In gevecht met slakken en gemeente
4.
Op avontuur
in Siberië..
'Ze hebben allemaal van die mooie tanden'
"'Een computer
ehelemaal gratis!?
Het Gesprek van de Dag
De laatste 'grapvan Veroncia 's Shockradio
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1994
H
)e advertentie lijkt te mooi om
an vaar te zijn. Bij besteding van
s« 5 gulden een pc (personal
nmputer) van IBM gratis. Een
-0 jeetje argwanend stappen we
jver de drempel bij het bedrijf
de ichter de advertentie, Restart
on Computers aan de Leidse Over
's ijn.
at .Heeft u iets dat vijftien gulden
vai cost?", is de voorzichtige ope-
va ïingsvraag in de loodsachtige
vinkei, waar de computers van
doer tot plafond staan uitge-
itald. Want ja, straks toon je je
jeïnteresseerd in de 'gratis'
computer, maar moet je eerst
ïonderden guldens besteden
jm hem te 'krijgen'. Gelukkig,
ha' er zijn opbergdoosjes van zo'n
cei twintig gulden te koop.
Tijd dus voor fase twee: de gra-
a'> tis computer. „Waar staat-ie",
n'i proberen we onze nieuwsgierig-
§erheid te verbergen. „Onder de
n kassa", meldt verkoper J. van
g^Reijen. Daar lijkt een flinke la-
n 1 denkast te staan. Bij nadere be-
za studering blijkt het een stapel
'systeemkasten' uit de IBM-se
trie PS/2 30-002, die stuk voor
ht smk ruimte bieden voor twee
^floppy's. Plus een toets voor aan
en uit en wat stickers of andere
aandenkens van eerdere gebrui
kers. Harde schijven kunnen de
apparaten niet aan. Toetsen-
:o borden of beeldenschermen
)0' zijn in geen velden of wegen te
'f (bekennen.
b „Is dat de gratis pc uit de adver-
er tentie?", vragen we wat ongelo-
m vig.
„Inderdaad", antwoordt verko-
per J. van Reijen. Misleidend
vindt hij de advertentie aller-
n minst: ,„Als beeldscherm en
monitor er niet bijstaan, weet je
die er niet bij zitten."
Klachten heeft hij ook niet ge
hoord. Integendeel. Restart ging
de actie zaterdag in met twee
palets systeemkasten. Gister
middag was er nog maar één
palet over, met 75 exemplaren.
Vooral computer-doe-het-zel-
vers zouden op de systeemkas
ten zijn afgekomen. Van Reijen:
„Alleen de ingebouwde discdri
ve is al 175 gulden waard, voe
dingen 100 gulden en ga zo nog
maar even door." Bovendien
kunnen we de rest van de pc er
bij kopen: een beeldscherm
voor zo'n 150 tot 200 gulden en
een toetsenbord voor 75 gulden.
Het zijn apparaten die Restart
niet snel zal weggeven omdat ze
ook passen in de minder verou
derde pc-systemen. In de IBM
PS/2 30-021mèt harde schijf,
bijvoorbeeld. „Die pc's verko
pen we voor 399 gulden, exclu
sief BTW, en ze gaan als een
speer", meldt de verkoper. 'Pro
bleem' is wel dat Restart daar
om blijft zitten met de iets ou
dere versie, die acht jaar gele
den nog voor 12.000 gulden de
markt werd opgeslingerd.
„Het was toen een fantastisch
apparaat", meldt F. Meurs van
PC Koop, een blad voor 'profes
sionele' pc-gebruikers. „Nu zou
ik het iedereen van harte afra
den. Het apparaat is 'zeer ver
ouderd' Het argument van de
verkoper, dat studenten er
graag scripties op schrijven,
vindt hij wat mager: „Veel men
sen denken dat ze genoeg heb
ben aan een tekstverwerker,
maar als een vriendje dan wat
anders wil proberen, lukt dat
niet."
Maar toch, als cadeautje zou
zo'n complete pc niet gek zijn.
„Te mooi om waar te zijn",
vindt ook Meurs, „Mijn lezers
weten dan ook dat het niet kan.
Maar ik kan me voorstellen dat
de advertentie leken flink op het
verkeerde been zet."
PAUL VAN DER KOOU
Vereerder, verst. Onder dat
motto speelt de reiswereld met
name de laatste jaren in op de
alsmaar toenemende behoefte
bij de consument om zijn gren
zen te verleggen. Torremolinos
en de Canarische Eilanden al
lang voorbij, richt de blik van de
verwende reiziger zich méér en
meer op avontuurlijke doelen.
Terug naar af, waarbij de doe-
vakanties herondekt worden en
de bestemmingen niet exotisch
of idyllisch genoeg kunnen zijn.
Gevaar wordt eventueel op de
koop toe genomen of juist
geambieerd.
Wat het vroegere Rusland be
treft, schijnen de straten van
Moskou en St. Petersburg mo
menteel redelijk in aanmerking
te komen voor een 'avontuur
lijk' verblijf nu het met de crimi-
j naliteit daar de richting uitgaat
van de Bronx in New York of de
South-side van Chicago. Al
thans als je alle berichten over
de razendsnelle vertakking van
de plaatselijke maffia aldaar
moet geloven. Maar nog niet
getreurd. Het achterland van de
voormalige Sowjet-Unie is niet
alleen groot genoeg, maar bo
vendien nog zo goed als onont
dekt.
Siberië
Het is per slot van rekening nog
niet zo gek lang geleden dat een
oord als Siberië - althans grote
delen daarvan - voor de wester
ling tot verboden gebied was
verklaard. Slechts bij uitzonde
ring kon men daar - eventueel
met de Trans Siberië Expres -
doorheen reizen of er een visum
voor krijgen. Maar goed, sinds
Stalin en zeker sinds de glasnost
en perestroika is er natuurlijk
wel wat veranderd daar.
De toerist is tegenwoordig van
harte welkom, zoals bijvoor
beeld blijkt uit de gezamenlijke
folder van Russia Travel, reis-
club De Argonauten en CIRC,
drie Amsterdamse organisaties
die zich op deze 'nieuwe' markt
hebben begeven. Althans voor
het wat grotere publiek. De ech
te Rusland-liefhebber en Slavist
wist via hen natuurlijk al jaren
de weg. Maar ook de 'gewone'
reiziger die intussen is uitgeke
ken op het Great Barrier Rif, die
de trip dwars door Afrika al drie
keer heeft gedaan en die de
Amazone tot in al zijn uithoe
ken heeft verkend, kan nu bij
hen terecht en voorlopig weer
vooruit. Want Siberië is groot,
onmetelijk groot zelf. En ruig en
onherbergzaam. Dus: ver en
avontuurlijk. Wat wil je. als mo
derne globbetrotter; nog meer.
Bij de Argonauten geeft alleen
het antwoordapparaat thuis en
bij Russia Travel is de directeur
die over dit project gaat een
weekje op vakantie naar Texel
Maar bij CIRC neemt een
dame op die wel uitsluitsel kan
geven. Althans, in beperkte ma
te, want collega Pien, die Siberië
in haar portefeuille heeft, zit
toevallig net daar. „Maar het is
inderdaad nieuw", zegt de ver
tegenwoordigster van CIRC, wat
staat voor het Russische woord
Circus en dateert uit de tijd dat
het clubje nog bestond uit lou
ter liefhebbers. „We zijn vorig
jaar op beperkte schaal begon
nen".
Oeral
Dat betrof dan een groepsreis
naar de Oeral waar langlaufen
werd gekoppeld aan een cultu
reel programma. „Kleinschalig,
met een man of twaalf. Het en
thousiasme van de mensen die
de trip maakten, heeft ons aan
gezet om tiet programma verder
uit te breiden. Al moet ik daar
wel een restrictie bij maken. De
bedoeling is en blijft om met
niet al te grote groepen op reis
te gaan."
Van het Siberië-project weet ze
helaas niet veel af, dat valt zoals
gezegd onder Piens' verant
woordelijkheid. Dan maar de
folder geraadpleegd. 'Winter
sport in Rusland betekent over
het algemeen langlaufen. Niet
verwonderlijk in zo'n uitgestrekt
en sneeuwzeker land. Maar ook
hondesleetochten, survivals, ijs-
vissen, sneeuwhutten bouwen en
banja 's behoren tot de Russische
winter. En 's avonds een lekker
wodkaatje bij een houtvuur óf
theaterbezoek. Kortom, wie op
een andere manier de winter wil
beleven moet er eens hoognodig
tussenuit naar Rusland of Sibe
rië', zo luidt het verhaal.
Klinkt veelbelovend. Maar wat
kost nu dit uitje in de strenge
kou van Siberië, iets waar de
echte avonturist natuurlijk hele
maal niet wakker van ligt?
„Dat weet ik niet precies", zegt
de dame van CIRC. „Voor de
trip naar de Oeral vorig jaar, van
24 december tot 2 januari, be
taalden de deelnemers 2250
gulden. Dat vindt u duur voor
tien dagen? Dat is niet zo,
hoor."
Maar het is wel all-in, dus met
hotels en zo?
„Nou ja. U moet natuurlijk wel
de Russische situatie in acht ne
men. Het is daar vanzelfspre
kend anders dan hier."
Enfin, wie wat voelt voor een
avontuurtje in de Siberische
winter kan terecht op de infor
matiemiddag die de drie orga
nisaties geven. Dat gebeurt op
zaterdag 15 oktober in sporthal
Wibaut in de Van Musschen-
broekstraat 38 te Amsterdam.
Van 14 tot 17 uur. Behalve dia's
en voorlichting zijn er hapjes
van Russische makelij en is er
wodka. Om alvast in de stem
ming te komen..
AD VAN KAAM
Shockradio van Veronica is niet meer. Het 'radiopro
gramma zonder schokbrekers', zoals Veronica het om
schrijft, zond telefoongesprekken uit met of van Beken
de Nederlanders. In de afgelopen uitzending was oud
voetbaltrainer Barry I lughes het slachtoffer.
De ex-quizmaster uit Heemstede kreeg afgelopen vrij
dag een medewerker van het programma aan de lijn.
die zich voordeed als een suïcidale jongeman. De jon
gen stelde Hughes op de hoogte van zijn voornemen
een einde aan zijn leven te maken. Hij had de voorma
lige trainer-coach van Sparta en Haarlem voor zijn
laatste telefoontje uitgekozen, omdat Hughes 'zijn gro
te voorbeeld' was, zoals hij zei.
Hughes had geen moment in de gaten dat hij in de ma
ling werd genomen en deed z'n uiterste best de depres-
sieveling van zijn daad af te houden. Vlak voordat het
item met Hughes zaterdag werd uitgezonden, liet pre
sentator Rob Stenders aan de luisteraars weten dat de
redactie twee uur had vergaderd om te beslissen of het
onderwerp geschikt was voor uitzending.
Barry Hughes zelf kan weinig waardering voor de 'grap'
opbrengen. „Ik vind het heel flauw. Als je op zo'n ma
nier je programma moet vullen, ben je arm. Ik schrok
van het telefoontje, omdat ik dacht dat er echt iemand
in nood was. Dus ik heb met die jongen gepraat en ge
zegd dat-ie niet zo gek moest doen."
Ook de instantie die zich dagelijks bezighoudt met
mensen in psychische nood. de Riagg. is totaal niet te
spreken over het uitzenden van het telefoongesprek.
„Het getuigt van slechte smaak om grappen te maken
over een dergelijk lijden van mensen. Aan zelfmoord
gaan vaak noodkreten vooraf en als die niet worden op
gepakt, wordt de kans groter dat iemand het ook doet.
Ik zou het heel erg vinden als mensen door zo'n item
kopschuw worden om iemand te helpen", aldus een
woordvoerder.
Hans van der Veen van Veronica laat in een eerste reac
tie weten dat de grenzen bij het programma 'vrij ruim'
liggen. „Daar heet het Shockradiovoor. Maar het is dui
delijk dat je sommige dingen wel doet en andere din
gen niet. Ik heb de band nog niet gehoord en de redac
teuren van het programma nog niet gesproken, maar ik
neem aan dat zij vonden dat dit kon."
Een uur later belt Van der Veen terug. „Met ingang van
aanstaande zaterdag wordt het programma niet meer
uitgezonden. In overleg met de makers hebben we be
sloten Sliockradioop te heffen. Er zijn duidelijk grenzen
overschreden."
ARNOLD AARTS
X X
i i
Mevrouw Rosier (76) wil niet van wijken weten
Haar wandelingetje naar de
achteruitgang heeft aanvanke
lijk iets triomfantelijks. Christi
na Rosier is in die paar secon
den dat ze over het binnen
plaatsje schuifelt een gids, die
haar gezelschap trots meetroont
naar een in haar ogen zeldzame
bezienswaardigheid: slakken.
Maar bij het openen van de
deur verstart haar blik. Ze wijst
naar beneden. Daar, vlak voor
haar voeten, zitten ze. „Het stikt
hier de moord van die beesten.
Twee jaar geleden was ik twee
uur per dag bezig om de slak
ken dood te trappen. Vorig jaar
twee-en-een-half uur. En nu, nu
is het allemaal nog erger."
Indrukwekkend
Mevrouw Rosier is 78 jaar en
een indrukwekkende vrouw.
Niet zozeer qua postuur, alswel
door haar stem die ontzag in
boezemt. Licht en hees, maar
krakend van verbetenheid. Ze
zit zich al jarenlang te ergeren
in haar huisje aan de Zuidsingel
aan wat ze zelf noemt 'de slap
pe houding van de gemeente'.
Want de slakken zijn afkomstig
van het braakliggende terreintje
naast haar stulp, tussen de
Zuidsingel en de Pottebakkers-
gang. Dat stuk grond is eigen
dom van de gemeente Leiden.
„Maar die heren doen er niks
aan om de slakken weg te krij
gen."
Nou ja, niks. „Ze hebben een
paar maanden geleden een laag
schelpen neergegooid, maar dat
helpt dus niet. Meneer Van Vel-
zen van gemeentereiniging zei
dat ik maar met die slakken
moest leren leven. Het enige dat
de gemeente hoeft te doen is
een laagje beton te storten op
het terreintje. Dat doen ze niet.
Er gaat daar toch gebouwd wor
den, zeggen ze. Ach, dat gebeurt
toch nooit. Dat hebben ze al zo
vaak beweerd."
Het wantrouwen jegens de ge
meente dateert namelijk al van
veel eerder. Die nooit uitgevoer
de bouwplannen voor de Zuids-
ingel zijn illustratief voor het ge
brek aan daadkracht van Lei
den, zo oreert mevrouw Rosier.
Mevrouw Rosier en haar binnenplaatsje met de slakken aan de Zuidsingel
Het is veel zeggen, maar nooit
doen. De gemeente Leiden is al
herhaaldelijk bij haar aan de
deur geweest om de bouwplan
nen uit de doeken te doen. En
om haar te bewegen haar huisje
te verlaten, zegt ze. Of om toch
op zijn minst haar twee pakhui
zen te verkopen. Dan kon er in
elk geval gesloopt en daarna ge
bouwd worden. „Eerst sloopten
ze die huisjes naast mij, waar
nu dat terreintje is. Ik vond dat
al niks. Leuke huisjes waren
dat."
Ze pakt intussen een groot vel
papier van een stapeltje. Het is
een stuk van de gemeente uit
1981: 'Voorstel woonbebouwing
Pottebakkersgang'. „Mijn huis
wilden ze eerst nog laten staan,
de rest eromheen zouden ze
slopen. Al die kleine huisjes en
de pakhuizen wilden ze kopen.
Ook mijn pakhuizen. In ruil
daarvoor zou ik zes vierkante
meter grond erbij krijgen. Dat
nam ik niet. Ga maar een ande
re tekening maken, zei ik. Nou,
er werd niet gebouwd."
AJ bleven de plannen wel be
staan. Vier jaar later stond er
weer een delegatie op het
stoepje van haar huis. „Ik mot
die twee pakhuizen hebben, zei
er een. Dus ik zeg: heeft u daar
voor gewerkt of mijn man? Die
is gelukkig nu dood kan ik wel
zeggen. Die hoeft al die narig
heid niet meer mee te maken.
Want in 1991 wilden ze me in
eens uitkopen. Het was een
tienjarenplan. Ik zou nog tien
jaar in mijn huisje kunnen blij
ven wonen. Daarna zou het te
gen de grond moeten. Dus ik
zeg: dan heb ik slecht nieuws
voor u. Tot mijn dood blijf ik
hier. Ik ben nu 75 en mijn moe
der is 96 geworden."
Honderdduizend
Als ze het netjes hadden ge
vraagd, dan was er een open ge
sprek mogelijk geweest. Dan
had ze misschien nog wel een
van de pakhuizen verkocht, zegt
ze. „Dat kunnen ze nu vergeten.
Al bieden ze er honderdduizend
gulden voor. Mijn nee is altijd
nee. En mijn ja is trouwens ook
altijd ja. Van de gemeente kun
FOTO HFNK BOUWMAN
je dat niet altijd zeggen."
En om haar woorden kracht bij
te zetten pakt ze een opschrijf
boekje. Daarin staan data, na
men, telefoonnummers en uit
spraken. „Zo kunnen ze nooit
zeggen dat ik lieg. In dit boekje
kan ik zien wie van de gemeen
te is langsgeweest of heeft opge
beid. Wanneer dat is geweest en
wat hij heeft gezegd. Dat is no
dig hoor, de gemeente gedraagt
zich veel te schofterig. Ik wil van
de slakken af. En ik wil niet dat
ze bouwen. Ik moet geen nieu
we huizen in de buurt."
Dat moet zo langzamerhand
wel bekend zijn. Bij slakken en
bij gemeente.
HERMAN JOUSTRA
'Ze hoeft zich
niet ongerust
te maken'
Enige nuancering is wel op
zijn plaats waar het de op
merkingen van mevrouw Ro
sier betreft over slakken,
vindt J. van Velzen, van
Milieu en Beheer. „Of ik heb
gezegd dat ze maar met die
dieren moest zien te leven,
lijkt me sterk. Ik kan me dat
in elk geval niet herinneren.
Hoe dan ook, we zien slak
ken niet als ongedierte. Ze
zijn niet schadelijk. Ik zou
ook niet weten hoe je ze zou
moeten bestrijden, we heb
ben er geen middelen voor.
Voor mevrouw Rosier blijkt
het wel een probleem te zijn.
Ik heb begrepen dat grond
zaken (II. van der Wiel, red.)
inmiddels opdracht heeft ge
geven om het onkruid daar
te maaien." Van der Wiel was
gisteren echter niet ter plaat
se om dat te kunnen bevesti-
OBL
Wat de bouwplannen betrell
tussen de Zuidsingel en de
Pottebakkersgang, die zijn
nog niet concreet volgens R.
Veldhuyzen van Zanten, van
Bouw oil Woningtoezicht.
„Het is wel de bedoeling dat
er gebouwd wordt, maar zo
ver is het nog lang niet. Op
dit moment vindt er
grondonderzoek plaats. Om
te kijken waar de Bodem ver
vuild is. Maar we bouwen
niet voordat we er met wo
ningbouwvereniging Ons
Doel hebben overlegd. En
met de buurt. Waarom zou
het niet mogelijk zijn een
combinatie te maken tussen
particuliere plannen en de
gemeentelijke plannen voor
sociale woningbouw? Me
vrouw Rosier hoeft zich niet
ongerust te maken. Als er
nieuwe ontwikkelingen zijn,
brengt de gemeente haar wel
op de hoogte."
Rad van Fortuin draait na 1000 keer gewoon door
Vanavond zal Hans van der
Togt haar voor de 999ste en
laatste keer voorstellen: „Hier is
ze dan, onze enige echte ei
genWeer zal het publiek
dolenthousiast LEONTIEN roe
pen, net als het zal juichen als
iemand de 'bonus' of 'joker' be
haalt. Bordjes met instructies
erop ('nu klappen') zullen de
mensen op de tribunes hier niet
voorgehouden krijgen, dat is al
lang niet meer nodig. Het Rad
van Fortuin en zijn presentator
Hans van der Togt zijn verwor
den tot een begrip en vooral be
jaarden lopen ook straks na
1000 afleveringen nog altijd weg
met het programma. De tach
tigjarige mevrouw Flierman-To-
ber zal straks om half acht ook
weer een van de ongeveer een
miljoen kijkers zijn.
Kijken naar het Rad doet ze al
sinds de eerste uitzending.
„Veel leuker dan Lingo," vindt
ze, „want wij hebben Hans en
Leontine." Het gaat haar niet
om het spel alleen, het moet er
ook allemaal leuk uitzien.
„Hans is altijd even keurig, zijn
taal is goed en hij heeft vaak
van die mooie jasjes aan. Leon
tine en die andere meisjes zijn
ook zo prachtig. Ze hebben alle
maal van die mooie tanden,"
zegt de bewoonster van Huize
Groenhoven in Leiden.
.Andere mensen geven me wel
eens een standje. Ze vinden dat
ik het geluid te hard zet. Maar
dat is niet zo. Niet dat Hans zo
overdreven praat, maar die an
dere mensen praten gewoon zo
hard."
Na Ooggetuige, het programma
voor het Rad, wordt haar spel al
vast aangekondigd: Van der
Togt komt zo'n tien seconden
in beeld. Ze zit onmiddellijk
recht en vergeet zelfs haar koek
je in de koffie te soppen. Het
spel gaat beginnen, hier heeft ze
op gewacht. Ze zet de TV toch
nog maar wat harder.
„Sssssst," vraagt mevrouw Flier-
man-Tober om stilte, „Ik wil
horen wat die deelnemers alle
maal doen. Dat vind ik ook al
tijd zo leuk. Knap hé, dat be
roep van die middelste jongen,"
vindt ze vervolgens van de baan
van kandidaat Raymond uit
Eindhoven.
Bij het eerste woord in de cate
gorie personen buigt ze naar
voren. I laar handen wrijft ze ze
nuwachtig in elkaar. Na de let
ters R en N weet zij het ant
woord al, maar de raddraaiers
nog niet. Hans helpt de onwe
tenden een handje. „Ik krijg een
heel apart gevoel van binnen
hoor.". Mevrouw Flierman:
„Oh, waarom doet hij dat nou,"
maakt ze zich druk, „nou weten
zij het ook," duidt ze op de
deelnemers. Corry Konings
wordt inderdaad direct als ant
woord geraden en de bejaarde
dame vindt dat hij dat niet had
moeten doen. Want: 'Ik moest
het toch zeker ook zelf raden?'
Maar, Van der Togt - of Flans
zoals ze hem liefkozend noemt
- kan ondanks dit foutje toch
niet stuk bij de fanatieke puzze
laarster. „Hij is een fijne jonge
man en de mensen voelen zich
bij hem snel op het gemak.
Voor hem blijf ik thuis."
Is hij ook voor haar soms de
Mevrouw Flierman-Tober is een fan v
ideale schoonzoon? Even kijkt
ze naar de trouwfoto's van haar
dochters, en bekijkt hun man
nen nog eens van top tot teen.
Hans en zijn Rad van Fortuin. Als het even kan, kijkt ze elke dag.
ders afblijven", zegt ze over de
FOTO HENK BOUWMAN
De keuze valt op haar eigen
schoonzonen, want: „Hans is
een prima jongen, maar hij
moet eens van die blote schou
arm die Van der Togt aan het
einde van het programma om al
weer een nieuwe l\eontine heen
slaat. „Dat doen mijn jongens
niet, hoor."
TIM KORENHOFF
