Belgische politie schopt
en slaat buitenlanders
Buitenland
Massale staking in Italië
Directeur van Russische
Centrale Bank stapt op
Van corruptie verdachte
Franse minister treedt af
Ontvoeringszaak drukt
vreugde over Nobelprijs Medewerkers en bemiddelaars vallen buiten de prijzen
ZATERDAG 15 OKTOBER 1994
r Af-entur GPD CejssiXK-r'ilc IVrs L>icn\
Iraakse oppositie meldt executies
londen Irak heeft vorige week verscheidene hoge militairen te
rechtgesteld, zo heeft een Iraakse oppositiebeweging gisteren
gezegd. De militairen werden beschuldigd van het beramen van
een komplot tegen president Saddam Hussein. De Opperste
Raad van de Islamitische Revolutie verklaarde in Londen dat de
geëxecuteerde militairen vooral afkomstig zijn uit de elitetroe
pen van de Republikeinse Garde en eenheden gelegerd in Bag
dad.
Baby's dood door vreemde ziekte
tirana» In een kraamkliniek in Albanië zijn acht pasgeboren kin
deren overleden aan een mysterieuze infectieziekte. De ziekte
begon met diarree en braken, gevolgd door plotseling ernstig ge
wichtsverlies. De kraamkliniek waar de baby's zijn overleden,
bevindt zich in Fier, in het zuidwesten van Albanië.
Extra bewaking in Berlijnse metro
grove aanslagen van rechts-extremistische
jongeren op passagiers van de Berlijnse metro heeft de overheid
besloten de bewaking van de metro dit weekeinde drastisch op
te voeren. Ruim vierhonderd man grenspolitie en de honden
brigade van de spoorwegpolitie zullen in de treinen en op de
stations patrouilleren.
Vranitzky wil verder met grote coalitie
wenen» Waarnemend kanselier Vranitzky van Oostenrijk is giste
ren direct onderhandelingen begonnen over voortzetting van
zijn grote coalitie. Dit nadat president Klestil hem opnieuw op
droeg een kabinet te formeren ondanks de zware verliezen van
beide regeringspartijen in de verkiezingen van afgelopen zon
dag. De sociaaldemocratische SPÖ van Vranitzky zakte daarin
van 42,8 tot 35,2 procent, maar bleef de grootste partij. De con
servatieve coalitiepartner ÖVP daalde van 32,1 tot 27,7 procent.
Vranitzky is kanselier sinds 16 juni 1986.
Zwitserse president stort in
bern» De Zwitserse president Otto Stich is gisteren tijdens een
zitting van een parlementscomité ingestort en vervolgens over
gebracht naar een privé-kliniek in Bern. Zijn toestand is stabiel,
maar hij ligt aan een ademhalingsapparaat. Stich (67), die tevens
minister van financiën is, is het oudste regeringslid en zit reeds
elf jaar in het kabinet.
Raadslid neo-nazi's weg na onthulling
brussel Een lid van het Belgische Front National dat zondag in
de gemeenteraad van de Brusselse wijk Anderlecht werd geko
zen, heeft zijn zetel opgegeven nadat de televisie een videofilm
had vertoond waarop hij urineert op een joods graf. De film, die
donderdag werd getoond door de Franstalige zender RTBF, is in
februari gemaakt tijdens een bijeenkomst van voormalige SS-of-
ficieren in Duitsland. Daniel Leskens behoorde tot een Idein
groepje Belgische neo-nazi's die de bijeenkomst bijwoonden.
Craxi mogelijk aangeklaagd
rome» Een Italiaanse onderzoeksrechter die heeft onderzocht
hoe contracten voor ontwikkelingsprojecten in het verleden zijn
vergeven, heeft de rechtbank verzocht een aanklacht in te die
nen tegen de voormalige premier Bettino Craxi en oud-minister
van buitenlandse zaken Gianni de Michelis. Behalve Craxi en De
Michelis (beiden socialist) wil rechter Vittorio Paraggio 42 ande
re personen laten aanklagen voor hun rol in wat hij noemde
'wijdverbreide betaling van smeergelden' in ruil voor contracten
in Peru, Uganda, India, Pakistan en een aantal andere ontwikke
lingslanden.
Verkoop speelgoedwapens gestopt
Enkele weken nadat e
i politie
New York e
tiener die een speelgoedgeweer bij zich droeg neerschoot, heeft
de grootste speelgoedwinkel ter wereld, Toys 'R' Us, besloten de
verkoop van speelgoedvuurwapehs die er als echt uitzien te sta
ken. Vorige maand werd een 13-jarige jongen in een trappen
huis van een flatgebouw doodgeschoten door een politieman
die dacht dat het speelgoedgeweer dat de jongen op hem richtte
echt was.
Forse kritiek van Raad van Europa
De Raad van Europa heeft gisteren kritiek geleverd op de
Belgische politie wegens geweld tegen arrestanten, voor
al vreemdelingen. In een aantal gevallen worden buiten
landers, die worden uitgezet, geschopt en geslagen. Het
komt ook voor dat bij afgewezen asielzoekers op vliegvel
den de mond wordt afgeplakt of dat zij worden verdoofd.
BRUSSEL-STRAATSBURG ANP-Rtr
,,Het risico voor een persoon,
met name een buitenlander,
slecht te worden behandeld tij
dens detentie door de Belgische
ordehandhavers kan niet wor
den uitgesloten." Dat zeggen
experts in een rapport van een
1 die zich binnen de
raad bezighoudt met het voor
komen van martelingen.
De commissie stelt dat er me
disch bewijs is van geweld bij
een Marokkaan en een man uit
Guinee. Een van hen heeft een
aanklacht ingediend.
roept de Belgi
sche regering op te waarborgen
dat gearresteerde mensen een
familielid of vriend op de hoog
te kunnen stellen. Ook moeten
zij contact kunnen opnemen
met een advocaat of een arts.
Het rapport bevat ook kritiek
op de centra waarin aanvragers
van asiel in België terechtko
men. Die centra zijn koud,
vochtig, smerig en overbevolkt
en moeten volgens de commis
sie worden gemoderniseerd.
In een reactie geven de be
trokken Belgische ministers van
binnenlandse zaken, justitie en
volksgezondheid toe dat in
sommige gevangenissen de si-
rome» De algemene staking die gisteren in Italië plaatsvond tegen het
bezuinigingsbeleid van het kabinet-Berlusconi, is volgens de bonden
CGIL, UIL en CSIL volledig geslaagd. In de achttien grootste Italiaanse
steden gingen naar schatting 1,5 miljoen mensen de straat op. Er deden
zich geen ongeregeldheden voor. De staking had betrekking op werkne
mers uit alle takken van industrie, ambtenaren en gepensioneerden
in totaal dertig miljoen personen en was vooral gericht tegen de be
zuinigingen op de pensioenen en de gezondheidszorg. Er was door de
bonden opgeroepen om vier uur het werk neer te leggen, maar in veel
sectoren, vooral de industrie, werd de gehele dag gestaakt. Ook ban
ken, scholen en postkantoren bleven gisteren de hele dag gesloten. De
grootste manifestaties vonden plaats in Milaan (200.000 personen),
Florence (200.000), Rome (150.000) en Napels (150.000). fOTO reuter
moskou ap-gpdwijziging
tuatie slecht is. Ze onderstrepen
dat de rapporteurs geen geval
len van foltering hebben gecon
stateerd. Wat betreft de klach
ten over mishandeling van bui
tenlanders door agenten zal de
minister van binnenlandse za
ken 'er alles aan doen om de
huidige situatie te verbeteren'.
„Maar", stellen ze, „het is niet
uitgesloten dat politiediensten
bij de aanhouding of overbren
ging van een persoon verplicht
worden geweld te gebruiken, of
wel om zichzelf te verdedigen
ofwel om de wet te doen nale-
De directeur van de Russische
Centrale Bank. Gerasjtsjenko,
heeft zijn functie neergelegd
naar aanleiding van de roebel
crisis die Rusland eerder deze
week in rep en roer bracht. Vol
gens parlementsleden heeft Ge
rasjtsjenko zijn ontslag aange
boden tijdens een gesprek met
president Jeltsin.
leltsin stelde Gerasjtsjenko
mede-verantwoordelijk voor de
crash en had het parlement ge
vraagd de bankdirecteur de laan
uit te sturen, nadat hij zelf al
minister van financiën Doebin-
in had ontslagen. Donderdag
had Gerasjtsjenko nog gezegd
niet aan aftreden te denken.
Op 'Zwarte Dinsdag' maakte
de roebel een vrije val van 27
procent ten opzichte van de
dollar. Alleen door zwaar ingrij-
de Centrale Bank en
pei
■egels kon de
worden ge
bracht. Donderdag kwam een
bijna even spectaculair herstel
tot stand, een trend die gisteren
leek te worden voorgezet. Aan
vankelijk zette de bank gisteren
de ondersteuningsaankopen
van roebels voort, maar toen de
roebel bleef stijgen werd het be
leid omgegooid en ging de bank
dollars opkopen.
Verwacht wordt dat de roebel»
maandag opnieuw onder druk
komt te staan, mede omdat nog
geen opvolger voor Gerasjtsjen
ko bekend is. Fjodorov wordt
genoemd als kandidaat, maar
zou ook in de markt zijn voor
een rentree als minister van fi
nanciën. Hij heeft echter duide
lijk gemaakt alleen bereid te zijn
wanneer het kabinet-Tsjemo-
myrdin een echte anti-inflatie
politiek gaat voeren en de over
heidsuitgaven sterk terugdringt.
parus hans gertsen
correspondent
De in opspraak geraakte Franse
industrieminister Gérard Lon-
guet heeft gisteravond zijn ont
slag ingediend. „Ik wil niet de
gene zijn die op de een of ande
re manier bijdraagt aan een ver
zwakking van de regering", zo
zei een duidelijk geëmotioneer
de Longuct na een kort gesprek
met premier Edouard Balladur.
Het ontslag van Longuet
kwam niet onverwacht. In de
Franse pers werd de naam van
de minister al weken in verband
gebracht met twee verschillen
de corruptiezaken.
Longuet zal waarschijnlijk
nog vóór het einde van de
maand in staat van beschuldi
ging worden gesteld voor mal
versaties bij de bouw van zijn
vakantiehuis in St. Tropez. Een
onderzoek naar een andere af
faire, de zwarte kas van vele
miljoenen guldens van Lon-
guets partij, de Parti Républi-
cain, is nog in volle gang.
Als 'aangeschoten wild' was
Longuets positie binnen de
conaovatisw regering al rood-
lijk geworden. De spectaculaire
arrestatie van oud-minister
Alain Carignon, afgelopen
woensdag, verzwakte Longuets
positie nog verder.
Carignon moest in juli aftre
den, omdat hij werd verdacht
van illegale financiële praktijken
rond zijn verkiezingscampagne
voor hel burgemeesterschap
van Grenoble in 1989. De op
schudding die de arrestatie van
de voormalige minister van
communicatie in Frankrijk ver
oorzaakte, vergrootte de druk
op premier Balladur om zich
ook snel van Gërard Ixmguet te
ontdoen.
Bijna akkoord VS en Noord-Korea
De Verenigde Staten en Noord
Korea zullen naar verwachting
dit weekeinde een akkoord be
reiken over de voorwaarden
voor toezicht op het Noordko-
reaanse nucleaire programma,
zo heeft de Zuidkoreaanse vice-
premier Lee Hong-koo gisteren
gezegd.
Volgens een Amerikaanse
functionaris buigen de specia
listen van beide partijen zich
momenteel in Genève over de
tekst van een ontwerp-akkoord.
In die tekst staat dat Noord-Ko
rea weer mag toetreden tot het
internationale nucleaire Non-
proliferatieverdrag waar het
twee jaar geleden uitstapte en
volledige openheid van zaken
zal geven.
In ruil daarvoor zouden de VS
binnen zes maanden volledige
samenwerking bieden. Boven
dien zou Amerika twee moder
ne licht-waterreactoren leveren,
die de oude Sovjet-installaties
moeten vervangen. Deze instal
laties produceren te veel pluto
nium, waarmee kernwapens
kunnen worden gebouwd.
Rabin, Peres en Arafat delen Nobelprijs van 1,8 miljoen
/-den haag gpd-anp
Nobelprijzen voor premier Rabin en
minister van buitenlandse Zaken Pe
res, maar geen uitbundigheid in Is
raël. De prijswinnaars en de rest van
het volk zijn te zeer aangeslagen door
de ontvoering en de dood van sol
daat Nachshon Wachsman om zich
openlijk verheugd te tonen.
Rabin liet weten het te druk te heb
ben met de ontvoeringszaak om per
soonlijk te kunnen reageren. Een van
zijn medewerkers las in plaats daar
van een verklaring voor. Daarin zegt
Rabin de prijs te beschouwen als een
eerbewijs aan het hele Israëlische
volk, en met name aan 'de gezinnen
die in rouw zijn gedompeld, de ge
handicapten en de honderdduizen
den die in Israëls oorlogen hebben
gevochten'.
„Het wërk is nog niet af en de Prijs
is eerder een prijs voor de toekomst
dan een beloning voor de vredesin
spanningen die tot dusver zijn gele
verd. Vrede is niet een zaak van één
man. Veel mensen hebben bijgedra
gen aan het pad dat tot vrede moet
i de eerste plaats de minis-
de regering." Rabin felici-
zijn verklaring mede-win
naars Peres en Arafat.
Ook Peres feliciteerde zijn beide
mede-winnaars. Een voorstel van de
oppositie dat hij samen met Rabin
moet weigeren de prijs te delen met
leiden,
teert
Arafat, wees hij van de hand. „Vrede
sluit je met je vijanden, er is geen al
ternatief', zei Peres.
Net als Rabin verklaarde Yasser
Arafat dat hij de Nobelprijs niet be
schouwt als een persoonlijke eer.
„De Prijs is voor mijn volk, dat zwaar
heeft geleden, voor onze martelaren,
voor onze gevangenen, voor onze-
kinderen, opdat wij blijvend vrede
kunnen hebben."
Minister Van Mierlo van buiten
landse zaken is verheugd over de
toekenning van de Nobelprijs aan
Rabin, Peres en Arafat. „Dit is een er
kenning van de politieke visie en
moed die zij hebben getoond om na
decennia van conflict de politieke
prioriteit te leggen bij het vreedzaam
oplossen van hun geschil."
Volgens Ronnie Naftaniël van het
Centrum voor Informatie en Docu
mentatie over Israël (CIDI) had
Arafat de prijs nooit mogen krijgen:
„De man heeft toch een terroristisch
verleden. Hij is verantwoordelijk voor
de dood van duizend Israëlische jo
den." Naftaniël had liever gezien dat
de prijs was gegaan naar de Israëli
sche onderminister van buitenlandse
zaken Beilin en de minister van
economische zaken van de Palestij-
nen, Abu Alla. „Zij hebben destijds
de eerste contacten gelegd voor het
vredesinitiatief. Bovendien heeft Abu
Alla een veel minder belast verle
den."
ad bloemendaal
Egyptische Nobelprijswinnaar neergestoken
correspondent
Omdat de Nobelprijs voor de vrede
door maximaal drie personen kan
worden ontvangen, is gisteren een
flink aantal mensen met grote ver
diensten voor het vredesproces
buiten de prijzen gevallen. Het No-
belcomité in Oslo besloot dat de Is
raëlische premier Jitschak Rabin,
zijn minister van buitenlandse za
ken Shimon Peres en PLO-voorzit-
ter Jasser Arafat de som van 1,8
miljoen gulden met elkaar mogen
delen.
Aan Palestijnse kant zijn onder
anderen Abu Ala'a en Abu Mazen
buiten de boot gevallen. Zijn zijn
pragmatische medewerkers van
Arafat die in verschillende fasen
van de onderhandelingen nauw
contact hebben onderhouden met
Peres. Zij waren het die de PLO-lei-
der keer op keer moesten overtui
gen van de noodzaak zijn eisen te
matigen. Peres van zijn kant is ac
tief geholpen door twee van zijn
jongere naaste medewerkers, on
derminister van buitenlandse za
ken Yossi Beilin (46) en directeur-
generaal Uri Savir (40).
Dan waren er de Noorse bemid
delaars Terje Roed Larsen, Marian
ne Heiberg en niet te vergeten haar
eerder dit jaar overleden echtge
noot, minister van buitenlandse za
ken Johan Joergen Holst. De socio
loog Larsen stond
aan het hoofd van
het
Naguib Mahfouz, de enige
Nobelprijs voor literatuur in de Arabische we
reld, is gisteren in de Egyptische hoofdstad
Cairo bij een aanslag gewond geraakt. Hoe hij
er aan toe is, is niet duidelijk. Een politic
woordvoerder in het ziekenhuis zei dal zijn
verwondingen niet ernstig zijn. De veilig
heidsdienst in Egypte deelde echter mee dat
Mahfouz er slecht aan toe is.
Volgens ooggetuigen liep een groep man
nen op Mahfouz (82) toe, toen hij thuiskwam.
Zij deden alsof zij hem wilden groeten, maar
naderbij gekomen stak een van hen de schrij
ver met een mes in zijn nek. Mahfouz. die de
Nobelprijs in 1988 won, werd naar een zie
kenhuis gebracht.
De daders zouden in een witte Mercedes
zijn gevlucht. De politie weet niet wat het mo
tief voor de aanslag is, maar moslimfunda
mentalisten hebben in het verleden
len hevige kritiek geuit op enkele boeken
de schrijver.
juiste adres en zo trokken in de
herfst van 1992, kort na de verkie
zingsoverwinning van de Arbei
derspartij, in het diepste geheim
twee Israëlische onderhandelaars
naar Noorwegen.
Dat waren nog niet Beilin en Sa
vir, maar Yair Hirschfeld, hoogle
raar aan de Universiteit van Haifa,
en het voormalige wonderkind Yoel
Singer, een nu 43-jarige jurist die
heeft meegewerkt aan het formule
ren yan elk Israëlisch-Arabisch ak
koord sinds de troepenscheidings
akkoorden met Egypte van 1974.
In mei 1993 bereikte de 'Oslo-
groep' een doorbraak, toen Israël
het voorstel deed een begin te ma
ken in de Gazastrook. Het Israëli
sche leger zou worden teruggetrok
ken en de 800.000 inwoners zouden
zelfbestuur krijgen, als eerste stap
naar een uitgebreidere overeen
komst. Er volgden die zomer nog
elf geheime bijeenkomsten, tot in
augustus handtekeningen werden
gezet onder het ontwerp dat be
kend zou worden als 'Gaza en Jeri
cho Eerst'. De rest is, zoals dat heet,
geschiedenis.
Maar er waren meer mensen die
een belangrijke rol hebben ge
speeld bij het proces dat Rabin, Pe
res en Arafat uiteindelijk de vredes
prijs zou bezorgen. In negatieve zin
waren dat de Iraakse president Sad
dam Hussein en de Israëlische pre
mier Jitschak Shamir. De Golfcrisis
en de daarop volgende oorlog ver
sterkten in de wereld de indruk dat
snelle actie was geboden om van
het Midden-Oosten een veiliger re
gio te maken. Een onbedoelde ver
dienste dus van Saddam Hussein.
Jitschak Shamir verleende het
vredesproces eveneens een onbe
doelde injectie door een nederlaag
te lijden in de Israëlische parlc-
mentsverkiezingen van juli 1992.
Het Israëlische publiek had genoeg
van het economische beleid van de
Likud, maar ook van de al te door
zichtige vertragingstactiek van Sha
inir in de onderhandelingen met de
Palestijnen.
In positieve zin viel in die periode
een Amerikaanse diplomaat op. De
een team
Noorse vakverbond
dat onderzoek ver
richtte in de bezette
gebieden. Hij kreeg
in contacten met
Beilin en Savir de
indruk dat Israël op
zoek was naar een
geheim kanaal voor
contacten met de
PLO. Zijn teamlid
Marianne Heiberg
hoefde niet lang te
zoeken naar het
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, James Baker, verloor
na het einde van de Goolfoorlog
weinig tijd met het ontplooien van
nieuwe initiatieven. Al in maart
1991 hegon hij zijn shuttle-diplo
matie, die uiteindelijk leidde tot de
instemming van alle partijen voor
een internationale vredesconferen
tie in Madrid. Zelfs Shamir, die zich
altijd tegen internationale vredes
conferenties had uitgesproken,
nam er onder een reeks beperken
de voorwaarden aan deel. I lij stond
erop zelf de Israëlische delegatie
aan te voeren, hoewel de Arabische
partijen hun ministers van buiten
landse zaken afvaardigden.
Shamirs houding bracht Baker en
diens baas, president George
Bush, menigmaal tot wan
hoop. De Amerikaans-Israëli
sche relaties bereikten in die
periode een absoluut diepte
punt. Na de conferentie van
Madrid sleepte het proces
zich voort. Shamirs Likud-re -
gering verspilde zeeën van
onderhandelingstijd om te
voorkomen dat de wereld de
indruk zou krijgen dat Israël
direct of indirect met de PI/)
onderhandelde. De Palestij
nen, op Israëlisch verzoek op
genomen in een gezamenlijke
delegatie met Jordanië, lieten
geen gelegenheid voorbijgaan
om aan te tonen dat de PLO
wel degelijk bij het proces was
betrokken.
Of Bush echt op de tafel heeft
gedanst toen de Arbeiderspar-
iij van Jitschak Rabin In «ie
mer van 1992 de verkiezingen
won, zoals zijn medewerkers
suggereerden, mag worden
betwijfeld. Maar het staat vast
dat het aan de macht komen
het gisteren gehuldigde
duo Rabin-Pc
keerpunt betekende
vredesproces.
cht he
het
Israëli's luisteren in Jeruzalem naar de bekendmaking van de Nobelprijs-'
