Hongaarse politie helpt bij
opsporing gestolen auto's
De spuitbus is bezig aan een comeback
Veel belangstelling voor Indië-herdenking
Binnenland
F Van Mierlo onderzoekt
risico's van uitwijzing
'Schoon' studentenprotest
'Zet nu die plastic zak maar op je
hoofdDit is een goed moment'
IDONDERDAC 8 SEPTEMBER 1994
Algemeen Nederland* Persbureau CPO Geassocieerde Pers Dtrmten
Brinkman tijdelijk met verlof
den haag De gewezen fractieleider van het CDA, Elco Brink
man, gaat het voorlopig rustiger aan doen. Het kamerlid is voor
onbepaalde tijd met verlof, om na alle commotie weer op krach
ten te komen. De fractiesecretaris heeft Brinkman toestemming
gegeven 'afstand te nemen en het rust te houden'. Hij is inge
deeld in de commissies binnenlandse zaken, buitenlandse zaken
en verkeer en waterstaat.
Sachsenhausen-monument beklad
vught Nog geen dag na de onthulling is het monument ter na
gedachtenis aan de Nederlandse slachtoffers van het concentra
tiekamp Sachsenhausen met hakenkruizen beklad. De met witte
verf geschilderde kruizen werden gistermorgen ontdekt en zijn
inmiddels door de gemeente Vught verwijderd.
Delftse ingenieur in Spanje vermist
delft» De Delftse ingenieur dr.ir. C. Brakman wordt sinds 8 au
gustus vermist. Op die dag vertrok hij alleen voor een wandelva
kantie in Noord-Spanje. Na aankomst in Oviedo nam hij geld op
en sindsdien is niets meer van hem vernomen. Op aanraden van
de politie is de TU in Delft, waar Brakman werkt, in samenwer
king met Hoogovens een advertentiecampagne begonnen in de
lokale Spaanse kranten.
GS nemen initiatief tot Waalbrug
arnhem Omdat de rijksoverheid het heeft laten afweten, heb
ben Gedeputeerde Staten van Gelderland besloten zelf het ini
tiatief te nemen voor de bouw van een derde Waalbrug tussen
de A73 en de A15 bij Nijmegen. Die is bedoeld om de Waalbrug
in de A52 te ontlasten. GS willen een ton beschikbaar stellen om
een startnotitie, het begin van een milieu-effect-rapportage
(MER), te laten maken. Provinciale Staten moeten in november
over het voorstel van GS beslissen.
tte Soldaat mag ook bij Allah zweren
den haag Moslims in het Nederlandse leger mogen voortaan
hun officierseed afleggen in naam van Allah. Defensie is akkoord
gegaan met aanpassing van de regels hiervoor. Officieren zwe
ren trouw aan de koningin, gehoorzaamheid aan de wet en on
derworpenheid aan de krijgsmacht. Meestal gebeurt dit met een
eed op God of een belofte. Moslims kunnen nu trouw zweren 'in
de naam van Allah, de Erbarmer, de Barmhartige'.
Weer brandstichting in Eindhoven
eindhoven Een kleine brand in de nacht van dinsdag op woens
dag in de Regionale Groenschool in Eindhoven blijkt te zijn aan
gestoken. Volgens een woordvoerder van de politie bewijst dat
nog eens dat in Eindhoven meerdere brandstichters actief zijn.
De politie hield onlangs een 27-jarige zwerver aan, die bekende
de afgelopen weken brand te hebben gesticht in twee scholen,
een kerkgebouw, een kinderdagverblijf en een caravan. De afge
lopen maanden zijn in Eindhoven en omgeving dertien gebou
wen door brand verwoest.
Aantal VUT'ers voor het eerst stabiel
den haag Het aantal mensen met een VUT-uitkering is vorig
jaar voor het eerst niet gestegen. Dat blijkt uit cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal VUT'ers
bleef stabiel op 146.000. De vijfjaar daarvoor steeg het aantal
mensen met een VUT-uitkering met tenminste 7000 per jaar.
Volgens het CBS is de daling vooral te danken aan een daling
van het aantal VUT'ers bij de overheid. Die verhoogde in april
1992 de VUT-leeftijd van 60 naar 61 jaar.
Surinamer vreest voor zijn leven
den haag anp
Minister Van Mierlo van buiten
landse zaken laat onderzoeken
of het verantwoord is om de Su
rinaamse asielzoeker H. Aboi-
konie terug te sturen na&r Para
maribo. Het departement van
justitie heeft dat gisteren geant
woord op een brief van Groen-
Links. Daarin stellen de kamer
leden Sipkes' en Varma dat de
man in levensgevaar komt als
j hij naar zijn land terug moet.
De Tweede Kamer wil van
minister Sorgdrager weten wat
1 Justitie in het algemeen doet
met asielvragers die door poli-
tie-inlichtingendiensten zijn
verhoord. Aanleiding daarvoor
i is de stelling van de Surinaamse
mensenrechtenactivist S.
Rensch dat gedeserteerde mili
tairen van het leger van Bouter-
se hun leven niet zeker zijn in
Suriname.
Aboikonie en tien andere ex-
militairen zijn eind jaren '80
Rotterdam schenkt Oosteuropese collega 's VAR-computer
rotterdam anp
Om de bestrijding van de internationale criminele auto
handel te intensiveren heeft de Rotterdamse politie een
bruggehoofd gevestigd in Oost-Hongarije. Veel van de in
Nederland gestolen auto's worden in het voormalige
Oostblok verhandeld.
Frankrijk en Zwitserland."
De Rotterdamse politie gaat
nauwer samenwerken met haar
collega's in de provincie waar
Sutka Sander werkt, Hajdi Bi-
har. Vanuit deze streek verdwij
nen veel gestolen auto's over de
oostgrens van Hongarije naar
achterliggende landen als Roe
menië, Albanië, Turkije, Bulga
rije, Moldavië en Oekraïne.
Het VAR is het resultaat van
een publiek-private samenwer
king tussen de politie, de Ne
derlandse verzekeringswereld,
de Bovag en autoleasebedrijven.
Ook de Rijksdienst voor het
Wegverkeer was nauw betrok
ken bij de ontwikkeling ervan.
Via het systeem kunnen politie
Korpschef R. Hessing overhan
digde gisteren een zogeheten
VAR-computer aan de Hon
gaarse politiechef dr. Sutka San-
der. Het Vermiste Auto Register
(VAR) is een internationaal toe
pasbaar computersysteem
waarmee gestolen auto's kun
nen worden geregistreerd en
opgespoord.
Volgens Sutka Sander is 20
procent van de gestolen auto's
die in zijn district worden on
derschept, uit Nederland af
komstig. „Als leverancier van
gestolen auto's is Nederland
koploper, vergeleken met lan
den als Duitsland, België.
en verzekeraars gegevens van
Belgische en Nederlandse au
to's controleren. Met één tele
foontje kan een auto als vermist
worden geregistreerd. Daarmee
wordt een snelle opsporing mo
gelijk. Voordien waren twee tot
tien dagen gemoeid met de ver
werking van een aangifte. Het
VAR wordt al enige tijd gebruikt
en de bevindingen zijn bemoe
digend.
„Maandelijk worden zo'n
tweehonderd gestolen auto's via
deze computer teruggevonden.
Doordat het VAR ook in een
schootcomputer kan worden
gebruikt, waardoor ook particu
liere detectivebureaus ermee
kunnen werken, zijn inmiddels
vijftig gestolen auto's achter
haald," zei G. Wesselink na
mens de verzekeraars.
Vooral de verzekeringsbran
che kan baat hebben bij het
nieuwe autoregister. Volgens
een opgave van de Nederlandse
verzekeringsmaatschappijen is
in 1993 bijna een half miljard
gulden uitgekeerd op grond van
claims voor gestolen auto's.
„Vorig jaar nog werden in Ne
derland zo'n 33.000 auto's ge
stolen. In verhouding is dat 1 op
de 170 wagens die in Nederland
staan geregistreerd. In 1994 zijn
tot dusver 25.000 wagens gesto
len. Reden dus de komst van
het VAR toe te juichen", aldus
Hessing.
De samenwerking tussen Rot
terdam en Hongarije is vorig
jaar al aangegaan. Beide landen
wisselen over en weer gegevens
uit, maar met de schenking van
het VAR wordt de samenwer
king geïntensiveerd. De Rotter
damse politie sprak gisteren de
wens uit dat ook andere Eu
ropese landen zich bij dit Hon
gaars-Nederlandse initiatief
aansluiten.
ROTTERDAMOngeveer vijftig stu
denten hebben gisteren de Cool-
singel in het centrum van Rotter
dam ruim een uur lang geblok
keerd uit protest tegen de aange
kondigde bezuinigingen op het
hoger onderwijs. Het verkeer kon
door de protestactie de Coolsin-
gen aan de stadhuiszijde slechts
mondjesmaat passeren. De mees
te automobilisten reageerden la
coniek. Onder toeziend oog van
de politie lapten de studenten de
ramen van auto's die tot stilstand
naar Nederland gevlucht. Som
migen van hen wensten niet
langer deel te nemen aan
moordpartijen die Bouterse zou
aanrichten onder afvalligen. An
deren namen de wijk uit angst
voor represailles, omdat zij wa
ren overgelopen naar het jung
lecommando van Brunswijk.
Justitie heeft alle asielverzoe
ken afgewezen omdat Suriname
officieel weer een democrati
sche rechtsstaat is. Volgens
Rensch en Moiwana '86 is dat
een wassen neus. Dok een top
ambtenaar van het ministerie
van buitenlandse zaken in de
Surinaamse hoofdstad heeft ge
zegd dat mannen als Aboikonie
'geen zes maanden overleven'.
De inlichtingendienst van de
Nederlandse politie heeft Aboi
konie en een vroegere lijfwacht
van Bouterse, M. Nelom, ver
hoord over onder meer de co
caïnehandel in Suriname. Bei
den zijn ondergedoken.
Ook de leden van de 7de Septemberdivisie woonden de herdenking bij van de gesneuvelde militairen in het voormalig Nederlands-lndië en Nieuw-Guinea.
roermond gpd
Naar schatting tienduizend Indië-vetera-
nen, nabestaanden en hun familieleden
hebben gistermiddag in het Roermondse
stadspark Hattem de zevende nationale
dodenherdenking bij het nationaal In-
dië-monument bijgewoond.
Volgens de Stichting Nationaal Indië-
Monument 1945-1962 was de belang
stelling voor deze jaarlijkse herdenking
van meer dan zesduizend omgekomen
Nederlandse militairen groter dan ooit
tevoren. Minister Voorhoeve van defen
sie was een van de eregasten.
Generaal buiten dienst G. Huyser
pleitte voor de oprichting van een 'graf
van de onbekende soldaat' als gemeen
schappelijk herdenkingsmonument. Ne
derland heeft in totaal zo'n 150.000 oor
logsveteranen, die in dertig verschillende
organisaties zijn verenigd. Hij pleitte ook
voor het onderhouden van een 'gezonde
veteranen-cultuur' in Nederland.
„Nederland heeft de militairen inder
tijd met een grote parlementaire meer
derheid naar het voormalig Nederlands-
lndië gestuurd. Uit oude enquêtes blijkt
dat ook het Nederlandse volk groten
deels achter die beslissing stond. Het be
leid is naderhand niet haalbaar geble
ken. Maar dat mag niet ten koste gaan
van de steun en het respect voor de strij-
FOTO ANP MARCEL ANTONISSE
ders. Wij mogen hen niet beschouwen
als de idioten van de geschiedenis. De
Nederlandse krijgsmacht heeft de steun
van onze maatschappij nodig."
Bij het Indië-monument werd ook het
borstbeeld van de toenmalige legercom
mandant S. H. Spoor onthuld. In het
stadspark is tevens een paviljoen in aan
bouw dat zijn naam krijgt. Het ministe
rie van defensie draagt daar 300.000 gul
den aan bij.
waren gebracht. Anderen deelden
pamfletten uit. Daarin vroegen de
Algemene Rotterdamse Studen-
tenbond en leden van enkele jon
gerenorganisaties, waaronder de
FNV-Jongeren, om begrip voor
hun actie. Volgens de demon
stranten zou de extra besparing
een fors kwaliteitsverlies van het
hoger onderwijs veroorzaken.
Ook komt volgens de studenten
de toegankelijkheid ervan onder
druk te staan.
FOTO ANP PAUL STOLK
Dodelijke ruzie
oni de kinderen
rotterdam anp
Een 26-iarige Rotterdammer is
gisterochtend overleden na een
steekpartij voor de deur van de
Raad voor de Kinderbescher
ming. Hij was daar om samen
met zijn ex-vrouw over de toe
wijzing van zijn kinderen te pra
ten. Hen 23-jarig familielid van
de ex-vrouw stak de man neer.
De vrouw had hem meegeno
men omdat de echtgenoot haar
onlangs in de rug had gestoken
toen ze probeerde een van haar
kinderen terug te krijgen. De
man had het kind tegen de
voorlopige beslissing van de
rechter in meegenomen.
Kinderen mogen
postzegel op
computer maken
den haag anp
Niet professionele vormgevers
maar schoolkinderen mogen op
de computer de Kinderpostze
gel 1995 ontwerpen. Als thema
is gekozen 'Kind en fantasie'.
Alle scholen voor primair on
derwijs Gij|vn «•••u wedstrijd
pakket. De drie winnende ont
werpen verschijnen als postze
gel. De jury staat onder voorzit
terschap van kinderboeken
schrijver Dick Bruna.
De wedstrijd is tevens onder
deel van het Gomeniusproject.
Via dit project van het ministe
rie van onderwijs, gemeenten
en schoolbesturen zijn 9000
scholen in vier jaar tijd voorzien
van een 27.000 computers en
softwure, onder andere teken
programma's. Onderzoek leert
dat inmiddels twee op de drie
leraren de computer hij het les
geven gebruikt. De postzegel
wedstrijd stimuleert onderwij
zers en kinderen nog eens extra
om creatief met de computer
aan de slag te gaan, aldus de
initiatiefnemers. Dat zijn de
Stichting Kinderpostzegels, de
FIT,-het ministerie en Comeni-
us. De kosten van de wedstrijd
worden geheel gedekt door
sponsorbqdrBgeD
"1
den haag carine neefjes
Suf van de slaapmiddelen,
maar zielsgelukkig dat het ein
de van zijn leven in zicht was,
gaf de doodzieke 73-jarige man
zijn vertrouwensarts een zoen.
„Na die kus zei ik: 'Zet nu die
plastic zak maar op je hoofd.
Dit is een goed moment"', ver
telt mevrouw H. Meiss, die gis
teren door het Haagse ge
rechtshof wegens hulp bij zelf
doding werd veroordeeld tot.
één maand voorwaardelijke ge
vangenisstraf.
Dat mevrouw Meiss zelf het
tijdstip aangaf waarop de pa
tiënt de plastic zak over zijn
hoofd kon trekken, is haar
zwaar aangerekend. Hel hof
noemde deze mededeling 'een
instructie voor zelfdoding. Dat
is actief handelen en strafrech
telijk verboden'.
De vertrouwensarts werd ver
oordeeld wegens onzorgvuldig
handelen. Voordat ze tot hulp
bij zelfdoding overging, had ze
geen andere arts geraadpleegd.
Meiss is teleurgesteld en over
weegt in cassatie te gaan. „Ik
wilde barmhartig zijn. Voor
mijn gevoel heb ik wèl zorgvul
dig gewerkt".
Het was mei 1991. Via de Ne
derlandse Vereniging voor Vrij
willige Euthanasie (NWK) werd
Meiss ingeschakeld om de 73-
jarige man te helpen bij zelfdo
ding. Hij leed al jaren aan SLE,
een immuunziekte die de af
weer tegen infecties aantast, en
wilde dood. Zijn huisarts wei
gerde ieder advies hierover.
Meiss: „Ik heb drie keer ge
beld met de behandelend huis
arts. Die bevestigde dat de man
dood wilde, maar ze weigerde
mee te werken. Ze wilde geen
dossier van haar patiënt geven,
ze wilde geen gesprek met mij
onder vier ogen. Ook weigerde
ze om een andere arts te bena
deren die de patiënt ooit had
behandeld".
De huisarts had wel monde
ling bevestigd dat haar patiënt
wilde sterven, maar Meiss, die
al vier jaar bij de IWVE werkte
en zo'n tien keer euthanasie
had toegepast, wist dat ze een
rapport nodig had waarin een
andere arts hulp bij zelfdoding
schriftelijkondersteunt.
Dat had ze niet, maar toch
was zij ervan overtuigd dat ze
zorgvuldig handelde. ..Ik heb
nog nooit iemand gezien die
z'n dood zo goed had voorbe
reid. Hij had z'n huis verkocht,
de crematie betaald, afscheids
brieven geschreven. Tegen zijn
vrouw had hij gezegd: Ik ben
klaar met leven, ik ben er ge
lukkig mee"'.
Meiss heeft de dood van de
man nog drie weken kunnen
uitstellen. „In die periode heeft
hij diverse malen gezegd dat hij
zich wilde ophangen. Dat wilde
ik per se voorkomen. Ik zei te
gen hem: 'Zodra je met die ge
dachte speelt, bel me dan op,
ook al is het midden in de
nacht.' Ik wilde het hem en zijn
omgeving niet aandoen dat hij
door ophanging een einde aan
zijn leven zou maken".
Het hof oordeelde dat Meiss
zich zou zich hebben laten
chanteren en daardoor had ze
op een onzorgvuldige manier
geholpen bij zelfdoding. De
vertrouwensarts bestrijdt dit:
..Arts en patiënt zijn altijd af
hankelijk van elkaar. Samen
besluiten ze tot de beste me
thode om het ondraaglijke leed
te verlichten."
De maand onvoorwaardelijke
gevangenisstraf zal ertoe leiden
dat artsen nog meer onder
gronds' hulp bij zelfdoding
gaan toepassen, denkt Meiss.
.Artsen zijn bang voor straf
rechtelijke vervolging. Ik ben
nooit bang geweest, dat blijkt
nu mijn grootste fout".
tilburg anp
De populariteit van de spuitbus
neemt weer flink toe in Neder
land. Na jaren in het verdom
hoekje te zijn gezet door milieu-
minnende consumenten, zijn
de bussen definitief bezig aan
een comeback.
De vervanging van ozon-aan-
tastende chloorfluor-koolwater-
stoffen (CFK's) door drijfgassen
die het milieu sparen, laat de
kassa's weer rinkelen. De pro
ducenten zijn dan ook druk in
de weer om het gedeukte imago
van de bus verder op te poet
sen. Een bemoedigend geluid
kwam deze week van de Wereld
Meteorologische Organisatie
(WMO). Haar jaarrapport meldt
dat de ozonlaag zich na 2000
zeer langzaam zal herstellen
mits de internationale afspra
ken goed worden nageleefd.
De cijfers spreken voor zich:
de produktie yan spuitbussen in
ons land steeg in 1993 specta
culair met 26 procent tot bijna
261 miljoen bussen. In 1990 wa
ren dat er nog geen 200 miljoen.
Vijf jaar eerder, tijdens de 'mil
ieuhausse'. beliep de produktie
bijna 170 miljoen bussen. Vol
gens cijfers van de Nederlandse
Aerosol Vereniging (NAV), de
spuitbusbranche, vinden vooral
huishoudelijke produkten (on
der meer reinigingsmiddelen),
luchtverfrissers en haarverzor-
gers hun weg naar de klanten in
een spuitbus.
„Toch blijft de spuitbus nog
steeds een negatief beeld op
roepen", vertelt Ellen Kroese
van de NAV. „Als we mensen
vragen welk beeld de spuitbus
heeft, komen nog steeds ozon
laag en milieu-onvriendelijk als
antwoorden. Dat is toch niet de
waarheid." Uit branchegege-
vens blijkt dat meer dan 95 pro
cent van de spuitbussen in ons
land CFK-vrij zijn. De chloor
fluorkoolwaterstoffen worden
nog wel op zeer beperkte schaal
toegestaan en toegepast in be
paalde medische en technische
sectoren.
Veel producenten schakelden
jaren geleden al over op hand
pompjes om hun produkt aan
de man te brengen. „Dit alter
natief van de spuitbus verliest
nu toch terrein. Het gebruikers
gemak van de spuitbus trekt
veel kopers weer over de
streep", aldus Kroese
Deze laatste constatering is
een doorn in het oog van
milieu-activisten. Zij vinden dat
veel produkten ook best zonder
spuitbus kunnen worden ge
bruikt. Scheerschuim kan in een
bakje, verstuiverties kunnen een
toilet ook lekker laten ruiken en
insecticiden kunnen in zijn ge
heel verdwijnen. Er bestaan
tenslotte ook vliegenmeppers.
Bovendien betekent de spuitbus
als verpakkingsvorm cru afod
probleen.
Dat vele miljoenen spuitbus
sen een aardige afvalberg ver
oorzaken, heeft ook de NAV aan
het denken gezet. Mede in sa
menwerking met de Nederland
se overheid proberen de
branchevertegenwoordigers ook
hier de aerosols in een beter
daglicht te plaatsen. Voor veel
consumenten is het onduidelijk
of een lege spuitbus nu in de
vuilniszak mag, of eventueel
toch apart moet in de bak voor
klein chemisch afval.
De spuitbusbranche schakel
de het onderzoeksinstituut TNO
in om een antwoord te krijgen
op deze vraag. De wetenschap
pers stelden vast dat de spuit
bus in principe gewoon mee
mag in de gewone afvalstroom
of in een speciale 'blikbak'. Hen
door de overheid ingesteld
'KCA-logo' moet op termijn
aangeven welke bussen, gezien
de inhoud, beter als klein che
misch afval (KCA) kunnen wor
den behandeld.
Zowel het ministerie van
VROM als de milieubeweging
staat intussen niet erg te sprin
gen om het gebruik van de
CFK-vervangers: HCFK's of
HFK's. Beide vinden dat ook de
ze verbindingen uiteindelijk uit
de bus moeten verdwijnen. De
toepassing van beide stoffen
vindt overigens in ons land op
beperkte schaal plaats. Neder
land heeft vorige week nog tij
dens een VN-bijeenkomst in
Genéve als een van de eerste
landen om een verbod van
HFK's gevraagd.
Hoewel de branche pogingen
in het werk heeft gesteld de om
streden alternatieven uit te ban
nen, blijft het probleem voorals
nog bestaan. „Bij voorbeeld in
de bouw is het gebruik van
drijfgassen in bepaalde toepas
singen brandgevaarlijk. Daarom
zijn de directe CFK-vervangers
hier voorlopig de beste oplos
sing", aldus de NAV. „Maar we
werken aan alternatieven."
De Nederlandse spuitbus
branche loopt in Europees ver
band voorop als het gaat om
milieumaatregelen. Het gebruik
van CFK's is met ingang van 1
januari 1995 binnen de Europe
se Unie verboden. Alleen in zeer
specifieke gevallen mogen de
stoffen worden toegepast. Vol
gens Willem-Jan Goossen van
Greenpeace Nederland dreigen
vooral Frankrijk en Groot-Brit-
tannië op grote schaal van deze
ontsnappingclausule gebruik te
maken.
„Er liggen aanvragen in Brus
sel voor de toepassing van ruim
16.000 ton CFK in spuitbussen.
Ook het gebruik van HCFK's
blijft in grote mate in Europa
bestaan. Deze zogenaamde
'zachte CFK's' tasten evenzeer
de ozonlaag aan. Internationale
afspraken staan het gebruik van
de meeste alternatieven nog tot
na 2000 toe. 1 let is een weinig
verkwikkende ontwikkeling", al
dus Goossen.
De Greenpeace-medewerker
benadrukt overigens dat de
milieubeweging zich altijd ge
nuanceerd over spuitbussen
heeft uitgelaten. „Wij hebben ze
nooit genoemd als de belang
rijkste oor/aken van de aantas
ting van de ozonlaag. Boven
dien erkennen we dat de Neder
landse spuitbusbranche de po
sitieve koploper is in Europa.
Maar wie hoog van de toren
blaast moet zien nu ook op an
dere vlakken laten gelden. De
NAV zou haar Europese zuster
organisaties kunnen aanspre
ken op het gebruik van de
CFK's. Bovendien zou de bran
che werk kunnen maken van de
zo veel besproken produktver-
antwoordelijkheid. Dat betekent
dat de spuitbusproducenten
hun produkten in de afvalfase
zelf terugnemen en verwerken.
Daar zie ik nog wel een schone
milieutaak voor de spuitbussec-
