Directie wil
veiligheid
verscherpen
Bij leger kunnen
4.000 banen weg
'IRT liet drugsmokkel doorgaan'
Binnenland
Coalitiepartners ruziën over scherper asielbeleid
Parlementaire enquête
naar methoden politie
Door vertrek naaiateliers 10.000 banen verdwenen
w
iIJDAG 21 OKTOBER 1994
llan gewond bij overval op slachterij
andsmeer Een 45-jarige inwoner van Landsmeer is gisteravond
re wond geraakt bij een overval op een kippenslachterij. De man,
Jie nog aan het werk was in de slachterij, werd overmeesterd en
ezen. Ugboeid. Hij liep daarbij een hoofdwond op. De overvallers, die
rsteKermoe(je|ijk Qp ggjj ujt waren, werden gestoord en vluchtten,
vaijg een grote zoekactie, waarbij een helikopter en veel agenten
hreve^A erdCn 'n8ezet' werden vijf mensen aangehouden.
ral^TC-lab ontploft in Zaanstad
Ïgingd
iaanstad Aan de Oostzijde in Zaandstad is gistermiddag een la-
^oratorium voor de vervaardiging van XTC-pillen ontploft.
eigeDaai"b'j raakte niemand gewond. De zware explosie had plaats
antal dn een schuur. Het gebouwtje en het lab werden volledig ver-
bB'e'd- ^an omliggende woningen sneuvelden enkele ruiten. De
pausPntPl°ffing *s mogelijk veroorzaakt door een lekkende cilinder
met butagas.
Commissie Betuwelijn geïnstalleerd
den haag Het kabinet heeft geenszins de bedoeling de beslis
sing over de aanleg van de Betuwelijn over te laten aan de nieu-
we commissie van deskundigen. „Uiteindelijk beslist de poli
tiek", zei minister Jorritsma van verkeer en waterstaat gisteren
'in Den Haag bij de installatie van de Commissie Betuweroute.
De commissie, onder voorzitterschap van WD'er Hermans,
'buigt zich over de vraag of de Betuweroute wel echt nodig is.
Uitzetting man in Brussel aangekaart
.Rotterdam Europarlementariër Leonie van Bladel (PvdA) gaat
de uitzetting van de Surinamer Henny Aboikonie aan de orde
stellen bij de Europese Commissie van de Rechten van de Mens
in Brussel. „Deze rechtsgang is een complete aanfluiting," zegt
Izij. Aboikonie, die voor Bouterse heeft gewerkt en daarna de Ne
derlandse inlichtingendienst informatie verschafte, is gisteren
op het vliegtuig naar Paramaribo gezet. Daar is hij inmiddels on
dergedoken, omdat hij bang is voor represailles van de 'Bouter-
se-clan'.
pen haag cpd
Het ministerie van defensie zet
het mes in de centrale staven
i/an marine, landmacht en
luchtmacht in Den Haag. De
komende jaren kunnen daar
circa vierduizend functies wor
den geschrapt, waarvan het
leeuivedeel in de administratie-
jve sector. In het ongunstigste
(scenario zal deze ingreep zo'n
tweeduizend gedwongen ont-
Jslagen tot gevolg hebben. Een
en ander staat in een bezuini-
Jigsprogramma dat is opge-
ïld door hoge ambtenaren
n Defensie.
Volgens de ambtelijke werk-
oep, waarin de drie krijgs-
achtonderdelen zijn vertegen-
jordigd, kan het ministerie tot
>»jnegenhonderd miljoen gulden
(bezuinigen zonder dat dit direct
Jten koste gaat van de operatio-
jnele taken. Zo levert de inkrim
ping van de centrale
i vierhonderd miljoen gul-
op. Een efficiency-operatie
bij marine, landmacht en lucht-
>LOi C
o./J-
Huisarts voor
ide
rechter wegens
euthanasiezaak
Een 43-jarige huisarts uit Dirks-
land moet zich in december
voor de rechtbank in Rotterdam
verantwoorden voor een niet
volgens de regels uitgevoerde
euthanasie. De arts, die inmid
dels zijn praktijk beëindigde en
in het buitenland woont, maak
te in maart 1993 een einde aan
het leven van een 63-jarige pa
tiënte. Het Medisch Tuchtcolle
ge heeft de arts woensdag uit
zijn ambt gezet, omdat hij met
recepten knoeide, chirurgische
ingrepen verrichtte zonder dat
Hij daarvoor bevoegd was en
verslaafd was aan verdovende
middelen. De arts wordt moord
en hulp bij zelfdoding ten laste
Na ontsnappingspoging in Bijlmerbajes
De directie van de Bijlmerbajes bezint zich op extra vei
ligheidsmaatregelen nu voor de tweede keer binnen en
kele maanden explosieven zijn gebruikt bij een, opnieuw
mislukte, uitbraakpoging.
amsterdam gpd
macht, gekoppeld aan afschaf
fing van de dienstplicht per 1 ja
nuari 1996, zou nog eens ruim
honderd miljoen gulden in het
laatje brengen.
Hoewel minister Voorhoeve
van defensie het bezuinigings
plan nog niet heeft goedge
keurd, gaan hoge militairen er
van uit dat in het voorstel wei
nig wijzigingen meer komen.
Voprhoeve heeft de Tweede Ka
mer beloofd nog voor medio
november inzage te geven in de
manier waarop hij de 2,6 mil
jard gulden bezuinigingen uit
het regeerakkoord wil realise-
„Zonder inkrimping van het
personeelsbestand moet wor
den gekort op de materieel-uit-
gaven en dan komt de minister
in conflict met de taken die ons
in de Prioriteitennota zijn opge
dragen", aldus een bron.
De werkgroep adviseert Voor
hoeve de samenwerking met de
Duitse landmacht en de Belgi
sche luchtmacht te intensive
ren. Zo valt geld te verdienen
met gezamenlijke training en
opleiding van F 16-piloten in
Vlaanderen en stationering van
Hercules-transporttoestellen bij
Brussel.
Door grote investeringspro
jecten enkele jaren uit te stellen,
kunnen eveneens aanzienlijke
bezuinigingen worden gereali
seerd. Hoewel dit politiek ge
voelig ligt, suggereren de amb
tenaren een goedkopere
'tussenoplossing' te zoeken
voor de aanschaf van bewapen
de gevechtshelikopters voor de
Luchtmobiele Brigade, waar
mee 1,6 miljard gulden is ge
moeid.
Bij de krijgsmacht-belangen
verenigingen is al grote onrust
ontstaan naar aanleiding van
berichten dat een grote ingreep
in de personeelssterkte voor de
deur staat. Door de 'oude be
zuinigingen' vallen al ruim
tweeduizend ontslagen, menen
de bonden. De woordvoerder
van Voorhoeve gaf gisteravond
een verklaring uit waarin be
richten over ontslagen 'voorba
rig en speculatief worden ge
noemd.
Justitie onderzoekt momenteel
welke springstof een 42-jarige
drughandelaar gisteravond
heeft gebruikt. Er wordt reke
ning gehouden met het uiterst
explosieve Semtex. Dat is een
niet met röntgenapparatuur te
ontdekken springstof die veel
wordt gebruikt door terroristen.
De 42-jarige topman van de
grote hasjbende bracht gister
avond in toren De Schans een
hoeveelheid explosieven tot
ontploffing. Justitie heeft geen
idee hoe de explosieven zijn
binnengekomen. „We nemen
dit heel serieus, maar het zou
niet goed zijn nu in het wilde
weg maatregelen te nemen ter
wijl we nog niet eens weten hoe
de explosieven zijn binnenge
komen", aldus een woordvoer
der van Justitie vanmorgen.
Het is de tweede keer dat er
explosieven worden gebruikt bij
een ontsnappingspoging in de
Bijlmerbajes. Begin juli liet een
48-jarige Canadees een bom in
de gevangenis ontploffen.
De explosie van gisteravond
deed een gepantserde ruit uit
de voegen springen. Toch slaag
de de topcrimineel en een 24-
jarige medegedetineerde er niet
in te ontkomen. Enkele uren na
hun poging klonk in de Bijlmer
bajes opnieuw een knal. Ondui
delijk is of dat ook explosieven
De in Tsjechië geproduceerde
springstof Semtex duikt de
laatste jaren steeds vaker op in
kringen van criminelen. Moge
lijk duidt dit op een betere be
schikbaarheid van het middel,
waarvan slechts een kleine hoe
veelheid nodig is om grote
schade aan te richten.
De topcrimineel die gisteren
probeerde te ontsnappen zit
een celstraf uit van vier jaar. De
man zou de leiding hebben ge
geven aan de zogeheten 'Coral
Sea-bende', een hasj-imperium
dat tonnen hasj van Pakistan
naar Nederland en Canada
heeft gesmokkeld. In 1985 lukte
een ontsnapping uit de Bijlmer
bajes wèl. De man werd vorig
jaar weer gearresteerd.
PvdA en D66 willen meer tijd voorplan
De WD verschilt ernstig van
mening met de coalitiepartners
PvdA en D66 over aanscherping
van het asielbeleid. De liberalen
willen zo snel mogelijk een
wetsvoorstel behandelen dat
het mogelijk maakt asielzoekers
terug te sturen naar 'veilige lan
den'. D66 en PvdA hebben daar
in het regeerakkoord mee inge
stemd, maar nu het voorstel er
ligt; willen zij meer bedenktijd.
Zo vinden de twee partijen
dat dergelijke asielzoekers de
garantie moeten hebben dat
hun verzoek in behandeling
wordt genomen door het land
waarnaar zij worden terugge
stuurd. Ook vinden zij dat er
nog veel onduidelijkheden in
het plan zitten. VVD en CDA
zijn boos over de hierdoor te
verwachten vertraging.
Justitie gaat er namelijk
vanuit dat door invoering twin
tig tot dertig procent van alle
asielzoekers over de grens of
buiten de opvangcentra kan
worden gehouden. Dat scheelt
jaarlijks zo'n 10.000 tot 15.000
asielzoekers. Volgens WD-lei-
der Bolkestein kost uitstel van
het plan maandelijks 67 miljoen
gulden.
Door de twijfels van PvdA en
D66 is het vrijwel uitgesloten
dat het plan op 1 januari in wer
king kan treden, wat de bedoe
ling was. Daardoor staat ook de
begroting voor volgend jaar, die
uitgaat van 35.000 asielzoekers,
onder druk. Justitie houdt nu
rekening met ongeveer 45.000,
ervan uitgaand dat het plan ui
terlijk midden volgend jaar als
nog kan worden ingevoerd. Dat
zou betekenen dat het kabinet
volgend jaar zo'n 300 miljoen
Zaïrese vluchtingen zijn niet veilig
komst hield in Den Haag.
meer moet ophoesten dan is
voorzien. Woordvoerder C.
Weisz van de Immigratie- en
Naturalisatiedienst zei gisteren
dat het ministerie van justitie
op het terrein van het NAVO-
depot in Ter Apel zo snel moge
lijk een asielzoekerscentrum uil
vestigen. Dit kan later worden
omgevormd tot het door staats
secretaris Schmitz van justitie
gewenste gesloten verblijfscen-
trum voor uitgeprocedeerde
asielzoekers.
Overigens zei de Schmitz gis
teren dat het niet waar is dat
negenduizend asielzoekers in
de opvangcentra zitten, die niet
SANDER VAN DE TORREN.
kunnen worden teruggestuurd,
omdat hun eigen land hen niet
wil hebben. Dat zijn er maar
4.500. De overige 4.500 zijn ge
doogden, mensen die niet wor
den teruggestuurd wegens de
beroerde situatie in hun land,
zoals Somaliërs. Zij hoeven
geen opsluiting te vrezen.
Commissie Van Traa doet aanbevelingen
enquête ook leiden tot een hel
der beeld van de in Nederland
opererende misdaadsyndicaten.
De werkgroep is daar zelf niet in
Woordvoerder Inspraak Orgaan Turken:
Van de duizend illegale naaiateliers in Ne
derland zijn er volgens de belastingdienst
sinds februari zeshonderd gesloten. Hier
mee zijn vijf- tot tienduizend arbeidsplaat
sen verdwenen, zo stelt een woordvoerder
van het Inspraak Orgaan Turken (IOT) in
het blad Contrast, een uitgave van het Ne
derlands Centrum Buitenlanders.
De meesten van de Turkse arbeiders die
zonder verblijfsvergunning werkten in de
naaiateliers, zijn terug naar huis. De onder
gang van de ateliers is een gevolg van de
wet Ketenaansprakelijkheid die begin dit
jaar inging. Volgens deze wet moet een Ne
derlands confectiebedrijf dat een order aan
neemt, belasting en premies storten op een
geblokkeerde rekening.
Sinds de ateliers streng worden aange
pakt, is een groot deel van de illegale pro-
duktie voor grote warenhuizen verplaatst
naar lage-lonen landen als Polen, Bulgarije,
Turkije en Rusland. Ook legale naaiateliers
vi ezen daardoor voor hun toekomst.
„We kunnen niet concurreren met lan
den als Bulgarije of Polen, waar mensen een
maandsalaris van vijftig gulden hebben. De
Nederlandse politiek is gezwicht onder druk
van het volk, dat geen illegalen meer wilde
hebben", zegt een atelier-eigenaar in het
blad.
Als maatregelen waren genomen, zo
vindt het IOT, hadden vijfduizend illegale
banen kunnen worden omgezet in legale
arbeidsplaatsen. Het IOT trok daarvoor al
eerder bij de overheid aan de bel, maar dat
was tevergeefs.
Van de ongeveer duizend ateliers, bevon
den zich er zo'n 650 in de hoofdstad. Circa
zesduizend mensen werkten in Amsterdam,
van wie tachtig procent hier illegaal ver
bleef, aldus eerdere gegevens.
De Tweede Kamer moet een
parlementaire enquête houden
naar de opsporingsmethoden
die Justitie, politie en inlichtin
gendiensten hanteren in hun
strijd tegen de zware misdaad.
De samenleving heeft namelijk
recht om te weten 'wat er moet,
mag en niet mag' bij de opspo
ring van professionele misdaad
organisaties. Maar ook de op-
spoorders moeten weten waar
ze aan toe zijn.
Die aanbeveling doet de com
missie Van Traa, een werkgroep
van vijf volksvertegenwoorders
van PvdA, CDA, WD, D66 en
Groen Links die is ingesteld na
de opheffing van het Interregio
nale Rechercheteam Noord-
Holland/Utrecht (IRT). Het rap
port is vandaag aan voorzitter
Deetman aangeboden. De com
missieleden hebben de afgelo
pen maanden 47 hoge functio
narissen gesproken en talloze,
deels geheime, rapporten gele
zen. Aanleiding wa:
tie over het vorig jaar
ven IRT.
Volgens de commissie dienen
vooral de mensen die dagelijks
bezig zijn met criminaliteitsbe
strijding te weten waar zij aan
toe zijn. De vijf parlementariërs
onder voorzitterschap van de
PvdA'er Van Traa vinden dat
een diepgaand onderzoek met
openbare verhoren onder ede
vooral antwoord moet geven op
de vraag waar voor de politie de
grens ligt tussen acceptabele en
afkeurenswaardige werkmetho
den.
Als de Kamer het advies van
Van Traa overneemt moet de
De recherche en agenten van
inlichtingendiensten maken
zich volgens de commissie-Van
Traa soms schuldig aan 'buiten
wettelijk' optreden. Zogeheten
'inkijkoperaties' vallen hierbij
het meeste op, schrijft de werk
groep. Dat zijn inbraken door
de politie in loodsen en andere
opslagplaatsen, waar mogelijk
drugs zijn verborgen.
Het gebruik van richtmicro
foons en andere communicatie
middelen, het soms zonder toe
stemming aftappen van tele
foons en de inzet van underco
veragenten zijn andere zaken
waarover de Van Traa-commis-
sie duidelijkheid wil hebben.
Overigens is het in de Vere
nigde Staten op grote schaal in
gezette fenomeen van de infil
trant in Nederland inmiddels
het belangrijkste wapen tegen
de georganiseerde misdaad, al
dus de commissie. De politie
maakt zelfs steeds meer gebruik
van burgers, omdat het risico
voor rechercheurs al te groot is
geworden.
De vijf kamerleden adviseren
een parlementaire enquête te
houden omdat bij een gewoon
onderzoek mensen niet per se
hogven mee te werken. Bij een
parlementaire enquête moet
dat wel. De werkgroep wijst wel
op de mogelijkheid om bepaal
de verhoren achter gesloten
deuren af te nemen. „Veel in
formatie dient immers vertrou
welijk te blijven."
HNNZNLQKr KUNNGN WÊOOK
OP ZOMDAór MNRLIÉ N.
3MN KOM \KM£T6£N
PORT£WO(M££-5LumN6r5W£T
Kamervragen over onthullingen Parool-joumalisten
SHACc VOOR
'N e€RLt)fc£ PP4)S.
Roken schaadt de gezondheid. Het kan longkanker of hartklachten veroorzaken. Kon. besluit van 29.4.1981, Stb. 329.
Met medeweten van het inmiddels ontbon
den Interregionaal Rechercheteam (IRT)
Noord-Holland/Utrecht heeft een criminele
organisatie in 1992 en i993 duizenden ki
lo's softdrugs, XTC en amfetaminen naar
Engeland, maar ook Oost-Europa en Scan
dinavië getransporteerd. Dit staat in het gis
teren verschenen boek 'Operatie Delta' over
de teloorgang van het IRT van de Parool
journalisten Middelburg en Van Es.
Volgens de schrijvers zijn de Britse poli-
tie-autoriteiten nimmer op de hoogte ge
bracht van de hoeveelheden drugs die hun
land werden binnengebracht. Onderwijl
werden de transporten wel gevolgd door
Nederlandse IRT-rechercheurs. In Den
Haag is geschokt gereageerd op de onthul
lingen. De VVD wil opheldering. „Als het
waar is dan is dit zeer ernstig", aldus WD-
kamerlid Korthals. Hij vindt het onvoorstel
baar dat de Nederlandse politie dit zou
hebben gedaan zonder de Engelsen in te
lichten. D66-kamerlid De Graaf denkt er
ook zo over.
De drugtransporten naar Engeland, Oost-
Europa en Scandinavië vormen nieuwe ele
menten in de IRT-affaire die eind vorig jaar
losbarstte toen het team plotseling werd
opgeheven.
Een informant van Justitie werd door het
IRT geholpen een belangrijke positie te ver
werven in een Amsterdamse drugbende.
Met zijn informatie moest de bende later
worden ontmanteld. Dat de informant met
medeweten van Justitie enkele tienduizen
den kilo's softdrugs Nederland kon hinnen-
brengen was al bekend, maar dat hij ook
drugs exporteerde was tot nu toe geheim.
De Britten werden hiervan volgens de
schrijvers niet op de hoogte gebracht, om
dat het 'wegtippen' van te veel transporten
zou leiden tot argwaan bij de drugbende die
door de politie 'Delta-groep' werd ge
noemd. De bende had drie leiders, een be
kende crimineel en een advocaat en zaken
man, beiden uit Amsterdam. De drie waren
al bij Justitie bekend tijdens het onderzoek
naar de geliquideerde maffiabaas Klaas
Bruinsma. Eén van hen was de rechterhand
van Bruinsma. Uit diens nalatenschap is de
Delta-groep ontstaan.
Eén transport van XTC-pillen en 150 kilo
amfetaminen, voor de aanmaak van het
pepmiddel 'speed', werd wel door de Britse
douane onderschept. Drie leden van de Ne
derlandse drugbende werden daarop tot
zware celstraffen (tot 25 jaar) veroordeeld.
Toen een Engelse drugs liaison officer in
Nederland achter de IRT-betrokkenheid
dreigde te komen, heeft de toenmalige IRT-
leider Lith hem benaderd. Lith zou de Brit
ervan hebben weten te overtuigen dat het
beter was de IRT-betrokkenheid geheim te
houden. Hij beloofde dat het niet weer zou
gebeuren, maar de transporten gingen
daarna gewoon verder, schrijven Middel
burg en Van Es.
Volgens de journalisten is ook de vondst
van honderd kilo semtex, een moeilijk op te
sporen explosief dat veel door terroristen
wordt gebruikt, in 1992 in het Friese Oude-
bildtzijl toe te schrijven aan de Delta-groep.
De semtex werd bij een inval in een boerde
rij aangetroffen bij vierduizend kilo drugs.
De politie noch de Binnenlandse Veilig
heidsdienst heeft later kunnen achterhalen
waarvoor de springstof was bestemd.
Het IRT is vorig jaar ontbonden door de
Amsterdamse hoofdofficier van justitie
Vrakking en hoofdcommissaris van politie
Nordholt, omdat ze vonden dat het team op
gespannen voet met de wet opereerde. De
later ingestelde onderzoekscommissie-Wie-
renga oordeelde echter dat het IRT werd
ontbonden als gevolg van Amsterdamse ar
rogantie en onwil om met een dergelijk (bo
venregionaal) team samen te werken. De
werkmethode met de informant beoordeel
de de commissie-VVierenga expliciet als
'toelaatbaar.' De affaire leidde uiteindelijk
tot de val van ministers Van Thijn (binnen
landse zaken) en Hirsch Ballin (justitie).
stroe Militairen inspecteren de schietbaan v
het
de
-S V
Harskamp in Stroe op de Veluwe,
militair oefenterrein
waar vandaag een NAVO-oefening
FOTO ANP MARCEL ANTONISSE
