Cultuur Kunst
Flitsend spektakel
zonder flauwekul
ff
Ensemble Rebel: tureluurs van de herhalingen
«J^ewonderi ng
Peking Opera: virtuoos
maar ook routineus
DONDERDAG 6 OKTOBER 1994
94]
23
Cursus voordragen in Volkshuis
leiden Het Leidse Volkshuis begint op 27 oktober met een cur
sus voordragen. In de cursus, geleid door Karin Herrehout, gaat
het om het creatief voordragen van eigen werk en dat van ande
ren. Er wordt aandacht besteed aan expressie, beeldend vertel
len en een goede spreekhouding. Inschrijven voor deze cursus
kan dagelijks tijdens kantooruren bij het Leidse Volkshuis aan de
Apothekersdijk 33. Tel: 071-149180
Volksmuziek in de Waag
leiden De stichting Folkclub Horus houdt op morgenavond een
Open Podium in het Waagggebouw, Aalmarkt 21 in Leiden. Mu
zikanten die folk- of volksmuziek spelen krijgen de gelegenheid
om maximaal drie nummers ten gehore te brengen. leeftijd en
ervaring spelen geen rol. Voor opgave, Tel: 071-146064. Publiek
is welkom vanaf 20.30.
Expositie textielobjecten
alphen aan de rijn» Charlotte Zoon exposeert van zaterdag 8 ok
tober tot vrijdag 4 november haar textielobjecten in de ver
nieuwde foyer van het creativiteitscentrum 'Expressie 70'. Zoon
heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de renovatie van de
foyer. Zij maakte textielobjecten aan het plafond om de accous-
tiek in de ruimte te verbeteren.
Trofee voor dirigent Svetlanov
den haag De Russische chefdirigent van het Residentie Orkest,
Evgenii Svetlanov, heeft de titel 'Humanager van het jaar 1994'
gekregen. De bijbehorende trofee wordt toegekend door Kok
Management Advies in Warmond. Svetlanov ontvangt de prijs
vanwege zijn succesvolle concerten met het Residentie Orkest
waarbij hij 'de musici zodanig inspireert dat zij in maximale in
dividuele vrijheid een grote collectieve prestatie leveren'. De tro
fee zal hem op 1 december overhandigd worden.
Kennismakingsconcert Vox Humana
alphen aan de run Het Rijnlands Christelijk Mannenkoor Vox
Humana geeft morgen een kennismakingsconcert in de Ouds-
hoornse Kerk in Alphen aan de Rijn. Het koor wil zich daarmee
voorstellen aan een breed publiek om nieuwe leden te werven.
Vox Humana zal niet alleen geestelijke liederen maar ook volks
liederen en opera ten gehore brengen. Het Alphens Sweelinck-
ensemble, bestaande uit oud-leerlingen van de Sweelinckschool,
zal haar medewerking verlenen aan dit concert dat om 20.00 uur
begint. Kaarten zijn verkrijgbaar bij het VW in Alphen aan de
Rijn.
Boekenzondag in voorjaar
leiden De Leidse boekenzondag zal in tegenstelling tot voor
gaande jaren niet in oktober worden gehouden maar in april
volgend jaar. Op de boekenzondag worden boeken en prenten
gepresenteerd door Leidse instellingen en handelaren. De vierde
Leidse boekenzondag zal in het teken staan van bloemen en
planten.
K&O brengt Jazz in Katwijk
katwuk Volksuniversiteit K&O breidt het muziekrepertiore in
Katwijk uit met jazzmuziek. Het Wim Overgaauw Trio bijt mor
gen het spits af met een concert in de 'Rijnpoort' aan de Am-
bachtsweg41. Het concert begint om 20.15 uur. Kaarten zijn te
bestellen bij het K&O kantoor aan de Sluisweg en bij het VVV.
'My Fair Ladyop alle fronten een perfecte rolbezetting
Lemer. Muziek: Frederick Loewe Verta
ling; Seth Gaaikema. Decors: Misjel Ver-
meiren, Reinier Tweebeeke. Regie Eddy
Habbema. Met: Paul van Vliet. Vera
Mann, Piet Bambergen, Huib Rooymans,
Trees van der Donck, Ine Kuhr, Bas Groe-
nenberg eva. Gezien: 4/10, Stads
schouwburg, Utrecht.
Toen ongeveer een jaar geleden
Joop van den Ende op Broad
way 'Cyranao, the musical' in
première bracht, liep aan de
overkant van de straat een
groep acteurs zich warm voor
de reprise van 'My Fair Lady'.
Niemand minder dan Richard
Chamberlain speelde daarin de
hoofdrol. Maar de voorstelling
stond er niet lang. Gedateerd?
Een Amerikaans/Brits gezel
schap bracht de musical van
Lerner en Loewe begin dit jaar
in Den Haag e
voorstelling lang
werd dat toch i
een aangenaam
een oude bekende.
Was het daarom verstandig
van Joop van den Ende om juist
deze musical, die sinds het
weergaloze succes van 1960 met
de onvergetelijke Wim Sonne-
veld nooit meer een echt op
zienbarende uitvoering heeft
gekregen, opnieuw uit te bren
gen? Er moest iets bijzonders
mee gebeuren. Dat maakte die
hoewel die
t slecht was,
t meer dan
met
twee recente buitenlandse voor
stellingen volop duidelijk.
Om te beginnen liet hij Harry
van Hoof nieuwe arrangemen
ten schrijven. Seth Gaaikema,
die in 1960 de vertaling van de
liedjes leverde, liet hij de tekst
nog eens herzien, wat leidde tot
een versie die ongeveer een half
uur korter is maar vol zit met
grandioze vondsten.
Het bleken aanpassingen die
deze nog altijd ijzersterke musi
cal uit de jaren vijftig zonder
meer in deze tijd plaatst, zo
bleek gisteravond bij de premiè
re in Utrecht. Ook de decors
dragen daartoe bij. Om nog
maar te zwijgen van de doeltref
fende regie van de zo langza
merhand musical-regisseur bij
uitstek: Eddy Habbema. Al met
al een elegant, flitsend, spekta
kel. Geraffineerd, vol humor,
maar zonder flauwekul.
Maar... zou het ook mogelijk
zijn de onvergetelijke rol van
Wim Sonneveld als professor
Higgins te doen vergeten? Al
leen al daarom drukte er een
enorme last op de schouders
van Paul van Vliet die voor de
hoofdrol was aangetrokken.
Paul is weliswaar een cabaretier
als Sonneveld, maar minder
flamboyant in zijn optreden.
Eddy Habbema regisseerde
Paul van Vliet in diens laatste
one man show. Hij weet hoe de
cabaretier in zijn waarde te la
ten en diens kwaliteiten waar
het maar kan te benutten: zin
gend en acterend. Het resultaat
is een voorbeeldige Higgins die
ziet hoe Eliza Doolittle, het
bloemenmeisje dat hij bij wijze
van weddenschap omtovert in
een echte dame, hem boven het
hoofd groeit. Het is hier met
recht een duivels spel dat Hig
gins speelt.
Vera Mann
Eliza, al maakt
in haar zingen
forceren. Ze
een heerlijke
de indruk zich
nu en dan te
Vlaamse, maar
heeft zich met behulp van Frits
Lambrechts het plat Amster
dams aardig eigen gemaakt.
Helemaal natuurlijk klinkt dat
nog niet, zeker niet als ze tegen
over haar vader staat. Piet Bam
bergen hoeft in die rol immers
gewoon maar onbekommerd en
ontwapenend bijna zichzelf te
zijn. Daarmee legt hij 'As 't effe
kan' de zaal lekker plat. Goed
voor open doekjes.
'My Fair Lady' gaat het land
in met een op alle fronten per
fecte rolbezetting. Geen lange
speelperiode op één plaats, met
alle risico's van dien, maar de
zekerheid van abonnementen.
Dat verdient deze voorstelling
en dat verdient het publiek dat
deze voorstelling 'thuis', in het
eigen theater wil zien. Want
Joop van den Ende bewijst hier
als producent meer dan ooit dat
hij zijn vak v
Paul van Vliet als professor Higgens en Vera Mann als Eliza Doolittle in 'My Fair Lady'. foto
HANS LIBERG
recensie monica schiks
Concert: Ensemble Rebel met Franse en
barokmuziek; Jörg-Michael
Van de twee violisten in het En
semble Rebel is Jörg-Michael
Schwarz duidelijk de leider. Hij
gaf tijdens het concert in de
Taffehzaal, soms met een over-
i sierlijke bewegingen,
de inzetten, het tempo en de
subtiele vertragingen aan die
het muzikale verhaal voortreffe
lijk fraseerden.
Van de naamgever van het
ensemble, Jean-Féry Rebel
(1666- 1747) speelde men de
sonate 'La Vénus', eigenlijk het
enige echt Franse muziekstuk.
De overige laat-Franse muziek
van Jean-Marie Leclair stond
zwaar onder Italiaanse invloed
zeker de sonate 111 in g-klein
viel onder het luisteren al erg
lang uit met zijn vele herhalin
gen en zijn virtuose versierin
gen.
Na de pauze volgden de vroeg
Italiaanse stukken waar voor
mijn gevoel toch meer aan te
beleven viel. Heerlijk fris ge
speeld en vol humor. Dezelfde
instrumenten die voor de pauze
vaak een wat donkere en inge
houden klank hadden werden
nu soms lekker snerpend be
speeld. Vooral in de sonate 'I.a
Foscarina' van Marini leefde
men zich uit in contrastrijke
stemmingen die elkaar telkens
heel verrassend opvolgden.
Gail Ann Schroeder vulde met
een heel warm en sonoor geluid
het fundament van de muziek
in. Jammer dat zij geen solo-so
nate kreeg toebedeeld zoals Pie
ter Dirksen. Helder en door
zichtig ritmisch spel kregen we
te horen in 'Pazzamezzo antico'
van Giovanni Picchi, waarbij
me af en toe de forse klappen
hinderden die Dirksen met har
de hand uitdeelde.
'Le tanto tempo hormai' van
Giov. Batt. Buonamente werd
tenslotte met veel bravoure en
gevaar voor eigen leven uitge
voerd. Haast tureluurs van het
luisteren naar zoveel herhaling
en imitatie van motiefjes keer
den we huiswaarts.
In deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
hetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
hebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
en alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Piet van
Winden, eigenaar van het
Leidse antiquariaat AioloZ,
zijn bewondering uit voor
een bundel van Baudelaire.
„Dit exemplaar is typerend
voor Baudelaire: van
buiten is het lelijk, maar de
inhoud is mooi. Baudelaire
zag ook in afschuwelijke
dingen nog schoonheid,
terwijl hij in de schoonheid
tegelijkertijd de lelijkheid
kon zien."
Mijn peettante
moest ooit de
S afwikkeling van een
nalatenschap
behandelen. Ik was
toen 16 jaar. Als
dank voor haar bemiddeling
mocht ze een boek uitkiezen. Ze
had een lijstje met zeker 200 a
300 titels. 'Kies jij er maar een
uit', zei ze tegen mij. Op die lijst
zag ik dit boekje staan: 'Les
fleurs du mal' van Baudelaire. Ik
had gehoord dat het goed was
om Baudelaire te lezen, dus
koos ik dit boekje uit. En
daarmee heb ik, naar later
bleek, onvoorstelbaar geluk
gehad. Want het is een
'Zilverdistel'. Een bijzondere,
bibliofiele uitgave. Prachtig. En
ik denk altijd dat door dat
boekje mijn liefde voor
bijzondere boeken is ontstaan.
Dat die gebeurtenis de
grondslag is geweest voor dit
antiquariaat
Het is indertijd in een oplage
van 310 verschenen: 150 voor
Frankrijk, de rest in Nederland.
Het is buitengewoon zeldzaam
en gezocht. Om je een beeld te
geven: hier heb ik er nog een
exemplaar van. Dat is voor de
verkoop bestemd. Het is veel
Universiteitskoor BRD in Leiden
nog dan het bundeltje
dat ik via m'n peettante heb
gekregen. De prijs ervan ligt
rond de 4.000 gulden.
Pas na verloop van tijd ben ik
gaan inzien hoe belangrijk dat
bundeltje is: die bijzondere
druk, in rood en zwart, de
pagina's, waarvan de randen
niet afgesneden zijn. Die details
doen m'n bewondering ervoor
alleen maar toenemen.
Maar het is vooral een soort
vastgelegde herinnering aan
wat dit boek zo langzamerhand
voor mij geworden is. Nu,
zoveel jaar later, zou ik kiezen
voor het veel mooiere
exemplaar. Maar dit is niet
alleen het boek. maar ook de
herinnering aan hoe je op je
16de op alle mogelijke
manieren erdoor getroffen
werd. Toen ik de inhoud ervan
eenmaal begreep, liep ik
helemaal weg met Baudelaire.
En dat doe ik nu nog.
Baudelaire maakte hetzelfde
mee als ik toentertijd. Die
twijfel van de adolescent, de
onzekerheid over de mate
waarin je dat met anderen kunt
delen. Ik heb ook het idee dat ik
het passiefvan buiten ken. Vaak
overkomt het me dat ik iets
meemaak dat me aan een paar
regels hieruit doet denken. Dan
zoek ik het op en inderdaad
staat het zo beschreven.
Nooit doe ik dit boekje weg.
Zoals het nu is met die licht
beschadigde band en die
lekkageplek, bezoedeld en wel,
en met m'n naam erin tekst annemiek ruygrok
geschreven, want dat deed je foto hielco kuipers
toen. In deze vorm is het een
middel bij uitstek om de
sensaties van die eerste lezing
op te roepen. Ja, ik
ben totaal voor
Baudelaire gevallen.
Ik probeer aJles over
hem te krijgen. Ook
foto's. Ik sta totaal
niet kritisch tegeno'
Baudelaire.
Het koor van de universiteit van Rostock, 'Universitatsschor
Rostock', geeft op zaterdag 8 oktober een concert in de Leidse
lokhorstkerk in het kader van een uitwisselingsprogramma met
het Leidse Studenten Koor en Orkest 'Collegium Musicum'. De
dirigent van het 40 personen tellende Duitse koor is Thomas
Koening. Op het programma, dat om 20.15 begint, staan onder
meer werken van Schumann, Brahms en Liszt. Naast koormu
ziek zal ook pianomuziek gespeeld worden. Kaarten zijn voor
aanvang van het concert in de kerk verkrijgbaar.
Hij steelt, uit wraak, Chinese
nectar en ambrozijn van de ta
fel der goden. De oppergod
vreest namelijk zijn magische
krachten en probeert hem er op
een niet nette wijze onder te
houden. Zhang heeft komisch
talent en de koddige vechtpar
tijen zijn hier nog redelijk func
tioneel te noemen.
Een ander verhaalt heel gees
tig van de verliefdheid van een
student voor een kippenhoed-
stertje. Zij verzorgt haar kippen
en borduurt met grote gebaren
een zakdoek. Hij bespiedt haar
en geeft haar een jade armband.
Haar aarzeling om die aan te
nemen wordt later treffend ge
parodieerd door de buurvrouw
die het zaakje ook in orde zal
maken. Ding Yanyu als kippen-
meisje en Zhou Weibin als door
vele wateren gewassen buurtje
maken van dit stukje het hoog
tepunt van de avond.
Aan de overige stukken leek
geen einde te komen doordat
telkens weer een nieuw virtuoos
maar routineus acrobatisch
hoogstandje gedemonstreerd
moest worden. Dal de artistieke
leiding dit misschien ook be
dacht heeft, zou kunnen blijken
uit de inkorting die 'De honderd
ruiters' ten deel vielen. Dit stuk
werd zo bot ingekort dat het
volstrekt onbegrijpelijk was.
Een voorstelling met veel ac
tie, alleen er gebeurde zo wei
nig. Grote gebaren voor nie
mendalletjes. Zoals iemand na
afloop zei: "Ken je die van die
acht onsterfelijken die de zee
over zouden steken? Ze gingen
Nu ook voor vrouwen
van Nederland' Dc Vollukra
'In de stijl van Victor Barge. S/ar
veel flitsender' - IX- Tc lep ra j
'Vrolijke onzin Bovendien gebast
hoogst gedegen muziekstudief
Stadsgehoorzaal Leiden
vrijdag 14 oktober, 20.15 ui
reserveren: 071-141141
recensie susanne lammers
Voorstelling: Opera van Dalian Peking-
opera Gezien: 5/10, schouwburg, Leiden
Een Kung Fu-film is niet aan ie
dereen besteed. Chinese opera
ook niet. Hoewel deze vorm van
theater niet alleen bestaat uit
vechtkunst blijft na afloop toch
vooral het beeld hangen van
over het podium rollende en
springende acrobaten, afgewis
seld door vliegende speren en
zwaarden. De declamatie en
zang maakt maar weinig in
druk.
Eniszins verklaarbaar is dat
wel; per slot van rekening is het
de gemiddelde Nederlandse
toeschouwer niet gegeven de fi
nesses van de Chinese voor
drachtkunst en/of zang te door
gronden. Dus waarom zou je
die daarmee vervelen? Toch
vormde dat een welkome afwis
seling op het verbazingwekkend
aantal gestileerde vechtscènes
en de uitgemolken jongleer-
acts. Des te meer omdat de vage
verhaallijnen het best op te pik
ken waren uit de wat rustiger
scènes, waarin de acteurs het
mimend, sprekend en zingend
wat rustiger aan konden doen.
Het gezelschap uit Dalian
heeft voor de Nederlandse tour
nee vijf verhalen op het reper
toire, waarvan er per voorstel
ling vier gespeeld worden. Eén
er van verbeeldt een episode uit
het beroemdste boek van de
Chinese literatuur: 'De Apenko-
ning'. Zhang Dajun, de apenko-
ning, is een combinatie van Tijl
Uilenspiegel en Prometheus.
Heinz Rühmann. archief f o rn
Heinz Rühmann
overleden
De populaire Duitse film - en to
neelacteur Heinz Rühmann is
dood. 1 lij is 92 jaar geworden.
In zijn vaderland was Rüh
mann al tijdens zijn leven een
legende. Met name door zijn
rollen in tientallen speelfilms
kon Rühmannn ook in Neder
land uitgroeien tot een begrip.
De grootste Duitse roem ver
gaarde hii als 'Quax, Der Bruch-
pilot' in de gelijknamige film uit
1941, en door zijn rol in 'Die
Feuerzangenbowle' uit 1944.
Door het succes van de film
'Charleys Tante' uit 1955 hleek
dat Rühtnanns populariteit ook
na de Tweede Wereldoorlog
niets aan omvang had ingeboet
De in Essen geboren Heinz
Rühmann kreeg talrijke onder
scheidingen voor zijn carrière,
die ruim zestig jaar omvat. Pas
in 1967 trad de
de televisie.
r op voor