w the (xsj,
Als het mot, dan mot het ook gelijk'
et aquarium loopt leeg
Vakantiejob: kampleider in Amerika
Stof
Het Gesprek van de Dag
Koopavond
:RDAG 29 OKTOBER 1994
van Delft redder in de nood bij Rijnsburgse brand
Theo Bakker
mensenredder er
postuur van Arnold
Irarzenegger. praatjes als
mie Huisman? In Rijnsburg
I Daar is de man die in de
It van maandag op dinsdag
Bcwam dat een brand dode-
Islachtoffers eiste, beschei-
I nuchter en een beetje klein
luik.
louden ook nooit van hem
pen gehoord, als de politie
rant niet had getipt. Want,
piden agenten eerlijk: hij
[er voordat wij arriveerden.
Lij trommelde mensen uit
bed, voordat de vlammen
pen overslaan van het bran-
pe bedrijfspand aan de Hee-
kreg naar de aangrenzende
üngen.
man in kwestie is jan van
ft (44) uit de Van
chtstraat. Hij laat zijn vrouw
irey (37) graag delen in de
Want zij hoorde de brand
jerste, om een uur of drie.
ih, wat een harde hagel",
haar eerste reactie. ,,Of is
bliksem? Maar nee, dat kan
Want het flitst bijna onop-
delijk." Toen ze uit het
pkamerraam keek, sloegen
'lammen al boven het gara-
edrijf van Van Haaster uit,
tuinen verder in het krap-
pude deel van Rijnsburg.
derdf seconde later was haar man
l*ekt. Vier seconden later
m mjc-ie 06-11 aan de lijn en liep
op zijn onderbroek buiten,
de ctfalote voeten. Op weg naar
gzaapuurman die het dichtst bij
e peprand woonde,
et v^i vrouw stond op hetzelfde
Leidiment aan diens achterdeur
et pinepen, maar de man in
ael rftstie leek te denken aan een
a3. Vandaar Jan's uitroep:
,,Als je niet snel uit je nest komt,
sla ik je deur in." Want, zo legt
hij uit: ,,lk heb zo'n karakter
van: ,Als het mot, dan mot het
gelijk'." Zijn vrouw: „Niet dat-ie
driftig is, hoor."
Dat nogal wat andere buren af
wachtend reageerden, kan de
Rijnsburger zich best voorstel
len. Jongerencentrum 't Kraaie-
nest ligt op een steenworp af
stand en het gebeurt regelmatig
dat er 's nachts wordt aange
beld. De gekkenpraat vliegt je
dan om de oren, legt hij uit:
„Dan ben je net je bed uit, hoor
je ze roepen: 'Guh, klootzak, dat
je niet blijft liggen'."
De brand leerde het echtpaar en
de buren dat zo'n houding fa
taal kan zijn. Vandaar ook de
dankbaarheid in de buurt. Toen
Jan donderdag op bezoek ging
bij de familie die aanvankelijk
zijn waarschuwing in de wind
wilde slaan, begon de vrouw te
huilen. „Je hebt m'n gezin ge
red", zei ze. En gaf de mensen
reddereen flinke schouderklop.
Bescheiden antwoordde die:
„Niet waar, het was een engeltje
dat boven je hoofd hangt."
„Ik heb gedaan wat ik moest
doen", zegt hij nuchter. Al
FOTO HENK BOUWMAN
geeft-ie toe dat-ie de geredde
dochter wel even heeft geknuf
feld, met de woorden: „Voor
hetzelfde geld was je er niet
meer geweest, meid."
Als-ie zijn kleine straatje in
loopt, is de waardering niet van
de lucht. „Hij verdient een ere
penning". vindt een buurman.
„Er waren anders gegarandeerd
doden gev allen", vindt vader
lief, die direct overgaat op een
grol: „Maar öns waarschuwde
hij als laatste." Het blijkt te
kloppen: tussen het huis van pa
en het brandende bedrijf zal
een hele straat. En dus ging
zoons eerste aandacht uit naar
andere buren.
Daar belde hij tot er licht ging
branden en gezichten voor ra
men verschenen. Op naar de
volgende. Toen-ie het rondje
had gemaakt, pakte hij een
tuinslang. De brandweer arri
veerde gelukkig niet veel laten
„Geef dié maar een pluim. Om
het op z'n Hollands te zeggen:
ze waren er binnen een poep en
een scheet en blusten al voordat
hun auto stilstond."
Ook de buren maakten er wat
van. Overal pruttelden koffie-
potjes, iedereen smeerde
broodjes. Een paar dagen later
is er naast dankbaarheid ook
angst. De dochter van een ach
terbuur durft niet thuis te sla
pen, de eigen dochter van tien
durft niet alleen naar bed en bij
de buren schuiven de kinderen
aan in het ouderlijke bed. En de
bewoonster van het apparte
ment boven de verbrande gara
ge is haar woonruimte kwijt.
Ook de redders van toen, ma
ken zich een beetje zorgen.
Waarom is het zaakje nog
steeds niet gesloopt? Kunnen
die muren niet omvallen? Zijn
de half verbrande auto's niet
gevaarlijk? En wat komt er op
die plek terug? „Eigenlijk hoort
dat niet, zo'n bedrijf in een
woonwijk", vindt Van Delft.
Toch is hij geen piekeraar: „Ik
bekijk het leven van de vrolijke
kant. Er is al genoeg narigheid."
Ook zijn zevenjarige zoon be
keek het direct van de positieve
kant: „Die wou direct op de lad
derwagen klimmen en zei: 'Ik
word brandweerman'."
'Daar achter de Rex had je de
Kamp. Daar woonde mijn
grootmoeder', zegt Henk. De
Kamp herinner ik mij. Als je
vechten kreeg met gozers uit
de Kamp was je nog niet jarig.
'Nou, dat was me een buurt',
vervolgt Henk. 'Maar schoon in
de nek, hé, schoon op de
kraag. Douches had je toen
nog niet, dus het was iedere
ochtend onder de kouwe kraan
je nek boenen.' Gaat een we
reld achter schuil. Je woonde
in de Kamp, maar je had je
trots, je was 'schoon op de
kraag.'
Een half metertje rechts van
Henk staan Hansen Huiben
Karei te verhalen. Armen wij
zen van vier hoog, van het V
&D-balkon, naar bekende
plekken in Leiden. Kon je on
derdoor lopen, onder de Kip
pebrug, over zo'n heel smal ri
cheltje. En weet je nog hoe de
vis bij het sluiten van de markt
pardoes in de Rijn werd ge
gooid. Toen had je dat nog niet
zo. van die koeling. Als je toon
dertijd tegen het eind van de
middag een rondje over de
markt maakte, was je gulden
pas wat waard.
Mijn oog valt op de I lartehrug.
Aan die kerk kleeft voor mij de
herinnering aan mijn hondje
Keessie. Die wachtte tijdens de
mis bij de fietsenstalling in de
Van der Werfstraat. Op een
keer raakte hij plots zoek door
een samenzwering lussen mijn
vader en de man van de stal
ling. Nog dagen in de stegen
achter de 1 laarlemmerstraat
gezocht. Maar het geofferde
lam was die zondag mijn Kees-
sfe geweest
Een vriendelijke V&D-stem
zegt dat hel half zes is, of we
maar op willen krassen. Jeetje,
koopavond blijkt toch niet op
zaterdag. Hadden wij. huisva
ders, thuis gezegd: dat het
koopavond was en dat we nog
even met de jongens de stad in
gingen. 'Natuurlijk, op tijd
weer terug.' Geen koopr
tsj,
eer terug.' Geen koopavond,
ja, dan maar vertroosting ge-
icht aan de tap.
Met Karei en zijn tweeling
broer Peter sliep ik achtender-
li(! jaar geleden al in één twee-
persoons bed. Bijna was Karei
vorig jaar aan het andere eind
van de wereld, in Gouda, gaan
wonen. Maar gelukkig heeft-ie
dat oneerbare voorstel nooit
uit hoeven voeren. Met Hans
speelden we hoe lang geleden
al niet zondagmiddagen lang
tafeltennis in de kantine van de
Grofsmederij, waar zijn vader
werkte. Konden we het nog
maar over doen. En Henk en
ik. beiden afzonderlijk op reis,
kwamen elkaar ooit als niira
kels toeval op straat tegen in
Bangkok. Zo onwaarschijnlijk
veel gedeelde momenten. En
elkaar niet uit het oog verloren.
Als
proosten, tikken vier
jorten bierglazen elkaar aan.
ortie kaas erbij. Als vaders op
stap gaan. kijken zij niet op
een gulden. 'Gooi op.'
Koopavondconversatie. Of ik
dat nou echt meende wat ik
vorige week schreef, dat er
geen waarheid bestaat, dat we
maar wat schreeuwen, dat de
chaos heerst. Luister Bakkie,
alleen al in de Randstad heb
ben miljoenen mensen dage
lijks miljoenen contacten. 1 let
is een godswonder dat niet
ved meat mensen eUcra de
hersens inslaan. Heilzaam, zo
had ik het nog nooit bekeken.
Ove
eldsi
Willen wij nog wat met de mo
gelijkheid om de jongeheer te
verlengen. Ach, op onze leeftijc
heb je allang leren leven met je
tekorten, hoor ik.
Als we iedere zaterdag koop
avond willen invoeren moeten
we nu nokken. O.K., nog één
dan. Het gesprek hotseklotst
prettig in het rond. Ik lurk ge
lukzalig aan mijn sigaar en zie
door de rook mijn vrienden zit
ten. Twintig, dertig jaar blijven
we al bij elkaar in de buurt.
Waarom heb ik eigenlijk nog
nooit een stukkie geschri
iver de r
diedag z
churken? Eén kee
nag ik daar toch v
eik
egen
ag aa
rl kond var
■r de grote
Drink je er nog één mee, of
hen je de weg nu al kwijt. Rak.
O.K. nog één dan.
de jaren zestig
echte aquariumstad. De
:n bak was een blikvanger
enige huiskamer. En wie 's
nds laat over straat liep, zag
ik door de gordijnen heen
i groenachtig schijnsel. De
Ifhebbers van 'geschubde exo-
i' vonden elkaar in verschil
de verenigingen en hielden
wijls avonden met dia's en
ekers.
lat is al lang niet meer het ge-
constateert C. Glasbergen,
:retaris van de Leidse Aquari-
en Terrarium Vereniging De
ituurvriend. „Ooit hadden we
'eehonderd leden. Dat zijn er
nog ongeveer honderdtwin-
zegt de Katwijker sipjes.
Ën bij de landelijke bond zie je
«tzelfde beeld. Eens twaalfdui-
end leden. Nu zesduizend,
fcht ik."
ogelijk dat de landelijke aqua-
imdag, die vandaag wordt ge
nadendaar verandering in
in brengen. Tal van verenigin-
•n presenteren zich aan het
ïbliek en maken reclame voor
atifun hobby. Alleen: De Natuur-
riitriend doet niet mee aan deze
a^ag. „Nee!" Glasbergen veert
tfp. „Dat heeft niets met ons le-
to|ental te maken. We zijn net
jelferhuisd. We houden onze
dtfvonden nu in zwembad De
ialfijl- Maar voor ons viel er op
korte termijn niets meer te or
ganiseren."
Glasbergen vindt het jammer
dat de landelijke aquariumdag
aan Leiden en omstreken voor
bijgaat. „Want het is een prach
tige hobby, waar veel over te
vertellen valt."
Hoe verklaart hij de terugval in
belangstelling? „Tsja, wist ik het
maar. Nou ja, wat je wel eens
hoort is dat mensen een aquari
um zien bij familie ofvriende.
Dan willen ze er ook ineens één.
Ze kopen zo'n ding en als het
even niet lukt, gaat de bak weer
de deur uit. Ze hebben bijvoor
beeld algen gekregen in het
aquarium. Mensen realiseren
zich vaak niet dat je geduld
moet opbrengen. Je moet eerst
leren. Het duurt misschien wel
een- anderhalf jaar voordat je
de bak een beetje mooi voorel-
kaarhebt."
Na enig nadenken concludeert
Glasbergen dat het water vroe
ger stukken'beter was dan nu.
Dat dat wellicht de hoofdreden
is voor de teruglopende belang
stelling. „Hier in Katwijk heb
ben we water van 20,21 DH.
Graden Duitse Hardheid. De
vissen houden daar niet van, de
planten groeien veel slechter.
En er wordt vandaag de dag
veel chloor aan het leidingwater
toegevoegd. Da's ook niet zo
best. Zelf vang ik regenwater op.
Dat heeft in principe een hard
heid van 0. Dat meng ik dan
met leidingwater. Als het water
een waarde heeft tussen de 6,7
en 7,1, is het goed."
Kortom, de liefhebber moet veel
ploeteren voordat hij zijn bak in
orde heeft. Glasbergen geeft een
voorbeeld. „Als je blauwalgen in
je bak hebt - en bijna elke be
ginner krijgt daar mee te maken
- kun je wel chemische rotzooi
gebruiken maar die blijft nog
zeker driekwart jaar in je bak
zitten. Ik geef als tip: plak de
bak af met kranten en doe het
licht een paar dagen uit.
Blauwalgen hebben licht nodig
en zijn dan wel weg. Maar ja,
hoe gaat dat? Moeder de vrouw
vindt zo'n bak in kranten niet
mooi en het ding moet na ver
loop van tijd de deur uit. Of ze
krijgen een lekkage in het begin.
Vloerbedekking naar de knop
pen, vissen dood, planten dood
en de bak moet meteen weer de
deur uit."
Niet alles valt onder controle te
houden, maar de techniek helpt
de liefhebber vandaag de dag
wel een handje om het aquari
um te verfraaien en de kwaliteit
van het water te verbeteren.
„Bijvoorbeeld een installatie om
C02 toe te voegen, koolzuur",
zegt Glasbergen. „Dat hebben
de planten nodig, ze komen dan
mooier op kleur."
D. Piket van Aquariumhuis Se
lecta aan de Oude Herengracht
in Leiden, waar de liefhebbers al
sinds mensenheugenis hun
aquariumbenodigdheden be
trekken, kan daarover meepra
ten. Als winkelier is hij uitste
kend op de hoogte van alle ont
wikkelingen op technisch ge
bied („je hebt nu bijvoorbeeld
bodemverwarming van 24 Volt
met scheidingsfilter"). Ondanks
alle technische mogelijkheden,
zijn er toch minder top-aquaria
in Leiden en omgeving, zegt hij.
„De nummers één, twee en drie
kwamen vroeger uit Leiden. Nu
al lang niet meer. Hoe dat
komt? De anderen zijn beter ge
worden, het buitenland komt
op. Vooral Duitsland, waar ze
veel werken aan aquariumtech
niek."
Hij legt de schuld van de terug
loop echter, net als Glasbergen,
voor een groot deel bij de hard
heid van het water in Neder
land. „Daarom maken we hier
ook water. Gedestilleerd water.
Leidingwater dat we ontharden
met harspatronen. En osmose
water. Uit dat laatste zijn de
vervelende stoffen zullen we
maar zeggen afgevoerd. Zware
metalen, fenol. Je dikt het water
als het ware in. Voor één liter.
heb je drie liter leidingwater nc
dig. Dat vinden ze bij het watei
leidingbedrijf niet zo leuk. War
twee liter gaat dus gew
riool in. Weet je trouwens wat
het ook is met die terugloop? Je
kunt nog zulke goede aquari
umtechniek hebben en zulk
Steeds meer Amerikanen halen er hun neus voor op. Buitenlanders vinden het nog wel een prachtige ervaring
om een zomerkamp te leiden. fotO
In Europa kennen we het feno
meen niet of nauwelijks, maar
in Amerika bestaat het aJ bijna
een eeuw en krijgt vrijwel elk
kind er vroeg of laat een keer
mee te maken. Het zomerkamp.
Verplicht nummer in menig
huisgezin aldaar tussen 15 juni
en 25 augustus, de periode
waarin de grote vakantie valt.
Zo'n 7 miljoen kinderen tussen
de 8 en 16 jaar brengen enige
weken door op 10.000 verschil
lende lokaties door het hele
land en voor elke geaardheid is
er wel iets te vinden. Het is in
tussen een dergelijk omvangrijk
'karwei' geworden, dat de Yanks
zelf de klus niet meer kunnen
klaren.
Wat hebben ze nu bedacht om
de personele problemen, want
daar gaat het hier om, op te los
sen? Juist, trek buitenlanders
aan om de kinderen te begelei
den. En dus kunnen nu ook Ne
derlanders - en mensen van 23
andere nationaliteiten - kennis
maken met dit fenomeen zo
merkamp. Ben je tussen de 19
en 28 jaar, spreek je Engels, kan
je met kinderen omgaan en be
schik je over de juiste instelling
dan kom je in aanmerking voor
zo'n job als Camp Counselor,
zeg maar kampleider. Het enige
vervelende is dat het slecht be
taalt.
McDonald's
„Dat is ook de reden
onze organisatie over de grens
is gegaan zegt MariéUe Pen-
ders, voormalig kampleidster en
tegenwoordig Country Director
van Camp Counselors USA in
Nederland. Die vanuit haar
Haagse kantoor speciaal is be
last met het 'ronselen' van Hol
landers. „De Amerikanen zelf
halen hun neus op voor het sa
laris dat wij bieden. Zij zoeken
liever lucratiever baantjes bij de
benzinepomp of bij McDo
nald's. Of, nog liever, houden
zelf vakantie. Voor buitenlan
ders daarentegen is het nog wél
aantrekkelijk. Tegenover het be
scheiden zakgeld staat natuur
lijk dat je wel gratis naar Ameri
ka gaat om gedurende negen
weken ook weer gratis in een
compleet andere leefwereld te
verblijven. Flus dat er na het
•rk nog ruin
rond te reizen
Overigens, he
toch allemaal
erblijft om
aal gratis is dit
althans de
zeer wervende en zeer Ameri
kaanse folder rept toch over in
schrijfgeld? „Ja. inderdaad",
haast de Nederlandse vertegen
woordigster te zeggen. „Je be
taalt 655 gulden inschrijfgeld.
Maar daarvoor brengen we je
naar de plaats van bestemming
en terug, ben je gedurende drie
maanden verzekerd en krijg je
kost en inwoning. Met het geld
dat je verdient, gemiddeld zo'n
350 dollar voor die periode,
speel je dus ongeveer quitte. Wil
je daarna door Amerika reizen,
dan is dat uiteraard voor eigen
rekening."
In principe maakt iedereen tus
sen de 19 en 28 jaar kans op uit
zending, mits die voldoet aan
de hierboven al eerder gestelde
eisen. I letgeen automatisch al
een schifting op zich is. Maar
wie komt er nu precies wél en
niét in aanmerking. Wie be
>t de doelgroep waar
mselors USA - met z'n
oor in Palo Alto, Cali
fornia - zich op richt? „Studen
ten, schoolverlaters, vrijwilli-
horer
Camp Cc
gen
i die
i jaartje
tussenuit willen, mensen uit de
welzijnssector of de verpleging
en eventueel ook werklozen",
somt Mariëlle Penders haar
lijstje op. „Maar toch ook men
sen die daar niet onder vallen.
Mits hun motivatie optimaal is
en ze uiteraard niet te beroerd
zijn om hard te werken. Want
hard werken is het, dat kan ik je
uit eigen ervaring wel vertel
len."
Afwijking
Op avonturiers, op mensen met
een afwijking, zitten ze niet te
wachten. „Nee, typisch niet. De
verantwoording die je daar hebt
is groot. Per slot van rekening
geef je wel leiding aan de kinde
ren van een ander. Amerikanen
en seksualiteit, dat op zich is al
wat. Wij kunnen het ons niet
permitteren om daar fouten
mee te maken. We hoeven dus
ook geen ontslagen leraren van
boven de dertig met een verle
den op dit gebied. Onze selectie
is daarom best streng. Wie het
inschrijfformulier heeft inge
vuld, krijgt een persoonlijk in
terview, in het Engels. Daar
naast vragen we ook referenties.
En trekken die daadwerkelijk
na. Zonder uitzondering heb
ben onze mensen voldaan.
Slechts een enkeling keerde
voortijdig terug. Met heimwee."
Vorig jaar stuurde de Neder
landse afdeling 120 Counselors
de plas over. „Intussen heb ik
ervaring opgedaan en mik voor
199 i op 100 kampleider» en -
leidsters. Gezien de respons die
ik tot nu toe heb, kan dat streef
getal worden gehaald. We heb
ben acht typen kampen in de
aanbieding. Naast die voor 'ge
wone' kinderen en die uit rijke-
luisgezinnen zijn er ook zomer
kampen voor jeugd uit achter
standswijken. Of voor gehandi
capten. Je begrijpt dat het daar
dubbel zo hard werken is. Je
mag je voorkeur uitspreken. Dat
proberen wij te volgen. Maar in
welk kamp je uiteindelijk te
recht komt of in welke staat, dat
beslissen wij."
Volgt nog een persoonlijke ont
boezeming van Mariëlle. „Zelf
ben ik drie keer Counselor ge
weest. Gewoon, omdat ik geen
zin had om weer acht weken op
m'n gat aan het strand te zitten,
lekker reizen, lekker werken in
de vrije natuur. Andere mensen
ontmoeten in een andere cul
tuur. Dat is zo'n beetje de kern
van de zaak. Heel leuk. Heel
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeaubon
van 25 gulden.
