerije gaat president kiezen
algiers Vóór eind volgend jaar fcullen in Algerije presidentsver
kiezingen worden gehouden. Dat heeft president Zéroual gister
avond bekendgemaakt in een toespraak ter gelegenheid van de
40ste verjaardag van het begin van de onafhankelijkheidsoorlog.
,,De tijd is gekomen om elk obstakel tussen het volk en zijn na
tionale bestemming op te heffen. De tijd is ook gekomen om het
volk de kans te geven zijn wil in alle onafhankelijkheid direct te
uiten", zei Zéroual.
Paus zegt opnieuw bijeenkomst af
Vaticaanstad Om gezondheidsredenen zal paus Johannes
Paulus II vandaag, Allerheiligen, niet voorgaan in de traditionele
herdenkingsdienst voor de gestorvenen op de Verano-begraaf-
plaats in Rome. Vorige week ontbrak de paus bij de opening van
het academische jaar. In april werd de paus aan de heup geope
reerd. Officieel heet het dat het genezingsproces langer duurt
dan was voorzien.
42 jaar voor moordenaar Colosio
mexico De mandie in maart dit jaar de Mexicaanse presi
dentskandidaat Luis Donaldo Colosio vermoordde, is gisteren
tot 42 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Mario Aburto Martinez
schoot Colosio, die voor het presidentschap was voorgedragen
door de regeringspartij PRI, neer tijdens een verkiezingsbijeen
komst in de noordelijke stad Tijuana.
Reddingsplan voor Victoriameer
nairobi Afrika's grootste zoetwaterpias, het Victoriameer,
dreigt ten onder te gaan aan vervuiling en de alles verstikkende
waterhyacint. Kenya, Uganda en Tanzania zullen gaan samen
werken om het meer te redden. De Wereldbank heeft twintig
miljoen dollar uit het Wereldmilieufonds ter beschikking gesteld
voor verbetering van de waterkwaliteit in het bijna 70.000 vier
kante kilometer grote meer, waarin meer dan tweehonderd vis
soorten leven.
'Turkse leger verbrandt geen dorpen'
Istanbul Het Turkse leger verbrandt geen Koerdische dorpen.
Dat is de conclusie van de Turkse Nationale Veiligheidsraad, een
overlegorgaan tussen president, regering en legertop. De raad
kwam gisteren bijeen naar aanleiding van de hardnekkige ge
ruchtenstroom dat zeventien dorpen in de buurt van de plaats
Tunceli door legertroepen in brand zouden zijn gestoken. De
verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK zou voor de aansla
gen, waarbij ook helikopters werden gebruikt, verantwoordelijk,
zijn.
Serviërs beginnen rond Bihac in westen Bosnië tegenoffensief
Het grote offensief van het Bosnische regeringsleger lijkt
na successen in het westen van Bosnië nu ook te hebben
geleid tot terreinwinst ten zuiden van Sarajevo. Het door
moslims gedomineerde leger nadert de strategisch gele
gen stad Trnovo, aldus de VN-vredesmacht in Sarajevo.
Inmiddels lijkt het tegenoffensief van de Serviërs in West-
Bosnië te zijn begonnen.
Serviërs, zou de toegang kun
nen openen naar de omsingelde
Verovering van Trnovo, dat in moslim-enclaves Gorazde, Zepa
handen is van de Bosnische en Srebrenica. „Ze hebben de
SARAJEVO Rtr-AFP-DPA
stad weliswaar nog niet bereikt,
maar onze waarnemers melden
zware gevechten ten zuiden van
de berg Igman en in de omge
ving van Trnovo", aldus een
VN-woordvoerder.
Het regeringsleger heeft de af
gelopen weken constant ge
knaagd aan deze Servische ver
dedigingslinie, waarbij het de
gedemilitariseerde zone rond
Sarajevo gebruikt als uitvalba
sis. Vooral het afgelopen week
einde werden daarbij successen
geboekt.
Volgens Bosnische militairen
is het de bedoeling de weg tus
sen Sarajevo en het dertig kilo
meter zuidelijker gelegen Trno
vo af te sluiten en vervolgens
Trnovo te veroveren.
In de enclaves Gorazde, Zepa
en Srebrenica wonen nog
100.000 mensen, onder wie veel
vluchtelingen. Sinds de Bosni
sche Serviërs in juni 1993 de
aanvoerroutes van de moslims
afsneden, is de bevolking geheel
van de buitenwereld afgesloten
en afhankelijk van de hulp van
de Verenigde Naties. De Ser
viërs blokkeren nu evenwel al
maanden de VN-leveranties,
zonder dat de VN daartegen
harde actie hebben genomen.
Het Bosnische regeringsleger
heeft de opmars uit de westelij
ke enclave Bihac tegen de Ser
viërs afgelopen nacht voortge
zet. Bij zware gevechten werd
de Serviërs zo n dertig vierkante
kilometer grondgebied ontno
men, zo berichtte de Bosnische
radio. Volgens moslim-militai
ren zijn de regeringstroepen al
opgerukt tot 20 kilometer van
de stad Bosanski Petrovac. Cis-
termiddag zijn de Serviërs een
tegenoffensief begonnen, dat de
Bosniërs slechts tijdelijk een
halt toeriep.
Big Ben drie millimeter weggezakt
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
De Londense Ondergrondse
heeft gisteren de beschuldiging
verworpen dat zij door het gra
ven van nieuwe tunnels bezig
is de Big Ben in een toren van
Pisa te veranderen. „Het kan
niet onze schuld zijn", zei een
woordvoerder van de Londen
se Underground. „We zijn nog
niet begonnen met het graven
van tunnnels onder de Big
Ben."
De Big Ben, zoals de Clock
Tower (ldokketoren) wordt ge
noemd, is de afgelopen weken
drie millimeter scheefgezakt
(gemeten op het hoogste
punt). De deskundigen wezen
de Londense Ondergrondse
aan als schuldige. Het bedrijf,
zo zeiden zij, was onder de to
ren bezig met een verlenging
van de Jubilee Line.
Maar volgens de Londense
Ondergrondse is tot dusverre
alleen een tien meter diepe
schacht gegraven, waardoor de
graafmachines naar beneden
getakeld zullen worden. Aan
het graven van de eigenlijke
tunnels moet nog worden be
gonnen. Het scheefzakken van
de Big Ben, onzichtbaar voor
de telelenzen van de duizen
den toeristen, kwam aan het
licht nadat meetinstrumenten
in de ldokketoren waren geïn
stalleerd. Hiertoe was besloten
met het oog op de aanleg van
de nieuwe metrolijn.
Nu de toren al blijkt te zijn
scheefgezakt nog voordat de
tunnels zijn gegraven, wordt
de oorzaak bij het autoverkeer
gezocht. Dit is zo zwaar dat
trillingen van de grond worden
teweeggebracht. De Big Ben
werd honderd jaar geleden ge
bouwd op een slechts drie me
ter diep fundament, dat dezer
dagen als veel te zwak zou
worden beschouwd voor een
96 meter hoge toren. Overwo
gen wordt de fundering te ver
sterken met cementinjecties.
„We hebben hier geen behoef-
SHAQLAWA Rtr
Honderden Iraakse deserteurs
zijn naar het door Koerdische
rebellen gecontroleerde gebied
in het noorden van het land ge
vlucht, omdat zij vrezen voor
verminking als straf voor hun
desertie. Het bewind van Sad
dam Hussein laat sinds begin
september oren, handen en
voeten afhakken van gedeser-
teerden. Bovendien wordt bij
sommigen het voorhoofd geta
toeëerd.
Een jonge arts die in een mili
tair ziekenhuis in Bagdad werk
te, is naar Salahuddin in het
noorden van het land gevlucht,
omdat alleen al in zijn zieken
huis tot half september 1.700
verminkingen zijn toegebracht.
„Wij moesten een of twee oren
amputeren, ook als er geen ver
dovingsmiddel beschikbaar
was", vertelt de arts die zich dr.
Kamal noemt. „Bij anderen
werden handen of voeten
geamputeerd. Sommigen kre
gen lijnen of kruisen op het
voorhoofd getatoeëerd."
„Militaire rechtbanken sturen
de deserteurs. Zij worden ge
boeid naar het ziekenhuis ge
bracht. Sommigen raken in pa
niek en schreeuwen, anderen
zijn daar te bang voor. Zij zijn
vuil en ongezond; velen- zijn
Oeverstaten vragen Noord-Europa geld om sterk vervuilde zee te redden
Is de Middellandse Zee in staat de 21ste
eeuw te halen? Die vraag stellen minis
ters en milieudeskundigen uit zeven
tien rond de Middellandse Zee gelegen
landen zich op de milieuconferentie
over de zee die vandaag in de Tunesi
sche hoofdstad Tunis begint.
De diagnose staat al vast. „De Middel
landse Zee is erg ziek, ze is verwoest
door verontreinigde stoffen van allerlei
soort en het zeemilieu is door koolwa
terstoffen verstikt. Het risico is groot dat
de zee niet meer in staat is het fragiele
ecologische evenwicht te handhaven",
aldus een woordvoerder van de confe
rentie.
De deelnemers aan kortweg 'MED-21'
willen de resultaten van de milieucon
ferentie van Rio de Janeiro vertalen
naar de situatie in het gebied van de
Middellandse Zee. De deelname door
Israël aan de conferentie leidde tot af
zeggingen van Syrië, Libanon en Libië.
De cijfers over de vervuiling van het
mediterrane water zijn alarmerend. De
grootste vervuilers zijn in tonnen per
jaar: vloeibare koolwaterstoffen
(120.000), fenolen (grondstof voor
kunstharsen en bestrijdingsmiddelen -
12.000), reinigingsstoffen (60.000), kwik
(110), lood (3.800) en 3.600 ton fosfaten.
Om nog maar te zwijgen over de mil
joenen tonnen plastic afval waarmee de
vissen en andere dieren worden gecon
fronteerd. De stapel plastic wordt elke
dag opgehoogd door meer vuil dat in
zee wordt gegooid.
De uitstoot van de elektriciteitscentra
les waarvan er zeker twaalf op kern
energie draaien, moet hierbij worden
opgeteld. Ook lozen de centrales drie
miljard kubieke meter ongezuiverd wa
ter en honderd miljoen ton vast afval.
Het is vooral de olie die de Middelland
se Zee doodt. Jaarlijks vloeit twee mil
joen ton olie in zee en vormt een conti
nue bedreiging voor de flora en fauna.
De Middellandse Zee is een vrijwel ge
sloten zee waarvan het water zich maar
eens in de honderd jaar vernieuwt.
Het aantal inwoners van de oeverstaten
bedraagt 7.3 procent van de wereldbe
volking. Het aandeel van de staten rond
de Middellandse Zee in de industriële
produktie is hoger: 16 procent. Bovenal
leveren de landen een grote bijdrage
aan het toerisme. De 123 miljoen va
kantiegangers (35 procent van het we
reldtotaal) die jaarlijks de stranden be
volken kunnen niet anders dan voor
een deel bijdragen aan de vervuiling.
De conferentie zal achttien jaar na de
Conventie van Barcelona het actieplan
'Agenda 21' ontvouwen om de Middel
landse Zee de volgende eeuw te laten
halen. Het plan bevat de instelling van
een commissie die maatregelen moet
opstellen voor een duurzame ontwikke
ling van het mediterrane water. Tevens
moet er een instantie komen voor het
beheer van de kuststreek.
De deelnemers grijpen de conferentie
aan om de hulp van alle Europese lan
den in te roepen voor de instandhou
ding van het Middellandse-Zeegebied.
Volgens de gastheer, de Tunesische
president Zine el-Abidine Ben Ali,
wordt het tijd dat de landen in het
noorden van Europa zich serieus gaan
bezighouden met de instandhouding
van het gezamenlijke erfgoed.
Het ambitieuze actieplan van MED-21
ondervindt met alleen goedkeuring.
Milieudeskundigen van Greenpeace
doen het af als 'onrealistisch' en
'verspilling van tijd en geld'. „De actie
punten zijn financieel onuitvoerbaar en
leggen de oeverstaten geen enkele ver
plichting op", aldus de Greenpeace-
woordvoerder.
De experts van de milieubeweging zien
in het actieplan een legitimatie om
niets te doen. Zodoende betekent
MED-21 volgens de milieubeweging
een 'extra doodsteek voor de Middel
landse Zee'. Een woordvoerder van de
conferentie weerlegt die mening door te
zeggen dat de conferentie een begin is,
onder het motto 'iets doen is beter dan
niets'.
Van Mierlo: 'Dit is een historisch moment'
LUXEMBURG ALYKNOL
te aan een toren van Pisa", zei
een regeringsadviseur. De to
ren van Pisa staat overigens
vijf meter uit het lood.
CORRESPONDENT
Gaandeweg het debat kreeg
Hans van Mierlo het door en hij
zag dat ook zijn elf collega-mi
nisters van buitenlandse zaken
van de Europese Unie (EU) en
de vier kandidaat-lidstaten Oos
tenrijk, Finland, Zweden en
Noorwegen bezwangerd raak
ten door 'een zekere sfeer van:
eigenlijk zijn we met een heel
historisch moment bezig'. Hij
keek naar de zes gast-ministers
uit Oost-Europa en dacht een
beetje sentimenteel: „Daar zit
ten ze dan na vijftig jaar Koude
Oorlog. We hebben de eerste
schrede gezet op het pad naar
Groot-Europa".
In Luxemburg discussieerden
de EU-ministers gisteren voor
de eerste keer 'echt' met hun
collega's uit Polen, Hongarije,
de Tsjechische Republiek, Slo
wakije, Roemenië en Bulgarije.
Tot nu toe ging het, zoals een
Euro-functionaris het onlangs
uitdrukte, om nogal saaie verga
deringen, waarbij vantevoren
opgestelde teksten werden uit
gesproken en de meeste minis
ters de krant zaten te lezen. Nu
ging het eindelijk om de eerste
inhoudelijke problemen rond
de toekomstige toetreding van
de zes.
Een aantal zaken wordt al be
gin december op de Eurotop in
Essen in gang gezet: de aanpas
sing van de wetgeving van de
zes aan die van de EU en een
vergaande samenwerking bij de
aanpak van de grensoverschrij
dende misdaad, zoals
drugsmokkel, autodiefstal en de
verkoop van nucleair materiaal.
Voor de huidige Duitse voor
zitter van de EU, Klaus Kinkel,
moet vooral de bestrijding van
de criminaliteit hoge prioriteit
krijgen, 'omdat onze bevolkin
gen in West en Oost ons politici
vooral daaraan zullen meten'.
Hij kondigde aan dat Duitsland
nog voor het einde van het jaar
extra inspanningen wil doen
om Europol, de Europese
drugeenheid in Den Haag, snel
ler van de grond te laten ko
men.
Kinkel maakte de Oosteuro
peanen overigens duidelijk dat
de liefde niet van één kant kan
komen. Hij begreep wel dat er
soms teleurstelling was over het
langzame tempo van toenade
ring en een hulp die lager uit
valt dan de verwachtingen.
„Maar we moeten het nuchter
zien", zei Kinkel. „Wat aan hulp
komt is vooral hulp voor zelf
hulp."
Hij drong er tevens bij de zes
op aan om met voorrang hun
onderlinge geschillen op te los
sen. Oost-Europa is tot nu toe
niet erg gecharmeerd gebleken
van de adviezen uit de EU om
met elkaar alvast een vrije
markt te creëren. Het probleem
is dat hun economieën feitelijk
te veel van hetzelfde produce
ren, waardoor zo'n vrije markt
nauwelijks voordelen oplevert.
Een ander moeilijk punt voor
de zes, die hopen op de drem
pel van de 21ste eeuw bij de EU
te horen, vormen hun grens
overschrijdende minderheden.
„Ze zien heel goed in dat als je
in een nieuwe gemeenschap
treedt, je dat liefst met een
schoon schip moet doen en niet
met een karrevracht aan buren
ruzies en oude vetes", meende
Van Mierlo.
psychisch ziek en hebben ziek
ten zoals schurft. Na de ampu
tatie worden ze zonder verple
ging in overbevolkte cellen ge
gooid, hoewel er vaak nog na 24
uur ernstige bloedingen zijn",
vervolgt de arts.
Legerartsen die weigeren de
amputaties uit te voeren, wor
den zwaar gestraft. Volgens dr.
Kamal zijn sommigen geëxecu
teerd. Anderen worden het
slachtoffer van vergeldingsac
ties. „De familie van een deser
teur kreeg de verantwoordelijke
chirurg te pakken, sneed zijn
oren af en doodde hem."
Tot 5 november op de Postbank Oriëntatiehypotheek.
D e hypotheekrente kan stijgen en dalen,
dat is algemeen bekend. Een rentestijging wilt
u het liefst ontlopen en van een rentedaling
wilt u profiteren. Dat is logisch.
De Postbank introduceert een hypotheek
die daarin voorziet: de Oriëntatiehypotheek.
De rente staat de eerste twee
kunt u daarvan uiteraard wèl profiteren!
U bepaalt in deze twee jaar namelijk zélf
het moment waarop u de rente voor een
nieuwe periode vastlegt.
Ter introductie geldt nu tot 5 november
1994 de actiekorting. Informeer dus direct bij
■x uw makelaar, verzekeringsadviseur
jaar vast en kan dus niet stijgen. of hypothcekbemiddelaar of bel
Gaat de hypotheekrente dalen, dan POSTBANK gratis 06-0012 voor een afspraak.
Voor een hypotheek kies je gewoon de Postbank.
MOSKOU DPA
De in Noord-Rusland uit een
pijpleiding gelekte olie drijft
volgens olie- en gasexpert Vla
dimir Samoiski toch richting
Barentsz-zee. Dit heeft het Rus
sische persbureau Itar-Tass gis
teren gemeld.
In tegenstelling tot wat tot nu
toe is gezegd, is de olie reeds in
de rivier de Petsjora aangeko
men, aldus Samoiski. De expert
voert samen met Greenpeace
een onderzoek uit naar de situ
atie in het getroffen gebied ten
noorden van Oesinsk, 1.600 ki
lometer ten noorden van Mos
kou. Samoiski schat dat onge
veer 200.000 ton olie uit de lei
ding is gestroomd.
Woordvoerder Aleksandr
Sjoevalov van het ministerie
van milieu verklaarde donder
dag dat alleen een begrensd ge
bied is getroffen en dat de olie
stroom de Barentsz-zee niet zou
bereiken. De grote angst van
milieudeskundigen is dat de
oliestroom via de rivier de Pet
sjora juist wèl in de zee terecht
komt wanneer straks het ijs
smelt. Zo zou één van de meest
kwetsbare ecosystemen ter we
reld worden aangetast.
Sjoevalov gaf toe dat de hoe
veelheid olie in de zijrivier de
Oessa van de Petsjora 'twee tot
drie keer de toegestane norm
overtreft'. Maar volgens hem
wordt de ramp beperkt gehou
den doordat het water nu door
de naderende winter begint te
bevriezen en dus niet meer
stroomt. Tussen nu en de dooi
in de lente wordt gewerkt aan
het opruimen van de olievlek,
beloofde hij. Zo zouden vlieg
tuigen micro-organismen ver
spreiden die de olie opeten,
zoals ook al een keer is gedaan
in 1992 na een olielekkage bij
Irkoetsk in Midden-Siberiü.
Een landmeter verricht buiten het Britse parlement voorbereidend werk voor de uitbreiding van de Londense
metro. Big Ben, de karakteristieke klokketoren van Westminster, is in twee weken tijd drie millimeter verzakt,
mogelijk als gevolg van de werkzaamheden. Het fundament van Big Ben wordt nu versterkt.
FOTO REUTER RUSSELL BOYCE
