41 M
Denksport
0
ft
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1994
puzzel
dammen
bridge
Nummer38
Horizontaal: 1. deel van een
woord; 5. zuivelprodukt; 8.
werpkoord; 12. hoffelijk; 14.
meubelstuk; 15. schouwspel;
18. dwaas; 19. grafvaas; 20.
voegwoord; 21. huisdier; 22. in
woner van Rome; 23. sierhees
ter; 25. bijbelse naam; 27.
brandgang; 29. plaksel; 30.
voegwoord; 31. kelner; 33. hap;
35. houten gebouw; 37. sprook
jesfiguur; 38. gedeeltelijk; 40.
voorzetsel; 42. chanson; 45.
bliksemschicht; 47. bedrog; 49.
deel van een plant; 50. bandiet;
52. scheepstouw; 53. insnijding;
56. kommer; 58. nummer; 59.
broche; 61. moment; 62. parve
nu; 64. bloem; 65. bericht; 67.
Touring Trophy; 68. vertra
gingsmiddel; 70. lof; 72. bezem;
74. haast; 76. broekland; 78.
nachtvlinder; 80. momenteel;
81. mannelijk dier; 82. zand
heuvel; 83. olieprodukt; 86.
broedplaats; 88. smeersel; 89.
boven het genoemde; 90. gier;
91. geraamte.
Verticaal: 1. gebladerte; 2. in-
sekt; 3. ik (Lat.); 4. fijngebouwd;
5. vis; 6. akelig; 7. legerrang; 8.
draagbalk; 9. spil; 10. knullig;
11. ambtsgewaad; 13. slinger
plant; 14. vaatwerk; 16. schattig;
17. molentrechter; 18. aardgor-
Oplossing
nummer37
del; 22. japon; 24. koetsiers-
bank; 26. eer; 28. overblijven;
30. nuttigen; 32. eerwaarde
heer; 33. schel; 34. pluizig haar;
36. boomvrucht; 39. glad; 41.
driekleurig viooltje; 43. glans
loos; 44. dierenverblijf; 46. ko
ninklijke aanspreektitel; 48. lek
kernij; 51. droogplaats; 54.
duinvallei; 55. bakmengsel; 57.
drempel; 60. afstandsmaat; 61.
boordsel; 63. praatvogel; 64.
vrouwelijk paard; 66. wissel
borgtocht; 67. fier; 69. spijs
kaart; 71. eetgelegenheid voor
studenten; 73. larve van de
langpootmug; 75. Franse schrij
ver; 77. bedorven; 79. eetlust;
83. onbeweeglijk; 84. familielid;
85. boom; 87. bijwoord; 88. ba-
Cryptogram
nummer 38
Horizontaal: 7. Eigenhandig
bezet (13); 9. Wat men geeft om
er iets moois van te maken (14);
10. Klaar uitspreken (8); II. In
de auto van een Amerikaanse
president (6); 13. Dat meisje
draagt katjes (3); 14. Oversteek
plaats voor luchtreizigers (10);
15. Slagwapen van een vech
tersbaas (9); 17. Muziek van een
solist? (9); 20. Waarmee typistes
ons willen vermoorden (9); 21.
Verandering die gepaard gaat
met veel drukte (6).
Verticaal: 1. Het zijn kunst
werken waarop juristen slapen
(14); 2. Verliezende bedrieger
(8); 3. Opheffing van bederf
(10); 4. Fantaseren en concen
treren (10); 5. Neem het ervan
als hij u wordt aangeboden! (4);
6. Praten over de grondprijzen
(9); 8. Harige stripfiguur (6); 12.
Frans droomt van deze schrijver
(4); 15. Op welke wijze een god
heid zijn vreugde uit (5); 16.
Verlichting van een wapen in de
boot. (8); 18. Met dit geld zit je 19. Zorg soepel voor verlichting!
er juist niet warmpjes bij! (6); (5).
Oplossing
cryptogram 37
o-k-
hofnar
e-f-m-v-
kneepjes
-k-rr-v-
vergeetboek
-s-s-a-e-e-r-b-
opblyven-twaalf
-a-u-e—d-e-f-i-
harig-brandgang
-n-t-s-ao-d-
-speelschuld
-r-o-h-i-e
afstoten
-f-i-j-
bergweg
-ns-
filatelie
NHDERIAND heeft het vorige
jaar bij de F1P (Fédéralion In
ternationale de Philatélie) een
optie genomen om in 2002, het
jaar waarin de Nederlandse
postzegel 150 jaar bestaat, een
wereldtentoonstelling te hou
den. Omdat het in dat jaar dan
veertien jaar zal zijn geleden dat
in ons land een grote ii\tema-
tionale postzegelexpositie is ge
houden, heeft de Stichting Fila
telie destijds gemeend niet zo'n
enorm gat te moeten laten val
len tussen twee tentoonstellin
gen en eerder een 'internationa
le' te organiseren; FEPAPOST
94.
FEPAPOST 94 is een Europese
internationale expositie. De
naam is ontleend aan de Fede
ration of European Philatelic
Associations, de FEPA, het Eu
ropese blok binnen de wereld
bond FIP. Dertig landsbonden
van verzamelaars zijn lid van de
FEPA.
FEPAPOST wordt in alle zalen
en de Statenhal van het Neder
lands Congresgebouw in Den
Haag gehouden. Op maandag
ochtend 17 oktober gaan de
deuren open en de tentoonstel
ling sluit op 23 oktober. De ope
ningstijden: openingsdag van
14.00 lot 17.30 uur en op de
overige dagen van 10.00 tot
17.30 uur. De toegang is gratis;
de tentoonstelling wordt voor
het overgrote deel gefinancierd
uit de opbrengst van de bijslag
op de serie FEPOPOST-postze-
liitcrnatlonalc PostzcgcltentoonstcIHiij: Nederlands Congresgebouw, Den Haag -17-23 oktober 1
aèk
POST 91 j
NEDERLAND;
NEDERLAND; NEDERLAND;
:70c :8QCJL Lfè90'j
i 1
gels die op 22 februari ver
scheen en het FEPAPOST-velle-
tje dat op de openingsdag van
de tentoonstelling, 17 oktober,
uitkomt.
De filatelistische wedstrijd
klasse op FEPAPOST zal onge
veer 2500 kaders omvatten,
waaronder 200 van de jeugd.
Rond vijftien procent van c'
zendingen is van Nederlandse
verzamelaars, de overige komen
uit landed waarvan de lands
bond aangesloten is bij de FE
PA. In de wedstrijdklasse zullen
behalve inzendingen op het ge
bied van de traditionele filatelie,
ook verzamelingen te zien zijn
over postgeschiedenis, post-
waardestukken, aerofilatelie, as-
trofllatelie, thematische collec
ties, maximafilie en collecties
elaar
14
Aan FEPAPOST nemen ook
postzegelhandelaren uit bin
nen- en buitenland met zo'n
honderd stands, PTT Post en
zestien buitenlandse postadmi
nistraties deel. Ook is er een
aantal bijzondere collecties te
zien, die in een 'eresalon' wor
den geëxposeerd. Daartoe be
horen verzamelingen veldpost
in verband met de herdenking
van de 'slag om Arnhem' vijftig
jaar geleden. Verder een bijzon
dere verzameling molens op
postzegels en topcollecties Ne
derland en overzeese gebieds
delen.
Het programme voor FEPA-
POSt ziet er als volgt uit: 17 ok
tober, officiële opening; dins
dag, dag van de posthistorie;
woensdag, dag van de themati
sche filatelie; donderdag, dag
van 'de vrouw en het postzegels
verzamelen; vrijdag, dag van de
FEPA; zaterdag, dag van de
jeugdfilatelie en zondag, filate-
listendag met diverse lezingen.
FEPAPOST wordt de achtste
internationale filatelistische ex
positie van na de Tweede We
reldoorlog: 1952, Utrecht, ITEP
(Internationale Tentoonstelling
Eeuwfeest Postzegel); 1967, Am
sterdam, Amphilex I; 1977, Am
sterdam. Amphilex II; 1980 en
1982, Den Haag, derde en vier
de NVPH-show; 1984, Den
Haag, Filacento (t.g.v. honderd
jaar georganiseerde filatelie in
Nederland) en 1988, Den Haag,
Filacept 88. Deze laatste ten
toonstelling trok in zes dagen
100.000 bezoekers, een aantal
dat we, aldus Gerrit Glas, voor
zitter van de Stichting Filatelie.
Zoals opgemerkt verschijnt
op 17 oktober een FEPAPOST-
velletje. Daarin zitten dezelfde
zegels die in februari al los ver
schenen: 70 60 c., brandgans;
80 70 c., blauwborst en 90
80 c., zomertaling. Het beeld
loopt door op de tab die onder
de zegels zit; daarop staat ook
de Nederlandse naam van de
vogels.
Voor 9 november staan de
jaarlijkse kinderpostzegels ge
pland. Ook dit jaar weer échte
kinderzegels; bijzonder grappig
getekend. Het thema is deze
keer 'samen doen'. Waarden en
kleuren: 70 35 c., 80 40 c. en
90 35 c.; geel, magenta, cyaan
en zwart. In het gebruikelijke
velletje zitten twee zegels van
70, drie van 80 en één van 90
Oplossingen, per briefkaart,
dienen uiterlijk dinsdag a.s. in
ons bezit te zijn. Indien per post
wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretari
aat, Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad b.v., Postbus
54, 2300 AB Leiden.
Winnaars
De set potloden gaat naar A.M
van der Wiel, Buitendijklaan 2,
2353 VP Leiderdorp (kruis
woord) en naar H. Lambrechts,
Rijn en schiekade 100, 2311 AP
Leiden (cryptogram).
m
9
m
m
0
m
9
P
p
Pi
P
(D
0
0
0
9
9
9,
9
H
9
9
9
O1
9
0
O
O
0
Q
p
0
3)
u
pi
Mogelijk heeft u geprobeerd de
opgave uit de rubriek van de vo
rige week te ontraadselen.
Daarom alsnog hierbij de oplos
sing, voorafgegaan door de cij-
ferstand: WIT 24, 25, 29, 30, 32,
34, 37, 40, 42, 46, 47; ZWART 8,
13, 14. 17, 18, 19, 22, 23, 26, 28,
31. WIT wint als volgt: 1. 32-27
31-36 of? 2. 25-20 14x25 of? 3.
47-41 36x38 4. 37-31 26x37 5.
24-20 25x14 ad lib. 6. 30-24
19x39 7. 46-41 23-45 8. 41x3
22x31 9. 3x50. Een schitterende
compositie van de heer Repetto.
Ook beloofde ik u vorige week
fragmenten uit de openingsron
de van de clubcompetitie. Dat
laat echter nog een weekje op
zich wachten. In die tussentijd
nodig ik u uit zes gevarieerde
opgaven van de juiste oplossing
te voorzien. Voor alle opgaven
geldt: WIT speelt en wint. Ter
controle van de diagramstan
den zijn tevens cijferstanden
vermeld.
DIAGRAM 1: WIT 15, 20, 25, 29,
31, 33, 38; ZWART 4, 9, 10. 14,
18,22 en 27.
DIAGRAM 2: WIT 22, 28, 32, 33,
34, 35, 37, 38, 39, 42, 43; ZWART
8,9, 11, 13, 17, 19,21,23, 24, 25
en 26.
DIAGRAM 3: WIT 23, 27, 29, 30,
33, 35, 36, 37, 45, 47, 48; ZWART
3,6, 7,8,9, 12, 15, 17, 18,20, 26.
DIAGRAM 4: WIT 21, 23, 26, 29,
37, 39, 41, 44, 48, 49; ZWART 7,
9, 10, 12, 14, 18, 19,20, 25, 30.
DIAGRAM 5: WIT 20, 50 en
dammen op 1, 24; zwart 45 en
een dam op 10.
DIAGRAM 6: WIT 17 en dam
men op 6, 49; zwart 26,35 en
een dam op 11
M
s
0
y
m
3
11
M
B
9
III
y
schaken
Bij de bekende Alkmaarse
schaakuitgeverij New in Chess is
het eerste deel van een nieuwe
zesdelige serie, getiteld: Taktiek
in de opening, verschenen. Dit
eerste deel is geheel gewijd aan
de Open Spelen (1. e4 e5). Sa
mensteller van de 200, op ope
ning volgens de befaamde NIC-
key gesorteerde, korte partijen,
is de Haarlemse theoreticus,
A.C. Van der Tak die op dit ge
bied zijn sporen heeft verdiend.
Het ingenaaide boekje telt
160 pagina's en kost 28,50.
Deel 2, Siciliaans, zal in het
voorjaar van 1995 verschijnen.
De overige delen zijn; 3. Half
open Spelen; 4. Damègambiet; 5.
Indische Openingen en 6. Flank-
spelen.
In 1976 verscheen van dezelf
de schrijver Openingsfouten en
finesses, dat destijds in een be
hoefte voorzag. Dat werk telde
250 partijtjes waarvan we er 66
in dit nieuwe boekje terug vin
den. Het nieuwe deel over de
Open Spelen telt alleen al 200
partijen, zodat mag worden
aangenomen dat alle zes deel
tjes bij elkaar ruim 1000, voor
het merendeel korte, partijen
zal bevatten. Het nieuwe boekje
heeft een handzaam formaat en
is uitgevoerd zoals we van New
in Chess gewend zijn. (Uitste
kend papier, zeer heldere dia
grammen en prettig leesbare
tekst waarbij de gespeelde zet
ten in vet zijn gedrukt). Ik denk
dat veel clubschakers van deze
boekjes gecharmeerd zullen
zijn. Tenslotte heeft niet ieder
een een schaak-database en
zoals een zeer ervaren man als
de bekende Duitse uitgever Kurt
Rattmann enige jaren geleden
tijdens het Hoogovenstoemooi
opmerkte zal de enthousiaste
schaakliefhebber altijd behoefte
hebben aan boekjes waarin hij
'zijn' variantjes kan terugvin
den. En inderdaad, in Open
Spelen valt veel te genieten en
te leren. De ijverige speurder zal
menigmaal iets aardigs tegen
komen waarmee men op de
club furore kan maken. Een
mooi voorbeeld trof ik aan in
het volgende partijtje, dat in
1945 in de Sovjetunie werd ge
speeld.
KROGIUS - ARATOVSKY - 1. e4
e5; 2. Pf3 d6; 3. d4 Pd7; 4. Lc4
c6 Van der Tak merkt op dat 4.
Le7 minder goed is wegens 5.
dxe5 dxe5; 6. Dd5 of 5. Pxe5;
6. Pxe5 dxe5; 7. Dh5, met pion
winst. 5. Pg5. Deze zet is geba
seerd op een aardige truc, maar
objectief gezien is gewoon 5. 0-
0 de sterkste voortzetting. 5.
Ph6; 6. a4. Deze op het oog on
schuldige zet bevat een flinke
portie gif. 6. Le7? (Ziè dia
gram 1) Dit ligt voor de hand,
maar nu komt de pointe van 6.
a4 te voorschijn. Correct is 6.
Df6!; bijvoorbeeld 7. c3 Le7; 8.
0-0 Pb6; 9. La2 Dg6; met goed
spel voor zwart. 7. Lxf7+! Pxf7;
8. Pe6. Dank zij 6. a4 verkeert
de zwarte dame in onoverko
melijke problemen. 8. Db6.
Ook na 8. Da5+; 9. Ld2 Db6;
10. a5! Dxb2; 11. Lc3 is de dame
verloren. 9. a5 Db4+; 10. c3
Dc4; 11. Pc7+ Kd8; 12. b3 Met
damewinst! Zwart capituleert.
1
JL
im
- -
i
i
Hl
si
1
M
i
III
i
4
m
ISIS
lil
1
A
J&,
0
A
III
111
lil
IB
A
0
A
01
11
I
w
B
a
V
H|
li
III
M
i
lil
i.
i
M
i
1]
i
0
Jl
01
0
lil
0
A
II
ïw/
s
Het boekje staat vol met dit
soort kortsluitingen, zowel van
recente als minder recente da
tum. Grappig vind ik wel dat de
feilloos geachte computer via de
NIC-key de partij Heidenfeld -
Wolpert op blz. 55 rubriceert als
'Pirc', terwijl elk weldenkend
mens na de zetten 1. e4 e5; 2.
Pf3 d6; 3. d4 Pf6; 4. Pc3 Pbd7; 5.
Lc4 Le7; tot de vaststelling zal
komen dat we hier met een Phi-
lidor te maken hebben. Indien
de computer het bij het rechte
eind zou hebben zou deze partij
opgenomen dienen te worden
in het nog te verschijnen deel
over de Halfopen Spelen.
PCA-wereldkampioen Gary
Kasparov heeft in het Zwitserse
Horgen een sterk bezet toernooi
gewonnen. Met 1,5 punt voor
sprong op zijn naaste concur
renten legde hij beslag op de
eerste prijs. In onderstaande
partij wordt de winnaar van het
laatste Hoogovenstoemooi, GM
Predrag Nikolic, vanuit een ak-
tuele variant van de Franse
Winawer, dol gespeeld.
KASPAROV - P.NIKOLIC - 1.
e4 e6; 2. d4 d5; 3. Pc3 Lb4; 4.
e5 c5; 5. a3 Lxc3+; 6. bxc3 Pe7;
7. Dg4 Kf8; 8. h4 Dc7; 9. Ddl
cxd4; 10. cxd4 Dc3+; 11. Ld2
Dxd4 Het eerste pionoffer. 12.
Pf3 De4+; 13. Le2 b6; 14. 0-0
La6; 15. c4 Pbc6; 16. Pg5. Het
tweede pionoffer. 16. Dxe5;
17. Tel Df6; 18. Lh5 g6; 19.
cxd5 exd5; 20. Lg4 h6. (Zie dia
gram 2) Na de beide pionoffers
doet de witspeler zwaarder ma
teriaal in de aanbieding. 21. Pe6
fxe6; 22. Txe6 Df7; 23. Da4
Lc4; 24. Txc6 Pxc6; 25. Dxc6.
Wit beschikt over de nodige
compensatie voor het geofferde
materiaal. Vooral de beide lo
pers vormen een ijzersterk paar.
25. Te8; 26. Ld7 Kg7; 27. Lc3
Kh7; 28. h5 Thf8; 29. hxg6+
Dxg6; 30. Lxe8. Hij wikkelt af
naar een eindspel met een pion
minder. De kwetsbare positie
van de zwarte koning biedt wit
kansen. 30. Dxe8; 31. Dd6
Df7; 32. Ld4 Te8; 33. Tel Te4;
34. Le5 Tg4; 35. Tc3 Tg6; 36.
Dd8 Tg8; 37. Dh4 Tg5; 38. f4
Th5; 39. Dd8. Zwart geeft op.
Men krijgt toch een beetje het
gevoel dat de Bosnische GM
murw is gespeeld en ergens de
beste verdediging heeft gemist.
OPGAVE VORIGE WEEK
(Kal, Dg7, Te3. Zwart: Kd8,
Dh8, Te8. Wit aan zet wint). Op
lossing: 1. Td3+ Kc8; 2. Tc3+!.
Haalt Dg7 uit de penning. 2.
Kb8; 3. Dc7+ Ka8; 4. Da5+ Kb7;
5. Db4+ Ka6; 6. Da3+ Kb5; 7.
Db2+. Op zijn beurt Wordt nu
de witte toren ontpend en
wordt zwart mat gezet. 7.
Ka4; 8. Ta3 mat.
NIEUWE OPGAVE
Van geheel ander kaliber is een
studie van de beroemde Franse
eindspelonderzoeker André
Chéron (1895 - 1980). (Zie dia
gram 3).
Dit interessante eindspel
werd in 1954 afgedrukt in het
'Journal de Genève'. Chéron,
die een groot deel van zijn leven
iri' een Zwitsers sanatorium
doorbracht, heeft van het on
derzoeken van het eindspel zijn
levenswerk gemaakt en de re
sultaten daarvan onder andere
gepubliceerd in zijn beroemde
vierdelige serie 'Lehr- und
Handbuch der Endspiele', een
monumentaal werk dat nog
steeds niets van zijn glans verlo
ren heeft.
De algemene regel in dit soort
eindspelen met ongelijke lopers
luidt dat winst meestal mogelijk
is indien de vrijpionnen ten
minste twee lijnen van elkaar
verwijderd zijn. In de diagram
stelling is daar dus sprake van.
De zwarte a-pion is echter van
de verkeerde kleur en dat geeft
wit de kans remise te maken.
Dit doel is echter op maar één
manier te bereiken.
In Génève overleed 3 september
de Zwitser Jean Besse; hij werdj
80 jaar. Hij was een der bestej
bridgespelers aller tijden. Zijn;
grootste bekendheid evenwel
kreeg hij door zijn publikatiesj
en door zijn rol als rama-com-)
mentator bij grote toernooien;)
hij als 'aangever' en de briljante!
Amerikaan Kaplan als 'afmaker']
Zijn analyses gingen dieper dan;
van wie ook en toen Italië inj
1975 de wereldtitel behield}
dank zij een uitermate gelukkig)
groot slem in een van de laatste)
spellen was hij het die vanuit)
Gé:
3 de
op-|
merkzaam maakte op een Ame-j
rikaanse tegenspelfout: n
Diagram 1
u 4-> o IV1
Belladonna en Garozzo bereik-(
ten 7K1, waartegen Kantar alsj
west startte met Ha2. Inwendigf
jubelend, naar hij later zou ver-,,
klaren. ,,Ik word wereldkam-*
pioen, ze bieden ZEVEN en ikj
heb K1H; het immense gevoel}
van teleurstelling toen ik dej.
dummy zag zal mij eeuwig bij-j
blijven". Belladonna troefde, jj
speelde klaveren naar de vrouw v
en de rest was kinderwerk. j
„God must be Italian"!
schreeuwden de Amerikanen. 5
,,Nee", zei Besse, ,,west moet in
de eerste klaverenronde KlHg
spelen; dat kost niets, zuid gaat)
toch snijden". Dat werd Bel-)
ladonna voorgelegd en die be-L
aamde Besse's gelijk. ,,Ja, dany
wordt het lastig. Ik ga er dan,,
waarschijnlijk vanuit dat oostjj
tien-vierde heeft en dan kan iku
het nog maken als hij daarnaast
driekaarten heeft in de overige
kleuren. Ik moet me dan inkor-j,
ten tot K1B-9 en SchlO (leuk omi,
eens na te spelen), maar in dei,
praktijk ga ik dan mooi down»,
omdat oost de derde schoppen j
troeft". f(
Jean Besse was een artiest. Alsfj
bij hem een honneur verscheen^
wist je het nooit en zijn succes-p
sen op het terrein van de mislei-(r
ding zijn legendarisch: n
I
10654
87654 M H 3
*87 u n *V1°
V 9 w 0 A 8 7 6
B 9 7 3 Z H 8 2
Nadat Besse als 0
had met lRu sloegen NZ op holig
en eindigden in 6Ha. West
kwam uit met RuV, overgeno
men met het aas en ruiten terug
voor RuH. Het contract wordtf,
nu gemaakt. Twee ronden troef, a
harten naar de boer, K1V weg op,|
RuB en de schoppensnit; SchHj,
valt in tweeën en OW zijn kans-^
loos.
Besse zag dat ook en hij de
poneerde onder HaA zonder
aarzelep HaV. Dat zette zuid op
het verkeerde been. Hij wist ni
dat SchH zo snel zou vallen t
door op HalO te snijdën kon hij
een extra entree in dummy c
ëren om tweemaal te snijden.
Die kans nam hij en dat bete
kende één down in een 'dood'
Vlak voor zijn dood zond Bes
se nog een bijdrage in voo
Bols-tipcompetitie 1994:
N *8765
«J-* 0 B 7 6 5 4
Z *984
A109
H87
A82
Het bieden verloopt simpel:
zuid 2SA, noord 7SA. West komt
uit met Ru 10 en zuid neemt
RuH, gevolgd door RuV en 1
ten naar RuA. Wat gooit u af als
west? Sch2? „Fout", zegt Besse.
Zie het vervolg: „zuid speelt vier!
hoge klaveren en concludeert
dat west er vijf heeft. Hij weet al
twee ruitens bij west en als hij
vervolgens drie schoppens in
casseert ziet hij west de derde
keer niet bekennen. Dat bete
kent een driekaart van huis uit
en dus... een driekaart harten.
Hij speelt HaH en snijdt daarna
met zekerheid op HaV voor 13
slagen.
Als west op RuA een klaveren
afgooit moet zuid raden en Bes
se's Bolstip is dan ook: 'Pas dus
op de kleine kaarten en bedenk
welke consequenties het bijspe
len daarvan heeft voor het ver
dere tegenspel".