'Kerktraditie is ook van mij' 'Religie helpt moslims om beter te integreren' Kerk Samenleving ri ZATERDAG 22 OKTOBER 1994 REDACTIE DICK VAN DER PLAS 071 -356443 BUITENLAND KORT Feministisch theologe nuchter onder afwijzing door kardinaal Simonis Excuses 1 De blanke Nederduits-Gere- formeerde Kerk heeft zich bij dr. C.F. Bevers Naudé ver ontschuldigd. In een una niem aangenomen motie zegt de synode dat de kerk 'geen acht heeft geslagen op de profetische getuigenis van leden als Beyers Naudé. die wegens hun verzet tegen de apartheid uit de kerk zijn ge dreven'. De 79-jarige predikant, die met zijn vrouw de slotzitting van de synode bijwoonde, werd toegesproken door praeses ds. F. Swanepoel, die namens de synode de ver ontschuldigingen aanbood. Prof. P. Meiring, secretaris oecumene van de kerk, be dankte hem voor de 'profeti sche stem' die jarenlang had geklonken. Excuses 2 Beyers Naudé. toen nog pre dikant van de NGK. was aan het begin van de jaren '60 één van de eerste blanken die met de apartheid brak. Van 1977 tot 1984 was hij door het apartheidsregime ..geband". Dat hield onder meer in: huisarrest en een ui terst spaarzaam contact met de buitenwereld. Zelf sprak 'Oom Bev', zoals hij in Zuid-Afrika liefkozend wordt genoemd, van een 'ge weldig moment. Ik ben de synode zeer dankbaar om wille van het getuigenis waar ik voor stond, en omwille van de kerk zelf.' Naar zijn mening heeft de blanke kerk nu definitief de apartheid achter zich gela ten. De laatste hindernis op weg naar eenwording met de zwarte dochterkerken is overwonnen. ..Zonder enige twijfel heerst er een nieuwe 'spirit' in de synode, die een weerslag is van een veran derde mentaliteit in de kerk." Excuses 3 Beyers Naudé werd net als president Mandela biddend door de synode toegezongen: 'Laat Heer U seen op hom daal'. Mandela, die met zijn toespraak in het Afrikaans veel indruk maakte, had de synode opgeroepen zich bij mensen als Beyers Naudé te verontschuldigen. Prof. J. Heyns. één van de „verlichte" NGK-leiders in de donkere jaren van de apart heid, beloofde eenheid van de blanke en zwarte kerken als verjaardagsgeschenk voor Bevers Naudé, die volgend jaar 80 wordt. Excuses 4 Behalve een principebesluit, dat tot hereniging moet lei den, besloot de synode tot meer samenwerking met de Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Verder vond de sy node dat het tijd is geworden dat de Wereldbond van Her vormde en Gereformeerde Kerken de NGK weer als vol waardig lid accepteert. Meiring sprak van een „historische" synodezitting. Het proces om met de apart heid te breken, begon in 1986 toen de synode uitsprak dat zwarte leden welkom wa ren en dat de jarenlange steun aan de apartheid een fout was, maar geen zonde. De gehele NG-Kerk vindt het een enorme opluchting, zo ging hij verder, dat ze het verleden achter zich kan la ten en zich met de toekomst kan bezighouden. Daaronder verstond hij het overtuigen van de gemeenten van de noodzaak van het hereni gingsproces en van de nood zaak om deel te nemen aan de opbouw van het nieuwe Zuid-Afrika. Haar bakermat ligt in Boxmeer, één van de histori sche heerlijkheden waar kloosters zich vrij konden vestigen en het katholieke leven zich rijkelijk manifes teerde. Het heeft een heel beslissende invloed op haar gehad, vertelt Trees Versteegen. Als jongste uit een gezin van zeven kinde ren is ze de enige die van haar religie een beroep heeft gemaakt en theologie ging studeren. „Niet om een supergelovige te wor den", zegt ze, „maar ik wil de handen en voeten ge ven aan mijn gevoel voor christen-socialisme. BORNE. JAN TER HAAR Ze komt uit de traditie van het opkomen voor de zwakken, waarbij het bij haar thuis ook zelf poot aan spelen was om zich een betere positie in de maatschappij te verwerven. In de jaren zeventig ging ze Neder lands en Engels studeren, werd gegrepen door de feminise- ringsgolf, liep mee met 'Vrou wen eisen de straat terug', iden tificeerde zich met de Derde- Wereld-beweging en nam deel aan de studentenkerk in Nijme gen. Na een tijdje in het onder wijs te hebben gezeten begon ze een theologisch-agogische opleiding en rondde die af met een doctoraal studie aan de Ka tholieke Theologische Universi teit in Utrecht. Hamvraag, wat drijft Trees Versteegen? „Ik vind dat, als je de zwakke loslaat, je iets heel fundamenteels laat schieten." Die houding komt volgens haar niet zozeer voort uit bemoei zucht als wel uit een principieel open willen staan naar groepen die in de knel zitten. „Omdat die zowel de Kerk als de hele sa menleving wat te vertellen heb ben." Uit hoe het mensen op zwakke plekken vergaat, is vol gens Versteegen de kwaliteit van de maatschappij af te lezen en daar valt anno 1994 genoeg aan bij te spijkeren. De huidige positie van de Kerk is er niet bepaald één om met vliegende vaandels en slaande trom aan de slag te gaan. Wil de Kerk de almaar vernieuwende maatschappij bijbenen, dan zal ze zich zelf moeten aanpassen. De Acht Mei Beweging is zich daar maar al te zeer van bewust. „Met ver ouderde geloofstradities kun nen veel mensen niet meer uit de voeten. Je kunt van hen niet zomaar vragen om bijvoorbeeld pater of zuster te worden. Dat wil niet zeggen dat hun tradities Pastoraal werkster mocht ze van kardinaal Simonis niet worden. Omdat ze binnen de Rooms-Katholieke Kerk vice-voorzitter is van de vernieuwingsgezinde Acht Mei Beweging. Feministisch theologe Trees Versteegen (38) uit Borne blijft er rustig onder. „Ik weet dat ik niet de eerste en ook niet de laatste zal zijn die daar tegen aanloopt, je bent met een volk onderweg dat weet dat dit gebeurt." De karavaan trekt verder. Niet zonder een juridische procedure die haar organisatie bij de hoogste instanties in Rome heeft aangespannen. Sedert 1 september is drs. Versteegen stafmedewerkster van het Twentse bezinningscentrum De Zwanenhof in Ambt Delden. Portret van een vrouw die zegt zich haar geloofs-traditie niet zomaar te laten afpakken. Trees Versteegen: ,,lk wilde handen en voeten geven aan mijn gevoel voor christen-socialisme." Als voorbeeld noemt ze hoe ze vorig jaar in het zuiden van het land bij het afscheid van de Zusters van Sambeek was. Die gingen in een kloosterbejaar denoord. „Ik vind het een ver lies voor de samenleving dat er dan zomaar een plek verdwijnt waar voor de ander gebeden wordt, waar mensen belange loos aan een ander denken." Toch iets heel essentieels, of je nu gelovig bent of niet, dat mensen om een ander geven, meent ze. „Zoiets daagt me uit om na te denken of. en zo ja, hoe je aan zo'n houding een ei gentijdse vorm zou kunnen ge ven." Emancipatie Trees Versteegen zegt zich te re aliseren dat de samenleving steeds verder individualiseert. De emancipatie van de vrouw heeft automatisch een nadruk op het 'ik-zijn' meegebracht. Als sympathisante van die bewe ging staat ze daar ook achter. Maar of die mogeliik te veel is doorgeschoten? Ze meent dat er een spanningsveld is ontstaan van waaruit er momenteel in vele geloof-en-vrouw-groepen aandacht is voor begrippen als 'de ander' en 'ik'. De achter grond is dat diverse groepen mensen in de Nederlandse sa menleving naar de rand toe worden gedreven en 'vreemden' worden. Niet alleen mensen uit een andere cultuur en van een ander geloof, ook groepen als uitkeringsgerechtigden die geï soleerd geraken. „Daar zie je een onderklasse ontstaan die, voordat je het wéét, vergeten wordt, terwijl het juist essentieel is dat je als mens weet dat de ander bestaat." In haar zorg om die ander solliciteerde Trees Versteegen eerder dit jaar naar de functie van pastoraal werkster in het aartsbisdom Utrecht. Het pakte negatief uit, want kardinaal Si monis gaf haar te kennen een dergelijke baan niet te willen koppelen aan het vice-voorzit- terschap van de Acht Mei Bewe ging. Trees Versteegen bekleedt die functie sinds een tweetal ja ren. Op de afwijzing volgde een storm van kritiek. De theologe zegt ettelijke tientallen kaartjes en brieven met troostende en bemoedigende woorden in de bus te hebben gekregen. Ze blijft er tamelijk rustig onder. „Ik zag het als een normale sollicitatie, waarvoor ik dacht goede papieren in huis te heb ben. Maar ik ben het gewoon niet geworden. Daarin was ik niet de eerste en ik zal ook niet de laatste zijn. Je bent met een volk onderweg en weet dat zo iets gebeurt." Achteraf beschouwt ze het ze ker niet als een vergeefse sollici tatie, want haar zaak heeft in- FOTO GPD middels een symbolische func tie gekregen. Ër is namelijk een juridische procedure tegen haar afwijzing aangespannen die tot in het Vaticaan in Rome reikt. Wanneer de uitslag daarvan los komt, is op dit moment niet te overzien. Of ze als feministisch theolo ge niet heeft overwogen om uit de RK Kerk te stappen. Ver steegen (beslist): „Ik laat me er niet uitzetten. De kerktraditie is ook van mij, en anderen zullen niet bepalen dat het mijn tradi tie niet is." Tegelijk is er bij haar de laatste jaren een zeker ac ceptatieproces in getreden. Het zich almaar teweerstellen tegen kerkelijk onwelgevallige regels voert bij haar niet langer de bo ventoon 'omdat je daarin niet kunt blijven steken. Dat vreet energie die je beter kunt steken in het zoeken naar nieuwe theologische begrippen die het bestaan voor mensen zinvol maken." HAARLEM GPD Bij Nederlandse moslims is geen sprake van een bewust gekozen isolement. Ook zetten zij zich niet af tegen de Neder landse samenleving. Tot deze conclusie komen Gerard Blees en Marcel Bos in hun boek 'Moslims in maatschappij en bedrijf. De islam hoeft naar hun idee geen belemmering voor moslims te zijn om in deze maatschappij te integreren. Juist als moslims meer gelegenheid heb ben om hun eigen godsdienstige identi teit te beleven, zullen zij volgens de schrijvers des te beter kunnen integre ren. Het boek van Blees en Bos, beiden theoloog en onder meer docent aan de Hogeschool Haarlem, is min of meer een cursusboek. 'Islam voor personeelwerk, management en sociale dienstverlening', luidt de ondertitel (uitgegeven door H. Nelissen BV in Baarn). Het boek is dan ook het resultaat van een cursus voor ge noemde groepen. De beide docenten hadden namelijk daaronder 'een groot gebrek aan kennis over de islam' gecon stateerd. Bovendien gaat de bestaande literatuur volgens Blees en Bos onvol doende in op de specifieke problemen die moslims in de alledaagse praktijk meemaken. Anderzijds blijft, zo menen zij, de islamitische achtergrond in litera tuur en trainingen op het terrein van in terculturele communicatie onderbelicht. En dat is jammer, vinden zij. „Wij zijn ervan overtuigd dat goede informatie van belang is in de strijd tegen discrimi natie en vooroordelen. Kennis van de leefwijze van deze specifieke groep men sen kan communicatiestoornissen en onnodige conflicten voorkomen." Erg enthousiast doen de auteurs niet over de rol van de media, die zij overigens niets willen verwijten 'gezien hun beperkte in terpretatie van het begrip nieuwswaar de'. Zo is naar hun idee veel negatieve beeldvorming veroorzaakt door berich ten in de media over extreem-funda mentalistische moslims elders in de we reld. „Daardoor blijft de islam 'om de hoek', met al zijn gradaties en verschil len, onderbelicht." De auteurs zien een rijke taak wegge legd voor het onderwijs. Dat is in hun ogen de eerst aangewezen instantie om 'representatieve en juiste kennis van godsdiensten en stromingen' op de ge middelde Nederlander over te brengen. Blees en Bos hebben de indruk dat er op zich wel de bereidheid is om zich te ver diepen in de cultuur van mediterrane migranten, maar dat er weerstand is om kennis te nemen van de religie. Zij den ken dat dit enerzijds te wijten is aan het christelijke stempel op onze cultuur en ook aan het gebrek aan een 'brede tradi tie van gedegen onderwijs in de verschil lende godsdiensten op zowel basis- als middelbaar niveau en in zowel bijzonder als in openbaar onderwijs'. DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck JAw/eu Si GAREWWiAJKEUB-R.- ...VCASS'fER S'J SoPERMARjcTT... g>AAJK- B&DieMPE: A COLOFON LE1DSCH DAGBLAD Uitgave van Dagbladuitgeveni Damiate bv DIRECTIE. B.M Essenberg. G P. Arnold (adj), J Kiel (adj). HOOFDREDACTIE. Jan-Geert Majoor, Frans Nypels, Henk van der Post (adj). OMBUDSMAN. R D Paauvv, tel dag 9 30- 11.30 uur 071 -356215, ot per post HOOFDKANTOOR: Rooseveltstraat 82 2321 BM Leiden Telefoon 071-356356 POSTADRES Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX Advertenties071-323508 Fam benchten 071 -323508 Redactie 071-321921 ADVERTENTIES ma-vrij van 08 30-17 00 uur Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma -vr.) van 8 30-17 00 uur Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel 071 -128030 bij vooruitbet. (incl BTW) per acc.giro autom bet. per maand 29,30 per kwartaal 85,55 84,55 per jaar 329,30 328,30 VERZENDING PER POST Nederland, per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ma t/mvri| 1800-19.30 uur, zat. 10 00-12 00 uur Tel 071-143241 HET WEER Pluvius neemt wraak mat Met uitzondering van de eerste paar dagen van de maand heèft ok tober een overmaat aan zonne schijn opgeleverd en voor een ech te droogteperiode gezorgd. Van daag gaat er voor het eerst sinds 17 dagen weer eens regen van be tekenis vallen. Het effekt van een koude luchtmassa boven warm zeewater - zoals dat zich in sep tember boven Nederland voordeed - zorgt dezer dagen ook in heel wat Mediterrane landen voor een over vloed aan hemelwater. De onstabi liteit komt in die subtropische ge bieden in het najaar veel sterker tot uiting dan in de landen rond de Noordzee De afgelopen dagen wa ren kletsnat langs de Noord-Afri kaanse en Zuid-Franse kust-, nu zijn Griekenland en Zuid-ltalie het toneel van heftige onweersbuien. Na een hete zomer met zes maanden van droogte is de toorn van Pluvius niet misselijk. Boven zeewater van 25, 26 graden stijgen enorme hoeveelheden warme en vochtige lucht op, die condenseert in machtige buiencomplexen. Op H E T W E E R KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Zaterdag in de noordelijke helft nog flink wat opkla ringen. Verder veel wol kenvelden en op beide da gen kans op regen. Vooral langs de zuidkust veel wind. Stijging van temper- tauur, met op zondag maxima van 6 graden langs de oostgrens tot 12 langs de kust. Zweden: In het noorden eerst nog opklaringen. Verder in hoofdzaak veel bewolking en vooral zondag nu en dan regen, in het noorden ook sneeuw. Geleidelijk wat warmer, met zondag middag temperaturen van 2 graden in het noorden tot circa 10 ten zuiden van de grote meren. Denemarken: In het algemeen veel bewolking en in de loop van het weekeinde perioden met re gen Vooral zaterdag flink wat wind. Middagtemperatuurrond 11 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Wisselvallig weer met veel bewolking en van tijd tot tijd buien. Middagtempera- tuur van 11 graden in Schotland en Ier land tot rond 14 in Engeland. België en Luxemburg: Zaterdag veel bewolking en enige tijd re gen. Zondag naast een paar opklaringen nu en dan een bui. Middagtemperatuur van 13 graden in Luxemburg tot 16 in West-Vlaanderen. Noord- en Midden-Frankrijk: Zaterdag langs de oostgrens eerst nog opklaringen. Verder veel bewolkmg en grote kans op buiige regen. Vooral langs de kust erg winderig. Maximumtempera tuur rond 16 graden, in de omgeving van Clermont-Ferrand iets hoger. Portugal: Zaterdag met name in de Algarve nog droog en geregeld zon. Verder in hoofd zaak veel bewolking en enige tijd regen. Maximumtemperatuur rond 22 graden, aan de Costa Verder iets lager. Madeira: Wolkenvelden en een kleine kans op wat regen. Middagtemperatuur omstreeks 25 graden. Spanje: Aan de Costa's in het zuidoosten en zui den vooral zaterdag flink wat zonne schijn. Verder half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd buiige regen Middag temperatuur zaterdag rond 23 graden, aan de Costa del Sol en Costa Blanca enkele graden hoger; zondag vooral in de noordelijke helft wat koeler weer. Canarische Eilanden: Aan de noordzijde van de eilanden van tijd tot tijd wolkenvelden. Aan de zuids- tranden zonnige perioden. Droog. Mid dagtemperatuur rond 27 graden Marokko: Westkust; zaterdag perioden met zon en droog. In de loop van zondag in het noorden m,eer bewolking en een kleine kans op wat regen. Middagtemperatuur rond 24 graden. Tunesië: Veranderlijk bewolkt en vooral in het noorden zaterdag van tijd tot tijd buien, soms met onweer. Middagtemperatuur ongeveer 25 graden, Zuid-Frankrijk: Zaterdag in het oosten en zuidoosten enkele opklaringen. Verder wisselvallig weer met veel wolkenvelden en grote kans op buiige regen, mogelijk met on weer Middagtemperatuur zaterdag rond 22 graden, zondag iets lager. Mallorca en Ibiza: Droog en perioden met zon. Middagtem peratuur ongeveer 25 graden. Italië: Half tot zwaar bewolkt en vooral in het midden en zuiden van tijd tot tijd buien, soms met onweer. Middagtemperatuur van 18 graden in het noorden en langs de kust ten noorden van Pescara tot rond 23 graden elders. Corsica en Sardinië: Zaterdag eerst nog kans op enkele re gen- of onweersbuien. Daarna iets mooi er weer met wat meer zon en minder wind. Middagtemperatuur ongeveer 23 graden. Griekenland en Kreta: Onstandvastig weer met veel bewolking, stevige regen- en onweersbuien en flink wat wind. Plaatselijk kan veel neerslag vallen. Middagtemperatuur van 17 gra den plaatselijk in het noorden van Grie kenland tot rond 24 langs de meeste kusten. het Griekse eiland Samos viel 200 millimeter. Ook in West-Europa laat de herfst zich nu van zijn natte kant.NFR zien, maar de hoeveelheden zijn minder extreem. Een actief neer- slaggebied, behorende bij een om vangrijke Ierse depressie, schuiftPleir vanmiddagen vanavond met pittpns- ge regenval en een krachtige tot atiev< harde zuidenwind over ons land. i wor De computer berekent plaatselijtjmen meer dan 20 millimeter. Achter ,fessc het front klaart het morgen op. El pe blijft een stevige zuidenwind staa( met aanvoer van zachte lucht en maxima rond 15 graden. Later ojJdl8e de dag neemt de buiigheid weer lerer toe op de nadering van een trog. tstm Tijdens de eerste helft van de iansv nieuwe week blijft West-Europa ii)e w de greep van de depressie, die ajer rondtolt in het zeegebied tussen 5C^e Schotland en Noorwegen. Rond tx kern circuleren gebieden met ver» hoogde buiigheid, maar er is ook !e™ ruimte voor zon. Het wordt geleidt.'s: lijk weer wat kouder met middag-I ,n temperaturen dalend naar 12 gratring den. rhoo; Turkije en Cyprus: Vooral langs de Turkse westkust vrij veüet bewolking en van tijd tot tijd buie«ef soms met onweer. Ten oosten van Antf lya en op Cyprus blijft het meest dro»t en schijnt de zon geregeld. Middaig^A temperatuur van 17 graden rond de Da danellen tot 29 op Cyprus. pra •y1, •IDEf :.2i i 1 Ciiorz ipni iticf ZONDAG 23 OKTOBER 1994 Zon- en maanstanden Zon op 07 .18 Zon onder Maan op 19.40 Maan onder Waterstanden IJmuiden Hoog water 05.36 17.50 Laag water 01.14 13.35, MAANDAG 24 OKTOBER 1994 Zon- en maanstanden Zon op 07.19 Zon onder 1 Maan op 20.30 Maan onder 1 Waterstanden IJmuiden Hoog water 06.08 18.20 Laag water 01.44 14.10 _|IDt Weerrapporten 21 oktober 19 ui Eindhoven Den Helder Rotterdam Vhssmgen Maastricht Aberdeen Boedépest Bordeaux Brussel Genève Helsinki Innsbruck Klagënfurt zwaar bew. Kopenhagen onbew. Las Palmas licht bew Madrid Malaga Mallorca Stockholm Warschau Wenen Los Angeles onbew New Orleans licht bew New York onbew. TelAviv onbew temp neersgjn( 12 6 o:wal 13 e o.iitra 14 5 pcian 11 3 °4ar 15 6 OüF 9 6 OOfWC 13 7 0' 12 "2 O.ijL 14 7 QJlft. 20 10 -5.(11 14 ail. 29 0.01 14 11 JUiEII 13 3 Ó.Öp '5 22 5 oo'ne 17 15 ,9öjdii 7 5 O.iri 8 5 OOK 26 20 0.3 r 21 14 0.4Ü 15 11 290Kv< ,aB0 16 11 Oi bi 22 23 20 11 '2.01. 23 0.'7|n 1 -4 00. 16 4 0.0 16 13 9.0 -4 00 18 8 0.2 13 1 -00 24 15 QO 22 11 0.Ó' 9 0 O.O 8 -1 ,0,Q 9 3 O.O 15 4 'OÖ 32 20 -o d' 21 13 00' 29 18 00 20 14 Q.O 32 20 0.0 15 13 J9Q HEINZ <-T,_ /- en hij- zoende als een tio-bak.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 12