Hoogleraar pleit voor nieuwe
provincie Midden Nederland
Randstad
Groot aantal faillissementen
verwacht door wateroverlast
t Voorzichtiger gedrag met seks en spuit
Minder aids-infecties
onder druggebruikers
Gene Pharming wil
verbeterde Herman
Heineken bouwt een
brouwerij in China
Vogelaars trotseren storm, wind en regen
Te korte wachtlijst
levertransplantatie
Carine en Willemijn bezoeken musicalsterren
I DINSDAG 20 SEPTEMBER 1994
CHEF CERT VISSER. 071 -356-J39.PI V -CHEF PAUL VAN DER KOOI) 071-356441
'Den Haag en Utrecht niet zelfstandig
Utrecht, Amersfoort, Den Haag, Delft, Leiden en het
Groene Hart van Nederland kunnen het beste worden
I ondergebracht in één provincie Midden Nederland. De
kersverse Delftse hoogleraar technische bestuurskunde
W. Salet ziet voor een dergelijke krachtige provincie
enorme mogelijkheden, maar dan moeten de steden Den
Haag en Utrecht worden teruggefloten op hun weg naar
de vorming van zelfstandige stadsprovincies. Want een
provincie waarin de stedelijke gebieden eilandjes zijn, is
vleugellam.
delft cpdden in de onoverzichtelijke dis
cussie rond de bestuurlijke ver-
De hoogleraar zei dat tijdens nieuwing van Nederland. Hij wil
zijn inauguratierede, 'Gegrond toe naar zeven provincies. De
Bestuur' over regionale bestuur- hoogleraar vindt de weg die nu
lijke ontwikkelingen. Salet laat wordt ingeslagen een onge-
I een nieuw geluid horen, mid- wenste. „Nederland wordt op
gedeeld in zeven stadsprovin
cies en misschien nog eens 24
nieuwe provincies. Voordat die
ontwikkeling te ver doorschiet,
moet het nieuwe kabinet zo
snel mogelijk een standpunt in
nemen over de provincies-nieu-
we-stijl."
Als je de steden uit de regio
licht blijven slechts Testgebie
den over volgens Salet. Gebie
den die bestuurlijk zwak, onsa
menhangend en versnipperd
dreigen te worden. Hij zei veel
meer toekomst te zien in zeven
provincies met een krachtig be
stuur, waarin de grote steden
gewoon zijn opgenomen. „Mijn
idee voor een nieuwe provincie
Midden Nederland krijgt extra
gewicht nu Noord- en Zuid-
Holland te kennen hebben ge
geven wel te voelen voor een fu
sie. Het Groene Hart van Neder
land komt op die manier onder
verantwoordelijkheid van een
en het zelfde provinciebestuur,
zodat er samenhang komt in de
ontwikkelingervan."
„Utrecht en Den Haag blijven
gewoon de stadskernen van de
nieuwe provincie vormen, om
dat anders de slagkracht van
een provinciebestuur volkomen
verloren gaat. Een stedelijke
omgeving staat niet los van zijn
groene omgeving. Die wissel
werking kan het beste worden
ALKMAAR CPD
gegarandeerd door een provin
ciale bestuursmacht, die wikt en
weegt en dan de beslissingen
neemt".
Voortouw
„Kijk, een hogesnelheidslijn
(HSL) is een beslissing van de
landsregering. Daar komt ook
Europees beleid bij om de hoek
kijken. Maar een goed provin
ciebestuur kan het voortouw
gaan nemen over het traject en
daarover al vroegtijdig met de
gemeentebesturen in haar ge
bied gaan overleggen. Zodat die
een duidelijke stem krijgen bij
het tot stand komen van de
HSL. Een stem die nu nog ver
snipperd dreigt te worden".
In het noordelijk deel van
Noord-Holland worden tiental
len faillissementen onder agra
riërs verwacht als gevolg van de
wateroverlast. Verzekerings
maatschappijen melden dat
geen enkele polis de schade
dekt die als gevolg van de 'over
stromingen' is ontstaan.
De firma Van Breugel in
Heerhugowaard heeft water
schap Groot-Geestmerambacht
en het Hoogheemraadschap
Uitwaterende Sluizen aanspra
kelijk gesteld. Het bedrijf heeft
stevige kritiek op de handelwij
ze van de waterschappen. Deze
geluiden zijn ook bij andere
agrariërs te horen. Het provin
ciebestuur bespreekt volgende
week of gedupeerden in aan
merking komen voor een scha
devergoeding. Bovendien wordt
dan uitgebreid gesproken over
de vraag hoe het kon gebeuren
dat enkele dagen van overvloe
dige regenval de boezemwate
ren liet overstromen.
Noodtoestand
Dat bleek gisteren in de verga
dering van Provinciale Staten.
Commissaris van de Koningin
Van Kemenade liet weten dat
hij zaterdag bijna de noodtoe
stand had uitgeroepen. Maar
enkele maatregelen (stopzetten
van de scheepvaart boven het
Noordzeekanaal en het afslui
ten van enkele dijken) hadden
al voldoende effect.
Volgens Van Kemenade valt
de waterschappen of het hoog
heemraadschap niets te verwij
ten. De ongelukkige combinatie
van factoren (enorme regenval
in korte tijd, de hoge stand van
het IJsselmeer, de verkeerde
windstand en het uitvallen van
een pomp van het gemaal bij
Den Helder) had tot gevolg dat
de boezemwateren het gespui
de water niet meer konden be
vatten en buiten de oevers tra
den.
Pas toen de situatie van de
boezemwateren echt onhoud
baar dreigde te worden, gelastte
Van Kemenade de stopzetting
van de poldergemalen in
Noord-Holland, zodat het wa
terpeil in de polders snel steeg
en voor overlast en schade zorg
de.
Minister Van Aartsen van
landbouw, natuurbeheer en vis
serij heeft zijn departement op
dracht gegeven verslag uit te
brengen over de gevolgen van
de wateroverlast voor de land
bouw in Noord-Holland. Het
waterpeil in noordelijk Noord
Holland zal overigens pas over
enkele dagen normaal zijn. De
situatie is hier en daar nog
steeds kritiek. Tenzij er opnieuw
grote hoeveelheden regen val
len. verwacht het hoogheem
raadschap dat het waterpeil ge
staag zal zakken.
AMSTERDAM ANP
Amsterdamse harddrugsgebrui
kers zijn de afgelopen jaren
steeds voorzichtiger geworden
inzake aidsbesmetting. Risico
vol gedrag bij zowel spuiten als
seks is afgenomen. Het aantal
nieuwe hiv-geïnfecteerden on
der verslaafden daalt, hoewel de
verspreiding van het virus on
der hen aanzienlijk blijft. Pre
ventieve maatregelen zijn dan
ook nog steeds nodig en behoe
ven uitbreiding.
Dat concludeert drs. E. van
Ameijden, die op 28 september
hoopt te promoveren aan de
Universiteit van Amsterdam. Hij
is onderzoeker bij de Amster
damse GG&GD.
Van Ameijdens studie maakt
deel uit van het zogenoemde
cohort-onderzoek dat een groot
aantal mensen jaren lang volgt.
Hij heeft onderzoek gedaan on
der 1100 harddrugsgebruikers,
waarvan 80 procent spuit. Het
aantal nieuwe infecties is ten
opzichte van 1986 sterk ge
daald: van tien op de honderd
tot twee tot drie op de honderd.
Het percentage geïnfecteerden
is nu nog stabiel op 30. Van
Ameijden verwacht dat dat op
den duur zal afnemen.
De daling van het aantal in
fecties heeft direct verband met
het gedrag van harddrugsge
bruikers en preventieve maatre
gelen om besmetting te voorko
men, aldus de promovendus.
Ook op seksueel gebied is het
risicovol gedrag afgenomen. Bij
de heroïneprostituées gebruikt
58 procent altijd een condoom,
ten opziéhte van 21 procent in
1986. Ze hebben nu elke maand
64 klanten in plaats van 84. Van
Ameijden schat dat jaarlijks 25
klanten hiv-besmet raken door
seks met verslaafde Amster
damse prostitueés.
AMSTERDAM ANP
Overvallers richten vernielingen aan
raam te rammen, maar dat
bleek van pantserglas. Vervol
gens werd de shovel in brand
Bij een poging het hoofdkan- gestoken. Drie geparkeerde au-
toor van het GWK in Diemen te to's raakten beschadigd. Twee
beroven, is gisterochtend een vluchtauto's gingen ook in
spoor van vernielingen aange- vlammen op. De overvallers
richt. Eerst probeerden de twee wisten in Amsterdam-Noord
overvallers met een shovel een aan de politie te ontkomen.
Kudde van lactoferr-ine-koeien
POLSBROEK CPD
Het Leidse biotechnologiebe
drijf Gene Pharming werkt aan
een verbeterde versie van de
wereldberoemde transgene stier
I Herman. In Polsbroek in de Lo-
I pikerwaard wil het bedrijf de
stamvader fokken van de koeien
I waarmee het straks lactoferrine
wil produceren. Herman, bij
wie een menselijk gen is inge-
I bracht, is daar vrijwel zeker niet
geschikt voor, aldus dr. R. Strij-
ker, directeur technologie van
Gene Pharming Europe.
Door het gen op een andere
plek in het chromosoom in te
bouwen, wordt de lactoferrine-
produktie aanzienlijk opgevij-
j zeld. Uit proeven met muizen
blijkt dat door verplaatsing van
het gen de produktie van lacto-
ferrine wel tien keer zo hoog
kan worden. „De normale hoe-
AMSTERDAM GPD
Heineken gaat in China een
nieuwe bierbrouwerij neerzet
ten. De fabriek komt op Hainan
te staan, een eiland ten zuiden
van het Chinese vasteland. Na
voltooiing van de eerste bouw
fase, over twee jaar, moet de
brouwerij jaarlijks 650.000 hec
toliter Tiger bier gaan leveren.
Er is 118 miljoen gulden mee
gemoeid.
Het is het derde brouwerij
project van Heineken in China.
Sinds 1988 neemt Heineken
deel in de Shanghai Mila brou
werij die in en rondom Shang
hai de biermerken Reeb en Ti
ger op de markt brengt. In 1993
nam Heineken een belang in
een brouwerij in Fuzhou, de
grootste brouwerij van de pro
vincie Fujian. In dit bedrijf
wordt voornamelijk Rong
Cheng bier gemaakt.
''•'■iW'V.V/.y/M
Gewapend met paraplu's, laarzen en regen
kleding trokken honderden 'vogelaars' de af
gelopen dagen naar de kust om de zeevogel
trek te bekijken. Vanwege de stormachtige
noord-westenwind trokken de vogels vlak
langs het strand. Meestal vliegen de dieren
ver boven zee, waardoor ze niet goed te zien
zijn. Onder meer duizenden Noordse Storm
vogels, honderden pijlstormers en Jan van
Genten passeerden al in de vroege ochtendu
ren onze kust. Op Camperduin, bij Egmond,
Scheveningen en West Capelle was er veel
- ifêZfe.
f j?/,
belangstelling voor het schouwspel. Het komt
zelden voor dat het zo vroeg in de herfst
stormt juist op het hoogtepunt van de zeevo
geltrek.
FOTO MARTIJN DE JONCE
Te weinig patiënten doorverwezen
DEN HAAG ANP
Specialisten verwijzen onvol
doende patiënten die voor een
levertransplantatie in aanmer
king komen door naar een ge
specialiseerd centrum. De hui
dige, korte wachtlijst, geeft
daardoor een vertekend beeld.
De lijst zou drie tot vier keer zo
lang moeten zijn als nu het ge
val is. Dat de specialisten niet
zo vaak doorverwijzen komt
door hun onbekendheid met de
criteria voor een transplantatie
en door slechte ervaringen in
het verleden.
Tot die conclusie komt prof.
O. Terpstra, chirurg in het Aca
demisch Ziekenhuis Leiden, in
het Nederlands Tijdschrift voor
Geneeskunde. Terpstra nam de
korte wachtlijsten voor lever
transplantaties onder de loep,
omdat het aantal transplanta
ties en het aantal mensen op de
wachtlijst bij elkaar opgeteld
niet correspondeert met het
aantal mensen dat statistisch
gezien een transplantatie nodig
heeft. Die groep is veel groter.
In Nederland werden vorig
jaar 66 levertransplantaties uit
gevoerd en waren er 20 wach
tende patiënten. Volgens de
Groningse artsen Kloppenberg
en Gips zouden er per miljoen
inwoners maximaal tien lever
transplantaties per jaar nodig
zijn: omgerekend voor de hele
Nederlandse bevolking 150 per
jaar. Zij zijn tot dat aantal geko
men door een analyse te maken
van de sterfte oncler patiënten
veelheid is één tot tien gram per
liter, één muis produceerde wel
vijftig gram."
Wetenschappelijk mag dat in
teressant zijn, commercieel is
dat van het allergrootste belang.
„Het gaat om de vraag of je
straks voor dezelfde hoeveel
heid tien of honderd koeien op
stal moet hebben staan", illu
streert Strijker. Voorlopig schat
hij de hoeveelheid lactoferrine
die een koe per jaar kan produ
ceren op zo'n vijftig kilo. „Daar
kun je een heleboel mensen
mee genezen."
Het is uitdrukkelijk de bedoe
ling van Gene Pharming koeien
én stieren te fokken. „We willen
meerdere stamvaders en niet al
leen van Herman afhankelijk
zijn. Wat dat betreft past het
fokken van deze nieuwe serie
transgene runderen volledig in
onze oorspronkelijke plannen."
DE WEEK VAN
DE BEZORGER
Een week per jaar wordt er door
alle regionale kranten in
Nederland extra aandacht aan de
bezorgers van de krant besteed.
De Week van de Bezorger staat
dit jaar in het teken van de
droomwens. De krant laat deze
week een aantal droomwensen
van bezorgers in vervulling gaan.
We beginnen met Carine Boekee
en haar vriendin en collegaatje
Willemijn Witte. Hun wens was
het om eens achter de schermen
van een musical een paar
beroemde sterren te ontmoeten.
Het tweetal bracht een bezoekje
aan de Joop van den Ende-
produktie The Phantom of the
Opera.
Volgens Heineken groeit de
biermarkt in China snel. Na de
Verenigde Staten van Amerika
is China nu al de tweede bier
markt ter wereld. Per hoofd van
de bevolking wordt er 10 liter
bier per jaar gedronken. Heine
ken is in de Chinese markt het
leidende importmerk. De export
van Heineken bier naar China is
in de eerste helft van 1994 met
de helft toegenomen.
De nieuwe brouwerij bij Hai-
kou op Hainan is een gezamen
lijke onderneming met de Hai
nan Brewery Company Ltd (HB-
CL). Voor 80 procent zijn de
aandelen in handen van de Asia
Pacific Breweries Limited (APB),
op haar beurt een ook joint
venture van Heineken en Frea-
ser and Neave. De overige 20
procent van de aandelen in de
nieuwe brouwerij verust bij de
HBCL.
SCHEVENINGEN PETER VAN DE KRAATS
„Hartstikke leuk", was het
eensluidende oordeel van Ca
rine Boekee en Willemijn Witte
nadat ze zojuist de musicalster
ren Els Bongers en 'het spook
van de opera' Henk Poort had
den ontmoet. En moeder Boe
kee, meegereisd naar het Cir
custheater in Scheveningen,
glunderde net zo hard mee. De
droomwens van deze twee
krantenbezorgsters was in ver
vulling gegaan.
Met z'n drietjes konden ze meer
dan anderhalf uur getuige zijn
van de transformatie die Henk
Poort iedere avond ondergaat
om spook te worden. De zanger
wordt iedere dag vanaf een uur
of zes tot acht onder handen ge
nomen door zijn grimeuse Olga.
Zij meet Poort eerst een soort
badmuts aan en brengt hem
daarna de verschrikkelijke ver
wondingen toe die de reden zijn
dat het spook een half masker
en een pruikje draagt. Wat hem
er overigens niet van weerhoudt
een innige liefde te koesteren
voor de schone Christine. Al die
weten willen hoe dat afloopt,
zullen zich naar het Circusthea
ter, al meer dan een jaar domi
cilie van het spook, moeten be
geven.
„We zijn sinds we naar I-es Mi
serables geweest zijn gek op
musicals", verklaren de dames
eendrachtig de reden van hun
wens. Carine bezocht al zeven
verschillende musicals en zat in
totaal zo'n tien keer in een zaal
en Willemijn zag er zelfs al acht
en nam in totaal twaalf keer
plaats in een theaterstoel voor
een musical. De kaarten werden
veelal betaald met het geld dat
ze met hun krantenwijk verdie
nen. Beiden bezochten zelfs al
een musical in Londen, het wal
halla van deze tegenwoordig
weer enorm populaire theater
vorm. „Toen we een oproep za
gen in Papermate, het krantje
voor bezorgers, om. je wens in te
sturen, heb ik dat gedaan", ver
telt Carine. Tot grote verrassing
van Willemijn, want die wist
van niks. Pas toen de uitnodi
ging om naar Scheveningen te
komen bij Carine op de mat
viel, vertelde ze haar vriendin
wat ze gedaan had. Willemijn
had uiteraard geen enkel be
zwaar tegen deze actie toen ze
eenmaal op de bank van Henk
Poort zat. „Maar toen ze me
vertelde wat we gingen doen,
had ik wel iets van: Oehhhü
Want ik vond het toch Wel een
beetje eng."
Vlak voor de voorstelling verlie
ten de drie via de catacomben
de kleedkamer en namen hun
plaatsen op de eerste rang in.
Maar daarmee was het avondje
nog niet compleet. Er kwam
nog meer: I lenk Poort had ze
net voor het verlaten van de
kleedkamer nog uitgenodigd
om hem na de voorstelling nog
even te bezoeken. Om nog even
lekker na te keuvelen over deze
droomavond...
met leverziekten, die met een
transplantatie behandeld had
den kunnen worden.
Bij het aantal van 150 beno
digde levertransplantaties is er
een statistisch tekort van 60 tot
70 patiënten. Terpstra wijst in
zijn publicatie een aantal voor
de hand liggende oorzaken van
de hand. Zo is er volgens hem
geen sprake van een tekort aan
donorlevers, omdat er meer le
vers voor transplantatie het
land uitgaan dan er binnenko
men. Ook heeft het verschil
niets te maken met de ernst van
leverziekten in Nederland, ver
geleken met het buitenland.
Wel kan het zijn dat patiënten
zelf een levertransplantatie af
wijzen. Terpstra wijst er op dat
ook dan specialisten een rol
spelen, aangezien zij hun pa
tiënten moeten voorlichten over
de voor en nadelen van de
transplantatie.
Als meest aannemelijke oor
zaak noemt Terpstra het onvol
doende doorverwijzen naar één
van de drie levertransplantatie
centra. Dat kan komen doordat
de arts niet goed op de hoogte
is van de criteria die bepalen of
iemand wel of niet voor trans
plantie in aanmerking komt
Het kan ook zijn dat specialis
ten een patiënt niet doorverwij
zen, omdat zij in het verleden
negatieve ervaringen hebben
gehad met levertransplantaties.
Volgens Terpstra komt dat door
(te) strikte criteria in het verle
den, die voor desillusies bij pa
tiënten en arts hebben gezorgd.
Amsterdammers
steeds vaker in
geldproblemen
AMSTERDAM ANP
Het aantal aanvragen bij de
Stichting Samenwerking voor
Bijzondere Noden Amsterdam
is vorig jaar gestegen tot 1199.
In 1992 vroegen nog maar 459
mensen om financiële hulp, zo
blijkt uit het jaarverslag over
1993. Een woordvoerder van de
stichting spreekt van een alar
merende situatie.
De stichting helpt mensen die
met schulden kampen waar
door huisuitzetting en afsluiten
van energie dreigen en die niet
door de Gemeentelijke Krediet
bank of de Bijstandswet kunnen
worden geholpen. De belang
rijkste reden voor de stijging
van het aantal aanvragen is de
samenwerking op het gebied
van schuldhulpverlening tussen
de Gemeentelijke Kredietbank
en de Sociale Dienst. Door de
publiciteit daarover weten meer
mensen die in financiële moei
lijkheden zitten de weg naar
hulp te vinden, aldus de stich
ting.
Van het aantal aanvragen bij
het Noodfonds van de stichting
werd 77 procent gehonoreerd
en in totaal voor ruim twee mil
joen gulden uitgekeerd. Het
geld komt van de gemeente
Amsterdam. Van de twee mil
joen is zeventig procent be
stemd voor sanering van huur
schulden en twintig procent
voor schulden aan het energie
bedrijf. De meeste aanvragen
komen uit de Bijlmermeer, waar
de meeste bijstandsgezinnen
wonen en er sprake is van een
in verhouding tot het inkomen
hoge huur.
Daarnaast waren er vorig jaar
622 aanvragen bij Bijzondere
Noden van de stichting, waar
van ruim 78 procent werd toe
gekend, voor ruim een half mil
joen. Het gaat dan om betaling
van onder meer woninginrich
ting, vakantie voor kinderen en
medische- en studiekosten.
Bezorgsters Carine Boekee en Willemijn Witte met de musicalsterren Els Bongers en Henk Poort.
