Duitsers bij
herdenking
splijtzwam
Binnenland
v}een asielzoekers in
Vieringen na verzet
)on volgt Zalm op als
irecteur van Planbureau
Fries paard trekt bekijks
Unilever ligt niet wakker van Omo Power-flop
Wintersportbeurs
RAI: Apart rijbewijs
voor lichte motorscooter
Is
Somalische Mahad en Faisal lijken van aardbodem verdwenen
Burger ergert zich meer aan
straatvuil dan aan racisme
RIJ DAG 23 SEPTEMBER 1994
ANP Algenwn
GfO'Geaoodo
if Pcrc Diensten
ijftien jaar voor dubbele doodslag
•uwarpen Het Leeuwarder gerechtshof heeft een 42-jarige
teuwardenaar gisteren veroordeeld tot vijftien jaar cel wegens
jubbele doodslag en poging tot doodslag. De man stak in okto-
jer vorig jaar in een discotheek in Dokkum zijn 26-jarige ex-
|riendin dood wegens het verbreken van de relatie. Ook een 27-
rige man die als buitenstaander tussenbeide wilde komen,
Jerd door messteken gedood. Hen derde persoon raakte ge
wond. Hr kon geen TBS met dwangverpleging worden opgelegd
■nidat een rapport van het Pieter Baan Centrum te oud was. De
ichtbank in Leeuwarden veroordeelde de man eerder tot negen
lar cel met TBS en dwangverpleging. Het gerechtshof heeft aan
li.' negen jaar nu zes gevangenisstraf toegevoegd omdat de kans
p herhaling groot is.
ploot ongedeerd na ongeval
;nemuiden Op het vliegveld Midden-Zeeland bij Arnemuiden
gistermiddag een vliegtuigje verongelukt. De piloot kwam met
le schrik vrij. Hij was de enige inzittende van het toestel, een
lessna. Tijdens de landing merkte de piloot, een 46-jarige Belg,
jat het vliegtuig begon te stuiteren. Vervolgens sloeg het toestel
Iver de kop en brak het in tweeën. De luchtvaartpolitie stelt een
jnderzoek in.
(longerstaking Algerijnse asielzoekers
jpENHOUTIn navolging van hun landgenoten in Oisterwijk zijn
fijf Algerijnen in het asielzoekerscentrum in Udenhout in hon
gerstaking gegaan uit protest tegen hun dreigende uitwijzing. De
jirectie van het Udenhoutse asielzoekerscentrum heeft direct
|en crisisteam geformeerd, met daarin onder anderen een arts.
e actie in Udenhout was opgezet in samenspraak met de hon
en dorststakers in het asielzoekerscentrum in Oisterwijk.
r werd ruim twee weken actie gevoerd. Een van deze hon
gerstakers is woensdag opgenomen in het Tilburgse Elisabeth-
iekenhuis.
Marechaussees willen meer thuis zijn
^ssenaar Marechaussees willen meer tijd doorbrengen bij
hoeder de vrouw. Zij storen zich er in toenemende mate aan
jat het als volstrekt normaal wordt beschouwd dat zij een groot
jeel van hun leven niet thuis zijn. Die hartekreet is afkomstig
jan I on Heerts, de nieuwe voorzitter van de Marechausseevere
niging (MV). Volgens Heerts is de loyaliteitsgrens van het perso-
■eel bijna bereikt. „Wij zijn trouw aan onze opdracht, maar ook
Sen marechaussee heeft zijn grenzen". Bij de marechaussee
■erken 4225 man beroeps- en 265 man dienstplichtig personeel.
Sijna 300 marechaussees zijn in het
■t Centraal Orgaan Opvang
ielzoekers (COA) ziet af van
vestiging van een centrum
330 asielzoekers in Den
ver. Tegen hun komst ont-
jnd deze zomer uiterst fel ver-
vanuit de bevolking. Wel-
ïswethouder Beneker van
leringen meent echter dat de-
'opstand' 'zeer waarschijn-
geen rol heeft gespeeld bij
besluit van het ministerie,
olgens de gemeente en het
)A, een onderdeel van het mi-
iterie van justitie, is de beoog-
accommodatie, twee voor-
»e mobilisatiegebouwen
de rand van het dorp,
jimtelijk niet voldoende uit te
liden' om 330 asielzoekers te
[isvesten. Met name de ruim-
[öm het complex achtte COA
nader inzien onvoldoende.
huidige onderdirecteur Don
>rdt vrijwel zeker eerste man
n het Centraal Planbureau
Don volgt Gerrit Zalm
die minister van financiën is
orden in het kabinet-Kok.
De net 40 jaar geworden Don
If is nog onkundig van de-op-
iden zijnde benoeming. „Ik
niets, maar ik ben be-
ikbaar", zei hij in een eerste
ictie. Dons voorganger Zalm
lid van de WD. Don is naar
n zeggen geen lid van een
ilitieke partij en is dat ook niet
weest.
Frans Joos Hendrik (Henk)
pn, geboren op 14 september
|54 in Middelburg, studeerde
onometrie aan de Universiteit
'Geen Duitsers bij Dodenherdenking
De vraag of Duitsers volgend jaar aanwezig mogen zijn
bij de herdenkingen van de bevrijding, deelt Nederland
in tweeën. Bijna 52 procent van de Nederlanders vindt
dat Duitsers kunnen worden betrokken bij de viering van
Bevrijdingsdag op 5 mei, maar ruim 53 procent echter
vindt dat de Duitsers zich niet mogen vertonen bij de
Dodenherdenking op 4 mei. Dat blijkt uit een onderzoek
van het bureau Interview.
DEN HAAG ANP
Iets meer dan 39 procent zou
zich niet storen aan Duitse aan
wezigheid op 4 mei. Bijna 44
procent echter wil de Duitsers
nog niet eens op 5 mei verwel
komen. Vooral mensen ouder
dan vijftig zijn tegenstander van
Duitsers bij de Dodenherden
king. Opvallend is dat er ook
veel mensen uit de drie noorde
lijke provincies onder de tegen
standerszijn.
Ruim de helft van de Neder
landers, 56 procent, vindt het
een goed idee later in de mei
maand een herdenking samen
met Duitsers te houden, maar
dan moet de Duitse capitulatie
centraal staan. Toch vindt een
derde van de bevolking ook dit
geen goed idee. Minder dan de
helft van de Nederlanders, 47
procent, vindt dat het voormalig
verzet niet de doorslag mag ge
ven bij de beslissing Duitsers
toe te laten op 4 en 5 mei.
De discussie over aanwezig
heid van Duitsers op 4 en 5 mei
loopt al enige maanden. De
kwestie werd al voor de herden
king van D-Day door verschei
dene mensen aangesneden. In
maart tekende zich al een meer
derheid in politiek Den Haag af
voor Duitse aanwezigheid op 5
mei. De discussie is verhevigd
nu ook prins Bernhard zaterdag
liet weten niet tegen te zijn en
de nieuwe premier Kok zich
daarbij aansloot.
joure Rustig bekijkt een oudere Fries wat er allemaal voor moois te koop is op de Friese paardenmarkt die gisteren in Joure werd gehouden. Voor
de twaalfde keer kwamen liefhebbers van het Friese raspaard bij elkaar om de dieren te keuren en eventueel te kopen. Dit jaar kwamen zelfs enkele
Amerikaanse paardenfokkers kijken of het Friese paard inderdaad zo'n mooie draf, zulke lange manen en zo'n lange staart heeft.
FOTO ANP ARTHUR BASTIAANSE
DEN HAAG ANP
Pogingen om meer grond aan te
kopen mislukten.
Ook het gemeentebestuur
verzette zich deze zomer tegen
de komst van de asielzoekers.
Burgemeester en wethouders
vonden het aantal te groot in
verhouding tot de 1800 inwo
ners van het dorp. Het ministe
rie ging op zijn beurt niet ak
koord met het aanbod van de
gemeente om 150 asielzoekers
op te vangen.
De gemeente Wieringen wil
het complex nu aankopen om
er een recreatieve bestemming
voor de eigen bevolking aan te
geven. Tijdens een grimmige
hoorzitting op 23 juni zeiden
grimmige inwoners dat geld
voor een dorpshuis altijd had
ontbroken 'maar dat een cen
trum voor asielzoekers nu plot
seling wél kan.'
„Marketing, adverteren, dat is
ons antwoord." Zo reageerde
Morris Tabaksblat, voorzitter
van de raad van bestuur van
Unilever, gisteren op vragen
over de aanhoudende proble
men rond de verkoop van Omo
Power in Nederland en Groot-
Brittannië. „We werken eraan
dat de consument het produkt
koopt." Zou dat niet slagen -
waarin hij niet gelooft - dan is
Unilever volgens Tabaksblat
commercieel genoeg om het
produkt van de markt te halen.
Maar echt een ramp zou hij dat
niet vinden.
Tabaksblat vindt dat er aan
vankelijk een fout is gemaakt bij
het introduceren van Omo Po
wer. „Die is gemaakt ergens
tussen het research- en marke-
tingproces in. We waren erg en
thousiast over het produkt, te
positief over de positieve kan
ten van het produkt en we
dachten te gemakkelijk over de
negatieve kanten ervan". Waar
om? We wilden winnen, net als
bij ons Magnum-ijs, luidt Ta-
baksblats uitleg.
De kritiek van de Consumen
tenbond op het in juni ver
nieuwde Omo Power be
schouwt Tabaksblat als een ver
keerde interpretatie van nieuwe
testresultaten. Toch ontstond
na het negatieve koopadvies
van de consumentenorganisatie
opnieuw commotie en dat deed
de verkoop van Omo Power
flink dalen, zo bleek eerder deze
week.
Tabaksblat nuanceerde de
ophef over het volgens hem re
volutionaire waspoeder. Hij on
derstreepte dat Unilever dui
zend merken op de markt heeft
die gemiddeld eens in de vier
jaar worden vernieuwd. Nu gaat
er een keer wat met een pro
dukt mis. Dat is volgens Ta
baksblat geen slechte score.
amsterdam anp
aram
van Amsterdam. Hij promo
veerde daar in 1986 cum laude.
Don werkt sinds 1978 bij het
CPB, met een korte onderbre
king in de periode 1984-1985,
toen hij verbonden was aan de
universiteit van Pennsylvania in
de Verenigde Staten. Hij combi
neerde daar de functie van on
derzoeker met het docentschap.
Sinds begin 1989 is Don on
derdirecteur van het CPB. In
november 1990 werd hij ook
bijzonder hoogleraar in de me
thoden van toegepast econo
misch onderzoek in Amster
dam. Verder werd Don in sep
tember 1992 plaatsvervangend
kroonlid van de Sociaal-Econo
mische Raad (SER).
Voor jongeren vanaf 16 jaar
verandert in Europa de indeling
van de catagorieën gemotori
seerde tweewielers. Dat biedt de
mogelijkheid de motorscooter
te introduceren, maar daarvan
maakt de overheid geen ge
bruik.
De lichte motorscooter met
automatische versnelling is in
andere landen al gemeengoed.
In Nederland zou zo'n vervoer
middel zeer geschikt zijn voor
dagelijks gebruik in stedelijke
gebieden. De auto rijdt zich
vaak vast in de file en de motor
fiets wordt veelal beschouwd als
artikel voor de vriie tijd.
Volgende week is weer de
MotoRai. Hoewel de hausse in
de verkoop van nieuwe motor
fietsen ten einde is, is de Mo
toRai dit keer groter dan ooit.
Zo'n 125 exposanten moeten de
bezoekers een warm motorge
voel bezorgen. De RAI verwacht
dat het aantal nieuwe motor
fietsen in ons land dit jaar zal
uitkomen op 17.000, ongeveer
het niveau van 1991. Vorig jaar
werden nog 23.000 motorfietsen
verkocht.
Nederland is rijp voor de intro
ductie van een lichte mo
torscooter voor iedere jongere
van zestien jaar en ouder. Die
moet dan wel een rijbewijs ha
len. Bovendien zouden ook
mensen met een gewoon auto
rijbewijs op zo'n lichte motor
fiets mogen stappen. De cilin
derinhoud mag niet meer zijn
dan 125 CC en de maximum*
snelheid 100 kilometer per uur.
Veilig Verkeer Nederland
(WN) is uit oogpunt van ver
keersveiligheid falikant tegen.
„We willen er niet eens over na
denken. Sterker nog: we rillen
alleen al hij de gedachte. I let is
zeker ook de bedoeling dat je
met veertien jaar al op een
brommer mag rijden. Met de
motorscooter is alleen de bran
che gebaat, maar zeker niet de
verkeersveiligheid
Secretaris Grollé van de afde
ling Gemotoriseerde Tweewie
lers van de RAI presenteerde
gisteren het plan voor de mo
torscooter. In 1995 namelijk
utrecht De wintersport lijkt nog ver weg, maar de uitrusting ervoor is al volop te koop. Gisteren opende de Wintersportbeurs in de Utrechtse
Jaarbeurshallen de poorten. Behalve tfeel informatie kunnen wintersportliefhebbers er tot 25 september ook een 'proefrit' maken met verschillende
soorten ski's. foto anp marcel antonisse
Croky moet in nieuw zakje
breda. anp
Croky Chips moet over een
week alle zakken met super
chips uit de winkels halen of
van een andere verpakking
hebben voorzien op straffe
van een dwangsom van
50.000 gulden per dag. Dat
heeft de Haagse rechtbank
gisteren beslist in een kort
geding dat was aangespannen
door concurrent Smith.
De rechter was het met de
Maarssense fabrikant eens
dat Croky de Smith-verpak-
king heeft nageaapt. Het be
drijf uit Bergen op Zoom be
gon daar in april van dit jaar
Volgens het vonnis maakt
Croky inbreuk op het mer
kenrecht en het auteursrecht.
Het beeldmerk van de Smith
rihhelchips is een oorspron
kelijk ontwerp en de lay-out
van de superchips-verpak
king is al dertien jaar als Be-
nelux-merk gedeponeerd.
Croky Chips uit Bergen op
Zoom vroeg om een over
gangstermijn van zes weken
als de rechter Smith in het
gelijk zou stellen. Het zei die
tijd nodig te hebben om een
nieuwe verpakking voor te
bereiden. De Bredase rechter
noemt de naaperij echter
zo'n flagrante inbreuk op hel
merkenrecht dat hij geen re
kening wil houden met de be
langen van de Brabantse
chipsfabrikant.
iecht.jos van der meer
e Zeister broers van Somalische af-
ttmst Mahad (13) en Faisal (14)
Bern zijn sinds vier weken spoor
los. Op 19 augustus zouden ze na
in logeerpartij bij hun oom in Heer-
h de trein naar Utrecht nemen. Bij
et station in Heerlen stapten ze uit
f bus, maar of ze ooit op de trein
jn gestapt, is onduidelijk. Getuigen
ebben de twee jongens nog regelma-
g gezien, met name rond het Heer-
nse centraal station. Maar vanaf 25
bgustus ontbreekt ieder spoor. De
blitie tast volledig in het duister.
fctwee politiemensen zetten het, zo-
fa ze bij de bushalte achter het NS-
ption yan Heerlen zijn uitgestapt, in-
fns stevig op een lopen. Vanuit de
lis zagen ze net aan de overkant van
^straat een Somalische jongen lopen,
gezelschap van een donkere man
et kalend hoofd, ook een Somaliër,
p rechercheurs C. Bouwman en
p'an der Veer halen de Somalische
Jannen in en klampen hen aan. Maar
Izien meteen dat de jongste, die ze
jen voor de oudste van de twee ge-
jchte broers uit Zeist hadden gehou-
Jn, iemand anders is.
_p bushalte waar Bouwman en Van
?r Veer even daarvoor zijn uitgestapt.
is dezelfde waar Faisal en Mahad
Adem vrijdag 19 augustus rond tien
over drie de bus verlieten. Zowel dat
tijdstip als die plaats waren niet de be
doeling toen hun oom die dag even na
half drie met hen meeliep van zijn wo
ning in Landgraaf naar de bushalte, is
de politie uit gesprekken met de vader
en de oom gebleken.
Vader Adem zou de jongens om vijf
uur ophalen op Utrecht CS, zo had hij
de avond ervoor via de telefoon met
hen afgesproken. Maar bij de bushalte
in Landgraaf bleek dat de zomer-
dienstregeling van de bus pas de dag
daarop zou eindigen. Dat betekende
dat de bus niet om 12 voor, maar om
twee voor drie vertrok.
De bedoeling was dat de broers na de
ongeveer tien minuten durende busrit
snel treinkaartjes zouden kopen op het
station van Heerlen en de trein van
één voor drie zouden nemen. De reis
naar Utrecht duurt ongeveer twee uur.
Nu kwamen ze te. laat in Heerlen aan.
De eerstvolgende trein naar Utrecht
vertrok pas om één voor vier: de jon
gens moesten vijftig minuten wachten.
Vader Adem heeft, toen de jongens
niet om vijf uur uitstapten in Utrecht,
de trein van een uur later afgewacht en
is om half zeven vertwijfeld naar huis
gegaan.
Tegenover de halte met wachthuisje in
Landgraaf waar Faisal en Mahad op de
bus zijn gestapt, is een basisschool.
Zijn de broers hier al van plan geweest
de hort op te gaan; hadden ze dat al
eerder afgesproken, of kwam het idee
ineens op toen ze begrepen dat hun
reis anders zou gaan verlopen dan vol
gens het strakke schema dat de dag er
voor was gepland?
Een vrouw die reageerde op het TV-
opsporingsbericht zegt met de Somali
sche jongens in de bus te hebben ge
zeten. De broers zouden aan de ach
terkant van Heerlen CS zijn uitgestapt.
Dat is vréémd, weten rechercheurs
Bouwman en Van der Veer inmiddels,
want bij eerdere bezoekjes aan hun
oom zijn de jongens een halte verder
uitgestapt, vlakbij de hoofdingang van
het station.
Nu kwamen ze terecht bij de achterin
gang, waar dagelijks drommen junks
samenscholen. „Misschien hebben'die
een zekere aantrekkingskracht op hen
gehad en hebben ze het van dichtbij
willen bekijken", veronderstelt Van der
Veer.
Sinds het uitstappen bij de 'verkeerde'
bushalte, op een afwijkend tijdstip, is
niets meer van de broers vernomen.
Een opsporingsbericht op de TV lever
de, behalve onbehoorlijke telefoontjes
van mensen die vroegen waarom de
politie zich druk maakte over 'dat
soort lui', tientallen tips op. Vijftien
•hadden betrekking op Zuid-Limburg.
Dat zijn de serieuzere tips, zegt Van
der Veer.
Maar ook de Limburgse tips hebben
piets opgeleverd. Dinsdagavond 23 au
gustus zou een getuige een van de jon
gens hebben gezien bij Heerlen CS,
aan de kant waar de verslaafden domi
cilie houden. Een NS-conducteur heeft
de broers woensdagmorgen 24 augus
tus op het station gezien, een collega
van hem zegt ze 's middags op perron
2, waar vandaan de regionale treinen
vertrekken, te hebben waargenomen.
Enig doorvragen leerde echter dat de
tweede conducteur alleen twee figuren
op de rug heeft gezien.
Serieuzer neemt de politie de getuige
nis van iemand die de jongens een
aantal keren in het centrum van Heer
len zegt te hebben gezien en van een
ander die ze bij de verzamelplaats van
junks achter het station is tegengeko
men. Gezien de omschrijving die zij
van de broers konden geven, betitelt
de politie deze tips als 'vrij zeker'.
„Duidelijk is dat Faisal en Mahad de
eerste week na hun verdwijning nog in
Heerlen zijn geweest en dat ze meestal
rond het station hebben gelopen", vat
Bouwman van de politie Zeist samen.
„Ze waren met z'n tweeën en vertoef
den in de buurt van de junks, maar
hadden geen contact met hen."
Haar collega Van der Veer concludeert
dat alles erop wijst dat de broers aan
het zwerven zijn geslagen: „Ze waren
met z'n tweeën. Dus daarom denk ik
niet allereerst aan een ernstig mis
drijf." Hij veronderstelt wel dat de
broers niet meer in Heerlen zijn: „Na
alle publicaties zijn daar geen tips
meer vandaan gekomen. Misschien
zijn ze geschrokken van alle aandacht
en naar een grotere plaats vertrokken,
wie weet Amsterdam. Of ze zijn de
grens overgegaan, naar Duitsland of
België."
„We hebben honderden uren in deze
zaak gestoken, maar tot op heden
heeft dat niets opgeleverd", zegt Van
der Veer. Bouwman: „Meermalen heb
ben we de vader gevraagd of er proble
men thuis waren. Hij verzekert ons dat
het niet zo is. Wij krijgen een goede in
druk van de familie. Bovendien is bij
de scholen waarop die jongens zitten
niets van problemen bekend."
Faisal en Mahad zijn inmiddels toege
voegd aan de lijst van vermiste perso
nen die de Centrale Recherche Inlich
tingendienst (CRI) sinds 1992 bij
houdt. Daarop staan de namen van
192 jongens en mannen en 107 meis
jes en vrouwen.
utrecht jos van der meer
Enquête Stichting Nederland Schoon
bergen op zoom gpd
Ruim tachtig procent van de
Nederlanders ergert zich meer
aan de vervuiling van de eigen
woonomgeving dan aan het op
komend racisme in Nederland.
Dat blijkt uit een enquête die
het onderzoeksbureau Ogylvi
heeft gedaan in opdracht van de
Stichting Nederland Schoon
(SNS). Dat maakte SNS-direc-
teur E. de Jongh gisteren tijdens
een congres van directeuren
van reinigings- en afvaldeskun-
digen in Bergen op Zoom be
kend.
Negen van de tien Nederlan
ders vinden dat de burger zijn
eigen rommel maar moet op
ruimen. Dat neemt niet weg, al
dus SNS-erevoorzitter F. Nou-
wen, dat jaarlijks in Nederland
550 miljoen gulden moet wor
den uitgegeven om zwerfvuil op
te ruimen. De gemeente Am
sterdam haalt na de jaarlijkse
vrijmarkt 220 ton afval op en in
Den Haag laten de bezoekers
van het l'arkpopfestival 36 ton
afval achter.
Directeur K. de Vries van de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG)' wees bij de
overhandiging van het Hand
boek Nederland Schoon aan het
ministerie van VROM op de
straffen die maximaal op het
wegwerpen van snoeppapier en
kauwgom staan. „Het opzette
lijk op straat werpen daarvan
wordt aangemerkt als een mis
drijf. Met een maximale straf
van zes jaar en/of een boete van
100.000 guldpn."
Een andere spreker meende
dat de burger die wel milieube
wust met afval omgaat, moet
worden beloond. Dat gebeurt
nu niet. „Mensen zijn milieube
wust, maar de gemeentelijke
reinigingsrechten gaan alleen
maar omhoog."
I
