'Niet braaf nieuws volgen, maar zelf nieuws maken'
Rtv show
Openbaar vervoer
decor voor mensen
met eigen verhaal
'Bij de NOS vertel
ik vaak wat een
ander mij souffleert'
Nominaties TV-prijzen 'Kinderkast' bekendgemaakt
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1994
8bi
KRO's Ton Verlind verkondigt geloof in researchjournalistiek
Ui
De KRO profileert zich meer en meer als dé omroep van
de informatieve programma's. De actualiteitenrubriek
Brandpunt en Reporter brengen geregeld nieuws. Niet
voor niets besloot de katholieke omroep ook door te gaan
met Ontbijt TV, nadat de NCRV was afgehaakt. Dit win
terseizoen brengt de KRO veel eigen nieuwe informatieve
programma's op het scherm. Ton Verlind zwaait sinds
twee jaar de scepter op de informatieve afdeling van de
KRO. „We stoppen dit jaar evenveel geld in informatie als
in amusement. Dat was jaren geleden met bijvoorbeeld
de grote shows van Henny Huisman wel even anders."
wat zwaar voor het vroege tijd
stip. Joegoslavië was wel erg
vaak in beeld. Ik had wel eens
de indruk dat de makers dach
ten dat ze alleen serieus geno
men werden, wanneer er elke
dag dat soort zware onderwer
pen inzaten. Het wordt iets
iuchtiger, maar met behoud van
het journalistieke en serieuze
karakter."
Koerswijziging
Ruim twee jaar geleden besloot
de KRO de programmering een
meer informatief tintje te geven.
Een koerswijziging, min of meer
uit nood geboren. Net als de an
dere publieke omroepen kreeg
de KRO minder zendtijd toebe
deeld, omdat de EO en de VPRO
de A-status hadden verworven.
De KRO-leiding maakte van de
nood een deugd door nieuwe
prioriteiten te stellen. Verlind:
„De KRO draaide al jaren op de
zelfde gezichten en dezelfde
programma's. We bereikten
met onze programma's vooral
de oudere kijker en dat bete
kende slecht nieuws voor de
toekomst. Ouderen houden nu
eenmaal op te bestaan. En we
waren niet in staat de jongeren,
toch de potentiële leden van de
toekomst, aan ons te binden."
'Uitstappen!': Programma over reizigers
HILVERSUM «GPD
De afdeling informa
tie krijgt het bij de
KRO steeds meer
voor het zeggen. De redactie
van Ontbijt TV onderging in
middels forse uitbreiding; van
daar dat het studiorestaurant
binnenkort wordt omgebouwd
tot het nieuwe onderkomen van
de makers van het programma,
dat op 17 oktober wordt hervat.
Kosten noch moeite worden ge
spaard: Ontbijt TV krijgt onder
meer de beschikking over een
gloednieuwe digitale TV-studio
in hetzelfde gebouw.
„Ontbijt 7V is een kansrijk
initiatief. Het moet de markt
kunnen veroveren", meent
KRO's hoofd Informatie Ton
Verlind op grond van de kijkcij
fers te kunnen stellen. „Er ke
ken vorig seizoen toch gemid
deld tussen de 180.000 en
210.000 mensen, terwijl er voor
heen op dat tijdstip slechts zo'n
50.000 mensen televisie keken.
Ik ben daar zeer tevreden mee."
Verlind kondigt aan dat het
programma in het komende
seizoen lichter van toonzetting
wordt. „I Iet was vorig jaar soms
Harmke Pijpers ontmoet passagiers op tram, bus of trein
en gaat in een aantal gevallen met hen mee naar de
plaats van bestemming. foto pr
HILVERSUM
Bus, Tram, Trolley. Een nieuws
gierig mens hoeft maar enkele
minuten naast iemand te zitten,
om zich heel wat af te vragen.
Wat leest die nou? Wat zit er in
die tas? Wat is haar parfum?
Soms kruisen blikken eikaar en
dat leidt weer tot nieuwe vra
gen: waarom die lach, die naar
binnengekeerde blik. waar gaat
hij naar toe, waar komt zij van
daan?
Drama en poëzie liggen op
straat. Voor wie er oog voor
heeft tenminste. Uitstappen! is
een programma over reizigers.
Het openbaar vervoer is het de-
verhaal, en soms met een bij
zondere bestemming. De tram,
de trein, de trolley of de bus
vormen de aanleiding voor een
toevallige ontmoeting, een kor
te maar intense kennismaking.
In de nieuwe RVU-serie Uit
stappen! ontmoet Harmke Pij
pers passagiers op de tram, bus
of trein, en gaat in sommige ge
vallen met hen mee naar de
plaats van bestemming. Zo ont
staat, steeds via trajecten door
heel Nederland, een aaneen
schakeling van eigentijdse por
tretjes van zeer diverse mensen.
Pijpers stapt in en uit de tram in
Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag, de stadsbus in Maastricht
en Arnhem, een streekbus in
Brabant en Friesland en een
stoptreintje in Groningen.
23 september 1994. De bus
tussen Harlingen en Leeuwar
den.
Een man woont alleen met
zijn negen katten: „Ja negen
poezen, ik had er tien. Er zijn nu
jongen maar die moet ik opzoe
ken, die moeten dood. want an
ders kom ik onder de poezen te
zitten. Ik ben alleen. Ja. Ik ben
nooit getrouwd geweest, ik ben
wel verloofd geweest, maar mijn
meisje die werd blind en toen
zag ik het niet meer zitten. Het is
hard, maar ja.
In de bus ontmoet Pijpers
echte en minder echte Friezen.
Een Somalische vluchteling gaat
naar zijn gezin in Makkum, zijn
kinderen spreken al Fries. Op de
muziekschool in Franeker
wordt hard gewerkt. En in Har
lingen belandt Pijpers op een
verkooppresentatie van een
nieuw afslankproducent.
30 september 1994. De stads
bus in Maastricht.
Een vrouw: „Ik ga morgen
voor de scheiding. Ik ben twintig
jaar getrouwd geweest, we heb
ben zes kinderen, drie jongens en
drie meisjes. We hebben een hele
mooie tijden gehad, echt wel,
maar soms lukt het niet. Als je
niet op één staat, moeder zegt
dit. vader zegt dat. ja dan gaat
dat botsen tegen elkaar.
In Maastricht ontmoet Pijpers
een dichter die vertelt over zijn
geboorte, een Keniaans meisje
dat Nederlands studeert en een
clown die moe van zijn werk te
rugkomt. De beschermengel
van de stad vertelt hoe ze, toen
haar man van haar wegliep, van
bisschop Gijssen niet mocht
hertrouwen.
7 oktober 1994. Deel 5: de
tram tussen Den Haag en Sche
ven ingen
Een joodse heer: „Den Haag
is er in geslaagd om alles wat
herinnert aan de oude Joodse ge
meenschap te vernietigen. Van
de buurt vind je nog twee hui
zen, aan de kant van het Spui.
Alles, alles is afgebroken. Als je
me zou vragen wat is er nog aan
dingen van oud joods Den Haag.
dan zeg ik: het is er niet meer.
Zelfs geen herinneringen.
In de Haagse tram een ont
moeting met een diplomaat in
opleiding op weg naar het mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken. Verder twee oude dames
die gaan koffie drinken in de
Bonneterie en een groepje ge
pensioneerde vissers dat dage
lijks bij elkaar komt om vanuit
een tramhuisje naar de zee te
staren.
(Eerste uitzending, vrijdag 23
september, 17.35 uur, Neder
land 3)
centen betrekt, red.) te maken
bleef niets heel. „Zelf produce
ren is niet alleen goedkoper, het
is ook de enige manier om de
identiteit in je programma's te
bewaken. Je kunt een buiten
producent wel vertellen vanuit
welke filosofie een programma
gemaakt moet worden, maar zij
werken de ene dag voor omroep
A en de andere dag voor om
roep B."
De afdeling van Verlind is
voortdurend op zoek naar nieu
we formules in de infotainment
-hoek. Die programma's krijgen
van Verlind alle gelegenheid
zich in de vooravond te sette
len. „We zijn daar vorig jaar
mee begonnen. Tussen half
acht en acht uur zenden we
korte reeksen nieuwe program
ma's uit. Na dit seizoen kijken
we wat echte blijvers zijn. We
leggen dan onder meer de kijk
cijfers en de waarderingscijfers
naast elkaar. Met de succesfor
mules gaan we door."
Eén van die nieuwe program
ma's is de Aso-show (vanaf 18
oktober), waarin asociaal ge
drag van Nederlanders op een
badinerende wijze aan de kaak
wordt gesteld door presentator
Marcel Verreck. „Dat program
ma is letterlijk in de kroeg be
dacht. We hielden daar een dis
cussie over de feitelijke beteke
nis van asociaal gedrag. Ik rijd
bijvoorbeeld wel eens door rood
licht. Als een ander het doet
vind ik dat asociaal. Het leek
ons aardig om met dat gegeven
een programma te maken. We
houden de kijker zodoende een
spiegel voor."
Medische fouten
Naast deze luchtige vorm van
infotainment heeft Verlind ook
ruimte gecreëerd voor het pro
gramma Ongelooflijke verhalen
waarin niet eenvoudige ondq
werpen worden uitgediept. H
kan daarbij gaan om medisc|
fouten of kindermishandelin
„We proberen de zaak te reco
strueren. We gaan na of de q
trokkenen hun verantwoord!
lijkheid uit de weg zijn gegaaj 3
We nemen geen genoegen rp
mensen en instanties die nj
voor de camera willen verschj
nen. Die krijgen last met ons."
Het komt volgens Verlind 5
maar meer voor dat autoriteit!
weigeren commentaar te gev^
aan journalisten. „De institutii
nele macht is krachtiger gewq
den. Organisaties scherm!
zich af, houden elkaar de haii
boven het hoofd. De journal^ Q
ten van dagelijkse nieuwsrf
brieken hebben meestal weinj 2
tijd. Ze moeten met het oog a
de concurrentie steeds snelll
komen met hun nieuws
moeten dan genoegen nemfl
met de mededeling dat er ge$
commentaar gegeven wordt." i
De makers van Ongelooflik
verhalen zullen daar geen gi
noegen mee nemen, beloq
Verlind. „Met dat programme
gaan we echt de diepte in."
Dat geldt volgens Verliij
eveneens voor Brandpunt d|
vanaf dit seizoen zowel op 4'
zaterdag als de zondagavond
zien is. „Ik heb heel even g
dacht dat het gedaan was mh
de actualiteitenrubrieken. Er p.;
stevige concurrentie van het dj
gelijkse NOVA en 2 Vandaag
Wat moeten wij op het eersj
net dan nog elke avond breij
gen? Maar er is een derde wepj
Dat is de diepte in. Researclj
journalistiek plegen. Wij willq
niet braaf het nieuws volgei
maar vooral ook zelf nieuvj
maken. Dat moet onze sterk
lijn zijn." b.
Victor Deconinck naar '2 Vandaag
ictor Deconinck liet
twee jaar geleden
Volkskrant al weten dat het pre
senteren van TV-programma's
absoluut niet het hoogste doel
in het werkzame deel van zijn
leven is. „Er zal een moment
komen dat ik wat meer inhou
delijk te zeggen wil hebben." In
datzelfde verhaal verduidelijkte
hij: „Ik heb het mijn hele leven
moeten hebben van de inhoud
van wat ik zeg. Daar heb ik me
op al die plekken mee kunnen
handhaven. Hier (bij de NOS,
red.) vertel ik vaak wat een an
der mij souffleert. Ik kan niet
etaleren wat ik in huis heb. Met
een vriendelijk hoofd en een
leuke bril gezellig teksten ople
zen zegt weinig over mijn capa-
Wat die capaciteiten precies
zijn kan Deconinck binnenkort
aan televisiekijkend Nederland
laten zien. Nu nog presentator
van Studio Sport en medepre
sentator van het Sportjournaal
en NOVA ruilt hij de NOS in
voor de TROS. Daar wordt hij
presentator van onder meer 2
Vandaag, het actualiteitenpro
gramma van Veronica, TROS en
EO. Het grote verschil met zijn
huidige baan bij de NOS is dat
hij bij de TROS aanzienlijk meer
„participeert in de journalistiek
inhoudelijke kant van het pro
gramma."
Erg veel wil Deconinck niet
over de overgang zeggen. „We
hebben afgesproken er nog
even over te zwijgen." Het pro
bleem zit hem vooral in het feit
dat nog niet bekend is wanneer
hij de overstap maakt. Hij heeft
bij de NOS nog een contract tot
1 januari, maar de TROS wil zijn
gezicht al vanaf 1 november op
de buis hebben. „Ik heb ver
plichtingen tot 1 januari en ik
vind -dat men in de sport en het
bedrijfsleven wel erg lichtvoetig
met contractuele afspraken om
gaat."
Fantastisch elftal
Deconinck laat het aan beide
partijen over om het met elkaar
eens te worden over de vertrek
datum. Mocht dat toch 1 janua
ri worden, dan zal dat zijn goe
de stemming niet bederven. „Je
moet het zo zien. Ik speel mo
menteel in een fantastisch elf
tal. Daarin heb ik een dienende
rol. Dan komt er een andere
club die me zegt dat ik daar in
de spits kan spelen. Bovendien
hangt er ook nog een prettig
contract aan. Daar ga je over
nadenken en op een gegeven
t heb ik gezegd 'laat ik 't
r doen'. Maar ik heb er wel
Victor Deconinck: „Bij '2 Van- s
daag' zal ik veel meer inhoudelijke
bezig zijn, zonder dat ik een hië-
rarchische functie krijg." FOT%
ARCHlt
heel diep over nagedacht, watf
ik vind de sport heerlijk en alf
soluut geen tweederangs jou^
nalistiek. Bovendien zit ik hi®
in een prachtig team. En NOVA
is een keurig programma, waa
ik meer in een vormrol zit Djg
presentatie bij NOVA en 2 Vaiu
daag kun je tegen elkaar weg
strepen. Bij 2 Vandaag echté1
zal ik veel meer inhoudelijk btj^
zig zijn, zonder dat ik er een hij(
ërarchische functie krijg. Daaqc
naast ga ik bij de TROS op dr
zondagavond een informatie1
programma presenteren. Magl
niet alleen presenteren. Ha
programma wordt gemaall
door een groepje mensen. Zfc
praten over de inhoud en ir
maak ook deel van die groef
uit. Hoe het programma er pre*
cies uit komt te zien weten we
nog niet. Mogelijk gaan we w®
informatieve programma's i^
het buitenland kopen en er eeL
Nederlands tintje aan geveq
Maar misschien komen we oof
wel met een serie gesprekken
zoals Paul Witteman die ooi
voert." j
Daarnaast gaat Deconincf
meedoen aan het programmal
Aktua en Bedrijf en is hij inval]
Ier in de TROS Nieuwsshow. 1
Als je dit hele pakket overzid
dan verhuis ik van de rechts
backplaats naar de spits," z(
zegt hij. j
Deconinck, die van origin!
pedagoog is en op zijn 29ste dit
recteur was van een opleidinj
voor onderwijsgevenden, n
door de TROS in Groningeij
ontdekt. „Ik presenteerde daa]
een symposium. Fred Bakken
nu programmadirecteur van dj
TROS, zag mij aan het werk eil
dacht 'die vent, daar kan ik wd
wat mee'. Toen hij bij de TROS
kwam heeft hij me direct opgei
beid."
Daar is voor Deconinck duj
een prettig contract uitgerolq
„En voor mijn eigen ontwikke:
ling ga ik van A naar B." De
transfer van NOS naar TROS ir
termen van voetbalclubs vert^
len wil Deconinck niet. „Nee
nee, dat durf ik niet te zeggen
Ik ben een fan van Sparta."
Kinderjury kan haar eigen winnaars kiezen
HILVERSUM GPD
Ton Verlind: „'Ontbijt TV' is een kansrijk initiatief. Het moet de markt kunnen veroveren." foto archief
De KRO onderging een groot
scheepse reorganisatie, waarbij
twee ambitieuze doelstellingen
werden geformuleerd: jonge kij
kers aantrekken en de ouderen,
die de omroep door de jaren
heen trouw waren gebleven, be
houden.
Verlind: „We hebben ons af
gevraagd waar we sterk in zijn.
Informatieve programma's dus.
Binnen de KRO zijn gedegen
journalistieke produkten altijd
gekoesterd. Dat komt omdat in
de leiding van ons bedrijf altijd
journalisten hebben gezeten."
Hij noemt de namen van
oud-directeur Richard Schoon
hoven en van de voormalige
KRO-voorzitter Ben Schmitz.
„Schoonhoven zorgde in de ja
ren zestig als eindredacteur van
Brandpunt voor een opbloei
van informatieve programma's
op TV. Brandpunt ging als eer
ste actualiteitenrubriek naar het
buitenland. We begonnen de
wereld te verkennen. De meeste
mensen hadden nog maar wei
nig van de wereld gezien en wij
brachten ineens de papoea's bij
ze in huis via dat kastje."
De oude traditie om een jour
nalist in de leiding van het be
drijf te hebben is met de benoe
ming van Ton Verlind tot hoofd
informatieve programma's
voortgezet.
„Toen we ons bezonnen op
de toekomst, kwamen we tot de
conclusie dat we vooral veel
energie moesten stoppen in het
ontwikkelen van programma's
in eigen huis."
Van het oorspronkelijke plan
om van de KRO een zogeheten
broadcaster (omroep die alle
programma's van buitenprodu-.
Coen Flink treedt op als de excentrieke oom Harrie in 'Kinderen voor kinderen'. Dit programma komt in aanmerking voor de Kinderkastprijs.
FOTO ARCHIEF
De jury van de Kinderkast
heeft tien Nederlandse
jeugdtelevisieprogramma's
genomineerd voor de jaar
lijkse Kinderkastprijzen.
De winnaars van de prij
zen voor de beste kin-
derTV-programma's wor
den tijdens het Cinekidfes-
tival op 29 oktober be
kendgemaakt. Zowel een
vakjury als kinderen wij-
pectievelijk Grote en Klei
ne Kinderkast aan.
In de categorie 'non-fic
tie' dingen de volgende
programma's mee naar de
Kinderkastprijs: B.O.O.S.
(Veronica), Pootjes II
(VPRO), Lieverdjes (KRO),
50 Kamers (EO) en Ik hou
van lawaai (IKON). In de
categorie fictie zijn geno
mineerd: Hoe laat begint
het schilderij? (AVRO),
Kinderen voor kinderen
(VARA), Kruimeltje
(Veronica), De man met de
hoed (VPRO) en Tijger
(VPRO).
De genomineerde pro
gramma's worden 24 en 25
september op Nederland 3
herhaald. Kinderen kun
nen via een bon in de TV-
gids en krant de program
ma's punten geven en zo
hun eigen winnaars van de
Kleine Kinderkast kiezen.
De uitreiking van de Kin
derkastprijzen, door de
vakjury en de kinderjury,
wordt 29 oktober recht
streeks uitgezonden op
Nederland 1.
'Kruimeltje' is genomineerd voor de Kinderkastprijs. foto archief
