De revanche van Beatcream
Musea werken aan veiligheid
Cultuur Kunst
Bauer realiseert prettige lyrische effecten
Vulcanus onder drukpers
DINSDAG 11 OKTOBER 1994
chef annemiek ruygrok, 071 -356471, plv -chef
Exposities in Leiden en de regio
leiden In hel Diaconessenhuis in Leiden zijn tot en met 16 no
vember aquarellen te zien met bloemen, tuinen en oude voor
werpen, van Mariëtte Oostveen. De expositie is dagelijks te be
kijken van 8.00 tot 20.00 uur. Jeanne v.d. Eist exposeert tot en
met 25 november haar schilderijen en collages in De Eendekooi
aan het Kooikerpad in Zoeterwoude. De Eendekooi is dagelijks
geopend van 9.00 tot 21.00 uur, op zondag van 9.30 tot 15.00
Dichtersfestival in Volkshuis
leiden In het Leidse Volkshuis wordt vrijdag 18 november voor
de vierde keer het dichtersfestival gehouden. Behalve het voor
dragen van gedichten wordt een verhalenwedstrijd gehouden
die bedoeld is voor Leidenaars die kleurrijke verhalen weten te
vertellen over het Leidse Volkshuis. Tot 1 november kunnen in
zendingen voor deze wedstrijd gestuurd worden naar het Leidse
Volkshuis, Apothekersdijk33a, 2312 DD in Leiden. Het festival
begint om 20.00 uur.
Mondriaan lezing in Woubrugge
woubrugge De Stichting Cultura Jacobswoude houdt in het ka
der van het Mondriaanjaar een lezing over deze schilder. Op 13
oktober zal de kunstenaar en docent Erwin van Zijl in café res
taurant 'Het Oude Raedthuys' in Woubrugge spreken over Piet
Mondriaan die gezien wordt als een van de grote pioniers van de
abstracte schilderkunst. De lezing begint om 20.00 uur en is gra
tis toegankelijk.
Rondleidingen in Leiden
leiden» K&O heeft twee rondleidingen georganiseerd door Leid
se gebouwen. Op 18 oktober brengt men een bezoek aan de
joodse synagoge. De geschiedenis daarvan voert terug naar 1723
en zal worden verteld door een lid van de joodse gemeenschap.
De tweede rondleiding is op 25 oktober in de Lodewijkkerk.
Naast een harmonieus interieur en kunstschatten heeft deze
kerk een bizarre geschiedenis. Aanmeldingen voor de rondlei
dingen, die beide om 14.00 uur beginnen, bij K&O, Oude Vest
45. Tel: 071-141141
Koningin reikt schildersubsidies uit
Amsterdam Koningin Beatrix reikt aanstaande vrijdag in het Ko
ninklijk Paleis te Amsterdam de jaarlijkse Koninklijke Subsidie
voor Vrije Schilderkunst uit aan zes jonge kunstenaars. De win
nende schilderijen worden daarna, met een selectie uit de overi
ge inzendingen, gedurende een week in het paleis tentoonge
steld. Elk jaar kunnen beeldende kunstenaars onder de 35 jaar
meedingen naar een koninklijke subsidie. Dit jaar deden 693
kunstenaars mee. Uit hen koos de jury zes winnaars: Irina Balen
uit Amstelveen, Hannah van Bart, Koen Ebeling Koning en Gijs
Frieling uit Amsterdam, Elsa Hartjesveld uit Den Haag en Rob
Verf uit Rotterdam. Zij ontvangen uit handen van de Koningin
het bedrag van 5.000 gulden.
Concert Slayer in Rotterdam
Rotterdam Slayer geeft op woensdag december een concert
in Ahoy'. De Amerikaanse formatie geldt al jaren als een van de
pioniers op het gebied van de underground metal en heeft net
het album 'Divine Intervention' uitgebracht. Als support act
neemt Slayer Machine Head mee naar het Rotterdamse sportpa
leis. De kaartverkoop begint aanstaande zaterdag.
Jeugdtheaterprijzen uitgereikt
Amsterdam Het jeugdtheatergezelschap Artemis heeft de Hans
Snoekprijs 1994 gekregen voor de produkties 'Het Laatste Kind'
en het project 'Broer Zus Zo'. De Puckprijs 1994 ging naar
de voorstelling Bos en Lommer van de Stichting Kroost. De Ver
enigingvan Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD)
heeft dat bekendgemaakt. Beide voorstellingen worden het ko
mend seizoen nog gespeeld. De prijsuitreiking vond plaats na
afloop van een symposium over jeugdtheater waar een plan
werd gemaakt om het aantal jeugdtheatervoorstellingen te laten
groeien naar 10.000 per jaar. Momenteel zouden dat er iets meer
dan 7400 zijn.
Semprun krijgt Duitse vredesprijs
frankfurt am main T)e Spaanse auteur Jorge Semprun (70) is
zondag in Frankfurt am Main onderscheiden met de gerenom
meerde Vredesprijs van de Duitse Boekhandel. De ex-commu
nist en voormalig gevangene in een nazi-concentratiekamp
kreeg de prijs omdat hij ,,de Europese geschiedenis van deze
eeuw voorbeeldig geleefd en literair tot uitdrukking gebracht
heeft." De Vredesprijs bestaat uit een oorkonde en 25.000 mark.
Bijzondere serie in Filmmuseum
Amsterdam In het Filmmuseum in Amsterdam worden op 14,
21 en 28 oktober compilaties van vier volledige afleveringen van
Secret File USA vertoond. Deze Amerikaanse televisieserie werd
veertig jaar geleden in Amsterdam opgenomen. Nederlandse lo
caties en Nederlandse-acteurs spelen een, volgens het Filmmu
seum, opvallende rol in deze oorlogs/spionage-serie. Aanvang
20.00 uur.
Joost Zwagerman signeert bij Kooyker
leiden Joost Zwagerman signeert op zaterdag 15 oktober zijn
nieuwste boek 'De Buitenvrouw' bij boekhandel Kooyker aan de
Breestraat 93 in Leiden. De auteur is in de boekhandel aanwezig
van 11.00 tot 12.00 uur.
'Lage btw is
goed voor
werkgelegenheid
DEN HAAG ANP
De werkgelegenheid is zeer ge
diend met een verlaging van het
btw-tarief van 18,5 tot 6 procent
voor de toegang tot culturele
evenementen. De Raad voor de
Kunst, die al eerder voor zo'n
verlaging pleitte, zegt dat in een
advies aan de staatssecretaris
sen Nuis (cultuur) en Vermeend
(financiën).
Bij de podiumkunsten zou
verlaging van het btw-tarief bij
gelijkblijvende toegangsprijzen
tot extra middelen leiden die
bijvoorbeeld zaalexploitanten
kunnen gebruiken om gezel
schappen uitkoopbedragen te
garanderen. Zo zouden de eigen
inkomsten van de gesubsidieer
de podiumensembles omhoog
gaan. Omdat het bij die gezel
schappen om 60 tot 80 procent
loonkosten gaat, leidt de maat
regel tot meer werkgelegenheid,
aldus de raad. Een ander deel
van het vrijkomende geld kan
naar het Fonds voor de Po
diumkunsten gaan om meer
produkties te financieren.
In de filmsector is volgens de
raad een deel van de middelen
te besteden aan een verlaging
van de toegangsprijs van bio
scopen en filmhuizen. Verder
zou het Nederlands Fonds voor
de Film extra geld moeten krij
gen om aan de produktie van
films te besteden. In beide ge
vallen moet dat tot meer werk
gelegenheid leiden, stelt het ad
vies.
Een btw-verlaging heeft ook
een breder aanbod van cul
tuuruitingen tot gevolg. Daar
zullen niet alleen meer mensen
van profiteren, het verhoogt ook
de aantrekkingskracht van Ne
derland voor toeristen en bui
tenlandse bedrijven, aldus de
Raad voor de Kunst.
Het vorige kabinet heeft al la
ten weten in beginsel niet on
welwillend tegenover een verla
ging te staan, maar had er geen
geld voor. Afgelopen vrijdag zei
staatssecretaris Nuis dat de
btw-verlaging betrokken wordt
bij de vraag hoe de bezuinigin
gen op cultuur zoveel mogelijk
ongedaan kunnen worden ge
maakt.
Haarlemse rockgroep zaterdag in het LVC
Hun debuutalbum 'People Stink' werd door de critici
twee jaar geleden naar een plek achter in de Red Hot
Chili Peppers-klas verwezen. De prachtsingle 'Bridge
over troubled water' ging genadeloos ten onder. Dus
bleef de Haarlemse rockgroep Beatcream maar één ding
over: in een busje Europa rondjakkeren en de fans één
voor één winnen met heel veel liveconcerten. Nu moet er
dan echt geoogst worden. Enkele weken terug verscheen
de nieuwe Beatcream-cd 'Masters of bad Taste'. Zaterdag
staat de groep in het LVC in Leiden.
om. Dat was precies de kritiek
op de in 1992 verschenen de
buutplaat van groep. Dat het
van het eerste tot het laatste di
gitale putje doorbeukte. Zonder
werkelijke adempauze. Zonder
die kwetsbare momenten. Live
werkte de overrompelingstech
niek van gitarist J.J., de charis
matische zanger P.P. Fischer,
bassist D.R.E. en drummer Hi-0
- die al snel de oorspronkelijke
slagwerker Stud verving - uitste
kend. Maar bij het stereotoren
tje thuis bleven alleen de cover
'So long ago' en de spijtig ge
flopte single 'Bridge over trou
bled water' overeind.
De nieuwe cd, 'Masters of bad
Taste', kent in ieder geval al drie
songs die blijven hangen: het al
genoemde 'Mine', het funky
popliedje 'Thinking all Day' en
het open en spannend klinken
de 'Weeping Willow'. Daarom
heen weer veel loodzware rock
waaroverheen P.P. Fischer diep
rochelend in de donkerste me-
tal-traditie alle kwaad van de
wereld lijkt te willen uitspuwen.
haarlem/leiden peter bruyn
Telkens weer liep ik afgelopen
maanden Beatcream-gitarist
Jeroen den Hengst, alias J.J. te
gen het lijf. En telkens weer zei
hij: „Let op onze nieuwe plaat.
Die wordt helemaal anders. Je
weet niet wat je hoort." Wow,
dat belooft wat. Dan ligt op een
dag het cassettebandje in de
bus. En het klinkt als Beat
cream. Muziek als een wals van
funk en hardrock. Het mare
chausseebusje in de openings
song 'Blue Van' komt al als een
bulldozer aanstormen. Zo gaat
het door. Song na song. Maar
dan opeens, bij het elfde num
mer: Héepoppelepée. Dit is he
lemaal anders. Had Jeroen dan
toch gelijk? Het liedje heet 'Mi
ne' en is een op en top ballad.
De ballad. Door de jaren heen
het beproefde middel om hefti
ge of in zwaar metaal grossie
rende rockbands toch op de ra
dio te krijgen. Denk aan de Red
Hot Chili Peppers ('Under the
Bridge'), aan Sjako! ('Hurt') aan
Metallica ('Enter Sandman'),
Extreme ('More than Words') of
Nazareth ('Love Hurts'). Aan
'Mine' ligt volgens Jeroen een
puur artistieke motivatie ten
grondslag. „Kijk, je kunt 24 uur
per dag pretenderen dat je heel
stoer bent. Maar dat ben ik niet.
Dat zijn wij allemaal niet. Dus is
het niet meer dan logisch dat je
op een gegeven moment ook
eens zo'n, eh... kwetsbaar liedje
op de plaat haalt."
Adempauze
Maar daar draait het nou net
Niveau
„Nee, ik heb niet het gevoel dat
we miskend zijn in Nederland,"
zegt Jeroen. „Ook niet door de
reacties op onze debuutplaat.
Maar ik ben wel heel benieuwd
hoe de nieuwe cd wordt opge
pikt. Want die is toch echt van
een niveau dat je weinig hoort
in Nederland. En dan heb ik het
over de combinatie van compo
sitie, techniek en productie."
Geen spoor van ironie.
„Onze reizen naar het buiten-
Beatcream, „een kwestie van overal
land hebben ook hun invloed
gehad," vult drummer Hi-0
aan. ,A1 die plaatselijke bandjes
die in ons voorprogramma
stonden, of het nou in Frankrijk
of in Zwitserland of in Scan
dinavië was, die klonken alle
maal hetzelfde. Die stonden al
lemaal na te doen wat ze op
MTV zagen. Toen beseften wij
dat we met iets heel anders
moesten komen."
vlaggetjes planten."
Beatcream en het buitenland.
In Nederland mogen ze dan tot
dusverre buiten de hitlijst ge
schoten hebben, over de grens
bouwden de Haarlemmers
reeds het nodige krediet op. Een
aantal Europese landen was ge
ïnteresseerd in 'People Stink',
maar alleen als de groep ook op
tournee kwam. Dat werd dus
'met een busje door Europa jak
keren', zoals Jeroen het noemt.
Gevolg was, dat de belangstel
ling voor 'Masters of bad Taste'
werd gewekt. D.R.E.: „Het was
een kwestie van overal vlagge
tjes planten en nu maar kijken
wat voor effect het gehad
heeft."
Beatcream treedt zaterdag 15
oktober op in LVC, Breestraat
66 in loeiden.
beeldende kunst
recensie onno schilstra
Expositie: Renata Bauer, recent werk. Te
zien: t/m 6/11, wo t/m za 12-17, do 19-
21, zo 13-17 uur. Centrum Beeldende
Kunst, Hooglandse Kerkgracht, Leiden.
Renata Bauer is een schilderes
van wie de ontwikkeling de
laatste jaren goed te volgen was
in verschillende tentoonstellin
gen ln Leiden. Zo exposeerde ze
een jaar of wat geleden bij Gale
rie Stelling een serie sobere, ab-
stract-geometrische doeken,
waarin het geheel ging om een
zorgvuldige bepaling van de
verhoudingen tussen kleur,
vorm en maat in composities
van eenvoudige vormen, zoals
cirkels, vierkanten en driehoe
ken.
Enige tijd later was haar werk
te zien in De Waag, waar ze
haar abstracte idioom gebruikte
als achtergrond voor blokken
tekst. In haar meest recente
werk, tot 6 november te zien in
het Centrum Beeldende Kunst
(CBK), voegt ze haar abstracte
schilderijen samen met doeken,
waarop foto's zijn afgedrukt
met uiteenlopende onderwer
pen, zoals landschappen, was
lijnen, en handen.
Na in eerste instantie de ver
schillende samenstellende ele
menten van de schilderkunst te
hebben onderzocht aan de
hand van afzonderlijke kleur-,
textuur-, vorm-, en structuur
studies, lijkt Bauer de laatste ja
ren op zoek naar manieren
waarop zij de algemene resulta
ten van haar formele onderzoe
kingen een persoonlijke inhoud
zou kunnen geven. Haar eind
punt heeft ze daarin nog niet
Werk van Renata Bauer in het Centrum Beeldende Kunst.
bereikt. Wat opvalt aan de ten
toonstelling in het CBK, is dat er
nog een zekere onevenwichtig
heid bestaat tussen de trefze
kerheid van de algemene, ab
stracte composities en de meer
persoonlijke anekdotische ter
loopsheid in de foto's.
Dat dit niettemin een zeer
aangename tentoonstelling op
levert, wordt niet zozeer veroor
zaakt door de fotografische doe
ken, maar door de rust die de
geschilderde doeken uitstralen.
Het palet van Renata Bauer is
uiterst beheerst en ingehouden.
Haar schilderijen zijn geen
emotionele explosies, maar
ogen eerder als de weergaven
van perioden van lang volge
houden meditatieve concentra
tie. Nu eens versterken de vele
mat gekleurde verflagen elkaar
in intensiteit en helderheid, dan
weer versluieren ze elkaar, dat
alles in een mooi en ongrijpbaar
ritme. Hoewel Bauers vormen
kaal en simpel zijn, krijgen ze
nergens de hinderlijke steriliteit,
die zoveel andere geometrische
en constructivistische schilder
kunst kenmerkt. Integendeel,
omdat de penseelstreek steeds
duidelijk zichtbaar blijft, reali
seert ze uitgesproken prettige,
lyrische effecten.
FOTO PR/HOLVAST/MARKLAMERS
Lof dus voor dit werk, maar
ook de kanttekening dat er nog
iets ontbreekt. De specifieke
ontwikkeling die zich de afgelo
pen jaren aftekende in het werk
van Bauer, wijst erop, dat er nog
een groot stuk onontgonnen
terrein ligt te wachten. Na het
zorgvuldige onderzoek van de
formele en technische aspecten
van de schilderkunst, is het nu
de beurt aan de inhoud. Haar
werk zal ongetwijfeld aan zeg
gingskracht winnen, zodra de fi
guratieve elementen duidelijker
gaan functioneren binnen een
strengere iconografie. Die is nu
nog iets te vrijblijvend.
beeldende kunst
recensie onno schilstra
Expositie: Jan Hofman, kleuretsen Te zien: t/m 23/10, do t/m zo. 13-18 uurCal-
leria Propitia, Nieuwe Rijn 93, Leiden.
Uit het curriculum van Jan Hofman blijkt, dat hij succesvoller
is in het buitenland dan in Nederland. Met name in Dost-Euro
pa zijn z'n kleuretsen geliefd. Hij won prijzen in Rusland en
Oekraïne, en zijn werk is opgenomen in de nationale musea
van onder meer Polen en Hongarije. Dat hoeft eigenlijk niet te
verwonderen. Want waar in ons eigen land de belangstelling
voor kunsldrukwerk nogal minimaal is, daar bestaat in Oost-
Europa nog altijd een rijke grafische traditie. In die landen is de
liefde voor vakmanschap groter, en juist dal laatste bezit Jan
Hofman in hoge mate.
Jan Hofman, die tot 23 oktober exposeert hij Galleria Propitia
in Leiden, woont en werkt in Leeuwarden. Het kan toeval zijn,
maar het lijkt of in zijn etsen iets van de stugge, ingehouden
sfeer van hel Friese land wordt weerspiegeld. Hofman is alles
behalve Bourgondiër. Zijn hoofdzakelijk geometrische compo-
s11ii". 1j11 vvrli'.vva.ii nniiil saai of doods, maai hij weet de on
derhuids voelbare passie telkens volledig onder controle te
houden. Het verleent Hofmans etsen een geheel eigensoortige
charme. De combinatie van onbuigzame, krachtige vormen,
heldere kleuren en een ambachtelijke afwerking wekt eigenlijk
dadelijk sympathie.
Je moet als het ware ln deze prenten kruipen. Dan ga je plot
seling zien uit welke onderdelen ze zijn opgebouwd. Dan valt
ineens op dat er platgedrukte bierblikjes zijn gebruikt als ets
plaat, en stukken geperforeerd metaal. Wat dat betreft is Hol
man een geboren graficus: hij is geïnteresseerd in alle mogelij
ke drukeffecten. Geen materiaal wil hij onbeproefd laten om
onder zijn pers door te laten gaan. Zelfs is er een prent waarin
een met inkt bestreken putdeksel van het merk 'Vulcanus' is
afgedrukt: een mooi symbool voor de sluimerende hartstocht
in zijn werk.
Overigens zijn dergelijke signalen schaars. Als er al herken
bare figuren worden verwerkt, dan gebeurt dat zeer onnadruk
kelijk. De boodschap van Hofman wordt overgedragen door
puur beeldende factoren. Je zou Hofman daarom kunnen om
schrijven als iemand die schildert, niet met een penseel, maar
met zijn drukplaten.
Omdat Hofman overwegend zeer grote formaten hanteert,
en omdat elke ets een groot aantal afzonderlijke drukgangen
vergt, is de oplage van zijn werken doorgaans klein. Des te op
merkelijker is het daarom, dat de prijzen die men bij Propitia
voor de prenten moet betalen zo laag liggen: tussen de 420 en
770 gulden! Een buitenkansje dus voor wie van een gedegen en
appetijtelijk stuk grafiek houdt.
De Rijksdienst Beeldende Kunst
(RBK) werkt aan een register
van professionele restaurateurs
in Nederland. Het register zal
over 2,5 jaar zijn voltooid, zo
meldt de RBK. Er zijn naar
schatting zo'n 500 restaura
teurs.
Het toezicht op het register
berust bij de Nederlandse Mu
seumvereniging (NMV), het
Centraal Laboratorium voor
Onderzoek van Voorwerpen van
Kunst en Wetenschap, de Oplei
ding Restaurateurs, het Lande
lijk Contact van Museumconsu
lenten en de RBK zelf. Die
laatste zal ook belast zijn met
het dagelijks beheer. Zowel mu
sea als particulieren zullen het
register kunnen raadplegen.
DEN HAAG GPD
De diefstal van een schilderij uit
het Rembrandthuis in Amster
dam, de tweede in korte tijd,
betekent niet dat Nederlandse
musea een makkelijk doelwit
vormen voor inbrekers. De
laatste zes jaar heeft de veilig
heid in verband met het toene
mende aantal vernielingen en
diefstallen juist steeds meer de
aandacht, zegt directeur M.
Brinkman van de Nederlandse
Museumvereniging. Op dit mo
ment loopt een preventiepro
ject dat samen met Justitie is
opgezet.
„In het best beveiligde muse
um ter wereld, het Louvre in Pa
rijs, is onlangs op klaardichte
dag een schilderij gestolen".
Brinkman illustreert hiermee
dat museumdiefstallen nooit
zijn te voorkomen. Over het vei
ligheidsaspect in Nederland:
„Er bestaat niet zoiets als regel
matig overleg tussen musea,
maar er loopt nu wel in samen-
werjubg net Justitie een project.
Het is een half jaar geleden be
gonnen als vervolg op een eer
der project over criminaliteits
preventie". De inbraak in het
Rembrandthuis vormt daarom
geen aanleiding tot paniek of
spoedoverleg in het museum
wereldje.
Alle Nederlandse musea krij
gen tijdens het project te horen
op welke punten ze moeten let
ten om vandalisme of ont
vreemding van bezit te voorko
men. Aan de hand van een risi
co-analyse moeten ze dan zelf
eventueel maatregelen treffen.
Maar dan nog. Ook als de tech
nische beveiliging perfect lijkt,
zijn dieven soms creatief ge
noeg hun slag te slaan. Of men
selijke fouten kunnen alle
mooie voorzorgsmaatregelen en
wijze adviezen waardeloos ma
ken. Brinkman: „Je moet altijd
op je qui-vive zijn. Het kan net
die ene keer gebeuren als je bij
voorbeeld de sleutel in de deur
van het depot hebt laten zit
ten".
Eind jaren tachtig was in Ne
derland sprake van een inbraak
golfje met diefstallen van Van
Goghs uit het Kröller-Muller in
Hoenderlo en het Stedelijk Mu
seum in Amsterdam. Dit decen
nium baarde het verdwijnen
van twintig werken van Hol
landse impressionisten uit het
Van Gogh Museum in de hoofd
stad veel opzien. Hiermee zou
een miljard gulden gemoeid
zijn geweest. De buit in het
Rembrandthuis - geschatte
waarde 350.000 gulden - is be
duidend kleiner.
Over het Rembrandthuis zelf
en de exacte uitwisseling van
gegevens over diefstallen en
vernielingen, wil Brinkman wei
nig kwijt. „Dat moet je niet te
veel in de openbaarheid bren
gen". Musea zullen echter nooit
bunkers mogen worden, stelt
hij. Het is de tegenstrijdigheid
waar elk museum mee te ma
ken heeft: aan de ene kant de
veiligheid en aan de andere
kant de publieksvriendelijkheid.
Schilderijen zijn het popu
lairst bij dieven, maar ook ande
re museumschatten worden
soms gestolen. Zoals het skelet
van een prehistorisch dier in
Denekamp (Overijssel) tijdens
de dinosaurausgekte.
Record-bezoek
aan Buchmessc
FRANKFURT AP
De 46ste internationale
Frankfurter Buchmesse is
gisteren met het record
aantal bezoekers van
298.000 afgesloten. Direc
teur Peter Wiedbaas meld
de dat de grootste boeken
beurs ter wereld bijna 20
Krocent meer bezoekers
eeft getrokken dan vorig
jaar.
Ruim 8.600 deelnemers
uit 105 landen hebben de
afgelopen week hun nieuw
ste gedrukte en elektroni
sche media in Frankfurt ge
presenteerd. De Buchmesse
van volgend jaar krijgt als
thema het land Oostenrijk.
Joost Zwagerman.
