Vlaams Blok wint
in stad Antwerpen
Buitenland
Australië onderzoekt
activiteiten sekteleden
Mark Thatcher verrijkte zich met de
hulp van zijn moeder aan wapenhandel
Doden bij schietpartij in Jeruzalem
Haider wint Oostenrijkse
parlementsverkiezingen
65.-
Oorlog om zangvogels
rond het Garda-meer
ROTAN..
ECHT HEMA
MAANDAG 10 OKTOBER 1994
5
Zwitserland: aantal is vennoord
De Australische justitie heeft
1 een onderzoek geopend naar de
activiteiten van de Orde van de
Zonnetempel. Kranten in Syd
ney meldden vandaag dat leden
van de sekte zich daar mogelijk
met wapenhandel hebben bezig
gehouden. Het staat vast dat de
leiders van de orde meerdere
malen voor langere tijd in
Australië zijn geweest.
Joseph di Mambro, het brein
en de 'paus' van de sekte wiens
lijk afgelopen weekeinde in
Zwitserland is geïdentificeerd,
zou augustus vorig jaar toe
stemming hebben gevraagd om
een ritueel te mogen houden op
de voor Aborigines heilige
Ayers-Rock in centraal-Austra-
lië. De Australische politie ba
seert haar onderzoek mede op
een in Zwitserland gepubliceer
de brief van de orde. Daarin
staat dat leden van de sekte 'de
ze wereld op 6 januari, 04.00
uur in Sydney hebben verlaten'.
Het afgelopen weekeinde is
gebleken dat een aantal leden
van de Orde van de Zonnetem
pel die afgelopen week om het
leven kwamen in twee Zwitser
se villa's, is vermoord. De Zwit
serse openbare aanklager André
Piller, die het onderzoek naar de
sterfgevallen leidt, bevestigde
dat het 'in enkele gevallen niet
om zelfmoord ging maar om
moord'. In totaal verloren 48
mensen in Zwitersland en vijf
mensen in Canada het leven.
De Zwitserse politie beschikt
intussen over gebitsgegevens
van de charismatische sektelei
der, de 47-jarige Belg Luc Jou-
ret. Aan de hand daarvan kan
spoedig worden vastgesteld of
ook hij zich onder de doden be
vindt. Tegen Jouret is een arres
tatiebevel uitgevaardigd, omdat
hij verantwoordelijk wordt ge
houden voor de dood van de
sekteleden.
Bij huiszoeking in een villa in
het Zuidfranse Carpentras, waar
leden van de sekte soms verble
ven, troffen agenten een com
plete atoomschuilkelder aan,
waarin net zo'n brand-ontste-
kingssysteem was aangebracht
als in de Zwitserse villa's waar
de sekteleden omkwamen.
Piller zei dat er
'verbazingwekkende verrassin
gen' te verwachten zijn uit het
onderzoek naar de financiële
handel en wandel van de sekte.
Gemeenteraadsverkiezingen België Geen winst VB in provincies
Met 28 procent van de stemmen werd het extreem-recht
se Vlaams Blok (VB) gisteren bij de gemeenteraadsverkie
zingen in België de grootste partij in de Antwerpse raad.
Dat was nog eens drie procent meer dan de partij op
'zwarte zondag' (de parlementsverkiezingen van 24 no
vember 1991) in Antwerpen behaalde. Het Blok bezet nu
18 van de 55 raadszetels in de Scheldestad en mag offi
cieel de coalitiebesprekingen over het burgemeester
schap openen.
„Antwerpen kan niet meer zon
der het Vlaams Blok worden be
stuurd", schreeuwde Filip
Dewinter, Blok-lijstaanvoerder
in Antwerpen en lid van het fe
derale Belgische parlement toen
hij gisteren door camera's om
stuwd het Antwerpse stadhuis
binnenkwam. ,,Als wij nu nóg
niet mogen meedoen, kunnen
ze maar beter geen verkiezin
gen meer houden". Formeel
hebben alle democratische par
tijen in Antwerpen verklaard dat
ze niet met VB willen regeren.
Het Blok stak alvast, bij mon
de van Dewinter, 'de hand uit'
naar de VLD, de Vlaamse Libe
rale Democraten (7 zetels) en
de partij WOW, Waardig Ouder
Worden (1 zetel) om een coali
tie te vormen. Alleen de sociaal
democraten werden bij voor
baat van iedere samenwerking
uitgesloten. De VLD liet later
echter weten geen behoefte te
hebben aan samenwerking met
het Blok.
De forse winst die extreem
rechts in België gisteren behaal
de, was niet terug te vinden in
de uitslagen van de tegelijkertijd
gehouden provinciale verkie
zingen. Daaruit blijkt dat de po
pulariteit van VB zelfs iets is ge
daald. De winst van ultrarechts
leidt dan ook niet tot een grote
re machtspositie op nationaal
niveau. Ten opzichte van de
landelijke verkiezingen van no
vember 1991 is VB wijwei gelijk
gebleven en vergeleken met de
Europese verkiezingen van juni
van dit jaar is het Blok zelfs licht
achteruitgegaan.
De SP onder burgemeester
Bob Cools ging in Antwerpen
fors terug van 16 naar 13 zetels.
In Mechelen bleven de SP en de
CVP maar net voor op het VB en
ook in Gent boekte het VB flinke
vooruitgang.
De gemeenteraadsverkiezin
gen bleken de doorbraak van
extreem-rechts in Wallonië en
Brussel. In het traditioneel soci
aaldemocratische bolwerk L,uik
gingen de socialisten er ruim 7
procent op achteruit naar 32,6,
terwijl de extreem-rechtse par
tijen Front National en Agir sa
men meer dan 11 procent van
de stemmen kregen.
Voorstanders
toetreding EU
op voorsprong
STOCKHOLM-OSLO Rtf-AFP
Het aantal Zweden dat voor
toetreding tot de Europese Unie
is, is groter dan de tegenstan
ders. Dit blijkt uit twee opinie
peilingen die het afgelopen
weekeinde zijn gepubliceerd.
Deze peilingen bevestigen de
tendens van meer aanhang voor
Europea in andere recent ge
houden peilingen in de aanloop
naar het referendum op 13 no
vember. Dagens Indiistri meld
de dat 51 procent van de
Zweedse kiezers over ruim een
maand Ja stemt, en 49 procent
Nee. Arbetet publiceerde de uit
komst van een peiling waarin 39
procent zei dat men la zal stem
men tegen 34 procent Nee. Fin
land gaat eind deze week al
naar de stembus om over toe
trediong tot de EU te stemmen.
Hier hebben de voorstanders
een lichte voorsprong.
Van de Noren weet 23 pro
cent nog niet of men eind no
vember voor of tegen toetreding
tot de EU zal stemmen- Uit een
peiling van een Noors opinie-
bureau blijkt dat 48 procent
'nee' zegt en 29 procent 'ja'. Op
27 en 28 november kunnen de
Noren bij referendum beslisen
of hun land moet toetreden tol
de Europese Unie.
Filip Dewinter brengt zijn stem uit in Antwerpen.
Volgens onthullingen Britse zondagskranten
londen cees van zweeden
correspondent
Mark Thatcher, zoon van de
Britse ex-premier Margaret
Thatcher, heeft 12 miljoen pond
(33 miljoen gulden) verdiend
aan een wapentransactie die
zijn moeder in 1985 tot stand
bracht. Dit hebben de Britse
kranten The Sunday Times en
The Independent on Sunday gis
teren onthuld.
Met de verkoop van militaire
vliegtuigen, mijnenjagers en
munitie aan Saudi-Arabië was
ruim 55 miljard gulden ge
moeid. De overeenkomst, be
kend als het Al Yamamah-ak-
koord, werd door de Britse pers
de grootste wapenleverarftk?
van de eeuw genoemd. Het om
vatte de verkoop van 120 Tor
nado-jachtbommenwerpers,
120 Hawk-trainingstoestellen,
88 helikopters, marineschepen
waaronder mijnenjagers en am-
De beschuldigingen zijn vol
gens The Sunday Times beves
tigd via telefoongesprekken van
leden van de Saudische konink
lijke familie met hun handels
vertegenwoordigers. De ge
sprekken zijn heimelijk opgeno
men door Saudische inlichtin
gendiensten, die wilden achter
halen welke andere offertes er
waren. Verdere bevestiging
kwam van wapenhandelaars en
gepensioneerde Britse defensie
functionarissen, meldden beide
kranten.
Vanuit zijn woonplaats in
Dallas, Texas, ontkende Mark
Thatcher alle betrokkenheid.
,,Het idee dat ik met Kalasjnik-
ov-geweren en tweedehands
Mit.-straaljagers loop te leuren
is belachelijk. Ik heb zelfs geen
zakmes verkocht." Een woord
voerster van het Britse ministe
rie van defensie zei dat het mi
nisterie het bericht nog niet had
kunnen bestuderen en geen
commentaar kon geven.
Het is altijd een raadsel ge
weest hoe Mark Thatcher, die in
Groot-Brittannië had gefaald als
Amerika plotseling in het geld
leek te baden. Thatcher ver
toonde zich in dure sportwa
gens bij luxueuze hotels, en
reisde als een koning over de
planeet, soms met een butler in
zijn kielzog.
Mark Thatcher werd er al lan
ger van verdacht zich met hulp
van zijn moeder verrijkt te heb
ben. Maar The Sunday Times zei
gisteren de beschikking te heb
ben over de transcriptie van af
geluisterde telefoongesprekken
tussen wapenhandelaren en de
Saudische koninklijke familie.
In die gesprekken zou de naam
van Mark Thatcher worden ge
noemd als eert van de tussen
personen. In totaal zouden de
tussenpersonen 650 miljoen
gulden voor hun bemiddelings-
werk hebben gekregen.
Op zichzelf zou dat niets bij
zondcrs zijn geweest als pre
mier Thatcher niet persoonlijk
naar Saudi-Arabië was afgereisd
om een lans te breken voor de
Britse wapensystemen. Defen
siefunctionarissen waarschuw
den indertijd volgens de kran
ten de premier herhaaldelijk
voor de betrokkenheid van haar
zoon. Als blijkt dat haar zoon
inderdaad ruim dertig miljoen
gulden heeft overgehouden aan
de transactie, zou zij zich schul
dig hebben gemaakt aan cor
ruptie.
De onthullingen zijn des te
pijnlijker, omdat Lady Thatcher
morgen wordt verwacht op de
eerste dag van het congres van
de Conservatieve Partij, liet
laatste dat de Conservatieven
kunnen gebruiken, nu blijkens
alle opiniepeilingen hun popu
laritëit een historisch diepte
punt heeft bereikt, is een cor
ruptieschandaal.
Nooit te beroerd nog wat zout
in de wonde te wrijven, eiste de
Labour J'arty gisteren direct een
onderzoek naar de zaak.
Informant uit
Saudi-Arabië
vreest voor
zijn leven
londen» tim kelsey
De man die het bewijs
heeft geleverd voor de be
trokkenheid van Mark
Thatcher in de Al-Yama-
mah wapenhandel heeft
in de Verenigde Staten
politiek asiel aangevraagd
en gekregen. De 31-jarige
Mohammed Khiweli, een
voormalige hoge functio
naris in de Saudische VN
delegatie, zou door de
Saudische binnenlandse
veiligheidsdienst zijn be
dreigd.
Khiweli beweert tijdens
zijn dienstjaren in het
Saudische ministerie van
buitenlandse zaken ruim
12.000 belastende docu
menten te hebben ver
gaard. Uit deze papieren
blijkt dat Saudi-Arabië in
het geheim heeft gepro
beerd kernwapens te be
machtigen. In dit kader
heeft Saudi-Arabië zelfs
ruim vijf miljard dollar in
Irakees kernonderzoek ge
ïnvesteerd. De Golfoorlog
bracht een eind aan deze
samenwerking.
Khiweli heelt ook be
kend gemaakt dat een
vooraanstaand lid van de
Saudische koninklijk fa
milie in 1989 een bezoek
heeft gebracht aan China
om experimentele kernre
actoren te kopen.
De Saudi's ontkennen
alles en bestempelen Khi
weli's documenten als
vervalsingen. Prins Ban
dar bin-Sultan, de Saudi
sche ambassadeur in de
Verenigde Staten en een
centrale figuur in de Al-
Yamamah wapenhandel,
heeft voor de Amerikaan
se televisie verklaard: „Wc
zijn er niet op uit Khiweli
te pakken. Hij kan zijn ou
de baan terugkrijgen als
hij stopt met de versprei
ding van deze onzin."
Luchtbrug op
Sarajevo hervat
De Verenigde Naties hebben
hun internationale luchtbrug op
de Bosnische hoofdstad Saraje
vo gisteren hervat, nadat de
hulp transporten zaterdag waren
stilgelegd wegens beschietin
gen. Met ongeveer twintig toe
stellen konden voor het eerst in
ruim twee weken 250 ton hu
manitaire hulpgoederen wor
den aangevoerd. De bevoorra
ding gaat de komende dagen
Jdoor.
De drie winnaars van de Oostenrijkse verkiezingen bij elkaar: Jörg Haider, met Heide Schmidt van Liberaal
Forum en Madeleine Petrovic van de Groenen. foto epa
wetgeving, waaronder die over heidspartij, die tegen de deelne- de Groenen 13 en Liberaal Fo-
de toetreding tot de EU, zelf- ming aan de EU is, neemt in het rum 10.
standig door te voeren. De Vrij- nieuwe parlement 42 zetels in,
GIA eist moord
Cheb Hasni op
algiers «aep
Regering houdt meerderheid
De uiterst rechtse Vrijheidspar
tij van de Oostenrijkse populist
Jörg Haider heeft gisteren bij de
parlementsverkiezingen 22,6
procent van de stemmen be
haald. De sociaaldemocratische
partij van kanselier Franz Vra-
nitzky boekte met 35,23 procent
het slechtse resultaat sinds de
oorlog. De christendemocrati
sche coalitiepartner ÖVP ging
van 32,0 procent in 1990 terug
naar 27,7 procent.
De Groenen stegen van 4,7
procent naar 7,01 procent. Het
Liberale Forum, pas dit voorjaar
na een afsplitsing de Vrijheids
partij opgericht, doet met 5,74
procent zijn intrede in het par
lement in Wenen.
De regeringscoalitie van de
SPÖ (66 zetels) en ÖVP (52)
houdt gezamenlijk een meer
derheid van 118 zetels in het
183 zetels tellende parlement.
Kanselier Vranitzky zei gister
avond in een eerste reactie de
grote coalitie te willen voortzet
ten. „Indien ik van president
Klestil de formatieopdracht krijg
zal ik onderhandelingen begin
nen met de Volkspartij indien
die daartoe bereid is", zei Vra
nitzky voor de televisie.
ÖVP-leider en vice-kanselier
Erhard Busek zei ook geen alter
natief te zien dan een nieuwe
rood-witte coalitie. Maar 'dan
moet sprake zijn van een nieuw
begin'. De ÖVT vindt dat de
SPÖ te veel de dienst uitmaakt
in de regering. Onlangs baarde
minister van buitenlandse za
ken Mock (ÖVP) opzien door te
twijfelen aan de wenselijkheid
van de grote coalitie. Hij zei de
ÖVP bereid is met elke opposi
tiepartij te regeren, wat werd
verstaan als een aanzoek aan
Haiders partij.
Door de verkiezingsuitslag
heeft de regeringscoalitie niet
langer de twee derde meerder
heid die nodig is om belangrijke
Stoel of tafel 99.-
De dagen van de stabiele coalitierege
ring in Oostenrijk lijken geteld nu de so
ciaaldemocraten, en de christendemo
craten in mindere mate, gisteren bij de
algemene verkiezingen een zware terug
slag hebben ondervonden. Ze wordt be
dreigd door de Vrijheidspartij (FPÖ) van
Jörg Haider, die met ruim 22 procent
van de stemmen de grootste uiterst
rechtse partij in West-Europa werd.
Zijn partij blijft voorlopig in de opposi
tie, kondigde Haider gisteravond aan.
-Maar met bijna een op de vier kiezers
achter zich, kan uiterst rechts niet langer
worden genegeerd als buitenlanders vre
zende, radicale splintergroep. „Het is
een bittere nederlaag. Onder de lessen
die wij hebben geleerd is dat we de sfeer
onder de kiezers niet goed hebben inge
schat", zei bondskanselier Franz Vra
nitzky in een reactie.
Tegelijk met de naoorlogse neutrale sta
tus van de Tweede Republiek lijkt ook de
consensus-regeringde langste tijd te
hebben gehad nu jongere, zich scherper
profilerende partijen zetels hebben ver
overd. De snoeverige rechtse Haider kan
nu het politieke toneel bekijken, en ver
klaren dat zijn partij een coalitie met de
christendemocratische ÖVP onder haar
huidige leiding niet wil overwegen maar
'bereid is de zaak over te nemen'. „Deze
uitstekende uitslag is een teken dat wij
eindelijk het naoorlogse Oostenrijk ach
ter ons hebben gelaten en een echte de
mocratie worden", zei hij.
Profiterend van de onvrede onder de
kiezers over de 'grote coalitie' bereikt de
populist anderen zeggen schaamtelo
ze opportunist een doorbraak. Zijn
'uitgesproken anti-buitenlanderscam-
pagne en strijd tegen de misdaad heb
ben hem voortdurend vooruitgebracht.
Dat hij afgezet werd als Landeshaupt-
man ("premier) van Karinthië nadat hij
Adolf Hitiers werkgelegenheidsbeleid
had geprezen, deerde hem niet.
Haider heeft gezegd pas in 1998 echt
kandidaat te wilen zijn om kanselier te
worden. Hij belooft een „Derde Repu
bliek", gebaseerd op een directe demo
cratie naar Zwitsers model. Hij heeft nu
méér kans dan ooit om de conservatieve
christendemocratische ÖVP los te weken
uit het bondgenootschap met de soci
aaldemocraten. Dit vooruitzicht ontlokte
een historicus in Wenen het commen
taar: 'Haider zal ze opvreten, zoals in de
jaren dertig.'
Gevraagd naar zijn plannen op lange
termijn liet Haider in gematigde taal we
ten bruggen te willen bouwen. „Ik wil
geen absolute meerderheid, ik wil een
coalitieregering. Daarom zal het de vol
gende jaren nodig zijn een klimaat op te
bouwen waarin samenwerking mogelijk
Haider is sinds 1986 de exponent van de
liberale partij van Oostenrijk (Freiheitli-
che Partei österreichs). Met het aantre
den van de jurist I laider, wiens vader
(schoenmaker) in de jaren '30 lid was
van de verboden nazipartij, ging de van
oudsher liberaal georiënteerde partij een
conservatief-nationalistische koers va
ren. Dit legde haar electoraal geen wind
eieren maar leidde tot een scheuring.
Toen Haider in december 1992 met
400.000 handtekeningen met een Volks-
begehren volkspetUionnement) een de
bat in het parlement afdwong over het
via wettelijke maatregelen terugdringen
van het aantal buitenlanders in Oosten
rijk, wilde een aantal leden van de frac
tie, onder wie ondervoorzitter van het
parlement I leide Schmidt, dit niet lan
ger meemaken. Vijf volksvertegenwoor
digers, onder wie Schmidt en ex-minis
ter van defensie Friedhelm Frischen-
schlager (1982-1986) stichtten het Libe
raal Forum.
Internationaal had deze scheuring bin
nen de Oostenrijkse liberalen ook gevol
gen: nadat onder meer de Nederlandse
WD zich bij herhaling had uitgesproken
tegen voortzetting van het lidmaatschap
van de Liberale Internationale door de
FPö, trok de partij van I laider zich uit dit
gezelschap terug voordat ze eruit ge
gooid zou worden. De Oostenrijkse hon
neurs binnen de I jberale Internationale
worden sindsdien waargenomen door
het Liberaal Forum.
De Gewapende Islamitische
Groep (GIA) heeft de moord op
de raï-zanger Chebkroune
'Cheb' Hasni eind september
opgeëist. Dat meldden verschei
dene Algerijnse kranten van
daag. Hasni is volgens GIA als
'Gods vijand die het kwaad op
aarde heeft verspreid'.
Jeruzalem» Twee Palestijnse schutters hebben gisteravond in het wilde weg het vuur geopend op cafébezoe
kers in Jeruzalem. Vier mensen, onder wie de daders, kwamen om en er vielen 14 gewonden (foto), zo meld
de de Israëlische politie. De aanslag is opgeëist door de fundamentalistische Hamas-beweging.
De aanslag vond rond middernacht plaats in de uitgaanswijk Nahalat Shiva, waar op dat moment veel men
sen op terrasjes zaten. Twee mannen in het zwart openden opeens het vuur op de menigte. Zij schoten hun
Kalsjnikov-geweren leeg en gooiden granaten. Volgens de politie waren de twee daders naar Nahalat Shiva
gevlucht na een schietpartij met een politie-eenheid nabij de oude stad. foto yoavlemmer
Met geweren, messen en knup
pels hebben Italiaanse jagers
het dezer dagen gemunt op
milieu-activisten en dierenbe
schermers uit diverse Europese
landen, die miljoenen zangvo
gels trachten te beschermen te
gen vallen en vangnetten.
Alleen de inzet van de carabi
nieri heeft voorkomen dat er
sinds het begin van het vangst
seizoen, vorige week, slachtof
fers zijn gevallen. „Zodra wij in
de bergdorpjes opduiken, wor
den onze auto's beschoten, de
banden lekgestoken en herhaal
delijk lijfelijk aangevallen", zei
een vertegenwoordiger van het
Internationale comité Vogel-
moord, dat de protestactie or
ganiseert.
De jagers hebben in bossen,
olijf- en wijngaarden ontelbare
netten en vallen gezet om vin
ken, mezen, winterkoninkjes en
roodborstjes te vangen. On
danks de gespannen situatie is
het.de vogelbeschermers gelukt
meer dan 4.000 slagvallen, die
de pootjes van de dieren bre
ken, tientallen netten en talloze
lokvogels te verzamelen.
De vogelvrienden beroepen
zich op een richtlijn van de Eu
ropese Unie van 1989, waarin
staat dat in de EU geen zangvo
gels mogen worden gevangen.
Het comité beschuldigt Italië,
waar zeker 300 miljoen zangvo
gels door meer dan een miljoen
jagers worden afgeschoten en
waar enkele miljoenen vogels
met vallen worden gevangen.