De geneugten van 'Het Duivelsei'
'Invoegen is net als touwtjespringen'
'Een satelliet ziet echt wel wat meer'
Het Gesprek van de Dag
Helm voor fietsers
maakt weinig kans
ItVRIJDAC 9 SEPTEMBER 1994
Leidse spelletjesfanaten verenigen zich
Ronde en twintighoekige veel
kleurige dobbelstenen heeft Jo
ris Wiersinga in zijn bezit. „Die
ronde werken mei een gewicht
je". Het illustreert de ware spel-
letjesfanaat. Sinds maart be
staat de door studenten op gang
gezette Leidse spelvereniging
'Het Duivelsei'. „Kijk, dit is onze
blikvanger op beurzen", zegt
secretaris Joris. Hij wijst naar
het spel Pyramis, een soort vijf
e ope
1 nj.1
exemplaar is gemaakt. Ook
i voorzitter Tamara Jannink en
de leden Jeroen Doumen en El-
lis Teunissen van Manen stellen
zich op rond de spelletjesdozen,
'Waarv an de leden er in totaal
zo'n 130 verschillende hebben.
Maar het dertigleden tellende
'Het Duivelsei' - een middel
eeuws begrip voor dobbelsteen
- houdt zich niet alleen bezig
Ynet bord- of kaartspelen in kar
tonnen dozen. Spel is een breed
begreep bij 'Het Duivelsei'.
Opdracht
Ook het 'role playing* of'Life
role playing' neemt een grote
plaats in haar wereld in. Bij 'role
playing' vertelt iemand een ver
haal, bijvoorbeeld over de ont
voerde prinses, en spelen de an
deren dan rollen die vastliggen,
zoals de strijder en de tovenaar.
Gooien met een dobbelsteen
bepaalt dan bijvoorbeeld hoe
sterk iemand is. „Maar het spel
is dat je van tevoren niet het
script kent. Iemands eigen idee-
en maken het script", vertelt
voorzitter Tamara Jannink. Het
gaat dan om het uitvoeren van
;de opdracht.
"Role playing' speel je om de ta
fel, maar bij 'Life role playing'
ligt dat anders. Daar komt heel
Leiden aan te pas en je kunt het
doen met een man of 50. De
helft is deelnemer en de andere
helft zit in de organisatie. Je
hebt dan de opdrachten van te
voren thuis gekregen. „Je moet
dan bijvoorbeeld naar de
Burcht om een monnik te zoe
ken", zo vertelt Joris. Vorig jaar
speelde iemand 'directeur van
het museum van Oudheden'.
„En hij werd nog doorgelaten
ook", lacht Ellis.
De clubleden hebben ook wel
Rummycub en Triviant in hun
bezit, ai lijken die spelen wat af
gezaagd voor een vereniging die
zulke exotische spelen op de ta
fel heeft staan. Zoals bijvoor
beeld 'Civilization', waarbij een
beschaving moet worden opge
bouwd of 'Kremlin', waarbij je
politici door de hiërarchie heen
naar het partijleiderschap moet
brengen.
„Dit is 'Magie', heel duur, met
fraai getekende speelkaarten,
waarbij het gaat om twee tove
naars die met elkaar vechten. Je
kunt telkens weer andere sets
bijkopen", vertelt Joris. Het spel
'1830' gaat om de opbouw van
de spoorwegen in de Verenigde
Staten, compleet met aan- en
verkoop van aandelen. Joris:
„We kopen de spelen op beur
zen zoals in Eindhoven, in Es
sen of bij gespecialiseerde za
ken." De spelen zijn overigens
eigendom van de individuele le
den, de vereniging kocht tot nu
toe naar een enkel spel ge
meenschappelijk.
Waar hem nou de gein in zit
van al die spelletjes? Tamara:
„Het gaat om de competitie.
Maar ook als je slim gespeeld
hebt en niet wint, kan dat een
goed gevoel geven." Het gaat
nooit om geld. „Vaak is onder
handelen in een spel leuk, om
dat je dan kan bepalen wie er
wint. Het spel 'Kingmaker',
waarbij iemand anders de
kroon krijgt opgezet, is op dat
principe gebaseerd", zegt Joris.
Over ruim een week heeft de
vereniging veel schik met het
rollenspel 'Doomed'. Dan moe-
tén teams van vier personen el
kaar door heel Leiden heen ver-
Een originele Belgenmop. Zo
wordt in Nederland over het al
gemeen gereageerd op het plan
van de Belgische minister van
verkeer Elio Di Rupo die alle
Belgische fietsers wil verplich
ten een helm te dragen. Natuur
lijk vindt iedereen het veilig en
verstandig, maar of invoering is
te realiseren, daar zetten de
deskundigen hier vraagtekens
bij.
De noodzaak van een helm
wegnemen. Volgens Tom Go-
dcfrooij, beleidscoordinatorvan
de Eerste Nederlandse Fietsers
Bond (ENFB), moet je eerst in
die richting denken. Waarna de
helm zich vanzelf overbodig
maakt.
Veiliger
Godefrooij wil het verkeer veil
ger inrichten. Denkt bijvoor
beeld aan een nog lagere max
mumsnelheid voor auto's op
woonerven. Hij vindt ook dat
fietsers nog meer op fietspadc
moeten kunnen rijden.
Ellis Teunissen van Manen, Joris Wiersinga, Jeroen Doumen en Tamara Jannink kunnen niet genoeg krijgen v
vol.
moorden. Met een waterpistool
weliswaar, maar toch. De leden
raken dan ook in extase als ze
van een vorige editie verhalen.
Het is speurwerk om kenmer
ken van de tegenstanders te
verzamelen. Wat studeren ze,
waar wonen ze. 's Nachts wordt
er over de daken gekropen door
the killers, je moet 's ochtends
vaak een vooruitgeschoven post
naar buiten sturen 'of er ie
mand staat', want anders ben je
de pineut. Er zijn ook veilige
plekken, zoals collegezalen of
de mensa. En er zijn extra pun
ten te verdienen. „Voor wie de
meest opzienbarende moord
pleegt of voor wie spectaculair
sterft", vertelt Ellis.
De vereniging heeft nog meer ir
de aanbieding. Het laatste
weekeinde van oktober organi
seert ze met anderen een speur
tocht door heel Nederland via
trein, bus en tram. Het is het
laatste weekeinde van de oude
OV-jaarkaart. „Het ligt aan de
respons van andere verenigi-
gen, maar we willen dan alle
conducteurs en machinisten
een presentje geven."
Ook niet-studenten kunnen
zich als lid aanmelden voor 25
gulden per jaar. informatie bij
Tamara Jannink. Td. 071-
324220.
EMIEL
Godefrooij weet zeker dat de
[)opulariteit van de fiets: „In een
:eer weg zal zijn als een helm
verplicht wordt. Je moet er toch
niet aan denken dat jc voor elk
ritje naar de bakker met een
helm moet zeulen? Zo haal je de
comfort van een fiets weg." Om
het andere, overigens mislukte
Belgische plan de invoering
van een fietsrijbewijs - moet hij
alleen maar lachen: „De enige
manier waarop je dan nog nor
maal over straat kan, is lopen.
Waanzin is het."
Fietsland
I Ad Dijkstra, projectleider
langzaam Verkeer van Veilig
Verkeer Nedeiland (WN), weet
zeker dat het plan van Di Rupo
in Nederland nooit aan zal
slaan. „Nederland is, net als
Belgie, een fietsland bij uitstek.
Maar wij hebben het Master-
plan Fiets. Nederland heeft al
Oiid-vuurtoremvachter Cor Vooijs verzorgt nu rondleidingen
Het eerste wat Cor Vooijs doet in de Kat-
wijkse bibliotheek is het woordje 'Duits
land' doorstrepen. „De Noord Hinder lag
niet in Duitsland! Die lag in Nederland!" I lij
corrigeert het ter plekke. De oud vuurtoren
wachter van Scheveningen is weliswaar met
pensioen, maar een tentoonstelling over
kustverlichting gaat hem aan hef hart.
Vooijs had het als kind al. Geboren tussen
de vissers in Scheveningen als kind van een
bokkingroker, stond al vroeg vast dat kleine
Cor ook een waterrat zou worden. En ja
hoor, Vooijs was nog geen zestien jaar, of
hij zat in een scheepsruim van twee bij
twee op een vissersboot als reepschieter,
een inmiddels uitgestorven beroep.
Zijn taak in zo'n klein benauwd scheeps
ruim was om een vier kilometer lang sleep
touw (de reep), waaraan de drijfnetten be
vestigd waren, heel zorgvuldig 'op te schie
ten'. Oprollen zonder dat het touw in de
knoop raakte. Als het touw opgerold was,
was er nog maar nauwelijks ruimte over
voor de reepschieter. „Daarom namen ze
daar ook altijd van die kleine kereltjes voor"
zegt hij lachend.
inmiddels is de zesenzestigjarige gestopt
met zijn werk als vuurtorenwachter. Toen
eind jaren zeventig de toenmalige minister
Smit-Kroes besloot dat vuurtorens geauto
matiseerd moesten worden, kon ook Vooijs
op zoek naar een andere baan. Dat was in
1977. Hij wist zijn verblijf in 'de mooiste
vuurtoren van Nederland' nog twee jaar te
rekken als onderhoudsman, maar na 22 jaar
trouwe dienst zat het er toen echt op.
Het was niet eens de bedoeling van Vooijs
om vuurtorenwachter te worden. Het leven
op zee vond hij wel best, maar zijn vrouw
begon te protesteren toen het eerste kind
kwam. Vooijs vond aan land al snel een
nieuwe roeping. „Als het niet op zee mag,"
dacht hij, "dan maar met de zee." Zijn sala
ris was niet hoog. De nieuwe vuurtoren
wachter hield samen met vier anderen ze
ven dagen per week, 24 uur per dag, de
wacht over de schepen op zee. Vooijs kreeg
285 gulden per maand, ook in die tijd een
schijntje. Maar ja, hij kon nu eenmaal niet
zonder die zee.
De vuurtoren van Scheveningen is een van
de zestien vuurtorens die Nederland heeft.
Hij is gebouwd in 1875. De toren wordt al
lang niet meer bemand: De Zeeverkeers
dienst heeft met computers alles overgeno
men. De enige nog permanent bemande
toren is De Brandaris op Terschelling. Als
minister Jorritsma haar zin krijgt wordt de
toreri van Schiermonnikoog dit ook.
Hoe kijkt Vooijs tegen zijn opvolgers, de
computers van de Zeeverkeersdienst aan?
„Ach, alles draait nog steeds, dus het zal wel
goed gaan. Ik denk dat het werk nu zelfs be
ter gebeurt. Ik schrok me rot toen ik zag wat
voor moderne toestanden allemaal in die
torens staan, maar een satelliet ziet toch
echt meer dan ik ooit kon."
„Maar het was een mooie tijd hoor. Ik weet
nog wel, het was om drie uur 's nachts en ik
zat daar in m'n eentje veertig meter hoog.
Het stormde hard, het was zo'n gore noord
wester, het regende ook nog, en ik hoorde
via Radio Scheveningen dat er een Pana-
mees op drift was. Wat denkt u. zie ik eerst
een klein lichtgevend vlekje, wordt dat vlek
je steeds groter, tot opeens die brandende
Panamees voor me ligt. De Parymar heette
die volgens mij. Ik heb meteen alle instan
ties opgebeld en die lui zijn allemaal gered.
je de hele tijd zo ontzettend goed
zit op te letten."
De vuurtorenwachter van weleer raakt zelf
ook op drift als hij over zijn oude beroep
vertelt. Vuurtorens zijn zijn lust en zijn le
ven. Toch moet hij er, vreemd genoeg, niet
aan denken dat het beroep weer in ere
wordt hersteld. „Nee, dan ga ik lelijk kijken.
Daar zijn we met zijn allen toch niet voor
weggestuurd? Gelukkig ben ik nog goed te
recht gekomen."
Dat is-ie ook. En, hoe kan het ook anders,
na zijn ontslag werd Vooijs hoofd van de
huishoudelijke dienst bij het Directoraat
Generaal Scheepvaart Maritieme Zaken
(DGSM). Vlak naast de toren waar hij werk
te. „Een, twee keer per week geef ik nu een
rondleiding in de toren. Ik ben er ook bezig
met de aanleg van een kustlichtmuseum."
Van zijn beroep heeft hij zijn hobby ge
maakt.
Vooijs zit op zijn praatstoel, maar wordt,
net als vroeger ooit, door zijn vrouw terug
gefloten. Ze moeten nog naar het museum.
Naar een tentoonstelling van de schilder
Henri Cassiers. Waarom is snel duidelijk:
„Die man heeft prachtige schilderijen van
de zee gemaakt."
TIM KORENHOFF
lang gekozen voor de richting
die het in wil slaan met de fiets.
De goede richting gelukkig."
Dit plan van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat heeft als
doel de fiets zoveel mogelijk in
te zetten voor ritjes die nu met
een auto worden gemaakt. Dijk
stra ziet het Belgische plan ook
niet zitten. „Trouwens, in
Australië is de helm al verplicht.
Maar het aantal fietskilometers
is daar veel minder geworden.
Echt. begin er nooit aan."
Toch is de Belgische minister
vastbesloten. I lel aantal (dode
lijke) fietsongelukken neemt in
Belgie en Nederland sinds 1980
jaarlijks af, maar volgens een
medewerkster van het Belgische
Instituut voor Verkeersveilig
heid (BIV) denkt Di Rupo dit
aantal op deze manier nog snel
Ier te verminderen.
I ioofdbesclicrminK
In Nederland is TNO al jaren
bezig met het testen van deze
hoofdbescherming. I let gaat
om een soort pot model, met
piepschuim van binnen en hard
kunststof aan de buitenkant. In
internationale wielerwedstrij
den en in de Nederlandse ama
teurwielerwereld is deze helm al
verplicht. Opvallend genoeg is
dat niet het geval bij Belgische
koersen.
„En die helm scheelt een stuk",
zegt dokter De U'inarre, het
hoofd van de polikliniek 1 leel-
kunde van het Academisch Zie
kenhuis Leiden. „Ik heb hier
ongelooflijk gekraakte wieier
helmen gezien, maar het hoofd
kwam er dan wel ongeschonden
uit. Maar men gaat zich steeds
slechter aan de regels houden.
kijk maai naai motorwereld.
I-etsel bij motorrijders neemt
met dertig procent toe omdat
motorrijders het gewoon vertik
ken om of een helm te dragen
of een helm te dragen die aan
de veiligheidsvoorschriften vol
doet."
'Stomme clinj»
De fietshelm is in Nederland op
enkele plaatsen daadwerkelijk
getest, maar het experiment
mislukte. Volgens de SWC )V, de
Stichting Wetenschappelijk On
derzoek Verkeersveiligheid,
bleek uit onderzoek dat er wei
nig draagvlak voor de helm is-
,De SWOV zoekt de oorzaak in
de sociale druk die voor Neder
landse kinderen te hoog zou
zijn. Kinderen pesten elkaar
?t die 'suffe' helm, met als re
sultaat dat 'dat stomme ding'
voortaan nooit meer op gaat.
„In een land als Zweden, waar
de helm verplicht is, is het
doodnormaal om de helm op te
zetten omdat kinderen dal al
gewend zijn als ze gaan schaat
sen of sleëen. Hier voelt iemand
zich al snel voor gek lopen, of
beter gezegd fietsen." aldus een
medewet kei van hei SWV
Ben Heijnink, leraar van groep 7
en 8 aan de Iridse I lomschool
erkent dit, maar zou deson
danks direct meedoen als het
plan hier van de grond kwam.
„ik denl wel dat zoiets alleen
maarzin heeft als kinderen le
ren fietsen en dus nog twintig
keer per dag van hun fiets afval
len. Maar als ze hel eenmaal
kunnen, dan heeft een helm
geen zin meer," aldus meester
Ben.
TIM KORENHOFF
Burgemeester van Warmond doet rijvaardigheidstest
Eerst goed kijken, dan pas wegrijden. Burgemeester Van der Wel v
kunnen autorijden.
Mevrouw G. van der Wel-Mar
kerink bestuurt Warmond. Nou
ja, samen met nog wat anderen.
Ze is namelijk burgemeester
van die gemeente. In elk geval is
ze daardoor met de regelmaat
van de klok in het nieuws. Soms
op een positieve manier, soms
op een slechte. Dan is het toch
een stuk gemakkelijker om in je
eentje een auto te besturen.
Niemand die commentaar op je.
levert.
Alleen, gaat haar dat rijden goed
af? De test van BROEM (Breed
Overleg Ouderen en Mobiliteit)
geeft wat dat betreft uitsluitsel.
Voor alle duidelijkheid: deze
proef stelt alle vijftigplussers uit
de regio Legden in de gelegen
heid hun rijvaardigheid te laten
beoordelen. De burgemeester
van Warmond (nog lang geen
vijftigplusser!) mag bij wijze van
publiciteit het spits afbijten.
J. Remmerswaal van de gelijk
namige rijschool uit Voorscho
ten is haar ritadviseur.,.Adviseur
ja. want het is géén examen."
Desondanks worden de de ver
schillende soorten rijvaardig
heid - van inhalen tot in de
spiegel kijken - scherp door
hem beoordeeld. Potlood en
papier houdt hij steeds binnen
handbereik. „A is goed, B is re
delijk en Cis slecht."
De burgermoeder is verheugd.
„Dus precies dezelfde catego
rieën als bij bodemvervuiling."
(wacht even met het dichtvou
wen van de krant, ze heeft een
bedoeling met deze woorden
zoals uit de volgende zin moge
blijken). „Ik ben heel lang tegen
het rijder, in een auto geweest.
Uit principe, in verband met de
vervuiling."
Juist, het gaspedaal ingetrapt en
rijden maar burgemeester! En
kletsen maar met de ritadviseur.
Laten we er een genoeglijk
tochtje van maken.
..Normaal doe ik dat geloof ik
nooit, maar als ik wegrijd moet
ik toch richting aangeven
JajaEn je kant het stuur ook
beter aan de buitenkant vast
pakken. Aan de binnenkant zit
ten van die spijlen. Als je snel
moet draaien kun je blijven ha
ken.
„Ach ja. ik kan me mijn eerste
nog wel herinneren. Het
leek zo'n mooie dag. Maar in
eens werd het donker. Het begon
te onweren en te regenen. Ik pa
niek kon ik het knopje voor het
licht niet vinden.
„Dan draaien we zo de snelweg
op. Nou, nou. U kijkt goed en u
voegt vlot in.
„Ja. invoegen is net als touwtje
springen. je moet het goede mo
ment kiezen en je moet durven.
„Oudere mensen hebben daar
veel moeite mee. met dat invoe
gen. Net als met het rijden op
minirolondes. Dat doet u nu
trouwens ook verkeerd.(ze rijdt
zo vlot, we zijn de snelweg al
weer af)
„Hoezo?"
Vóór u de rotonde oprijdt moet
u aangeven waar u op de roton
de wilt afslaan. Dus als u hem
driekwart rond wilt rijden, moet
u eerst linksaf aangeven. Een
maal op de rotonde moet u dan
wachten tot de afslag komt en
dan rechts aangeven in dit ge
val (rustig visualiseren beste le
zer. pak er desnoods pen en pa
pier bij).
„O, ik weet dat ik nu stilsta op
het fietspad. Maar dat kan nu
niet anders. Die heg en dat bus
hokje hinderen anders mijn uit
zicht."
„deen nood, het mag. Volgens de
regels mag je er alleen niet zon -
der noodzaak op stilstaan. Hier
bestaat de noodzaak wel.
GelukkigNou. ik ben be
nieuwd wat er allemaal is ge
constateerd (de rit is alweer ten
bewuster.
„liet ging allemaal wel goed. Al
leen niet bij het verkeerspleinlje.
En u moet uw stuur aan de bui
tenkant vastpakken.
Mevrouw M. van BoJhuis stapt
binnen, van Veilig Verkeer Ne-
elln
„Allemaal A-tje1
„Nee, niet allemaal, maar toch
ging het vrij goed", meldt Van
der Wel opgewekt.
„Wat het verkeer betreft mag u
de burgemeester van mij nog
jaren houden", zegt Remmers-
waal. Ritadviseur Remmers
waal, geen politiek adviseur.
HERMAN JOUSTRA
Uw Peugeot dealer voor Katwijk - Leiden en omstreken
Autobedrijf Den Hollander BV j
PEUGEOT
Kon. Julianalaan - Katwijk aan Zee
Tel. 01718-28554
