Au-pairs gebruikt als kindermeisje en onbetaalde schoonmaakster Philips en Sony vechten om opvolger cassettebandje Feiten &Meningen Leiding publieke omroepen een regentenzootje %P' Hi) wif Mt# W! Gevonden bankbiljet WOENSDAG 12 OKTOBER 1994 Het afgelopen weekeinde stond in het leken van het afscheid. Ruud Lubbers werd bijge zet in de galerij van grote Nederlandse staatslieden zoals Drees en Zijlstra, doordat premier Kok hem de hoogste Nederlandse onderscheiding omhing, Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Het ge beurde in de Hollands deftige ambiance van het Catshuis, op zijn Kokkiaans, met veel ge-je en ge-jij. De premier zal het wel nooit leren, ziek word je van die vreselijke gewoonheid. Jan de Koning had de avond daarvoor al het tijdelijke met het eeuwige geruild. Met zijn verscheiden is de architect van het no- nonsensbeleid dat Nederland twaalf jaar heeft geteisterd heengegaan. Een politicus die het haalbare als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan tot het summum van politiek bezig zijn heeft verheven. Met paars zijn we er alleen niet beter van geworden. Paars is een voort zetting van dezelfde fantasieloze en ambi- tieloze politiek als daarvoor, kabinet-Lub- bers IV, niet meer en niet minder. Veronica heeft het bestel van de publieke omroep verlaten en gaat commercieel. Het doet dat tezamen met Endemol, de produk- ticmaatschappij van al die ongein die Ne derlandse televisie heet. Bijna waren daar RTL 4 en 5 nog bij ingekropen, maar dat was de heren commercanten nog een brug te ver. Ze vreesden dan de hele politiek over zich heen te krijgen. Maar wat niet is zal zeker komen. RTL 4 en 5 zullen de heren straks als een rijpe vrucht in de schoot vallen en dan is daar weer zo'n typisch Nederlands mono polistisch produkt. Je zou nu verwach ten dat politiek Den I Jaag fluks besluit .w». het publieke bestel PIM FORTUYN maar op te heffen medewerker en onze afgedwon- gen kijk- en luister gelden zou besteden aan een werkelijk na tionale zender, die een TV- en radiostation voor zijn rekening neemt en ervoor zorgt dat onafhankelijke berichtgeving blijft be staan en dat het Nederlandse cultuurgoed wordt doorgegeven. Een soort BBC dus op zijn Nederlands. Niets van dit al. De verantwoordelijke paarse staatssecretaris, de D66'er Nuis, weet niet veel meer in te brengen dan dat hij Veronica en Endemol een behouden vaart wenst en voor het overige zal hij de overeenkomst tussen commerciëlen en de achterblijvers in het publieke bestel toetsen aan zijn volstrekt ondoorzichtige Haagse re- gelgcvinfi. De termen politiek bestel en publieke omroep zijn inmiddels een gotspe. Er is van alles over het bestel en derzelve omroepen op te merken, behalve dat zij publiek zijn. Het is een regentenzootje van het zuiverste water dat van ons geld en de reclamegelden mooi weer speelt zonder ons ooit te raad plegen, laat staan ons enige zeggenschap te gunnen. Onder de bezielende leiding van NOS- voorzitter André van der Louw heeft het stelletje zijn hachje weer eens veilig kunnen stellen. In een volstrekt verwerpelijke over eenkomst worden de publikatie van de pro grammagegevens en de publieke omroepen veilig gesteld. Zij sluiten alle anderen van de publikatie van deze gegevens uit, zodat het Nederlandse volk nog een tijdje door hen in gijzeling kan worden gehouden. Wilt u immers weten wat de treurbuis te bieden heeft, dan bent u afhankelijk van deze afgeschermde en monopolistische omroepgidsjes en bent u in één moeite door lid van hun clubje, waardoor ze uw verplichte kijk- en luistergelden aan hun dikke budget kunnen toevoegen. Dat moest natuurlijk wel even worden veiliggesteld en dan gaat geen zee onze publieke omroepen te hoog. Zelfs het loochenen van bestaans reden en principes is dan niet te veel ge vraagd en men maakt gemene zaak met de commerciëlen. Daarnaast blijken die publieke omroepen niet eens in staat om zonder Endemol pro gramma's te kunnen maken, dus moest ook de relatie met deze programmamonopolist worden veiliggesteld. Een reden temeer om het op een akkoordje te gooien. Deze hele kleffe zooi speelt zich voor on ze ogen af en wordt uitvoerig weergegeven door het NOS-journaal. De even naïeve als weinig ingevoerde Nuis moet dit belangen- geweld in goede banen leiden. Daar komt dus niets van terecht. Het bestel glijdt steeds verder af en heeft inhoudelijk steeds minder te melden. Het onderscheidt zich in vrijwel niets meer van de commerciëlen. Een proces dat met de nieuw door Van der Ixriw gestichte vrede niet zal stoppen, maar, integendeel, verder zal doorzetten. Jammer dat de Europese Commissie haar anti-kartel- en mededingingsregels niet mag loepassen op de omroepen. Er zou geen spaan van heel blijven en we zouden binnen de kortste keren zijn verlost van de ze wanstaltige vertoning. Nu zal de Neder landse politiek het zelf moeten doen en dan weten we het ondertussen wel. Zelfs de WD laat het afweten. Jammer, maar het geeft treffend de toestand vim het openbaar bestuur en de positie van de politiek daarin weer. Er komen vanzelf andere tijden, naar ik hoop betere! DCC en MiniDisc moeten het vóór 1997 gaan maken Philips en Sony zijn in een hard gevecht verwikkeld om een op lange termijn vermoedelijk ui terst lucratieve markt; de opvol ger van het cassettebandje zoals we dat nu kennen. Daarvan zijn er vorig jaar wereldwijd zo'n zes miljard stuks verkocht. Met de opvolgers, de digitale compact cassette (DCC) van Philips en de MiniDisc (MD) van Sony wil het echter niet vlotten. Beide systemen werden krap twee jaar geleden met veel poeha gepresenteerd. Rond de ze tijd zouden al miljoenen stuks verkocht zijn. Maar van de kant van de klant klinkt voorals nog vooral stilte. Van een stormloop is geen sprake. Zowel Philips als Sony zegt nu dat het eigen produkt op zijn laatst in 1997 moet doorbreken naar een breed publiek. Philips en Sony lanceerden hun nieuwe apparaten op een mo ment dat wereldwijd de verko pen van gewone geluidsdragers terugliepen en de prijzen steeds verder omlaag i consument nog te verleiden tot een nieuwe aanschaf. Van de voorspelde miljoenen verkopen kwam niets terecht. Onder zoeksbureaus geven tot op de dag van vandaag geen verkoop cijfers van DCC en MD, omdat de aantallen veel te klein zijn. Het gaat om een keiharde con currentiestrijd. Philips gokt op een nieuw, digitaal cassette bandje met bijbehorend appa raat, de DCC. De grote voorde len van dit systeem zijn volgens Philips een geluid van CD-kwa- liteit en het feit dat de oude, analoge bandjes niet wegge gooid hoeven te worden. Ze kunnen op de DCC-speler be luisterd worden. PRIJSVERLAGING Om die argumenten kracht bij te zetten, voerde Philips deze zomer in een aantal Europese landen, waaronder Nederland, een flinke prijsverlaging door. Dit was mogelijk door nieuwe, goedkopere produktie-technie- ken. Een gewone draagbare DCC-speler kost nu 499 gulden, eentje die ook op kan nemen 699 gulden. Het nieuwste DDC- deck voor in de huiskamer kost 899 gulden. Die prijzen liggen nog ruim bo ven een 'gewoon' cassette-deck, dat door de prijzenslag in de au dio-sector bovendien steeds goedkoper wordt. Hetzelfde geldt voor de bandjes. Een voor- bespeeld DCC-bandje kost plus minus 42 gulden, vergelijkbaar met een nieuwe CD. Voor een leeg DCC-bandje moet vijftien (voor 45 minuten) tot twintig (90 minuten) gulden betaald worden. Sony heeft zijn geld gezet op de MiniDisc, een apparaat met een klein CD-achtig schijfje. Een groot voordeel is dat je met MD af kan spelen en op kunt ne men. Ook kunnen de nummers direct opgezocht worden en naar hartelust gewisseld. Bo vendien ziet het apparaatje er, zoals bij Sony te doen gebruike lijk, zeer aantrekkelijk uit. Zelfs Philips geeft dat toe. Maar MD is niet goedkoop. De draagbare MD, die kan opne men en afspelen, kost 1399 gul den. Een MD-apparaat voor de huiskamer moet 1699 tot 1999 gulden opbrengen, een HiFi- systeem met MD kost de ware liefhebber 3000 gulden. Een voorbespeelde MiniDisc kost ook hetzelfde als een nieu we CD: ruim 40 gulden. Een le ge MD kost tussen de 22 (voor 60 minuten) en 30 gulden (74 minuten). Een forse prijsverla ging zou ook de MD-verkopen een impuls kunnen geven, maar algemeen directeur G. ten Vel den van Sony Nederland zegt dat daar geen concrete plannen voor zijn. Beide fabrikanten kunnen uit stekend uitleggen waarom het produkt van de ander het niet gaat halen. Volgens Sony gokt Philips op het verkeerde paard omdat MD de keuze is van een nieuwe generatie. Die wil'de disc, het cassettebandje is pas sé. Men wil nummers snel op kunnen zoeken en zelf kunnen wisselen, zoals men in het snel le digitale compact disc-tijdperk gewend is. Het cassettebandje zal dezelfde weg gaan als de klassieke LP, die na de invoering van de compact disc een margi naal bestaan leidt. Zegt Sony. DOODLOPEND Philips meent op zijn beurt dat MD een doodlopende weg is. Als alle blitse jongeren hun 'sexy' draagbare MD'tje een maal gekocht hebben, is de koek op. MiniDisc zou weinig doorgroei-mogelijkheden heb ben, omdat het niet echt veel meer biedt dan CD, waarvoor een heleboel mensen al een speler thuis hebben. Zo zou het MD-deck voor in de huiskamer niet of nauwelijks verkopen. De Eindhovenaren menen dat Sony een grote fout maakt door het ontkennen van de huidige grote cassette-markt. De Japan ners miskennen tevens het feit dat driekwart van de cassette bandjes buitenshuis - op straat of in de auto - wordt beluisterd. DCC is de automatische, sterk verbeterde opvolger van het cassettebandje. Zegt Philips. In de lange strijd heeft Sony's MiniDisc in elk geval één klant gewonnen op Philips' DCC. Muzikant Jan Rot verklaarde in zijn column in Nieuwe Revu gek te zijn op Philips en zijn pro- dukten, maar het DCC-apparaat de deur uit te doen ten faveure van de MiniDisc. De voornaam ste klacht van Rot was dat DCC met al zijn moderne techniek even hinderlijk traag terug en vooruit spoelt als een gewoon cassettedeck. Philips geeft niet op. Het bedrijf heeft contact opgenomen met de muzikant/columnist en hem een DCC-apparaat met de nieu we turbo-spoelsnelheid in het vooruitzicht gesteld. Discussie in VS over au-pairs na dood van baby 'USA! USA! USA! Verblijf een jaar in de Verenigde Staten met volle steun van de Amerikaanse regering'. Zulke tek sten, en soortgelijke andere, verschij nen geregeld in kranten en tijdschriften in West-Europa. Zij zijn afkomstig van Amerikaanse organisaties, die op zoek zijn naar au-pairs, meisjes (en héél soms jongens) die wel een jaartje in de States willen wonen en werken. Een 19-jarige Amsterdamse was dit voorjaar ook op zo'n oproep ingegaan. In juli kwam zij in Amerika aan, en werd opgenomen in het gezin van Stephen en Sharon Devonshi re in het dorpje Ashbum, even buiten Was hington. Haar taak werd om gedurende de dag, als Stephen en Sharon aan het werk waren, te zorgen voor hun net zes weken oude zoontje Brenton. Leuk, nietwaar? Maar twee weken later al was haar Ameri kaanse avontuur geëindigd in een drama. Op 6 augustus overleed de kleine Brenton in een ziekenhuis in het nabije Fairfax. Vol gens de dokters was de baby wild door el kaar geschud en overleden aan wat het 'ge- schudde-baby-syndroom' heet. Hetdoorel- kaar schudden van zo'n klein kind kan tot hersenbeschadigingen leiden en, zoals in dit geval, tot de dood. De jonge Nederlandse au-pair werd enkele dagen later gearresteerd en aangeklaagd wegens 'dood door schuld'. Ze ontkent Brenton Devonshire te hebben mishandeld. Zij zegt wel dat de baby de hele dag hevig had gehuild, en dat zij het later bewusteloos in zijn bedje had gevonden. Maar de artsen van het ziekenhuis hebben als doodsoor zaak officieel het 'geschudde-baby-syn- droom' opgegeven. Vandaag verschijnt de Nederlandse voor de rechter in het stadje Leesburg in Virginia. Als de jury haar verweer niet gelooft, kan zij tot maximaal tien jaar gevangenisstraf wor den veroordeeld. De au-pair zit overigens niet in de gevangenis, maar verblijft na op een borg van 10.000 dollar te zijn vrijge laten op een geheim gehouden plaats bij een gastgezin in Virginia. Het voorval met Brentort Devonshire heeft in Amerika ruim de aandacht gekregen. In de media is veel geschreven over het syndroom, dat alleen al in de omgeving van Washington jaarlijks enkele tientallen malen voorkomt en vaak dodelijk afloopt. Meestal komt zo'n zaak voor de rechter, omdat het veelal gaat om ou ders of verzorgers die bij een huilende baby hun zelfbeheer sing verliezen. Maar deze zaak heeft vooral de aandacht gevestigd op het ver schijnsel van de au-pair. In het Amerikaanse Congres zijn na de gebeurtenis van augustus zelfs stemmen opgegaan om wette lijke regels te stellen aan au- pairs en aan de organisaties die hen bij duizenden naar de VS halen. Hoewel de au-pairs for meel onder toezicht staan van de overheid, is er namelijk niets geregeld. Jaarlijks komen er achtduizend uit West- Europa naar Amerika, waarvan alleen al 1.200 in Washington en omgeving. Geen wonder, in de hoofdstad met zijn vele amb tenaren en diplomaten en naar verhouding het grootste aantal gezinnen waarvan beide ouders werken, is een grote behoefte aan kindermeisjes. Nergens vind je zoveel nan ny's, kindermeisjes, als in de welgestelde buitenwijken van Washington. Maar dat is nu juist het probleem: au-pairs zijn geen kindermeisjes. De Amerikaanse au-pair-organisatie was ooit bedoeld als een programma voor culturele uitwisseling, zegt James Duffey van het United States In formation Agency, dat het toezicht uitoe fent. Een tijdje in een echt Amerikaans ge zin wonen en in ruil voor kost en inwoning en zakgeld wat lichte huishoudelijke kar weitjes doen. „Maar het heeft zich ontwikkeld tot full-ti me kinderoppas spelen, en dat is niet wat de bedoeling is. We hebben er noch het ge zag noch het personeel voor om ons daarin te begeven", zegt Duffey. De meeste au- pairs hebben nu een volledige dagtaak als kinderoppas. „Er zijn veel strengere nor men nodig om zowel de au-pairs als de kin deren op wie zij moeten passen te bescher men", aldus de USIA-man. Maar veel Amerikaanse werkende ouders hebben graag au-pairs, ook al hebben die geen ervaring met kleine kinderen. Zij zijn goed koper dan de echte nanny's, die al gauw 450 dollar in de maand kosten. Au-pairs krijgen honderd dollar zakgeld in de week, maar er hoeven voor hen geen sociale premies te worden betaald, èn zij zijn in tegenstel ling tot beroepskindermeisjes 24 uur per dag in huis. Veel kindermeisjes zijn boven dien illegale buitenlanders, vooral uit Azië en Latijns-Ame- rika. Dat kan de werkgevers in problemen brengen. Dat bleek schrijnend, toen president Bill Clinton vorig jaar enkele kandi daat-ministers moest laten val len nadat bleek dat zij illegale nanny's hadden, waarvoor geen premies waren betaald. Met Europese au-pairs is dat risico vrijwel afwezig. Maar de au-pair-kindermeisjes brengen andere problemen mee. Zij zijn vaak erg jong, mi nimaal 18 en maximaal 25 jaar, en hebben geen enkele erva ring met baby's of peuters. Be roepskindermeisjes zijn vaak zelf moeders. Op het aanmel dingsformulier schrijven dat je zo gek bent op kleine kinderen en zo nu en dan babysit, maakt een au-pair nog niet geschikt om dag in dag uit voor een ba by te zorgen. De USIA heeft geen eisen voor de opleiding of ervaring van au-pairs in de VS. Gewoon omdat dat nooit de bedoeling was. In het programma staat zelfs dat een au-pair verplicht minstens één culturele cursus moet volgen, maar daar komt vaak niets van terecht. De acht organisaties die namens de overheid de au-pairs naar de VS halen, mogen zelf regels en normen stellen waaraan die moeten voldoen. Enkele van die organisaties, waaronder die welke de jonge Amsterdamse naar Amerika haalde, verzorgen inderdaad zelf een oplei ding voor au-pairs. Zij krijgen voorlichting over kinderverzorging en over kinderziek tes. De organisatie AuPair America laat die cursus verzorgen door het Rode Kruis. Maar de vragenlijsten die de au-pairs moeten in vullen, geven vaak geen inzicht in hun ech te ervaring. The Washington Post legde beslag op het aanmeldingsformulier van de Nederlandse en constateerde dat er geen enkele waag in stond over ervaring met pasgeboren baby's. De krant citeerde een advocate uit Herndon in Noord-Virginia die een au-pair met erva ring woeg 'en een 18-jarig meisje kreeg dat nog nooit in haar leven alleen was geweest met een klein kind'. Een andere krant, de Plain Dealer uit Cleve land in Ohio, deed onlangs een groot on derzoek naar au-pairs in de VS. De krant stuitte op vele honderden gevallen van pro blemen met au-pairs die nooit waren ge rapporteerd aan de bevoegde autoriteiten, zoals het USIA. Die dienst woeg op grond van dat onderzoek bij alle au-pair-organisa ties de papieren over de afgelopen jaren op. Incidenten met dodelijke afloop komen ge lukkig zelden voor. Het laatste dodelijke in cident deed zich, pijnlijk genoeg, ook voor met een Nederlandse au-pair, die in 1988 in Bethesda bij Washington een tweejarig kind op het garagepad doodreed, toen zij achter het stuur ging zitten van een auto zonder ooit gereden te hebben. Maar, zo haasten au-pair-organisaties zich te vertellen, de klachten komen lang niet altijd alleen van Op hun beurt klagen de au-pairs erover dat zij door hun gastgezinnen vaak niet als gast maar als gewoon personeel worden gezien. De Plain Dealer citeerde au-pairs die klaag den dat zij vijftig uur per week moesten werken, ook nog als schoonmaakster moes ten optreden, te maken kregen met slecht- gemanierde kinderen en zich soms ook de handtastelijkheden van de heer des huizes moesten laten welgevallen. Want, zoals Gini Hartzmark die enkele jaren als adviseuse voor au-pairs in Cleveland op trad, zegt: „Voor elk meisje dat met proble men naar hier kwam, waren er zeker twee gastgezinnen waarmee veel meer mis was". De au-pair-organisaties klagen zelf dat zij ook nauwelijks de tijd hebben om zich in die problemen te verdiepen. „Dit is een harde business geworden", gaf een van hen onlangs volmondig toe. WASHINGTON HANS OE BRUUN CORRESPONDENT TOMJANSSEN Als Brussels correspon dent ga je een paar keer per jaar naar Luxem burg, als dat land zijn in de Europese verdragen vastgelegde portie ver gaderingen van de mi- de Europese Unie krijgt. Steevast is dat in het voorjaar en najaar, wanneer de mist dicht in de Ardennen hangt en autorijden enige doodsverach ting vereist. Vooral om die reden behoren de uit stapjes naar Luxemburg niet tot de on verdeelde genoegens. Daarbij verschaft het avondleven in de stad ook nog eens weinig weugde. Sommige collega's we ten zelfs na vijf jaar Luxemburg niet méér restaurantvertier op te sommen dan 'oh ja, er zit ergens een Mexicaan en ook nog een Portugees'. Op sommige terreinen blinkt het Groot hertogdom echter uit en één daarvan is het 'gevonden voorwerp'. In menig land is het 'gevonden voorwerp' niet meer wat het was. 'Ga-je-weg-of-ik-neem-je- weg' is de regel. Luxemburg is er de grote uitzondering op. Een vriend mocht het dit voorjaar nog beleven. Op weg naar zijn wintersportbestem ming had hij in een Luxemburgs weg« restaurant zijn koffertje met paspoort, contant geld. credit-cards, en dergelijke laten staan. Hij constateerde zijn verlies pas diep in Frankrijk. Van omkeren kon geen sprake meer zijn. Een telefoontje de volgende dag deed wonderen. De tas was door een serveerster van het res taurant opgemerkt en aan de plaatselij ke politie overhandigd. Op de terugreis kon onze vriend al zijn bezittingen, in clusief het geld, weer in ontvangst ne- Je denkt dat dit een mirakel moet zijn, niet voor herhaling vatbaar, een toe valstreffer, een eenmalige voorstelling.' Zo niet in Luxemburg. Daar is het 'ge vonden voorwerp' nog heilig en maan delijks wordt daarvan het bewijs gele verd als de Luxemburgse kranten trouwhartig lange lijsten van objets trouvés publiceren. Een willekeurige greep: een fiets van het merk Nicolett, afgegeven bij de gendar merie van Grevenmachter; een maai- machine van het merk Iseki'ohv, gevon den in Limpach, terug te krijgen bij de politie van Bascharage; een herenarm band van het merk Certina, in Mondorf op te vragen: een damesspeld met pa rels, ingeleverd op het bureau in Ber- trange. Bij deze voorwerpen kan men zich nog voorstellen dat de eerlijke verliezer ze met enige overtuiging kan omschrijven om vervolgens zijn/haar verloren vbor- werp weer op te eisen. Vreemder wordt het echter, wanneer de lijsten ook bankbiljetten in allerlei muntsoorten bevatten. Maar het staat er echt:billet d argent, gevonden te Cents', één enkel biljet, zonder verdere uitleg. Of: 'billets dar gent Flux (14x)'. Meerdere dus, om pre cies te zijn veertien biljetten Luxem burgse franken van onbekend bedrag, gevonden in Belle Etoile. Om de lijst compleet te maken, aangetroffen werd er ook nog op de luchthaven van Luxemburg een 'bruine portefeuille met telefoonkaart en Frans en Luxemburgs geld' en een 'enveloppe met een bedrag in Britse ponden'. Is het aangeven van deze vondsten bur gerzin tot in het absurde doorgedreven, of kent de Luxemburger beter dan an dere Europeanen de waarde van geld, dan wel van eigendom? Of zou er een soort strandjuttersrecht bestaan, waar bij de gevonden voorwerpen na verloop van enige tijd door de vinder mogen worden opgeëist? Veel geld in Luxem burg is niet helemaal legaal en dan is al gauw de hoop gewettigd dat niet ieder een de verloren billets dargent zal opei sen. Sinds de eerste oktober kunnen we dankzij de Europese Unie het onder zoek naar dit mysterie verder voortzet- ALY KNOL CORRESPONDENT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 2