Op weg naar vrijwilligerskerk
Kerk Samenleving
22
ZATERDAG 29 OKTOBER 1994
REDACTIE «DICKV
N DER PLAS. 071-356443 HET WEER
UIT DE KERKBLADEN
Rupsen
Dominee Mosten van de
Hvangelisch-Lutherse ge
meente in Leiden vergelijkt
in De Nieuwe Kerkbode het
ingewikkelder is dan de ver
andering van een rups in een
vlinder'. „Drie rupsen, een
grote (de Nederlandse Her
vormde Kerk), een middel
grote (de Gereformeerde
Kerk) en een kleine (de Evan
gelisch-Lutherse Kerk) staan
voor de taak, /.ich te verpop
pen met de bedoeling dat er
slechts één vlinder tevoor
schijn komt. Het is wel te ho
pen dat de vereiste me
tamorfose niet al te lang op
zich laat wachten. Anders zit
ten we na verloop van niet al
te lange lijd met drie rupsen
waar niet al te veel leven
meer in zit."
Franse slag; (1)
De Katwijkse predikant B.H.
Weegink brengt jaarlijks zijn
herfstvakantie door in Cosne
aan de Loire, midden in
Frankrijk. Hij bezoekt daar in
de regel de protestantse
dienst in het kerkje aan de
rue Victor Hugo. ..lien hand
jevol mensen zit er", schrijft
Weegink deze week in het
kerkblad 'Om de Oude Kerk'
van de hervormde gemeente
van het zeedorp. „De église
réfonnée bestaat in de ver
strooiing en telt, verspreid
over vier steden en dorpen,
maar heel weinig zielen. Dit
maal zat de dominee Nadal
onder de kerkgangers. Hen
ouderling deed dienst en las
preek. 'Alain, ben je vrij van
daag?' 'Ja, ik ben op cursus
geweest en het is ook wel
eens goed voor me om zelf
onder het Woord te zetten',
antwoordde hij op m'n
vraag. Met schrik dacht ik er
aan dat het voor mij de eer
ste vrije zondag sinds een
jaar was, al heb ik er tussen
door nog wel eens een keer
tje 'onder' gezeten,
Franse slag (2)
Tegen het einde van de
dienst vroeg de ouderling
aan de dominee of er nog af
kondigingen waren. Wee
gink: „Toen stond hij pp en
kwam naar voren, om die
zelf te doen. Deze was ziek
en voor een andere 'operé'
moesten we bidden; straks
zou de 'kermesse', de jaar
lijkse bazaar voor de kerke-
kas, worden gehouden en de
'catechism' was voor de jon
geren volgende week zo en
zo laat. Je kunt op verschil
lende manieren kerk hou
den. dacht ik, al zag ik het in
Katwijk nog niet dadelijk ge
beuren dat op zondagmor
gen ouderlingen óp de stoel
en predikanten erónder hui
zen. Wij krijgen al de zenu
wen wanneer de voorganger
tien minuten voor de dienst
nog niet is verschenen, le
dereen op zijne wijs, dat zul
len wc, gedachtig aan Gods
kostgangers, maar denken.
Franse slag (3)
Het gebeurde van die mor
gen gaf dominee Weegink in
elk geval 'nastof over de
preek'. „Markus 10 was gele
zen, over de twee discipelen
die de Here vroegen om de
mooiste plaats, één ter rech
ter- en één ter linkerzijde,
weel u wel. Links, rechts, bo
ven, onder... het is niet zo erg
dat je soms even de weg
kwijt bent in de kerkelijke
structuur. Anders zit je echt
vast. Tenslotte komt Jezus in
dat bijbelgedeelte uit bij de
opmerking dat we niet zullen
heersen maar dienen. En om
dat hoogtepunt te bereiken,
zullen we hij de grond nogal
wat schuivers moeten ma
ken, hier aan de zee en ginds
aan de Loire, niet waar?
Gerard van Holstein schrijft reeks voor Imiskatechese
Hij valt stil aan het
eind van het ge
sprek. Bezorgd
heid op z'n gezicht. ,,Wat
roep ik met dit interview
over me af?." Lochem, zijn
woonplaats, is klein, de
rooms-katholieke geloofs
gemeenschap eveneens en
het bisdom Utrecht dicht
bij. Dan een schouderop
halen. ,,Ik heb niks te ver
liezen. Ik vind wat ik vind.
Het is diep tragisch dat de
top van de Roomse Kerk in
deze tijd nog wordt ge
doogd. Maar de basis gaat
haar eigen weg. De top, dat
is een andere kerk."
LOCHEM ANNE MARIE VAN DER KOLK
Gerard van Holstein (1933),
priester, schrijver van een reeks
boeken voor huiskatechese en
'dissident' in de RK-Kerk, be
sloot jaren geleden de 'Roomse
R' te schrappen. De roomse
nestgeur riekt soms naar een
kwalijk dogmatisme, vindt hij.
„Uitspraken over gescheiden
mensen, homoseksuelen en ge-
boortenbeperking zijn hard en
niet van deze tijd. Ze houden
geen rekening met de gevoelens
en het denken van mensen. Dat
probeer ik in mijn boeken wel
te doen. Verboden zijn voor mij
uit den boze. Dat gedram van
de kerkelijk top over seksualiteit
en abortus, vréselijk."
In de rust van zijn Lochemse
woning waar hij met vrouw en
dochter woont (een zoon stu
deert elders), vertelt hij over zijn
ideaal. De Kerk moet volgens
hem terug naar het begin van
de jaartelling. „Er bestonden
geen grot,e kerken. Gelovigen
waren aangewezen op huissa
menkomsten waar onderricht
werd gegeven en de liturgie
werd gevierd. Geweldig lijkt me
dat. Nu zijn parochies vaak te
groot, waardoor mensen op
zondag anoniem in de kerkban
ken zitten. De vredeswens die
soms wordt uitgesproken gaat
vaak geforceerd, leder dopt z'n
eigen boontjes."
De kerk wordt steeds meer
een vrijwilligerskerk, voorspelt
Van Holstein. Gelovigen zullen
huisgroepen vormen om te le
ren, te bidden en elkaar te hel
pen. Met zijn serie boeken over
huiskatechese voor jong en oud
- waarvan onlangs het zevende
deel 'Vandaag moet ik in jouw
huis verblijven' is gepubliceerd
- speelt hij op deze tendens in.
Het zijn werkboeken voor vrij
willigers die zich met geloofs
overdracht bezighouden maar
Gerard van Holstein: „Ik heb niks te verliezen. Ik vind wat ik vind."
niet precies weten hoe ze dit
verantwoord en aantrekkelijk
kunnen doen.
Hangijzers
Van Holstein houdt in zijn stu
dies een vaste structuur aan en
stelt actuele thema's aan de or
de. Het nieuwste boek spreekt
onder meer over euthanasie,
drugs, geweld, stervensbegelei
ding en racisme. Het verwijt dat
deze*onderwerpen te zwaar zijn
voor 12- en 13-jarigen - de doel
groep van de jongste uitgave in
de reeks - is niet terecht, vindt
de schrijver. Het zijn volgens
hem te vaak de ouders die hun
kinderen voor hete hangijzers
willen afschermen. Uit liefde
weliswaar, maar die liefde kan
ervoor zorgen dat kinderen
worden belemmerd in hun
groei in normbesef en weer
baarheid. De media braken da
gelijks ellende uit en kinderen
moeten leren daarmee om te
gaan. „Bovendien is bekend dat
kinderen - en niet alleen zij - se
lectief kijken en lezen."
Huiskatechese zoals die nu
op enkele plaatsen in het land
wordt gegeven, zou eigenlijk in
elke parochie gemeengoed
moeten worden, vindt Van Hol
stein. „In huiselijke kring kan
men persoonlijk tot geloofsver
dieping komen", schrijft hij in
het voorwoord bij het zevende
deel. Het geloof in God zoals dat
in christelijke kerken wordt be
leden, is voor de huiskatechese-
groepen niet noodzakelijk, stelt
Van Holstein. „Ik hoop wel dat
jongeren belangstelling voor
spirituele dingen krijgen en
misschien zelf op zoek gaan. Ik
vul niks in. Begin niet met vast-
Eredienst Leidse Soefi-centrum
leiden De Soefi gaat er vanuit dat al
le godsdiensten door God geïn
spireerd zijn. Tijdens de bijeen
komst wordt gelezen uit de ge
schriften van een aantal gods
diensten, waarmee in een toe
spraak wordt aangegeven hoe
de onderwerpen in de praktijk
kunnen worden gebracht.
BEROEPINGSWERK
De religie van het hart centraal.
Dat is het thema van de ere
dienst voor belangstellenden
die het Leidse Soefi-centrum
morgen organiseert in Verbum
Dei aan de Plantage 16 in Lei
den. De toegang is gratis.
Hervormings-Cantatedienst Pieterskerk
praan Hanneke Kaasschieter, alt
Eleonara Volkert, tenor Rob
Stallinga en bas Tom Sol. Het
orgel wordt bespeeld door Tijn
van Eyk. Het Randstedelijk Be-
geleidingsorkest draagt zorg
voor de orkestpartijen. Voor
ganger in deze cantatedienst is
dominee A. Alblas. De uitvoe
ring begint om 19.00 uur.
De voor hervormingsdag (31
oktober) door J.S. Bach gecom
poneerde Cantate 80 ('Ein fesle
Burg ist unser Gott') wordt mor
genavond uitgevoerd in de Pie
terskerk door de C.O.V. Hosan
na uit Alphen aan den Rijn.
Meewerkende solisten zijn so-
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Toegelaten tot de evangeliebe
diening: mw. N. Janse-van Zes
sen, Haagwindeveld 22, 3448
EM Woerden; A.A.M. Verwijs,
Drift 5bis, 3512 BP Utrecht.
Toegelaten tot de evangeliebe
diening en beroepbaar mw.
H.C.M. Braakman-Bouma, Leg-
meerdijk 119, 1187 NA Amstel
veen; mw. M.G. Fernhout, Da
Costastraat 61-111, 1053 ZE Am
sterdam; M.W.G. van Hemert,
Heymansstraat 8, 3036 CG Rot
terdam; Y.J. Hulstijn, Asserdreef
3, 3146 AB Maassluis; mw.
J.M.T. van der Spek. Een-
drachtsweg39a, 3012 LC Rot
terdam.
NED.GEREF. KERKEN
Beroepbaarstelling: W.v.d.
Wind, PrinsesChristinaweg 17,
4151 CH Acquoy.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepenrte Klundert: drs. H.A.
Speelman te Wilsum en Kamper
veen (part-time).
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Brouwershaven:
J.W. Veltkamp, kandidaat te
Kampen.
Aangenomen: naar LEIDEN:
P.H. van der Laan te Eindhoven.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Rotterdam-Zuid.
A.J. Gunst te Tholen.
Bedankt: voor Scherpenzeel: C
Hogchem te Borssele.
DOOPSGEZINDE BROEDER
SCHAP
Beroepen: te Antwerpen-Zuid
(Ver. Prot. Kerk. België): H.
Heijn te Amersfoort en te Noord
west Veluwe-Flevoland, die dit
beroep heeft aangenomen.
staande ideeën over God. Een
katecheet is iemand die aan
reikt. Hij krijgt geen produkt te
zien."
Hij koestert niet de illusie dat
jongeren massaal warm zullen
lopen voor huiskatechese. Toch
staan ze open voor levensvra
gen, heeft hij ervaren. Als gees
telijk verzorger op een internaat
voor jongeren in Ampsen krijgt
hij veel vragen over leven en
dood, geweld en de zin%van het
lijden. „Zou je niet verwachten
van jongeren die zeggen alle re
gels aan hun laars te lappen.
Jongeren schoppen wel tegen
de Kerk aan maar niet tegen de
zin/onzin-vragen."
Na zijn priesteropleiding,
toen hij voorging in de Mozes
en Aaronkerk in Amsterdam, er
gerde Van Holstein zich aan de
levenloosheid van de kerkdien
sten. „De liturgie was verbaal,
kind-onvriendelijk. Ik ben toen
begonnen met gezinsvieringen
en 'theaterliturgie' waarbij ik
zowel de kinderen als de vol
wassenen wilde aanspreken."
Om beter beslagen ten ijs te
komen, volgde hij een opleiding
drama. „Er is een verschraling
in gebaren en zegeningen in de
diensten. Fantasie en dramati
sche expressie maken het le
vend. Tijdens de priesteroplei
ding leer je niets over dat soort
dingen. Ook niet over sociale
vaardigheden, trouwens. Dat
heb ik allemaal daarna moeten
leren."
In de, ook voor de Kerk, roeri
ge jaren zeventig trouwde hij.
Hij ontving dreigbrieven, de
progressieve stroming in de
Kerk en de opkomst van de stu-
dentenecclesia van Huub Oos
terhuis ten spijt. „Ik heb niet
het gevoel een belofte te heb
ben verbroken. Wel de interpre
tatie van die belofte zoals de
Kerk die geeft."
„Ik word behandeld als dissi
dent. maar lig er niet wakker
van. Ik mag niet meer voorgaan
in de eucharistie en geen kinde
ren meer dopen. Maar als men
sen in kleine kring een beroep
op mij doen, aarzel ik niet. Ik
houd nu en dan overwegingen
en leidt bijeenkomsten aan
huis. Het beroep van de gelovi
gen is voor mij de legitimering
van mijn doen en laten.
„Ik ben nog steeds priester,
net als iedere gelovige. Daarom
vind ik dat iedere gelovige zou
moeten kunnen voorgaan in de
eucharistie. De top van de
Roomse kerk houdt mensen,
vooral in de ontwikkelingslan
den, onmondig waardoor zij
dogma's blind geloven. Ik zie de
top in de toekomst verdwijnen.
De kerk zal zich hergroeperen
in kleine gemeenschappen, wel
met een gezag, desnoods van
paus en bisschoppen, maar niet
een gezag dat macht uitoefent."
Kerkhervorming
gevierd met
Lutheranen
De kerkdienst in de Hoog
landse Kerk staat mor
genochtend in het teken van
de kerkhervorming van Lu
ther. De dienst wordt door c}e
Binnenstadsgemeente sa
men met de lutheranen ge
houden. Vijf van de 95 stel
lingen van Luther zullen
worden afgedrukt in de litur
gie en een plaats krijgen in
de liturgie en overweging.
Aan de dienst wordt mede
werking verleend door de be-
kende hoboïst Han Kapaan.
Voorganger is dominee A. Al
blas.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgever Damiate bv
DIRECTIE B M Essenberg. G P Arnold (adp. J
Kiel (adj);
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels. Henk van der Post (ad|)
OMBUDSMAN R D Paauw, tel dag 9 30-
11 30 uur 071 -356215, of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES
Postbus 54.2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071-323508
Fam berichten 071 -323508
Redactie 071-321921
ADVERTENTIES
ma -vnj. van 08.30-17 00uur
Telefoon 071-356230.
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vnj van 8.30-17 00 uur
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071-128030 bij vooruitbet find. BTW)
per acc.giro autom bet
per maand 29.30
per kwartaal 85.55 84,55
per jaar 329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederland per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
Somber en af en toe reg
De talloze buien van de afgelopen
week hebben in het kustgebied een
slordige 50 millimeter regen gede
poneerd. Tijd voor een adempauze
is er nauwelijks. Een nieuw Atlan
tisch depressiegeweld zorgt dit
weekeinde wederom voor nattig
heid; pas begin volgende week
droogt het een beetje op.
Opvallend was het frequent op
treden van onweer tijdens de buien
van de laatste dagen. Het aantal
ontladingen is weliswaar veel min
der dan tijdens de warmbloedige
onweersbuien, die zich in de zo
mermaanden voordoen, maar de
kracht van de individuele bliksem
stralen kan tijdens zo'n wmteron-
weer verwoestend zijn. Er zijn deze
week veel gemene verticale blik
sems gezien. In het algemeen is de
donder na een wolk-aarde ontla
ding korter, maar veel luider dan
een horizontale bliksem, welke
langdurig blijft narommelen.
De buien van de afgelopen 72
uur traden vooral op in de nacht en
ochtend; het gebruikelijke patroon
voor kustbuien in het najaar. Het
temperatuurverschil tussen land
(koud) en zee (warm) is op dit tijd
stip van de dag het grootst. Con
vectie en buienvorming heei
uitsluitend boven zee plaats
zakken landinwaarts in bij g
aan opstijgende warme luch
door zagen we steeds een sa
klontering van buien ter hoo
de kuststrook. In de middag
aanwarming van het land, ve
schoof de stapelbewolking n
naar het binnenland en had
kustgebied een droge period
wat zon.
Zaterdag trekt de hemel w
snel dicht. In de loop van de
volgt regen als zachte en voc
lucht probeert binnen te lope
proces verloopt helaas nogal
zaam, zodat het ook op zond.
somber blijft met af en toe re
motregen. Pluspuntje is de t<
ratuur. Vandaag is het waterl<
met een gaad of 10; in de oc-
lucht van subtropische oorsp
kan het zondag en maandag
makkelijk 14 of 15 graden w<
De zachte lucht wordt binner
leid door een krachtige, aan i
harde wind uit zuid, later zuic
Begin volgende week komt er
delijk wat hogedrukmvloed vé
Azoren,zodat de regenkansei
nemen.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Noorwegen:
Overwegend bewolkt en
plaatselijk wat regen. Zon
dag in het zuiden ook en
kele opklaringen. Middag-
temperatuur van 4 graden
in het noorden tot 8 m het
zuiden.
Zweden:
Vrij veel bewolking en in
het midden weinig neer
slag, elders perioden met
regen (in het noorden
sneeuw). Nauwelijks wind
en in de ochtend een klei
ne kans op mist. Maxi
mumtemperatuur van -2
in het noorden tot 7 gra
den in het zuiden.
Denemarken:
In de loop van zaterdag
meer bewolking en enige
tijd regen. Mogelijk veel
wind. Zondag enkele op
klaringen. maar ook dan
nog perioden met regen. Middagtempe-
ratuur rond 9 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Overwegend veel bewolking en zowel za
terdag als zondag enige tijd regen. Nau
welijks zon en van tijd tot tijd redelijk
wat wind. Middagtemperatuur oplopend
tot 11 graden in Schotland en tot 16
graden in het zuiden van Engeland
België en Luxemburg:
Zaterdag veel bewolking, veel wind, en
geruime tijd regen. Middagtemperatuur
rond 11 graden. Zondag af en toe regen
of motregen en later op de dag mogelijk
enkele opklaringen. Middagtemperatuur
circa 14 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Bewolkt en perioden met regen. ZorfÖag
later op de dag mogelijk een enkele op
klaring. Maxima zaterdag rond 13 gra
den, zondag oplopend tot 16 graden.
Portugal:
Flinke perioden met zon en droog Mid
dagtemperatuur tussen 20 en 23 gra-
Madeira:
Wolkenvelden, maar ook af en toe zon.
Zaterdag nog kans op een bui, daarna
droog. Middagtemperatuur rond 25 gra-
Spanje:
In het zuidoosten veel bewolking en za
terdag nog enkele regen- en onweersbui
en. In de rest van Spanje op de meeste
plaatsen droog en vooral zondag flink
wat zon. Middagtemperatuur tussen 20
en 24 graden.
Canarische Eilanden:
Zaterdag nog flink wat bewolking en af
en toe regen. Zondag droog en vooral op
de zuidelijke stranden meer zon. Mid
dagtemperatuur circa 25 graden.
Marokko:
Westkust: tamelijk veel bewolking en op
beide dagen kans op buiige regen, mis
schien met onweer. Middagtemperatuur
vlak aan zee rond 22 graden.
Flinke perioden met zon maar van tijd
tot tijd ook enkele wolkenvelden. Droog.
Middagtemperatuur ongeveer 27 gra-
Zuid-Frankrijk:
Eerst flink wat bewolking, maar op de
meeste plaatsen droog. In de loop van
de dag vanuit het zuiden meer zon. Zon
dag flinke zonnige perioden en droog
Middagtemperatuur zaterdag rond 18
graden, zondag oplopend tot 20 graden
Mallorca en Ibiza:
Veranderlijk bewolkt en kans op enkele
regen- of onweersbuien. Maximumtem
peratuur rond 22 graden
Italië:
In het noorden en midden zaterdag en
kele (pittige) buien, soms ook met on
weer In het zuiden vrij zonnig en droog.
Zondag vrijwel overal droog en flink wat
zon. Middagtemperatuur van 15 graden
in het noorden tot 25 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Zaterdag eerst nog een enkele regen- of
onweersbui, maar later op de dag droog
en meer zon. Zondag overwegend zonnig
en droog. Middagtemperatuur tussen 20
en 23 graden.
Griekenland en Kreta:
Droog en flinke perioden met zon. Mo
gelijk in het noorden enkele wolkenvel
den. Maximumtemperatuur op de mees
te plaatsen ongeveer 23 graden.
Turkije en Cyprus:
Droog en vrij zonnig. Zondag mogeli|k
langs de Dardanellen enkele wolkenvel
den. Middagtemperatuur van 21 graden
langs de westkust tot 26 graden op Cy-
Duitsland:
Overwegend bewolkt en geruime tijd re
gen Zondag van het zuiden uit geleide
lijk droog en mogelijk enkele opklarin
gen. Middagtemperatuur zaterdag onge
veer 10 graden, zondag vooral in het
midden en zuiden enkele graden hoger
n
,7
'"V
13~Vio
'o\io{oT?-—4
DLjl12/
19
22
Mi 'J
J/
V-
l 1V2Q)
r-rC\ bewolkt
-v- warmtefr
m
-r- koufront
«A*-,
gen ha8el
L lagedruk
H hogedruk
ft-
19 temper
tuur -100°-SKIS
WEERRAPPORTEN
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp
Wind
ZONDAG 30 OKTOBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.30 Zon onder 17
Maan op 01.59 Maan onder 1
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 11.07
Laag water 06.46 19.27
MAANDAG 31 OKTOBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.32 Zon onder 1
Maan op 03.15 Maan onder II
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 23.48 12 19
Laag water 08.05 20.37
Weerrapporten 28 oktober 19 uur-.
Amsterdam licht bew./
Den Helder
Rotterdam
Twente
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Cyprus
Dublin
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurl
half bew.
onbew
grondmist
Stockholm zwaar bew. zzw 2
Warschau zwaar bew. z 2
Wenen regen n 4
ZOrich regen zzw 2
Bangkok onbew. nnw2
Buenos Aires onbew./ nnw3/
Casablanca zwaar bew no 2
Johannesburg half bew J no 21
Los Angeles zwaar bew wzw 2
HEINZ
JO
D T
