Jeltsin: Meer kernwapens opruimen
„Bij een flink
bedrag hoort een
flinke rente."
-f
Buitenland
Russische ridders herleven even
inde wapenembargo Bosnië
vellicht pas over halfjaar
Ook nieuwe Deense kabinet
kiest voor compromissen
Rechter laat TV niet toe bij
jury-selectie proces Simpson
Wlement Estland dwingt premier Laar tot aftreden
Algerijnse Berbers dreigen
'fundi's' met totale oorlog
Spaanse regio 's krijgen ook rol in Europa
5DAC 27 SEPTEMBER 1994
)pnieuw vliegtuigongeluk in Siberië
[«kou Bij een vliegtuigongeluk in Siberië zijn gisteren 26
ensen om het leven gekomen. Het toestel van het type Yak-40
oog van de Siberische stad Krasnoyarsk naar het 500 kilometer
:rder gelegen Tura. Het vliegtuig probeerde bij het vliegveld
in de stad Vanavara een noodlanding te maken, maar stortte
gevolg van het slechte weer neer.
ieen nieuw gezondheidszorgstelsel VS
;hington» De Verenigde Staten krijgen dit jaar geen nieuw
elsel van gezondheidszorg. President Clinton had het nieuwe
elsel graag nog in 1994 ingevoerd. Maar de leider van de De-
ocraten in de Amerikaanse Senaat, George Mitchell, zei giste-
•n dat hij geen moeite meer zal doen om de wet nog dit jaar
lor het parlement te krijgen.
?eel doden bij treinramp Angola
ianda Bij een treinongeluk in het zuiden van Angola zijn ze-
■r 70 mensen omgekomen. Het ongeluk gebeurde afgelopen
Dnderdag door een ontsporing in de zuidelijke provincie Nami-
Omdat het ongeluk in een zeer afgelegen gebied plaatsvond
Kam hulp pas laat op gang. Honderden reddingwerkers waren
steren nog steeds aan het zoeken in de wrakstukken om even-
iele doden of overlevenden op te sporen.
luid-Afrika geeft Kenya neushoorns
usai mara Tien witte neushoorns uit Zuid-Afrika zijn gisteren
:n nieuw leven begonnen in Kenya, waarheen ze zijn overge-
racht om de door stropers gedecimeerde (van 20.000 in 1970
it 400 nu) Kenyaanse neushoornpopulatie te versterken. In to-
schenkt Zuid-Afrika twintig neushoorns aan Kenya die af-
smstig zijn uit nationale parken in de provincie Natal.
Centrumrechts formeert in Bulgarije
)fia» President Zjelev heeft gisteren de kleine centrumrechtse
artij Nieuwe Keus belast met de vorming van een nieuwe rege-
ng. Nieuwe Keus heeft maar tien zetels in het parlement, dat
40 leden telt. De twee grootste partijen in het parlement, de so-
lalistische partij (ex-communisten) en de anti-communistische
nie van Democratische Krachten (UDK), weigeren een rege-
ng te vormen. Zij zien meer in nieuwe verkiezingen.
ilipijncn op vlucht voor Pinatubo
3rac Duizenden Filipijnen hebben gisteren in vrachtauto's,
bussen en op karren de omgeving van de vulkaan Pinatubo
erlaten. Dat gebeurde nadat president Ramos opdracht had ge-
even tot evacuatie van dorpen die bedreigd worden door mod-
er die van de hellingen van de vulkaan naar beneden stroomt,
lodderstromen bedreigen de dorpen rond de Pinatubo sinds de
ulkaan in 1991 tot uitbarsting kwam.
'resident Ecuador: 'Ik leef nog'
iuito President Duran-Ballen van Ecuador leeft nog. Duidelijk
zijn wiek geschoten door een radio-bericht dat hij was overle-
en, gelastte Duran-Ballen de Ecuadoraanse media het publiek
rvan in kennis te stellen dat zij hem in levende lijve hadden ge
ien. Het radiobericht werd opgevangen door buitenlandse me-
ia en de echtgenote van de president, Josefina Villalobos, die in
igentinië vertoefde, belde in paniek naar huis om te vragen wat
was gebeurd.
Russische president stelt VN voor atoomproeven te verbieden
De Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren een
reeks voorstellen gedaan om de aanwezigheid van kern
wapens in de wereld verder terug te dringen. In een rede
tot de Algemene Vergadering van de VN stelde hij voor
om uiterlijk in 1996 een verdrag te sluiten dat atoom-
proeven moet verbieden, het aantal Amerikaanse en Rus
sische lange-afstandskernwapens verder verminderen en
de verspreiding van kernwapentechnologie tegen gaan.
kernwapens te verminderen",
aldus Jeltsin. Hij wil ook dat er
t verdrag wordt gesloten over
NEW YORK HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
,,Alle kernwapenlanden moeten het stopzetten van alle produk-
meedoen aan een proces om tie van kernwapens en kernwa
penmateriaal. Dit verdrag zou
moeten worden getekend door
de vijf grote kernwapenlanden,
de VS, Rusland, Groot-Brittan-
nië, Frankrijk en China.
Voorts wil Jeltsin een verdrag
over de controle op de veilig
heid van kernwapeninstailaties
en hij wil een conferentie orga
niseren over het omschakelen
van defensie-industrieën naar
civiele produktie. De Verenigde
Staten hebben de voorstellen
van Jeltsin 'interessant' ge
noemd, maar zeiden dat ze na
der moeten worden bestudeerd.
Jeltsin zei de betrokkenheid
van de VN bij de interne proble
men in de vroegere Sovjet-re
publieken te waarderen, maar
hij voegde er meteen aan toe
'dat de last van de vredeshand
having daar in eerste instantie
bij de Russische Federatie ligt'.
Hij zei dat Rusland voor geen
enkel land meer een bedreiging
is, maar niet als een tweede-
rangsland beschouwd wil wor
den. ..Wij ondergaan grote ver
anderingen, maar wij zijn nog
steeds een wereldmacht". Hij
vroeg de wereld begrip op te
brengen voor die veranderin
gen.
Jeltsin pleitte ook voor de in
stelling van een interventie
macht, die rechtstreeks aan de
VN-Veiligheidsraad ter beschik
king staat en snel kan worden
ingezet als zich ergens in de we
reld crises voordoen. Dan gaat
geen tijd verloren met trage be
sluitvormingsprocessen. Rus
land is bereid actief mee te wer
ken aan VN-vredesoperaties en
Jeltsin riep andere landen op
dat ook meer te doen.
Clinton hapert
pijnlijk in
toespraak VN
NEW VORK DPA-Rtr
Volgens de Amerikaanse presi
dent Clinton leiden de Vere
nigde Staten, Rusland en
Duitsland gezamenlijk terro
risten op. Hij zei dat gisteren
per abuis tijdens zijn toe
spraak voor de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Na
ties in New York. Zijn vergis
sing stond zelfs in de officiële
tekst.
In het gedeelte over het zo
wel door de Verenigde Staten
als Rusland onderkende ge
vaar dat terroristen met nucle
air materiaal handelen, stond:
„Onze twee naties en Duits
land hebben hun samenwer
king versterkt en zich bezigge
houden met de gemeenschap
pelijke training van terroris
ten." Clinton doelde op de an
ti-terroristische activiteiten
van de drie landen.
Toen de president de tekst
las, had hij schijnbaar zelf in
de gaten dat er iets niets klop
te. Hij deed er echter nog eens
een schepje bovenop door ver
volgens over 'terroristen-terro-
ristentraining' te spreken.
„Het was een foutje", aldus
een woordvoerder van het Wit
te Huis.
l AefiSl
IV YORK HANS DE BRUUN
RRESPONDENT
it Amerikaanse voornemen
eenzijdig, en tegen de zin
n Franlaijk, Groot-Brittannië
Rusland en Nederland
15 oktober het wapenembar-
tegen de Bosnische moslims
te heffen, is voorlopig van de
an. Maar binnen de VN-Vei-
heidsraad wordt inmiddels
voorstel overwogen om het
bargo in beginsel per 15
aart 1995 af te schaffen, mits
een aantal voorwaarden is
ldaan.
De Amerikaanse president
Bill Clinton zei gisteren in zijn
rede tot de Algemene Vergade
ring van de VN dat de VS niet
zullen accepteren dat de Bosni
sche hoofdstad Sarajevo door
de Serviërs wordt 'gewurgd'.
,,De VN moeten Sarajevo red
den en de NAVO staat klaar om
op te treden", zei Clinton. Hij
wil niet dat Sarajevo nogmaals
als belegerde stad een zware
winter in moet gaan.
Clinton ziet nu dus af van zijn
oorspronkelijke plan om het
embargo op te heffen, dat ook
door het Amerikaanse Congres
werd gesteund. Maar van een
automatisch eifid aan het em
bargo zal volgens VN-kringen
ook over een half jaar geen
sprake zijn. Over de voorwaar
den waaraan moet zijn voldaan
voor de Veiligheidsraad besluit
het embargo op te heffen, moet
nog worden onderhandeld.
Ook de Bosnische regering
heeft zich inmiddels mokkend
neergelegd bij deze gang van
zaken" beseffend dat intrekking
van het embargo op dit mo
ment zou betekenen dat Frank
rijk, Groot-Brittannië en andere
landen hun troepen uit Bosnië
zouden terugtrekken. De 'winst'
voor Bosnië is dat nu voor het
eerst in de Veiligheidsraad
openlijk opheffing van het wa
penembargo overwogen wordt.
KOPENHAGEN AFP-DPA-Rtr
De drie centrumlinkse partijen
in Denemarken de sociaalde
mocraten, de centrumdemocra
ten en de radicalen hebben
gisteravond een nieuw regeer
akkoord gepresenteerd. De so
ciaaldemocratische premier en
formateur Poul Nyrup Rasmus
sen presenteert vandaag zijn
nieuwe kabinet aan koningin
Margrethe.
Het regeerakkoord, dat de ti
tel 'Onze gezamenlijke toe
komst' draagt, is na slechts drie
dagen onderhandelen tot stand
gekomen en door de parle-
mentsfracties van de drie partij
en aangenomen. In het pro
gramma wordt het 'beleid van
compromissen' dat de rege
ringspartijen sinds hun aantre
den in januari 1993 voeren,
voortgezet.
De centrumlinkse coalitie viel
bij de verkiezingen vorige week
woensdag terug van 83 naar 76
zetels en verloor daarmee haar
absolute meerderheid. Zij kan
echter rekenen op de gedoog-
steun van twee kleine linkse
partijen. Verwacht wordt dat
Rasmussen ter rechterzijde met
de Conservatieven en de Libe
ralen afspraken zal maken over
het buitenlands en economisch
beleid.
Rasmussen verheelt niet dat
zijn minderheidsregering hier
door zal moeten schipperen
tussen de linkse en de conserva
tieve oppositie om haar beleid
door te voeren. „Alle partijen
die willen deelnemen aan een
actief buitenlands beleid, een
stabiele economische koers en
binnenlandse hervormingen
zullen de komende vier jaar in
vloed hebben", zei hij op een
persconferentie.
zend personen op als mogelijk
jurylid, wat in het district bijna
een recordaantal is. Voor het
proces zijn twaalf juryleden no
digen acht plaatsvervangers.
De rechtszaak kan maanden
duren. Voor de selectieprocedu
re stelde een rechter een lijst op
met vragen om bevooroor
deeldheid bij mogelijke juryle
den bloot te leggen. Een univer
sitair opgeleide kandidaat kan
de vragenlijst in vier uur invul
len. I let vinden van onpartijdige
mannen en vrouwen is des te
moeilijker door de grote belang
stelling van de media, waardoor
vrijwel iedereen op de hoogte is
van de Simpson-zaak en velen
zich al een oordeel hebben ge
vormd.
LOS ANGELES «UPI-Rtr
Een rechtbank in het Ameri
kaanse Los Angeles is gisteren
begonnen met de selectie van
juryleden voor het proces tegen
de beroemde ex-sportman Ó.J.
Simpson, die zijn ex-vrouw en
haar mogelijke minnaar zou
hebben vermoord. Tot grote te
leurstelling van sensatiezoekers
zijn TV-camera's niet toege
staan tijdens de selectieproce
dure die enkele weken in beslag
kan nemen. Tot nu toe volgden
de media elke slap in het voor
onderzoek van de opzienbaren
de moordzaak en leek heel
Amerika in de ban van het pro
ces.
Justitie riep een kleine dui-
ALGIERS AFP-Rtr
moskou Een ridder in vol ornaat staat zijn helm en zwaard voor een moment af aan een lid van de Omon,
de Russische binnenlandse veiligheidstroepen. In Moskou werd gisteren een demonstratie gegeven van mid
deleeuwse wapenuitrustingen en gevechtstechnieken. Ook de Omon verplaatste zich voorde gelegenheid
een paar eeuwen in de tijd. De politie-eenheden bedienen zich doorgaans van moderner materiaal.
FOTO EP A
SKOU HANS GELEUNSE
rt Laar, de premier van Estland, is gisteren door het
lement tot aftreden gedwongen. Gedurende de bij
twee jaar van zijn premierschap van de Baltische re
pliek is Laar (34) achtervolgd door beschuldigingen
corruptie en autoritair leiderschap. Het parlement
;de met grote meerderheid (60 van de 101 parle-
ntsleden) na een langdurig en emotioneel debat het
trouwen in Laar op.
De meest in het oog springende aanleiding was het
schandaal rond de 'verdwenen roebels'. In 1992 schafte
de voormalige Sovjet-republiek de roebel af en introdu
ceerde de kroon. De voorraad van 2,3 miljard roebel
werd verkocht "óor bijna twee miljoen dollar. Laar
heeft nooit willen onthullen aan wie. Volgens hem zou
dat de levens in gevaar brengen van degenen die bij de
ze transactie (vermoedelijk met de opstandige Kau-
kasus-republiekTsjetsjenië) waren betrokken.
Andere geschilpunten tussen Laar en het parlement
waren wapenaankopen in Israël en het passeren van de
volksvertegenwoordiging bij het afgeven van kredietga
ranties. Laar zei maandag dat hij alle beschuldigingen
van 'onjuiste afhandeling van staatszaken' van de hand
wees. Ik heb ervoor gezorgd dat Estland zijn onafhan
kelijkheid van Rusland heeft weten te behouden en
economisch op de been is gebleven, zo zei hij.
President Meri moet het ontslag van Laar binnen
twee weken bevestigen.
Algemene staking
dreigt in Italië
ROME AFP
De Italiaanse premier Silvio
Berlusconi is er in de afgelopen
nacht tijdens onderhandelingen
met de vakbeweging niet in ge
slaagd een compromis te berei
ken over de bezuinigingen op
de overheidsbegroting voor
1995.
Berbervolkeren tegen het reli
gieuze fanatisme van de Ara
bischtalige fundamentalisten.
Tot dusver zijn aanvallen en
moordaanslagen zoals die el
ders in Algerije plaatsvinden,
hen bespaard gebleven. De af
gelopen weken zijn echter bot
singen geweest tussen dorpelin
gen en gewapende moslimstrij
ders.
De MGB sluit overigens niet
uit dat de ontvoering van Ma-
loub een provocatie door de au
toriteiten is. De verhoudingen
met Algiers zijn gespannen door
een twee weken durende
schoolstaking van leraren en
scholieren, en een algehele sta
king die afgelopen woensdag
het gebied stillegde.
De Berber-minderheid in Alge
rije dreigt met een 'totale oor
log' tegen de islamitische fun
damentalisten als zij de ont
voerde Kabylische zanger Lou-
nes Matoub niet binnen 48 uur
vrijlaten.
Matoub, een militant van de
Berberse Culturele Beweging
(MCB), werd zondagavond door
islamitische strijders ontvoerd
in de buurt van de Kabylische
hoofdstad Tizi-Ouzou toen hij
op een terrasje zat. De zanger
maakt zich sterk voor de cultuur
van de Berbers en de Kabyliërs,
een Berbervolk ten oosten van
Alders
De twee miljoen Kabyliërs
verzetten zich net als de andere
ACHTERGROND
MADRID Rtr
Ie Spaanse grondwet, die stamt uit 1978,
loet worden veranderd om de regio's een
ieuwe rol te geven. De hervorming van de
rondwet moet uiteindelijk leiden tot een
mvorming van de Spaanse centralistische
:aat in een federatie van zeventien
utonome provincies.
lonzalez hield zijn pleidooi in de Senaat, die
isteren aan een driedaags debat begon over
e toekomst van de zeventien autonome
ïgio's en hun verhouding met de centrale
verheid. Het is de eerste keer sinds 1978 dat
e regionale regeringen in de Senaat over dit
robleem willen praten. Behalve het recht
p zelfbeschikking, de zelfstandigheid van
e regio's (en hoe ver die moet gaan) is de
nanciering van de autonome provincies
en belangrijk punt van discussie. De
ationalc begroting van 1995 geeft de regio's
oor het eerst het recht Europese gelden
oor milieuprojecten naar eigen inzicht te
esteden.
askenland, dat protesteert tegen de trage
verheveling van bevoegdheden van Madrid
aar de regio's, woont de zitting van de
enaat niet bij. Volgens de Basken is het uit
979 stammende statuut van Guernica, dat
De Spaanse premier Felipe Gonzalez wil
de regio's in zijn land een grotere rol ge
ven in de Europese politiek. Ook over
weegt zijn regering de samenstelling van
de Senaat zo te wijzigen, dat de regio's
een sterkere vertegenwoordiging krijgen
in het Spaanse parlement.
aan Baskenland zelfbestuur toekende, niet
volledig uitgevoerd.
Op grond daarvan verklaarde leider Xavier
Arzalluz van de Baskische nationalistische
partij PNV niet loyaal te kunnen zijn aan de
Spaanse grondwet. De PNV, met vijf zetels in
het Spaanse parlement, gedoogt de
socialistische minderheidsregering van
premier Gonzalez. Dezelfde gedoogrol is
weggelegd voor de Catalaanse nationalisten
van Jordi Pujol (CiU), die 17 zetels hebben.
Beide partijen hebben de macht de regering
van Gonzalez te laten vallen.
De autonome regio's in Spanje hebben al
een groot aantal bevoegdheden. De
zogeheten 'historische nationaliteiten'
(Baskenland, Catalonië en Galicië) hebben
de grootste vorm van zelfstandigheid, maar
eisen een nog verdergaande overheveling
van bevoegdheden van Madrid naar de
regio's.
De Basken kunnen bijvoorbeeld al hun
eigen belastingen innen, maar willen een
eigen centrale staat en meerbevoegdheden
op het gebied van sociale zekerheid, politiek
en werkgelegenheid. De Catalanen willen
hun eigen belastingen heffen, een eigen
politiekorps en meer autonomie op het
gebied van de gezondheidszorg. Baskische
en Catalaanse partijen gebruiken hun
nationalistische eisen voortdurend als
wisselgeld in de onderhandelingen over
steun aan de regering.
Bij het autonomiestatyut van 1978 kregen de
drie regio's al het recht in onderwijs en
bestuur de eigen taal te gebruiken. De drie
gebieden voeren in zeker opzicht ook al een
eigen buitenlandse politiek. De Galicische
leider Manuel Fraga en zijn Catalaanse
collega Jordi Pujol ontvangen met enige
regelmaat staatshoofden uit andere landen.
Pujol beriep er zich eens op als eerste
'Westerse leider' na John Major een bezoek
te hebben gebracht aan de Russische
president Boris Jeltsin.
inlegbedrag op f 10.000, ligt en de
rente nu 4,75%* is. Girorekening-
,a/reken'5
Een thuisbankier pakt 5,25%,
zonder zijn geld vast te zetten.
houders die een Kapitaal- of
B Leeuwrekening willen openen,
kunnen dat vandaag nog thuis
De Postbank Kapitaalrekening met bedrag zonder kosten van opnemen. Zelfs doen. Gewoon via hun girobockje.
een eerste minimum inleg van f25.000,- een bedrag boven de f25.000,-, als u dit
maand van tevoren reserveert.
Hetzelfde principe geldt ook voor
lelijk elk willekeurig de I/ceuwrekening, waarbij het minimum
Sparen doe je gewoon bij de Postbank.
*Rcntcvcr({oedin|{ per 23 september 1994.
biedt de ideale combinatie van zeer hog<
rente (nu 5,25%*) én alle opnamevrijheid.
U kunt er
En wie er eerst nog wat meer over wil
weten, belt nu even Klantenservice Sparen:
(020) 591 82 20.
POSTBANK