'De Wandelende Tak' is meer dan een exotisch programma' Jonge tekstschrijvers dromen niet van roem Radio 2 opnieuw terug bij af Rtv show VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1994 Willy Vermaas wist ook de 'Cosby-show' naar Nederland te halen. foto archief NCRV verliest topinkoper series aan derde net De NCRV is Willy Vermaas, topinkoper van Amerikaanse televisieseries, kwijtgeraakt aan Nederland 3. Vermaas ontdekte voor de NCRV uiterst succesvolle series als de Cosby-show, Hill Street Blues en Cheers. Als laatste haalde ze voor de christelijke omroep de serie New York Police binnen, die deze week in de Verenigde Staten werd bekroond met zes Emmy Awards, de Os cars voorTV-produkties. Vermaas werkt met ingang van het komende winterseizoen voor de drie omroepen die op Nederland 3 uitzenden: NOS, VARA en VPRO. Een woordvoerder namens dit drietal wijst erop dat het voor omroepen zeer belangrijk is men sen te hebben die kunnen inschatten of buiten landse produkties een kans maken ook in Ne derland te scoren. Tegenwoordig is dat extra moeilijk, omdat in de Verenigde Staten niet zel den de rechten van een serie al moeten worden gekocht voordat er zelfs maar een letter op pa pier staat. Wnlscht^rnuzlek. Muziek uit niet westerse culturen VPRO-radio presentator Walter Slosse wor stelt na tien jaar nog steeds met de vraag welke term het beste past bij de muziek die te horen is in zijn wekelijkse radiopro gramma l)c Wandelende Tuk. /.elf houdt hij het maar op Tak- muziek, een titel die hem eens werd aangeleverd door collega's van Radio 3. „Ja, we draaien ren, maar we brengen ook wel- eens muziek uit Spanje of Grie-, kenland. Dus ik weel ook niet welk etiket we moeten gebrui ken. We zijn niet zo strikt bezig. Wel zullen we muziek waarin electrische gitaren te horen zijn, niet gauw uitzenden." Hoe dan ook, het jubilerende Radio 4-programma heeft in de afgelopen tien jaar een kleine, maar zeer trouwe luisterschare opgebouwd. Dat is volgens Slosse te merken aan de 'positieve post' die wekelijks in VPRO Villa 63 wordt bezorgd. Dat zijn met name brieven waarin mensen om informatie vragen over bepaalde muziek die ze in het programma heb ben gehoord. Inmiddels gaat er regelmatig een mailing uit waarin de luisteraars worden 'bijgepraat'. Ook is er veel inte resse om zelf bijdragen te leve ren aan het programma. Want l)e Wandelende Tak is voor een belangrijk deel opge bouwd uit materiaal van luiste raars die op reis zijn geweest. Het programma heeft een vast netwerk van zo'n vijfduizend 'correspondenten' uit binnen- en buitenland die weieens ma teriaal voor het programma aanleveren. „Dat zijn weten schappers, musicologen, foto grafen of antropologen die een cassetterecorder meenemen op reis. Daaromheen kunnen wij dan een programma maken. De Wandelende luk leunt op het engagement, de betrokkenheid van die mensen. Ze gaan regel matig terug naar de plekken die ze bezoeken, niet alleen voor de radio-opnamen, maar voor de VPRO 's radiomaker Walter Slosse: Walter Slosse raakte in v zen door Spanje. haalde in zijn moederland mis standen boven tafel in voor die tijd ontoegankelijke instituten als bijvoorbeeld de psy chiatrie. De opzienbarende re portages bezorgden hem be paald geen goede reputatie in zijn thuisland, waar hij werd ge zien als vijand van de Belgische radio. Maar ook 'onze' Telegraaf vroeg zich in een hoofdredac tioneel commentaar af of het programma niet gezien moest worden als onwenselijke in menging in de politiek van een bevriend land. Wandelende tak I 'oen de VPRO In 1984 de B-sta tus verkreeg, en daarmee meer zendtijd op radio en televisie, werd De Wandelende Tak gebo ren. Slosse had al eens eerder kleine radioseries gemaakt over niet-Westerse muziek en voelde er wel voor om dit op regelmati ge basis te doen. Zijn interesse was gewekt tijdens zijn reizen door Spanje, waar hij in vuur en vlam geraakte door de Flamen co, de muziek die zeker niet al leen van de zigeuners is, maar voorkomt uit de volkscultuur van de arme boeren. Sindsdien heeft de volksmu ziek hem niet meer losgelaten. „Muziek is de meest toeganke lijke manier om te laten zien hoe een samenleving in elkaar zit. Je bent veel directer. Ik wil de betekenis van de muziek in zo'n samenleving laten zien. En het leuke is dat er klaarblijkelijk toch veel aandacht voor al die onbekende muziek is. Kijk, Ra dio 4 is nog steeds een beetje teveel behangzender. Ik vind dat deze zender juist aandacht moet schenken aan onbekende muziek. Met alle respect voor meneer Beethoven, ik vraag me echt af of het nodig is dat we hem tien keer per week horen op Radio 4." (De Wandelende Tak, elke maandag om 18.00 uur, Radio 4) ménsen, om iets voor ze terug te doen. Dat wil ik met De Wan delende Tak bereiken." Zigeuners De Wandelende 'Tak, dat is mu ziek uit Noord-Griekenland. Of opnamen van Taoïstische mon niken uit Suzhou. Een blinde straatzanger uit Burkina F'aso. Maar ook muziek van de Eko- na-stam uit Zaïre. Of Servische blaasmuziek. Vooral in de eerste jaren kreeg Slosse nog welcens geunerorkestje kenden dat zo leuk speelde. Maar daarin is hij niet geïnteresseerd. „Wat wel weer leuk is als het zigeuners zijn in Hongarije. Want let wel, ik wil geen exotisch program maatje maken. De Wandelende 'Tak moet een soort doorgeef luik zijn van de ervaringen die mensen hebben in andere cul turen. We gebruiken volksmu ziek als spiegel die de maat schappij toont waaruit het voortkomt. I let draait om de vraag: hoe is de muziek ont staan? We schenken vaak aandacht aan hele kleine gemeenschap pen, muzikanten uit het regen woud van Zaïre, Bauls uit West- Bengalen. Dat is nu ook het in teressante, om een samenleving voetlicht te brengen. Een land is een mozaïek van verschillen, die verschillen vindt ik interes sant. En de muziek uit dat land fungeert dan weer als geschie denisboek." Staatsomroep Walter Slosse werkt al sinds het begin van de zeventiger jaren bij de VPRO. De Belg voelde zich niet thuis bij de BRT. „Ik luisterde naar de VPRO omdat ik mij in de programma's her kende. Er sprak een sociale be wogenheid uit die ik miste bij de BRT. In die tijd was het nog een échte staatsomroep, met strakke hand geleid door een Raad van Bestuur die was opge bouwd uit vertegenwoordigers van politieke partijen. Er heer ste volstrekte censuur, en er was geen ruimte voor andere ideo logieën. Daar hoorde ik niet thuis." Als snel werd Slosse door de VPRO 'ingelijfd' als vaste corres pondent in België. Wekelijks was hij te horen in het journa listieke Radio Vrij België. De maker van het programma Walter Slosse: „We draaien graag muziek uit niet-westerse culturen, maar we brengen ook weieens muziek uit Spanje of Griekenland." foto cpd Winnaars songtekst-wedstrijd bij NCRV Het is leuk als je een winnende tekst hebt geschreven, maar als tekstschrijver krijg je toch weinig eer. Het gaat er om wie het liedje neerzet. De arties ten staan toch in de schijnwer pers. Niemand vraagt zich af van wie de tekst nu eigenlijk is." Het klinkt misschien allemaal w.u verongelijkt of teleurge- steld, maar realistisch is in dit geval een betere omschrijving. konden daarna hun tekst bij stellen en daaruit koos de jury Daar werden vervolger bijgezocht, die de meeste affiniteii tekstschrijvers hadden verder gee wie het der V« één van de tien scholieren die de songtekstwedstrijd 1994, uitge- schreven door Bulkboek, Cona- mua en RV, hebben gewon nen. Zijn tekst is door een be kende Nederlandse artiest op muziek gezet en staat inmiddels op de vierde BulksongBock-CD. anavond zendt de NCRV een programma uit met daarin en kele van de liedjes en gesprek ken met de winnende schrij- Dromen va de middelba bij. Ze relativi bijvoorbaat doordrongen de rol van de tekstschrij ver een onopvallen- de het feit dat 'jouw liedje op een komt te staan natuurlijk n minder leuk op. Vijfhonderd dingen kwamen er dit jaar binnen bij de NCRV. Na lectie boog de jury, be staande journalist lip Golsteijn, muzikant Henny Vrien ten. muzikanie Fa Lovsky en tekstschrijv Ivo de Wijs, zich over i overgebleven teksten selecteerden er 25. De schrijvers daarvan mochten deelnemen aan een masterclass.' waaraan onder meer Huub van der Lubbe, zanger van De Dijk en Stef Bos meede den. De jongeren Verrassingen Dat dit tot verrassingen bij de jongeren leidde zal duidelijk zijn. Zo werd het nummer Een malige Aanbieding door de Am sterdamse Raggende Manne onder handen genomen. Wie de compromisloze muziek van de Manne kent kan zich voorstel len hoe Guido de Vos uit Zeeland even moest slikken toen hij de uitvoering de. Nadat hij echter her en der opgetogen reacties In ontvangst mocht nemen gingen bij hem ook de duimen omhoog. En hij sprak de historische woorden: „We hebben een hit!." Ie moet als tekstschrijver niet alleen kunnen relativeren, maar een beetje opportunisme is ook Eenmalige Aanbieding werd door de Raggende Manne uitge kozen, vanwege „de direktheid van de tekst", aldus zanger Bob Fosko. Het begon voor Guido de Vos allemaal met de zin: Je mag me ruilen met het bonnetje. „Daar moest ik iets mee doen", aldus Guido. De interpretatie van de tekst door de Raggende Manne is een heftige geworden, maar ook zeer indringend en direkt. Bob Fosko: „Maar Guido had misschien wel iets anders in zijn hoofd." Voor een en- tekstschrijver bevatte de uitein delijke uitvoering weinig verras sends, omdat er bij het schrij ven van de woorden op de ach tergrond vaak toch ook zoiets als een ritme of melodie ont staat. Zo kon het nummer Snel treinvaart van Annemarie Hoogervorst bijna niets anders worden dan het door Fay I.ovs- ky gejaagd uitgevoerde eindre sultaat. Eentonig Maar vaker nog bleek de inter pretatie anders dan verwacht, zoals Marc van der Voorn zich realiseerde toen hij Hallo Ven- ray zijn tekst Je Weet Het Niet Meer hoorde spelen, „ik vond hun versie eerst heel eentonig en moest er ontzettend aan wennen. Maar nu vind ik het toch wel geslaagd." kunnen tevreden zijn over het hun goed De Amsterdamse 'Raggende Manne' met In het midden tekstschrijver Guido de Vos. sultaat dat nu als BulksongBoek te koop is. De zieieroerseien van de jongeren tot 21 jaar, met toch een vrij hoog gehalte aan gebroken liefdes, zijn door de medewerkende artiesten over het algemeen met veel zorg op muziek gezet. Alleen The Bob Color Band moet hun liedje nog maar eens naast Herman Brood's Saturday Night leggen. Voor het overige bijvoorbeeld een gedegen Specs Hildebrand die de grappige tekst van Kurt Seegers van 14 April 1912 recht doet, een onnavolgbare Jacques Herb met 16 Dagen en The Cats die voor het eerst in het Neder lands zingen met het lied Jou Vergeten. Tien nummers met teksten van jongeren die er hard aan hebben gewerkt. Of niet na tuurlijk. zoals één van de win naars in de uitzending vertelt. „Ik heb het in een kwartiertje geschreven, want het was een huiswerkopdracht.". (Uitzending, vanavond, 19.00 uur, Nederland 1) Nieuw reddingsplan voor zorgenkind publieke radio i Radio 2 onder de aan dacht van de luis teraars te brengen. Achtereenvolgens heette het station de familiezender, de warmste zen der, dé amuse mentszender, dé gezelligste zender van Nederland, de full-service ont spanningszender. En dat alles in een tijdspanne van nog geen twee jaar. Vooralsnog vermochten al die naamswijzigingen het massaal weg gelopen luisterpu bliek niet terug te lokken naar het zorgenkind van de publieke radio. Voor geen mens is het nog duidelijk waar Radio 2 voor staat. Ook het jongste plan voor de zender lijkt ge doemd te mislukken. De om roepen zijn niet op één lijn te krijgen. Voor de VPRO hoeft Ra dio 2 helemaal niet meer en de zendercoördinator heeft uit wanhoop zijn functie neerge legd. Voorlopig blijft het tobben met Radio 2. HILVERSUM »GPD iJdJ3dS Jan Haasbroek, VPRO's hoofd redacteur Radio, is niet het type dat een blad voor de mond neemt. „Zouteloze voorschrif ten". noemt hij de nieuwe richt lijnen voor Radio 2. Toeristische tips. gezellige Schlagers en veel gouwe ouwe-hits zijn aan hem in het algemeen en zijn omroep in het bijzonder niet besteed. Sterker nog: Haasbroek vertikt het aan zo n programmering dankbare klus mee te werken. De VPRO wenst zich met ingang van januari 1995 dan ook niet meer te be moeien met Radio 2. Het NOS-bestuur besloot vo rige maand Radio 2 voor de vierde keer in twee jaar nieuw leven in te blazen. Voor de ver andering kreeg Radio 2 de zo veelste nieuwe opzet. Niet ge schoten, altijd mis, moeten de enigszins in paniek gebrachte omroepbestuurders hebben ge dacht. Met ingang van volgend jaar richt Radio 2 zich met mu ziek uit de jaren '60 en '70 en veel service-informatie op de luisteraar tussen de 35 en 64 jaar. Voor wie de house op Ra dio 3 niet meer hoeft, moet Ra dio 2 het eerste alternatief zijn. De luisteraars die gruwen van Radio 3 zijn in meerderheid overgelopen naar de commer ciële stations. Het marktaandeel van Radio 2 heeft in nauwelijks twee jaar tijd een dieptepunt van zo'n zeven procent bereikt. En dat moet volgens het althans optimistisch naar buiten tre dende NOS-bestuur met het jongste plan te verhogen zijn naar ongeveer twaalf procent. Voorwaar een pittige opgave, want het grootste probleem met Radio 2 is dat het maar niet lukt de neuzen van de omroepen dezelfde kant op te krijgen. Historisch moment Oud-NOS-voorzitter Max de Jong had het over een historisch 1992 het Meerjarenplan voor de radio werd aangenomen. De vijf pu blieke radiozenders zouden vanaf oktober dat jaar voorzien worden van herkenbare profie len teneinde het marktaandeel boven de vijftig procent te hou den. De slag om de luisteraar werd immers steeds zwaarder met de komst van commerciële stations. Voor Radio 2 heette van dat moment af een familiezender. Er was niet langer plaats voor actualiteitenrubrieken. Tussen negen en elf uur 's morgens rustte er zelfs een verbod op ge sproken woord. Muziek moest er gedraaid worden, veel mu ziek. Met de nieuwe zenderpro filering werd tevens het feno meen van de zendercoördinator geïntroduceerd. Weldra bleek dat Radio 2 dat deze functionaris met een on- opgezadeld. De bevoegdheden van de zen dercoördinatoren strekten en strekkenniet ver genoeg om een omroep terug te fluiten, in het geval er een programma wordt ingepast dat niet beant woordt aan het profiel van de zender. De coördinator was en isslechts gehouden de be trokken omroep op de overtre ding te wijzen. Niet meer en niet minder. Eventuele geschil len tussen de zendercoördina tor en de omroepen kunnen voorgelegd worden aan speciaal daarvoor in het leven geroepen omroepgeschillencommissies. Zo heeft de voormalige zen dercoördinator van Radio 2, Cees Toering, tevergeefs alles in het werk gesteld om NCRV's Wie Weet Waar Willem Wever Woont van Radio 2 af te halen. Naar zijn oordeel bevatte het bewuste programma te veel ge sproken woord, daar waar vol gens de richtlijnen op het zen duur tussen negen en elf 's morgens alleen lichte muziek gedraaid mocht worden. Diezelfde Toering diende me dio 1993 een nieuw plan voor Radio 2. Elke dag op hetzelfde tijdstip een zelfde soort pro gramma; de zender moest in zijn visie horizontaal gepro grammeerd worden. Toering had een gezelligheidszender voor ogen. dè amusementszen der van Nederland. Het moest maar eens afgelopen zijn met het ratjetoe op Radio 2. Enthou siaste reacties alom van de mensen op de vloer, maar het NOS-bestuur vondt dat omroe pen te weinig vrijheid kregen in de nieuwe opzet en deponeerde het plan in de prullenmand. Cees Toering stapte zwaar te leurgesteld op. Begin dit jaar had opnieuw een restyling van Radio 2 plaats. De nieuwe coördinator Menno Mendera zette daar fluitend zijn schouders onder. Met de slogan Radio 2, je voelt je thuis richtte de zender zich op muziek van Nederlandse artiesten. Zanger Albert West werd ingehuurd om elke werkdag tussen twaalf en twee e?n spelletje te presente- Halsstarrigheid De basis van het vernieuwde Radio 2 was volgens Menno Mendera dat alle omroepen hun sterkste kant zouden in brengen. Maar al wat werd in gebracht was halsstarrigheid en onenigheid, resultaat bleef uit. En het marktaandeel bleef ste ken op zeven procent. Ten ein: de raad werd het profiel van Ra dio 2 maar weer eens onder de loep genomen. F.O, KRO. NCRV en VARA ontwierpen een nieuw structuurplan voor de zender. Het NOS-bestuur kon zich daar in vinden en besloot medio au gustus dit jaar het roer op de fa miliezender nog eens om te gooien. Het nieuwe concept luidde: een horizontaal gepro grammeerde full-service ont spanningszender voor luiste raars van 35 tot 64 jaar. Per 1 ja nuari volgend jaar moet het al lemaal ingaan. Maar wel zonder Menno Mendera, want die heeft zijn buik inmiddels vol van alle goede voornemens. „In januari hadden we een mooi plan. Het zag er goed uit, maar na drie maanden bleek dat een groot aantal omroepen zich niet hield aan de afspraken. Ik was ge dwongen als een soort politie agent op te treden." Mendera ziet nu weer hetzelf de gebeuren. EO, KRO, NCRV en VARA maken een nieuwe op zet voor Radio 2, maar tijdens de eerstvolgende vergadering van de zenderredactie blijken deze omroepen nog met allerlei twijfels over de uitvoering te zit- ten. Radio 2 is weer terug bij af. Het wachten is op de volgende restyling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 10