LL J
UJ
Landbouw
dreigt boot
te missen
Zwarte maandag
voor het AOV
Binnenland
Nieuwe Waalbrug hangt in de kabels
Pronk: Ongelijkheid kan tijdbom worden
Nog een paar jaar en het wordt echt een puinzooi'
WOENSDAG 12 OKTOBER 1994
Vrijspraak in moordzaak slijterij
arnhem De Arnhemse rechtbank heeft gisteren drie verdachten
van de moord op een winkeljuffrouw van een Gall Gallslijterij
in Arnhem vrijgesproken. De drie werden wel voor roofoverval
len, vernielingen, bedreigingen, diefstallen en afpersingen ver
oordeeld tot jarenlange gevangenisstraffen. De leider van de
bende die Arnhem-Zuid geruime tijd heeft geterroriseerd, kreeg
vijf jaar na een eis van acht jaar. Tegen de twee anderen had de
officier negen en tien jaar geëist omdat zij bij de bewuste overval
de vrouw koelbloedig door het hoofd zouden hebben geschoten.
De rechtbank achtte dat echter niet bewezen en veroordeelde
het tweetal tot straffen van vier jaar en dertig maanden, waarvan
tien voorwaardelijk.
Acht jaar voor negen overvallen
den bosch Het gerechtshof in Den Bosch heeft gisteren acht
jaar cel opgelegd aan een 33-jarige man uit Roosendaal die eer
der tot twaalf jaar was veroordeeld wegens negen overvallen op
banken en drie pogingen daartoe. Op 1 december werd de man
aangehouden toen agenten hem in een gestolen auto zagen. Bij
de overvallen toonde hij de lokettisten een koffer en een briefje
Middeninkomens betalen studielening
delft» Voormalige studenten met een middeninkomen moeten
het meeste terugbetalen van hun studieleningen. De regel dat
studenten hun leningen naar draagkracht moeten terugbetalen,
gaat volgens een onderzoek van de Vereniging voor studie en
studentenbelangen Delft (VSSD) niet op voor de veelverdieners.
Zij kunnen hun rentedragende studieleningen namelijk snel te
rugbetalen en zich zo veel rente besparen.
Politie rolt grote XTC-bende op
Maastricht» De politie in Limburg en de Belgische rijkswacht
hebben gisteen een bende opgerold die XTC-pillen en andere
chemische middelen vervaardigde en verhandelde. Volgens de
politie heeft de bende miljoenen guldens winst gemaakt. Elf
mensen zijn gearresteerd: tien inwoners van Maastricht en één
Belg. Vanaf 's ochtends vroeg hebben tientallen politiemensen
op twaalf plaatsen huiszoekingen gedaan. Daarbij hebben zij
apparaten en grondstoffen om pillen te vervaardigen in beslag
genomen. Ook nam de politie luxe personenwagens, juwelen,
kostbare voorwerpen en grote geldbedragen mee.
zaltbommel» De nieuwe brug over de Waal bij Zaltbommel begint gestalte te krijgen. De niei
werkdag goed voor een flinke file, gaan vervangen. De enorme betonnen pylonen zijn klaar er
38 spankabels bevestigd die het wegdek moeten dragen. De dikste van de spankabels heeft
Armoede is niet langer voorbehouden aan
ontwikkelingslanden. Ook in het rijke noor
den groeit de sociale ongelijkheid en de be
strijding van armoede moet net zo belang
rijk zijn als het economisch en financieel
beleid van een land.
Dat zei minister Pronk van ontwikke
lingssamenwerking gisteren in een rede
voor de Verenigde Naties. Hij wilde hiermee
vooral een impuls geven aan de voorberei
ding van de sociale top die volgend voorjaar
wordt gehouden. Die VN-top dreigt over
schaduwd te worden door de gevolgen die
gewapende conflicten en milieuvervuiling
hebben op ontwikkeling. Armoede moet te
rug op de agenda van die top, betoogt
Pronk.
De wereld wordt ook in sociaal opzicht
een stad. „De arme wijken blijven niet lan
ger beperkt tot het Zuiden, noch worden
gegoede woonwijken alleen in het Noorden
gevonden", betoogde Pronk. De sociale
kloof neemt toe en het aantal armen groeit.
Regeringen komen onder grote druk te
staan om hen op te vangen, terwijl tegelij
kertijd steeds minder geld voor sociale ze
kerheid beschikbaar is.
„In veel maatschappijen kan het gebrek
aan sociale samenhang een tijdbom wor
den. Deze kan exploderen door de toene
mende frustratie en afnemende vooruit
zichten onder jonge mensen. Dit kan resul-
Kamerlid hangt na royement vuile was buiten
den haag paul koopman
De fractie van de ouderenpartij
AOV worstelt met een genera
tieconflict. De partijkas vertoont
een immens tekort. Fractiele
den worden tegen elkaar opge
zet. Partijvoorzitter Batenburg
drinkt teveel. Fractielid Hen
driks opereert solistisch en frac
tievoorzitter Nijpels regeert als
een Stalin aan de Hofvijver. Het
is de niet geringe oogst gisteren
van een middagje moddergooi
en in het Algemeen Ouderen-
verbond dat volgde op het roye
ment van AOV-kamerlid Hen
driks.
Een half uur nadat fractie
voorzitter Nijpels in de plenaire
vergaderzaal de verstoting van'
Hendriks uit de zeskoppige
fractie heeft bekendgemaakt,
verschijnt de 66-jarige parle
mentariër in de deuropening
van zijn fractiekamer. Boos
zwaait hij met een brief van het
fractiebestuur. „Ik ben de frac
tie uitgezet. Maar dit is pas het
begin. Onthoud mijn woorden!
zegt hij.
De partij die op 3 mei een
vliegende start maakte, is am
per een jaar na zijn oprichting
in nood. Fractievoorzitter Jet
Nijpels verspreidt 's ochtends
een verklaring waarin staat dat
het partijbestuur en de fractie
het vertrouwen in Hendriks
hebben opgezegd vanwege
diens solistische optreden. Nij
pels in een toelichting: „Hen
driks heeft zich vanaf 4 mei ge
manifesteerd als een eenling.
Hij erkent geen enkele fractiere-
gel of fractieleider en wil alleen
naar eigen inzicht en oordeel
optreden. Dat kan natuurlijk
niet".
Hendriks wenst zich echter
niet in die analyse te_ voegen.
Niet hijzelf, maar de schoonzus
van oud-WD-leider Ed Nijpels
opereert solistisch. „De Haagse
Post heeft haar ooit een tijdbom
genoemd. Het Eindhovens Dag
blad noemde haar een ongeleid
projectiel. Daar zit wel wat in".
Door wanbeheer vertoont de
partijkas een tekort van vele
tienduizenden guldens, voegt
hij daar aan toe. Via een 'com
munistisch fractiereglement'
zou Nijpels alle macht voor
zichzelf hebben opgeëist. Hen
driks: „Ik was er niet bij toen
dat reglement werd opgesteld
en wens me er ook niet aan te
houden".
Veel overeenstemming valt
niet te ontdekken in de lezingen
die Nijpels en Hendriks van het
conflict geven. Volgens Nijpels
heeft zij er alles aan gedaan de
Hendriks doet, omstuwd door verslaggevers, zijn verhaal
zaak te sussen. Hendriks daar
entegen zegt voor een 'bloed
raad' gesleept te zijn. „Het afge
lopen weekeinde werd ik in een
auto door Brabant gevoerd.
Echt, het leek wel een thriller. Ik
dacht: als ze me de bossen in
sturen, moet ik uitkijken dat er
geen gat voor me gegraven is.
Later trof ik de oprichter van de
partij, de heer Batenburg, met
een enorme jeneverkegel. Toen
wist ik: dit is foute boel. Mijn
kop mpet eraf'.
Voorzitter Batenburg van
AOV spreekt tegen dat de partij
kampt met ernstige Financiële
problemen. „Onze kas klopt als
een bus. En met beschuldigin
gen over drankmisbruik brengt
de heer Hendriks vooral zichzelf
schade toe", zegt hij schouder
ophalend. Hij geeft toe dat het
overhaaste besluit van het AOV
mee te doen aan de kamerver
kiezingen debet is aan de pro
blemen. „Maar ik weet niet hoe
het anders had gekund. Pas na
het succes bij de gemeente
raadsverkiezingen in Eindhoven
besloten we mee te doen. We
hadden in maart nog maar twee
weken de tijd om een kandida
tenlijst samen te stellen. De eer
ste vier op de lijst kenden el
kaar. Bij Hendriks konden we
Je
loopt dat
de fractie
alleen op zijn curriculum
afgaan, en dat zag er goed i
weet dat je het r
zo iemand niet
past."
Het royement van Hendriks
heeft ook in de rest van de frac
tie tweespalt veroorzaakt. De
fractieleden Boogaard, Aiking
en Wingerden steunen Nijpels.
Maar het fractielid Verkerk zegt
zich nog te willen beraden over
zijn positie. Wil hij Hendriks
soms achterna? „Daar kan ik
geen rechtstreeks antwoord op
geven. Zoals het nu met ons
gaat, is het al erg genoeg".
Stekelenburg
tegen 24-uurs
economie
heerenveen. anp
FNV-voorzitter Stekelenburg
is tegenstander van een 24-
uurseconomie gedurende ze
ven dagen in de week. „We
moeten elkaar niet conserva
tief en behoudzuchtig noe
men als je niet meegaat met
de overheersende trend in
het publieke debat dat alles
maar geliberaliseerd moet
worden," zei hij gisteren in
een toespraak in Heeren
veen. Hij koppelde zijn uit
spraak aan de discussie over
de verruiming van de winkel
sluitingswet en het omvor
men van de zaterdag tot een
gewone werkdag. De FNV-
voorman is weliswaar voor
stander van ruimere ope
ningstijden van de winkels,
maar alleen in goed overleg
met het personeel. „Niet al
leen de baas bepaalt wan
neer er wordt gewerkt."
Hij gaf verder aan weinig
te zien in afspraken over een
'sociale norm' voor het te
rugdringen van de langduri
ge werkloosheid, zoals het
kabinet zich tot doel stelt.
Stekelenburg wil dat echter
regelen op GAO-niveau en
niet via een centraal akkoord.
Vakcentrales, werkgeversor
ganisaties en kabinet moeten
wel de voorwaarden schep
pen voor het maken van zul
ke afspraken.
Rechters verzuipen in vloed van wetgeving en zaken
den haag harm harkema
De rechterlijke macht, ooit een stati
ge beroepsgroep die zich verre hield
van de vuile politiek, heeft de weg
naar het Binnenhof gevonden. De
rechters dreigen namelijk te bezwij
ken onder de werkdruk en worden
ook nog eens geconfronteerd met een
overschot aan slechte wetten. Nu het
water hen tot de lippen stijgt, valt de
schroom weg om aan de bel te trek
ken.
De irritatie bij rechters over de Haagse
politiek is groot, zegt D66-kamerlid Bo
ris Dittrich. Hij weet waar hij over
praat, want tot mei van dit jaar was hij
zelf rechter in Alkmaar. Ook hij klaagde
steen en been over de besluitvorming
in het circuit waar hij nu deel van uit
maakt. Volgens Dittrich gaat het 'goed
fout' bij de zittende magistratuur. De
oorzaken zijn aanwijsbaar: de afgelo
pen decennia is de criminaliteit toege
nomen en verhard. Wetswijzigingen en
super-verfijnde nieuwe wetten worden
bij bakken tegelijk over het land uitge
stort. Het aantal advocaten is flink toe
genomen, de kwaliteit van de advoca
tuur eveneens. Burgers en bedrijven
stappen makkelijker naar de rechter.
Tegelijkertijd heeft de rechterlijke
macht onvoldoende middelen gekre
gen om met die ontwikkelingen gelijke
tred te kunnen houden.
Aanwijzingen dat het misgaat, zijn er
inmiddels legio. De bestuursrechters,
die allerlei conflicten tussen overheid
en burger variërend van WAO tot
bouwvergunning behandelen, hebben
een brandbrief gestuurd aan de minis
ter van justitie. Wachttijden zijn opge.-
lopen tot een halfjaar. Het personeels
gebrek is nijpend. Kantonrechters en
strafrechters kampen met dezelfde
problemen. En de vreemdelingenrech
ters worden horendol van de nieuwe,
ingewikkelde vreemdelingenwet, die
juist bedoeld was om de procedures te
versimpelen en te versnellen.
Minister Sorgdrager, die van het kabi
net te weinig geld heeft gekregen om
alle noden bij Justitie te lenigen, heeft
al een paar keer laten weten dat de
mogelijkheden om meer rechters aan
te stellen volgend jaar 'zeer beperkt'
zijn.
Dittrich: „Er moet beslist geld vrijge
maakt worden voor uitbreiding van het
aantal rechters en ondersteunend per
soneel. De nood is echt heel hoog. Als
er geen uitbreiding komt, stagneert de
boel. Dan is het binnen een paar jaar
een puinzooi. Dat is funest voor de sa
menleving, want als de overheid haar
zaakjes niet kan regelen, neemt de bur
ger het recht in eigen hand".
Dittrich hoopt bij de parlementaire be
handeling van de justitiebegroting iets
te kunnen doen voor de rechterlijke
macht. Maar hij geeft toe: „Waar haal
ik het geld vandaan? De hele justitie
keten staat onder druk. Overal hebben
ze het geld hartstikke hard nodig".
Maar toch, de rechterlijke macht mag
niet het kind van de rekening worden:
„De Limburgse burgemeester die
wordt verdacht van fraude, ontving in
juli de dagvaarding maar kan pas mei
volgend jaar voorkomen wegens ge
brek aan rechters. En het aantal getui
genverhoren dat wegens tijdgebrek
door de rechter wordt
de rechter-commissaris, loopt zo op
dat de rechter-commissarissen in
Utrecht en Arnhem met wachtlijsten
van een half jaar kampen. Straks ko
men er duizenden agenten bij. Maar
dat betekent ook: meer processen-ver-
baal, meer rechtszaken".
Volgens Dittrich heeft de Haagse wet
gevingsmachine onvoldoende oog voor
de problemen waar de rechters mee
kampen. „Neem alleen al het aantal
wetswijzigingen en nieuwe wetten
waar je als rechter mee te maken krijgt.
Iedereen klaagt erover. Als je als rech
ter of advocaat een dagje niet in
Staatscourant kijkt, loop je achter.
Rechters en advocatuur blijven op zo'n
manier bezig met het volgen van cur
sussen. En ze zijn al zo overbelast. Op
een gegeven ogenblik zie je door de
bomen het bos niet meer, ook rechters
niet".
Ook met de kwaliteit van de wetten is
het vaak bar gesteld. Onduidelijke for
muleringen en een tergende gedetail
leerdheid zorgen voor menige grijze
rechtershaar en nodeloos veel extra
werk. Dittrich: „Een voorbeeld. Begin
Aanpassing aan de markt zwakste punt
Nederlandse agrarische produkten hebben een slecht
imago in Europa. Bovendien kan de Nederlandse agro-
sector zich niet aanpassen aan de veranderde omstan
digheden. Korte-termijndenken overheerst binnen de co
öperaties, terwijl het buitenland de Nederlandse agrariër
aan alle kanten voorbijloopt. Vooral in de belangrijke
sectoren als groente, zuivel en vlees loopt Nederland een
steeds grotere achterstand op. Voor varkensvlees is het
inmiddels 'één minuut voor twaalf.
den haag gpd
we tuibrug moet de huidige smalle brug, vrijwel elke
momenteel worden aan elk van deze steunzuilen de
en trekkracht van een miljoen kilo. foto anp
teren in geweld", waarschuwde de
Hij pleitte ervoor dat regeringen expliciet
sociale beleidsdoelen stellen, zoals het te
rugdringen van langdurige werkloosheid of
de kindersterfte. Ook moeten zij hoge prio
riteit geven aan sociale sectoren als onder
wijs en gezondheidszorg.
Voorkomen moet worden dat Noord en
Zuid om banen gaan vechten. „Rijke landen
moeten de verlokkingen van het protectio
nisme weerstaan, arme landen moeten pa
rallel aan economische ook sociale ontwik
keling propageren." Er zou bovendien een
internationaal politiek forum moeten ko
men waar de wereldomvattende aspecten
van sociale zekerheid aan de orde gesteld
worden, meent Pronk.
In opdracht van het ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij (LN\Ó heeft het Brit
se onderzoeksbureau A.T. Kear
ney de positie van zeven Neder
landse landbouwsectoren ver
geleken met die van de belang
rijkste buitenlandse concurren
ten. Alleen bij de sierteelt en de
zaadsector, beide relatief kleine
sectoren, is de concurrentiepo
sitie goed.
„De conclusies zijn niet ver
rassend, maar nu zijn ze duide
lijk onderbouwd", vatte direc
teur handel en industrie De
Jong van het ministerie van
landbouw het belang van het
rapport samen. Minister Van
Aartsen sprak in een eerste re
actie van 'nog somberder con
clusies dan we verwacht had
den'. De minister wil snel over
leg met het groene front over
actie om uit de malaise te ko-
De opvallendste conclusie uit
de studie is dat de Nederlandse
agro-industrie zich moeilijk kan
aanpassen aan veranderingen
in de markt. Dit wordt steeds
belangrijker, omdat de afne
mers van de produkten - de
grote supermarktketens -
eisender worden. Zij neme
voorbeeld geen genoegen
met één soort tomaat, maar
len diverse variëteiten op i
menten dat ze die kunnen
kilo varkensvlees uit Nederland
minder dan een kilo hondevoer.
Dat geeft het imago aan dat het
Nederlandse varkensvlees in het
buitenland heeft: een bulkpro-
dukt zonder toegevoegde waar-
De onderzoekers constater
dat
ende
i bij-
kopen.
Bij de zuivel blijkt dat uit het
feit dat de sector sterk is in melk
en halfharde kaas, maar zwak in
speciale kazen en toetjes. Juist
bij die laatste produkten is nog
sprake van groei en een goede
winstmarge. De Nederlandse
groenteteler is in de laatste tien
jaar afgezakt van een kwaliteits
leverancier tot een bulkleveran-
cier. Lekkere tomaten worden
uit Spanje gehaald en niet meer
uit Nederland.
Bij varkensvlees is het hele
maal huilen met de pet op. In
Duitse supermarkten kost een
factor het landbouw-bedrijfslc-
ven zelf is. De coöperaties zijn
te veel gericht op het uitbetalen
van de hoogste prijs aan de lé
den. Daardoor is er niet vol
doende geld beschikbaar voor
investeringen in de toekomst.
Op die manier wordt de achter
stand steeds groter.
I let onderzoek geeft drie mo
gelijke oplossingen aan voor de
malaise. De agro-sector kan
hulkproducent worden van een
beperkt aantal produkten met
een lage kwaliteit. De tweede is
om buikproducent worden met
een beperkt aantal produkten
van hoge kwaliteit, een voort
zetting van het huidige beleid.
Voor de agro-sector betekent
dat een verbetering van de kwa
liteit en beter inspelen op de
markt. Ten derde is er de moge
lijkheid een grote verscheiden
heid van kwalitatief goede pro
dukten aan te bieden. I let
slechte imago van vrijwel alle
Nederlandse produkten in het
buitenland maakt deze weg
echter moeilijken langdurig.
Welke optie de beste is geven
de onderzoekers niet aan. „De
oplossingen moeten komen uit
het overleg tussen het ministe
rie en het landbouwbedrijfsle
ven", aldus De Jong.
Voorzitter Doornbos van de
nieuwe boerenfederatie zegt het
rapport zeer serieus te nemen,
al vindt hij enige relativeringen
op hun plaats. „Er is met name
gekeken naar de kopers in de
markt. Die zijn ook niet altijd
even objectief. Kopers vinden
per definitie dat het aanbod on
voldoende gevarieerd is en dat
de prijzen te hoog zijn." Doorn
bos vindt verder de kritiek op de
zuivel te fors.
I EERDER MET PENSIOEN? I
NU WAT AAN DOEN!
I Hoe jonger je start met de opbouw van je pensioen, hoe
opbouw van je pei
>p met werken". In liet boekje
igclijkhedcn zijn en welke maal
PensioenTimer staat v
I regelen je daar zelf voor kunt nemen, Vraag het boekje aa
via onderstaande coupon of bij je verzekeringsadviseur. In In
dit jaar is de oude krankzinnigenwet
vervangen door een nieuwe. Ik heb
daar als rechter cursussen over gege
ven. Maar die wet is zo ondoorzichtig
en zit zo ingewikkeld in elkaar, dat was
bijna geen doen. Er is over geklaagd bij
de minister. Jazeker. Maar het ant
woord was dat er over drie jaar geëva
lueerd wordt en dat er dan verder
wordt gekeken."
„Een belangrijk probleem is dat de
wetgever iedereen tevreden wil stellen.
Druk vanuit belangengroeperingen op
kamerleden leidt er al te vaak toe dat er
bij de kamerbehandeling van wetten
tot ondoordachte wijzigingen en aan
vullingen wordt besloten. Voordat je
het weet is een wet zo fijnmazig en
hangt ze zo uit het lood, dat er nauwe
lijks meer toepassing aan is te geven.
Tijdens een bezinningsweekeinde van
kamerleden en rechters, kwamen we
tot de conclusie dat er na de kamerbe
handeling niet meer meteen gestemd
moet worden. Eerst zou een aantal
deskundigen nog moeten toetsen of de
nieuwe wet wel uitvoerbaar is. Ik ga
daar werk van maken".
Postcode/Plaats:
^mcr 89, 2500 VC_ Den Haa# Bellen kan ook 070-361 47 31 toestel 880^J
