Synode voorkomt patstelling
Kerk Samenleving
'Kerkorde moet actueler en meer wereldgericht'
)1
Soefi Open Dag
I
VRIJDAG 28 OKTOBER 1994
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071 -356443
BUITENLAND KORT
Immigranten
De Wereldraad van Kerken
heeft gepleit voor internatio
nale maatregelen ter be
scherming van illegale mi
granten en tegen mensen
smokkel. De verscherping
van de immigratie- en asiel
wetten mag niet ten koste
van de rechten en waardig
heid van immigranten gaan.
aldus de secretaris voor im
migratievraagstukken van de
Wereldraad van Kerken, Pa
trick Taran. Hij zei dit giste
ren in Genève bij een confe
rentie over illegale migratie,
georganiseerd door de Inter
nationale Organisatie voor
Migratie. Juist de oorzaken
van de vluchtelingenstroom
uil de Derde Wereld moeten
volgens de Wereldraad wor
den aangepakt. De IOM
schat dat jaarlijks 100.000
mensen met hulp van ronse
laars hun land verlaten. Zij
vluchten om uiteenlopende
redenen: milieuverontreini
ging, het mislukken van
hulpprojekten, werkloosheid,
burgeroorlog of etnische on
derdrukking, maar bijna
nooit uit vrije wil.
Mensensmokkel
Taran riep de industrielan
den op in de landen van her
komst arbeidsplaatsen te
scheppen. Op de lange duur
is er alleen succes in de strijd
tegen mensensmokkel mo
gelijk als de mensen hun
'recht om in hun eigen land
te blijven' kunnen verwerke
lijken. De bestrijding van de
internationale criminaliteit
mag niet op de slachtoffers
zijn gericht, zo hield Taran
de vertegenwoordigers van
65 landen voor. De politie
bestraft vaak de illegale im
migranten omdat zij de men
sensmokkelaars niet te pak
ken kan krijgen. Immigratie
is verder te voorkomen door
een wettelijk minimumloon
en betere arbeidsvoorwaar
den in de Derde Wereld. Vol
gens oecumenische deskun
digen bestaat er in die lan
den een grote vraag naar
goedkope arbeidskrachten.
Taran riep de gedelegeerden
op er bij hun regering op aan
te dringen dat zij de interna
tionale conventie ter be
scherming van de rechten
van geïmmigreerde werkne
mers en hun gzinsleden uit
1992 ratificeren. Door de ille
gale immigranten beter te
beschermen kunnen de Wes
terse landen ook racisme en
vreemdelingenhaat een halt
toeroepen.
Bisschop Pope
De anglicaanse bisschop Cla
rence Pope van Fort Worth
in Texas wordt rooms-katho-
liek. Pope, die in januari met
emeritaat zou gaan, heeft
zijn bevoegdheden overge
dragen aan zijn opvolger Jack
Iker. Dit heeft Pope gisteren
aan zijn geestelijken laten
weten. Het is voor het eerst
in de 150-jarige geschiedenis
van de Episcopaalse (Angli
caanse) Kerk in Amerika, dat
een bisschop naar de
Hoorns-Katholieke Kerk over
stapt. De bisschop, die tot de
traditionele vleugel in zijn
kerk behoort, nam zijn be
sluit nadat de Anglicaanse
Kerk in Engeland vrouwen
tot het priesterambt had toe
gelaten. Met de bekendma
king heeft hij gewacht tot na
de benoeming van zijn op
volger. Evenals Pope behoort
zijn opvolger tot de traditio
nele vleugel. Iker liet de
priesters weten dat 'wij nog
een belangrijke rol in de
Episcopaalse Kerk hebben. Ik
ben van plan die taak moe
dig en enthousiast uit te voe-
Samen op Weg-kerken stemmen unaniem in met rapport 'Mensen en structuren
Hij was zichtbaar opgelucht. Voorzitter ds. Wim Beek
man (Koudum) had gisteren bij aanvang van de trio-sy
node van de Samen op Weg kerken in Lunteren de wens
uitgesproken dat de sfeer goed zou zijn. Hoewel het een
spannende vergaderdag werd, kon hij gisteren aan het
einde van de middag constateren dat een patstelling tus
sen de SoW-partners was voorkomen.
LUNTEREN WIM SCHRIJVEN/GPD
Tot ieders verrassing konden de
hervormde, gereformeerde en
lutherse afgevaardigden uitein
delijk unaniem instemmen met
een compromis over het veel
besproken rapport 'Mensen en
structuren'. Dit fusievoorstel
voor de werkorganisatie van de
kerken leek aanvankelijk de in
zet te worden voor een kerkpo
litiek steekspel tussen voor- en
tegenstanders (met name de
behoudende Gereformeerde
Bond in de Hervormde Kerk)
van het SoW-proces. Dit bleek
uiteindelijk mee te vallen.
Alles draaide om de vraag of
het rapport, waartoe de her
vormden en gereformeerden
vier jaar geleden opdracht had
den gegeven, wel in behande
ling moest worden genomen.
De synodebesturen hadden die
vraag zelf opgeworpen op aan
dringen van het hervormde be
stuur, dat ongerust was over de
felle kritiek in eigen kring. Naast
inhoudelijke bezwaren uil orga
nen was er het principiële ver
zet van met name de bonders:
mag je wel de organisatie fuse
ren terwijl de concept-kerkorde
nog in bespreking is?
De synodebesturen waren
zelf met het besluitvoorstel ge
komen om het rapport wel in
behandeling te nemen en niet
later dan in oktober 1996 een
besluit te nemen. Aan de be
stuurders werd namelijk ook ge
trokken door de werknemers
die verontwaardigd waren dat
de onzekerheid over de arbeids
organisatie opnieuw werd ver
lengd. De secretaris algemene
zaken van de Hervormde Kerk,
de Leidse Afra Wamsteker, riep
de synodes daarom op om als
werkgever 'uw geweten te laten
spreken'.
Motie
I lervormd synodebestuurder en
bonder ds. Wim van der Aa
(Herwijnen) was als enige be
stuurder tegen het voorstel. Hij
vond dat er 'onvoldoende
draagvlak' voor was en diende
een motie in dat eerst de con
cept-kerkorde vastgesteld moet
zijn. Ds. B. H. Weegink (Katwijk)
vond de zorg om het personeel
een 'chanterend argument'. ,,Er
is ook zorg om het welzijn van
de gemeenten. Velen hebben
het gevoel: het net sluit, 'the
Afra Wamsteker: „Uw geweten laten spreken."
point of no return' nadert."
Ook ouderling A. D. Drost
(Veen) zette tegen het gevaar
van 'apathie' onder het perso
neel het gevoel van 'wij haken
af van veel gemeenten. Ande
ren braken juist een lans om
voluit door te gaan met de fusie.
„We zijn al acht jaar verloofd.
Langer moet het niet duren",
vond ouderling F. A. Lammers
(Lelystad). Anderen kunnen dan
wel wakker liggen van het SoW-
proces, zo voerde ds. R. S. E.
Vissinga (Kampen) aan, 'maar
ik lig wakker van vertraging. Ik
hou mijn hart vast'.
Na ampel beraad achter ge
sloten deuren kwamen de syno
debestuurders met een com
promisvoorstel, waarbij Van der
Aa en de andere bonders tege
moet werden gekomen. Het de
finitieve besluit over de fusie zal
inderdaad worden uitgesteld tot
de concept-kerkorde is vastge
steld. Maar, benadrukte Wam
steker, intussen zal de structuur
voor een fusie van het apparaat
gewoon worden voorbereid.
Een woordvoerder van de on
dernemingsraden liet weten dat
de raden met dit voorstel kon
den leven.
Dit 'hervormde wondertje'
werd in het gereformeerde
kamp niet goed begrepen of
zelfs gewantrouwd. Omdat het
voorstel in feite niet wezenlijk
was veranderd. „Hadden jullie
het niet eerder onderling kun
nen regelen?", en „Zijn we bij
OENKERK ANP
De ontwerpkerkorde van de nieuwe Samen
op Weg-kerk moet actueler en meer op de
wereld zijn gericht. In het ontwerp wordt te
veel vanuit de leer en te weinig vanuit de
bijbel gesproken. De kerkorde moet het vi-
sitiekaartje van de kerk na 2000 worden, al
dus de hervormde predikant D. Wiersma
uit Oenkerk.
Om tot een gewijzigde versie van de
kerkorde te komen wordt er op 5 januari
een studiedag gehouden van zo'n 100 theo
logen die niet aan een richting in de kerk
zijn gebonden. Daar wordt in werkgroepen
aandacht besteed aan de ambten en de ge
meente; gemeente in de wereld: de ge
meente als gemeenschap; de lerende ge
meente; mondigheid en democratie in de
gemeente alsmede de actualiteit.
Onder niet-gebonden collega's leeft er
volgens de Friese predikant een grote on
vrede over het huidige ontwerp. Terwijl de
behoudende vleugels, de Gereformeerde
Bond en de Confessionele Vereniging, me
de dankzij een goed georganiseerd appa
raat hun kritiek duidelijk over het voetlicht
brengen, wordt er van de andere kant wei
nig of niets gehoord. Het gebrek aan orga
nisatie van de vroegere midden-orthodoxie
speelt hierbij eeij rol.
De onuitsprekelijke schatten in de bijbel
over het gemeente-zijn hadden in het ont
werp moeten worden geactualiseerd, aldus
Wiersma. Nu worden 'haven en havenin
stallaties gehandhaafd, terwijl de vaargeul
katwuk De betekenis van de boodschap van
het Soefisme staat centraal tijdens de open
dag die op zaterdag 12 november wordt ge
houden in de Universal 'Moerad Hassil', de
Soefitempel in het Katwijkse duingebied. Ver
schillende sprekers laten hun licht schijnen
over dit onderwerp, afgewisseld door gezon
gen meditaties, muziek, stilte en de voorge
dragen teksten van Inayat Khan, de grondleg
ger van het moderne soefisme. De aanhan
gers van deze stroming zien het soefisme als
een boodschap van geestelijke vrijheid, die
een nieuw perspectief aanreikt. „In de kern
gaat het om het weten dat de ziel van ieder
mens goddelijk van oorsprong is. Van wezen
lijk belang is het begrip broederschap, waar
mee sympathie, consideratie en tolerantie sa
menhangen. En die komen weer voort uit de
drie centrale begrippen van de Soefi-bood-
schap: liefde, harmonie en schoonheid." De
open dag - die 'geen pasklare oplossingen zal
opleveren' maar vooral is bedoeld ter 'her
oriëntatie en inspiratie' - begint om 10.30 uur
en duurt tot 17.00 uur. De kosten voor deel
name bedragen 20 gulden.
FOTO WIM DIJKMAN
de neus genomen?", waren vra
gen die werden opgeworpen.
Daarop greep de gereformeerde
synodevoorzitter, ds. Pieter
Boomsma, in. Hij benadrukte
dat de discussie echt nodig was
gèweest om toenadering te be
werkstelligen.
Groeiproces
„Wij moeten proberen elkaar te
verstaan. Het is een groeipro
ces, waarbij soms stappen en de
adem worden ingehouden", al
dus Boomsma. Hij legde uit dat
de besturen echt naar zo'n
compromis hadden gezocht,
om een herhaling van de 'pat
stelling' op Valentijnsdag 1990
te voorkomen. Toen stonden
hervormden en gereformeerden
(de lutheranen deden toen nog
niet mee, en zagen gisteren al
leen maar toe) pal tegenover el
kaar over de vraag wat voor
kerkorde er ontworpen moest
worden.
Met de - geringe - wijziging in
het voorstel, hebben de bonders
nu hun garantie, zo werd na af
loop in de wandelgangen ge
constateerd. Bonders en gere
formeerden dronken gezamen
lijk een glas en constateerden
dat de discussie liet zien dat
hervormden en gereformeerden
nog steeds een heel verschillen
de vergadercultuur hebben.
Terwijl de eersten er altijd op
beducht zijn om de verschillen
de vleugels binnen de kerk bij
elkaar te houden, houden de
gereformeerden veel meer van
opschieten.
zich heeft verlegd', zo citeert hij de theoloog
O. Noordmans. Hoe gaat de kerk om met
secularisatie, New Age, opkomend nationa
lisme en fundamentalisme en met de islam,
vraagt Wiersma zich af.
Met de opsomming van de belijdenissen
in de ontwerpkerkorde wordt de indruk ge
wekt dat het al goed is als het er maar staat:
de belijdenis in de veilige kluis. „Maar het
moet niet gaan om een kerk met een belij
denis, maar om een belijdende, kleur be
kennende kerk. Hoe moeilijk dat is, bleek in
Hitler-Duitsland. De officiële kerk liet na de
mislukte aanslag van 20 juli 1944 bidden:
God, uit de grond van ons hart danken wij
U dat IJ onze Führer bij een misdadige aan
slag in leven hebt gehouden."
Oud-pastoor
Petriisparochie
overleden
De voormalige pastoor van
de St. Petrus-parochie, W.
Heijster, is op 59-jarige leef
tijd overleden. Sinds zijn ver
trek uit Leiden, in het voor
jaar van '93, woonde de gees
telijke in de omgeving van
Ommen. Wel was hij - aan
vankelijk als studentenbege
leider en sinds een half jaar
als conrector - nog part-time
verbonden aan het oplei
dingsinstituut voor priesters
'Vronesteyn' in Voorburg.
Heijstei* overleed afgelopen
woensdag in Voorburg. De
voormalig pastoor legde des
tijds mede vanwege zijn ge-
zondsheidsklachten - hij had
last van zijn hart - het pas
toorsambt in Leiden neer.
Heijster was oorspronkelijk
afkomstig uit Soest en groei
de op in Vianen. Hij werd ge
wijd op 11 juni 1960 en werk
te achtereenvolgens in de pa
rochies van Poeldijk, Rijs
wijk, de Vijfherenlanden en
F.verdingen/Leerdam. Aan
het begin van de jaren tach
tig kwam hij naar Leiden.
Zijn benoeming werd des
tijds al vertraagd vanwege
een ingrijpende hartoperatie
die hij moest ondergaan.
De pastoor ging in Leiden
door een diep dal na het ont
dekken van een omvangrijke
fraude door de toenmalige
penningmeester van de Pe
trus-parochie. Ook Heijster
moest zich in deze affaire
verantwoorden voor het uit
de boeken houden van een
gift van 25.000 gulden, maar
werd uiteindelijk vrijgespro
ken.
Heijster wordt komende
maandag om 11.00 uur
vanuit de Petruskerk in Lei
den begraven. Komende
zondag om 19.00 uur is er in
dezelfde kerk nog eqn avond
wake.
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgever Damiate bv
DIRECTIE BM Essenberg,CP Arnold (adj), J
Kiel (ad|),
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN: R D. Paauw, tel. dag 9.30-
11 30 uur 071 -356215. of per post.
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 0*1 -356356
POSTADRES
Postb'is 54.2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071-323508
Fam berichten 071-323508
Redacbe071-321921
ADVERTENTIES
ma.-vrij van 08 30-17.00 uur
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vn|. yan 8.30-17 00 uur
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071-128030 bij vooruitbet. (incl. BTW)
per acc giro autom bet
per maand 29.30
per kwartaal 85.55 84.55
per |aar 329,30 328,30
VERZENDING PEP POST
Nederland per kwartaal/*125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvn| 18 00-19 30uur.
zat 10 00-12 OOuur Tel 071-143241
HET WEER
Zeer herfstig
Hoewel in Nederland de neerslag
in alle jaargetijden vrij gelijkmatig
is. zijn er wel verschillen te herken
nen in spreiding en intensiteit van
de regenval Als kustbewoner kan
je in de herfstmaanden soms spre
ken van de 'grote regentijd'. 'De
zee neemt en de zee geeft', is een
gezegde dat ook van toepassing is
op ons regionale klimaat langs de
Noordzeekust. In het voorjaar, als
het zeewater nog ijskoud is, wordt
veel energie (warmte) verbruikt om
het water op te warmen. De zee
'neemt'; dit proces komt in de
kustprovincies tot uiting in een pe
riode met betrekkelijk veel zon en
weinig neerslag ten opzichte van
het achterland.
In het najaar zijn de rollen omge
keerd. De zee 'geeft'; de opgesla
gen zomerwarmte wordt weer aan
de atmosfeer afgestaan. Als de
weerpatronen meewerken (lucht
drukverdeling, temperatuur, wind
richting) krijgt d£ Noordzee de
functie van een buienfabriek. Het
najaar van 1994 is in dit opzicht
een uiterst productief seizoen ge
bleken. De laatste dagen waren al
le factoren aanwezig om voor een
waar buienfestijn te zorgen, com
pleet met hagel en dreunende don
derslagen.
Het afgelopen etmaal noteerde
Santpoort een plas hemelwater van
21 millimeter Er was sprake van
oi
ra
,ev_
een mm of meer stationair
front van het zuidwest-type.''
stroming was vrijwel evenwi^. I
met de kustlijn, waarbij dooi
ving een continue stroom va
kenvormingoptrad. Door de~
veranderende windrichting tl
verschillende straten met bbl
het ware op de kustlijn geplc
Het loont de moeite de bewe
satelhetbeelden, die bij som
TV-weerberichten worden ve"^
toond, eens met aandacht te
ken. Tijdens zo'n 'weerfilm' J
dergelijke ingewikkelde atmi
sche processen opeens een
duidelijker. ;se
Zaterdag is er een korte rege'en
ze. Door een tijdelijke stabili opli
neemt de buiigheid sterk af r-
de zon zich af en toe zien. Dmr
ving wordt snel onderdrukt dor U
een uitdiepende storing, die
daag bij New Foundland het EAr
venslicht ziet en zondag als s
depressie bij IJsland aankom 1(
Zuidwestenwinden voeren ee
te partij zachte en vochtige o'
aanlucht naar West-Europa.1 ^,s
zone met regen en veel wmdn ko
reikt ons wellicht al zaterdagderz
Zondag en maandag loopt hemeei
op tot 14 of 15 graden. Het tjcele
ook dan zeer herfstig met ve^on
wind, sombere luchten en peaat
met regen of motregen
h ni(
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met -
zaterdag.
Noorwegen:
Vrij veel bewolking en
vooral in het zuiden gere
geld buien. In het uiterste
noorden van tijd tot tijd re
gen of sneeuw en een ste
vige oostelijke wind. Mid-
dagtemperatuur vandaag
tussen 5 en 9 graden, in
het uiterste noorden rond
of iets boven het vries-
Zweden:
Overwegend bewolkt en
van tijd tot tijd regen of
buien, in het noorden ook
sneeuw. In de nacht en
ochtend ook kans op mist.
Middagtemperatuur van
rond het vriespunt in het
noorden tot ongeveer 7
graden in het zuiden.
Depemarken:
Half tot zwaar bewolkt en
van tijd tot tijd buien.
Middagtemperatuur rond 9 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en vooral langs
de west- en zuidkust buien. Maxima
rond 10 graden.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
enkele buien, vooral langs de kust. Mid
dagtemperatuur van 8 graden in Luxem
burg tot 12 langs de Belgische kust.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag wisselend bewolkt en enkele
buien, misschien met onweer. Morgen
bewolkt en vanuit het westen regen.
Middagtemperatuur rond 12 graden, in
de Vende'e en rond Clermont-Ferrand
iets hoger.
Portugal:
Af en toe zon en op de meeste plaatsen
droog. Middagtemperatuur van 18 gra
den rond Porto tot 22 in de Algarve.
Madeira:
Vandaag eerst nog bewolkt, morgen ge
regeld zon. Kans op een bui. Middag
temperatuur rond 25 graden
Spanje:
Half tot zwaar bewolkt en vooral langs
de kusten nu en dan regen of buien, aan
de Costa's mogelijk met onweer. Mid
dagtemperatuur van 16 graden in het
noorden tot 24 in het zuiden
Canarische Eilanden:
Vooral aan de noordzijde van de eilan
den flink wat wolkenvelden en kans op
regen. Op de zuidstranden geregeld zon.
Middagtemperatuur circa 25 graden.
Marokko:
Westkust: tamelijk veel bewolking en op
beide dagen kans op buiige regen; mis
schien met onweer. Middagtemperatuur
vlak aan zee rond 23 graden
•Tunesië:
Flinke perioden met zon en slechts een
kleine kans op een bui. Middagtempera
tuur tegen de 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag flink wat bewolking en enkele
regen- en onweersbuien. Morgen klaart
het langzaam op en waait.de Mistral.
Middagtemperatuur op de meeste plaat
sen rond 16 graden.
Mallorca enlbiza:
Veranderlijk bewolkt en vooral morgen
kans op buiige regen, misschien met on
weer. Maximumtemperatuur rond 23
graden.
Italië:
In de zuidelijke helft droog weer en flin
ke perioden met zon. Naar het noorden
toe meer bewolking en op beide dagen
kans op buiige regen. Vooral tegen de
Alpen kan flink wat neerslag vallen
Middagtemperatuur vandaag van 12
graden in het noorden tot rond 24 op Si-
Griekenland en Kreta:
Vandaag langs de Griekse westkust en
kele wolkenvelden en misschien een
bui. Verder perioden met zon en droog
Middagtemperatuur rond 23 graden.
Turkije en Cyprus:
Droog en vri) zonnig Middagtempera
tuur van 23 graden rond de Dardanellen
tot rond 27 ten oosten van Antalya en op
Cyprus.
Duitsland:
In het algemeen veel bewolking en voor
al m het westen en noorden kans op re
gen of enkele buien Middagtempera
tuur van 9 graden in Sleeswijk-Holstem
tot 12 in Beieren.
Zwitserland:
Op beide dagen veel bewolking en met
name vandaag plaatselijk flink wat re
gen. Maximumtemperatuur rond 11 gra-
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp
Wind
ZOZOE"
5>r
4°P'
l2alle
de
me
de
ZATERDAG 29 OKTOBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.28 Zon onder -
Maan op 00.45 Maanondgrl
Waterstanden Katwijk I
Hoog water 09.59 22.35
Laagwater 05.25 18.07
Weerrapporten 27 oktober 19 uur:
station weer wind temp
Rotterdam
Twente
Vhssingen
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Klagenfufl
Kopenhagen
Las Palmas
licht bew.
licht bew
licht bew.
half bew.
2DV
D«ri
Bangxo* licht bew.
Buenos Aires onbew.
Casablanca zwaar bew
Johannesburg half bew
Los Angeles onbew.
New Oneans onbew.
New Vort half bew.
32 21
19 5 EC
23 1? MJ
32 21 P
|di
21 uEj,
3 F'
29 21 pr
21 15 D
12 2 D
26 16 Ir
19 12
ij?
Mr. Jesse van Muylwijck
O FiBB MOÜ KAM IK. MUM REL AT iE"BUR.EA U
DE RECHTER
