'Conflicten creatief oplossen'
Kerk Samenleving
Hifd ge*®*
in W
en «reld zó ontzind
n dromen van een hen
'"atvte overwint.
Twintigste missie veiling Zoeterwoude
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1994
REDACTIE DICK V
BUITENLAND KORT
Hemelse V rede
De aartsbisschop van Can
terbury, George Carey,
heeft zijn voor gisteren ge
plande bezoek aan het
Plein van de Hemelse Vrede
in Peking afgezegd. Het
hoofd van de Anglicaanse
kerk benadrukte dat het be
zoek was afgezegd in ver
band met het overvolle pro
gramma van zijn
twaalfdaagse bezoek aan
China, en niet om een con
frontatie met de Chinese
autoriteiten te vermijden.
Dat meldde het Britse dag
blad The Guardian. De Brit
se media hebben het wel of
niet doorgaan van Carey's
bezoek aan het Plein van de
Hemelse Vrede, in 1989 to
neel van een bloedig onder
drukte beweging voor de
mocratie, steeds be
schouwd als proef voor
diens moed om de men
senrechtenschendingen in
China aan de kaak te stel
len. Carey bezoekt China
op uitnodiging van de offi
ciële protestantse staats
kerk. Tijdens het eerste deel
van zijn bezoek gaf de
aartsbisschop slechts be
dekt commentaar op de
vervolging van christenen,
met name van leden van de
bloeiende ondergrondse
kerken, in China. Mensen
rechtenorganisaties be
schuldigen Peking van een
toenemende intimidatie
van niet-erkende pastores
en lekenpredikers.
Uitdagingen
Tijdens een preek afgelo
pen maandag in de Chong
Wen Men kerk in Peking
prees aartsbisschop Carey
de opstelling van de Chine
se christenen. „Chinese
christenen hebben zich op
opmerkelijke wijze aange
past in tijden van grote ver
andering", aldus Carey.
„Soms was die verandering
gewelddadig en onderdruk
kend. Ik wil jullie niet het
idee geven dat ik jullie pro
blemen als nietig of onbe
langrijk beschouw. Natuur
lijk niet. Jullie staan voor
kolossale uitdagingen."
Zuid-Afrika
Land dat Zuidafrikaanse
kerken in eigendom heb
ben en waarvan zwarten
ten tijde van de apartheid
zijn verdreven, is een ge
voelige politieke kwestie ge
worden. Met name de vraag
of dat land aan de vroegere
feitelijke bezitters moet
worden teruggeven houdt
de kerken bezig. De kerken
in Zuid-Afrika bezitten dui
zenden hectaren land, maar
weinig genootschappen
weten hoeveel precies. Het
grootste deel is in kerkelijke
handen gekomen doordat
missionarissen ten behoeve
van de bekering van zwar
ten land kochten en daarop
kerken stichtten. Rond die
kerken ontstonden zwarte
gemeenschappen. In de
hoogtijdagen van de apart
heid waren de kerkelijke
gronden waarop zwarten
woonden vaak 'black spots',
stukken land in gebieden
die aan blanken waren toe
gewezen. Zwarten die daar
woonden, hing gedwongen
verdrijving boven het
hoofd. Een aanzienlijk deel
van de zwarten die in het
verleden van hun grond
zijnverdreven, woonde op
kerkelijk land. De kerken
erkenden wel het recht van
zwarten om op hun land te
wonen, maar verzetten zich
niet tegen de gedwongen
verdrijving. Zwarten, die in
het algemeen een systeem
van gemeenschappelijk
grondbezit kenden, vinden
dat het land van hen is en
willen het terug, ook al zijn
de eigendomsrechten offi
cieel in handen van de ker
ken.
DE RECHTER
De landelijke Vredesweek 1994, die nog duurt tot
en met 24 september, heeft dit keer als motto 'Eu
ropa belooft wat...'. Bij veel mensen overheerst een
gevoel van machteloosheid. Socioloog en publicist
Gied ten Berge (46) meent dat de vredesbeweging
toe is aan een periode van herbezinning. Tegelijk
bespeurt hij bij jongeren een nieuwe ontvankelijk
heid voor geestelijke zaken, inclusief vredesactivi-
teiten, die hem allerminst pessimistisch maakt
voor de toekomst.
Sinds mei van dit jaar is Ten Berge stafmedewer
ker bij de in 1945 opgerichte rooms-katholieke
vredesbeweging Pax Christi. Daarvóór werkte hij
18 jaar bij het Inter Kerkelijk Vredesberaad. Een
interview met een gepokte en gemazelde
'vredesactivist' die mikt op meer bescheidenheid
en kleinschaligheid.
Gied ten Berge van Pax Christi: nieuwe tijd met andere vormen
Jammer vindt hij het
dat Pax Christi rond
1982 een punt heeft
gezet achter haar traditio
nele vredesvoettochten
door Nederland. Omdat er
nog 'slechts' duizend men
sen aan deelnamen. Had
de organisatie die 'dip'
maar over zich heen laten
komen. Volgens Gied ten
Berge is er een nieuwe ge
neratie jongeren die maar
al te graag weer op pad
gaat.
UTRECHT JAN TER HAAR/GPD
Zo is zijn ervaring met de fiets-,
wandel- en zeiltochten die Pax
Christi Internationaal deze zo
mer in Nederland hield. Vol
gend jaar zijn er zelfs plannen
voor een jubileumreis naar Ita
lië, voor een bezoek aan het his
torische centrum van vredes-
stichter Franciscus van Assisi.
Dat heeft alles te maken met
een nieuwe vraag naar spiritua
liteit, concludeert hij. De huidi
ge situatie waarin de vredesbe
weging zich bevindt, typeert hij
als een overgangsperiode naar
een nieuwe tijd met andere
vraagstellingen.
„De situatie is volstrekt an
ders dan waarin veel mensen de
vredesbeweging nog plaatsen.
Want na het massale verzet te
gen de kruisraketten en het ein
de van de koude oorlog is er een
geheel nieuw type van conflic
ten rond religie, nationaliteit en
etniciteit uitgebroken, waarvan
we dachten dat die niet meer
konden bestaan omdat ze ons
als negentiende eeuws voor
kwamen".
Het vergt de nodige aanpas
sing, ook bij mensen van IKV en
Pax Christi, geeft hij toe, ge
wend als hij en z'n collega's wa
ren aan de massale vredesacties
uit begin jaren tachtig. Zijn ei
gen organisatie viert volgend
jaar het vijftigjarig bestaan. Ze
dateert uit een periode waarvan
op dit ogenblik weer veel is te
leren, meent Ten Berge. Hij ver
telt hoe na de Tweede Wereld
oorlog vanuit Duitsland en
"ootaisjT —jSÈ?
Gied ten Berge voor de hoofdingang van Pax Christi in het Utrechtse Hoog Catharijne met een tekst van de dichter Jan Engelman.
Frankrijk een groepje jonge pel
grims naar Lourdes kwam om
zich daar te verbroederen.
Vanuit dat vredesinitiatief ont
stond Pax Christi Internatio
naal. Zo moeten in zijn ogen
vandaag de dag ook Servische
en Kroatische jongeren weer
met elkaar in contact worden
gebracht, in de Oekraïne en
Noord-Ierland, overal zijn die
handreikingen hoogst actueel.
„Als je zo probeert kleine
groepjes mensen bij elkaar te
brengen, krijg je wellicht het
ontmoedigende gevoel dat het
een druppel op een gloeiende
plaat is. Dat is misschien ook
zo, maar het vraagt ook een los
laten van het idee dat je zelf zó
bepalend bent in de wereld dat
je overal wel eens even een
kant-en-klare oplossing kunt
aanreiken. We zijn in West-eu
ropa geneigd overal de VN op af
te sturen, met mensen, geld en
goederen en dat het dan wel
moet goedkomen. Daarin zijn
we inderdaad heel missionair.
Daardoor komt het, denk ik
ook, dat we zo gauw het spoor
bijster zijn en gewoon niet meer
snappen wat er in een bepaalde
situatie nu precies aan de
hand."
Dat overheersende gevoel van
mondiaal overal wel eens even
orde op zaken te kunnen stel
len, leidt volgens Ten Berge tot
een zware en drukkende verant
woordelijkheid. Het rijke Wes
ten mag voor hem op dit punt
zeker niet zijn politieke verant
woordelijkheden laten schieten.
En de kerken moeten blijvend
meehelpen politieke oplossin
gen te formuleren. Maar bij te
hoog gespannen verwachtingen
omtrent (ex-) Joegoslavië en
Rwanda ontstaan maar al te
makkelijk gevoelens van
schaamte en mateloze machte
loosheid.
„De nieuwe spiritualiteit zou
daarin moeten zitten dat je
weer geloof moet wekken in wat
je zou kunnen noemen het op
pakken van de kleine dingen en
ook respect hebt voor dat kleine
in je naaste omgeving. Ga dus
niet met een schuldig gevoel ge
bukt onder het hele wereldleed
maar beperk je tot essentiële
zaken in je directe omgeving.
Pak die aan en doe dat geloof
waardig. Dat heeft vanzelf zijn
uitstraling waardoor mensen in
beweging komen. Wat dat be
treft hebben we inderdaad
vanuit de vredesbeweging in de
afgelopen periode wel eens te
ver willen springen en een gro
tere verantwoordlijkheid op on
ze schouders genomen dan in
feite mogelijk was. Tegelijk stel
ik vast dat we daar van aan het
terugkomen zijn, op zoek zijn
naar nieuwe wegen en er echt
wel sprake is van herbezin
ning."
ZOETERWOUDE
De werkgroep missie en ontwik
keling in Zoeterwoude organi
seert komende zaterdag (24
september) de twintigste mis
sieveiling. De opbrengst van dit
evenement is bestemd voor het
werk van missionarissen die
oorspronkelijk uit het dorp af
komstig zijn of de missiegebie
den van inmiddels gepensio
neerde of overleden functiona
rissen. Op die manier worden
niet minder dan zestien doelen
financieel gesteund. In 1993
maakte de penningmeester van
de werkgroep missie en ontwik
keling in totaal 80.000 gulden
naar deze projecten over. Be
halve uit de opbrengst van de
veiling was dit bedrag opge
bouwd uit de inkomsten uit an
dere acties en giften.
De missieveiling begint ko
mende zaterdag in het Muziek
centrum aan de Schenkelweg
om 19.00 uur met een kinder
veiling. Veilingmeester Ada van
Rijn brengt dan een speciaal op
de doelgroep afgestemd aanbod
onder de hamer. Een uur later
nemen Koos Paardekooper en
Gerard van der Hoeven de vei
linghamer over om een kavel-
lijst van ongeveer 600 artikelen
af te werken. Deze lijst is vanaf
vrijdag 23 september gratis bij
de plaatselijke ondernemers
verkrijgbaar. De te veilen artike
len zijn vanaf zaterdag 11.00
uur in het Muziekcentrum te
bekijken.
Rodenburg te Heukelum.
GEREFORMEERDE KERKEN
Benoemd: te Winschoten als gees
telijk verzorger van verpleeghuis
'Old Wolde' aldaar: P. Doorn, pas
toraal werker te Stedum, die deze
benoeming heeft aangenomen.
Aangenomen: naar Leiden (SoW):
BEROEPINGSWERK
D Stolk te Boxtel-Sint Michielsge-
stel/Schijndel.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepbaarstelling W.Th. Meijer,
Keulsestraat 33, 8262 TT Kam
pen,tel: 05202-15600.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt, voor Sliedrecht-Centrum
(2e pred. plaats): L.W. van der Meij
te Alphen aan den Rijn.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Rotterdam-Zuidwijk-
Pendrecht-Lombardijen: C.A. van
Dieren te Stolwijk.
wijkgemeente Suriname als v
zitter van de Surinaamse Zending:
D.J. Ponte te Amsterdam.
Leger des Heils Leiden belegt
samenkomsten in Stevenshof
Het Leger des Heils in Leiden
is begonnen met samenkom
sten in de wijk Stevenshof.
Voorlopig om de veertien da
gen worden diensten gehou
den in het speeltuingebouw
aan het Carry van Bruggen-
pad. De eerste samenkomst
werd bezocht door ongeveer
65 personen. „Dat nodig ze
ker uit om met deze activiteit
door te gaan", aldus kapitein
J.B. Kroon.
De diensten van het Leger
verschillen volgens Kroon van
de traditionele- of protes
tantse erediensten door de
'blijde en open sfeer'. „Dit
biedt mensen de gelegenheid
veel gewoner met hun geloof
om te gaan. De persoonlijke
betrokkenheid is groter, de
bijbelse boodschap natuurlijk
dezelfde."
Het korpsgebouw van het
Leger des Heils staat in Lei
den aan de Groenesteeg 66.
Vanuit de Stevenshof is dit
onderkomen in het centrum
niet gemakkelijk bereikbaar.
„Onder het motto 'Het Leger
komt naar je toe' zijn we nu
zelf naar de Stevenshof ge
gaan", vertelt Kroon. Aan de
Groenesteeg houdt het Leger
des Heils wekelijkse samen
komsten. Hier is verder ook
de inzameling van voedsel en
kleding geconcentreerd. Zo
dra het Leger in de Stevenshof
een eigen onderkomen heeft
gevonden, zal hier ook een
aantal activiteiten worden ge-
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
WAAROM MOEST JE NOU PER. ser BD
EEN JEUGDBENDE JE KON To CH
OOK BD DE BAPviNDERD
6AAN
AC.H NBE,AAAN,
OUDE DAMETJES
HEUPEN
ov/ERSTEKEN...
2-E BEROV6"N
HEINZ
PK H-E-B E-E-M H-E-Z-F-S-T-
B.A-L-L.-A-Q-B &-ESC-H.R.E-V-E.
U-E-t.K-Z AA-O-E-T J-E HOJg-E-
Uitgave van Dagbladuitgever Damiate bv
DIRECTIE B M Essenberg. C.P. Arnold (adj).J.
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN R D Paauw. tel. dag. 9.30-
1 30 uur 071 -356215. of per post
Telefoon071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma.-vnj. van 8.30-17.00 uur
Tel. 071-128030 bijv
VERZENDING PER POST
Nederland: er kwartaal 1
KLACHTEN BEZORGING**
85,55 84,55
329,30 328,30
t 10 00-12 00 uur Tel. 071-143241
HET WEER
Beetje nazomer
De totaal verregende Prinsjesdag
had te maken met een grote om
mezwaai in de positie van de
straalstroom. Deze band met zeer
hoge windsnelheden, op een hoog
te tussen 5 en 10 kilometer, ver
toonde de afgelopen tijd een op
merkelijk zuidelijke route en dook
vanaf de oceaan het zuidwesten
van Europa binnen. Een storing bij
Schotland werd nog juist in deze
stroming opgepikt en naar het zui
den getrokken. Op reis naar Zuid-
Frankrijk ging de vaart uit de hoog-
tewind, zodat de kleine depressie
er de tijd voor nam. Dat resulteerde
in langdurige regenval boven een
groot deel van Nederland. Aan het
eind van de dag waren de regenme
ters weer aardig gevuld.
De meeste neerslag viel in de wes
telijke provincies met op veel
plaatsen 10 tot 20 millimeter. Zee
land spande de kroon; na een vol
etmaal continu regen werd al meer
dan 30 millimeter afgetapt. De
temperatuur, normaliter nog 17 of
18 graden rond deze tijd van het
jaar, bleef bij donker weer hangen
op een ondermaats peil van 11 of
12 graden. Een uitzondering vorm
de het noordoosten van het land,
waar het de hele dag droog was bij
in
16 a 17 graden.
Voorlopig is het ergste regenleedM
geleden. De straalstroom is in eef I
enkele dag duizenden kilometers I
naar het noorden verschoven en
ligt de komende dagen noordelijk
van Schotland. Wij komen dus in„El
rustiger vaarwater terecht met m
gen zelfs een kern van hogedruk
vlak bij de Wadden. De oostenwiip
voert geleidelijk drogere en wam 01
re lucht aan. Het lijkt vrij zeker; t nl
aan het weekeinde blijft het nagaid
noeg droog. Wolkenvelden wordehr
afgewisseld door zonnige momer u
ten en bij een temperatuur, die a n
het eind van de week rond 20 gr;
den ligt, lijkt het zelfs een beetje
nazomer.
Vanaf zaterdag ligt nieuwe onstaln(
liteit op de loer. De storing die on
gisteren passeerde, begint weldrjot
aan zijn tweede leven boven het
graden warme water van de Mid
dellandse Zee. Een zuidelijke str<
mmg laat zeer vochtige en warmf
luchtmassa's opstijgen tegen het
Alpenmassief; daar wordt overvlo
dige regenval verwacht. Tijdens Ial
weekeinde zijn ook bij ons een p^'<
buien mogelijk in een tamelijk
zwoele luchtmassa uit Zuid-Europn
HET WEER IN EUROPA
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Noorwegen:
In het uiterste zuiden af
en toe zon en grotendeels
droog. In de rest van Noor
wegen overwegend be
wolkt en geruime tijd re
gen of motregen. In
bergen boven 1200 mei
sneeuw. Middagtempei
tuur van 13 graden
noorden tot 18 in h
wolking en vooral morgen
kans op regen. Middag-
temperatuur oplopend tot
ongeveer 17 graden mor
gen.
Denemarken:
Flinke perioden met zon
en droog. Middagtempera-
tuur rond 18 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vandaag in het zuiden van Engeland
eerst nog veel bewolking en plaatselijk
regen. Verder geregeld zon en op de
meeste plaatsen droog. Middagtempera-
tuur van 14 graden in het noorden van
Schotland en Ierland tot rond 18 nabij
Londen.
België en Luxemburg:
Overgang naar droger weer met vooral op
morgen geregeld zonneschijn. Middag-
temperatuur van 17 tot 20 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In het algemeen wisselvallig weer met
flink wat bewolking en van tijd tot tijd
regen. Morgen klaart het in het noorden
en oosten op. Middagtemperatuur van
daag ongeveer 16 graden, morgen voor
al bij zonneschijn beduidend hoger.
Wisselend bewolkt en in een groot deel
van Portugal enkele buien, soms met
onweer. In de Algarve vandaag nog
droog en flink wat zon. Middagtempera
tuur rond 21 graden, maar vandaag in
het zuiden rond 26 graden.
Spanje:
Langs de zuidelijke costa's perioden
met zon en op de meeste plaatsen
droog. Elders wisselend bewolkt en re
gen- en onweersbuien. Middagtempera
tuur langs de zuidelijke costa's tot aan
Benidorm nog rond 28 graden. In de
rest van Spanje'temperatuur tussen 17
en 22 graden. station weer
Canarische Eilanden:
Enkele wolkenvelden, maar ook perio- Amsterdam regen
den met zon. Kleine kans op een bui. motrege
Maximumtemperatuur omstreeks 27 ^®]en reBen/
Zuid-Frankrijk:
Vrij veel bewolking en van tijd tot tijd re
gen. Morgen mogelijk enkele opklarin
gen, maar ook een grotere kans op on
weer. Middagtemperatuur circa 20 gra
den, tijdens flinke opklaringen enkele
graden hoger.
Mallorca en Ibiz'a:
Wisselend bewolkt en regen- en on
weersbuien. Morgen iets meer zon. Mid
dagtemperatuur rond 25 graden.
Italië:
In de zuidelijke helft geregeld zon en op
veel plaatsen droog. Naar het noorden
toe van tijd tot tijd bewolking en vooral
in de westelijke regio's kans op enkele
regen- of onweersbuien. Enige stijging
van temperatuur, met op morgen maxi
ma van 25 graden in het noorden tot
dicht bij 30 graden in het zuiden.
Griekenland en Kreta:
Vandaag hier en daar nog enkele wol
kenvelden en in het noorden van Grie
kenland wellicht nog een lokale (on-
weers-)bui. Morgen droog en vrij zonnig.
Middagtemperatuur op veel plaatsen
rond 28 graden.
Turkije en Cyprus:
Aan de Turkse west- en zuidkust en op
Cyprus droog en flinke perioden met
zon. Middagtemperatuur in het alge
meen iets onder de 30 graden.
Duitsland:
Nu en dan zon, maar vandaag in het zui
den en morgen in de deelstaten in het
oosten meest bewolkt weer en kans op
wat regen. Middagtemperatuur rond 19
graden, morgen in het zuiden enkele
WEERRAPPORTEN
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.24 Zon onder
Maan op 20.20 Maan onder
Waterstanden Katwijk
Hoogwater05.25 17.44
Laagwater 01.26 13.35
Weerrapporten 20 september 20 uur
Vlissingen motregen zo 8
ra 3 11 9 17
hoger
Zwitserland:
In het algemeen veel bewolking vooral
aan de zuidflank van de Alpen van tijd
tot tijd regen, misschien ook onweer.
Middagtemperatuur vandaag ruim onder
de 20 graden, morgen vooral in het
noorden enkele graden erboven.
Oostenrijk:
In hef"westen in het algemeen veel be
wolking en vooral aan de zuid- zijde van
het Alpenmassief nu en dan regen; wel-
Casablanca z
Johannesburg c
licht o
e morgen bijna TUms
30 24 0
31 21 0
26 10 0
28 16 fl
19 12 fl
