Een warme maaltijd per dag is wel nodig Smaak Fruitcorso Soto ajam: kippesoep Toekomst voor snel kweken aardappelen Vragen staat vrij Vis in Spanje j DINSDAG 6 SEPTEMBER 1994 20 MENU VAN voorlichtingsbureau voorde voeding DE DAG MACARONISCHOTEL (zie onderstaand recept) KWARK MET SINAASAPPEL Hak 200 gram shoarmavlees in 1 eetlepel olie bruin. Fruit 200 gram gewassen soep groente en I in blokjes gesneden paprika mee. Voeg 1 dl gezeefde tomaten (pak), 1 kleingesneden selderij, peperen zout toe en smoor het geheel 10 minuten. Kook 200 gram macaroni gaar volgens de gebruiks aanwijzing en schep het vlees-groente mengsel door de macaroni. Per persoon: 2400 kilojoules, 570 kilocalo rieën, 38 g eiwit, 11 g vet, 81 g koolhydra- KIP IN HET PANNETJE (zie onderstaand recept) MAIS CHOCOLADEVLA MET SCHUIMKOEKJES Neem het vel van 2 kippebouten en be strooi het vlees met peper en zout. Bak de bouten met 25 gram in blokjes gesneden rookspek in 1 eetlepel olie bruin. Fruit 1 kleingesneden ui en 1 uitgeperst teentje knoflook mee. Voeg 2 dl bouillon mei 1 eet lepel I'ranse tuinkruiden toe en stoof de kip 30 minuten. Doe 200 gram gesneden wor tel, 100 gram kleingesneden champignons en 500 gram geschrapte kriel-aardappelen bij de kip en stoof het gerecht nog 15 minu ten verder gaar. Per persoon: 1900 kilojoules, 450 kilocalo rieën, 36 g eiwit, 13 g vet, 47 g koolhydra- PERE-KAASSALADE (zie onderstaand recept) MAÏSKOLF STAMPPOT RAUWE SPINAZIE Maak een sausje van 2 eetlepels magere sla saus (5% olie), 1 eetlepel azijn, 1 eetlepel gembersiroop en peper. Snijd 75 gram jong-belegen ioudse kaas in blokjes. Schil 1 peer, verwijder het klokhuis en snijd hem in smalle parten. Druppel er wat citroensap over. Schik op 2 borden wat sterrekers en leg de blokjes kaas en de parten peer er op. Verdeel het sausje er over. Per persoon: 840 kilojoules, 200 kilocalo- rieën, 10 g eiwit, 13 g vet, 11 gkoolhydra- Alle recepten zijn berloeld voor twee per. LIEVELINGSRECEPT „Dit recept heb ik zelfbedacht, aan de hand van de ingrediënten die ik in huis had," schrijft MEVROUW J.F.G. HUISMAN UIT 11A/F.RSWOUDE. „I let resultaat vond ik verrukkelijk omdat de zachte kaassmaak van de mix de andere ingrediënten ver sterkt. Wat over is van de saus kan in de vriezer voor de volgende keer." MIHOEN MET KAASSAUS Doe de olie in een juspan, fruit de gesnip perde ui, voeg de in stukjes gesneden cour- gette toe en roer tot Nodig: mihoen uoor 2 ^"kleuren Doe personen; 1 middel- in stukjes ge- grote courgette; 1 sneden champig hakje champignons; 1 nom erbjj goed roeren en na ongeveer 2 minuten de in stukjes gesne- lepel olie; peper, den tomaten erbij, maggi en zout naar a||es cen hee, ge gaspit wat laten sudderen. Peper, zout en maggi naar smaak toevoegen. I let zakje mix aanmaken met water in plaats van melk, daarna toevoegen aan de inhoud van de juspan; roeren tot het een mooie saus is geworden. De mihoen klaar maken en de maaltijd kan op tafel. Hebt u ook een lievelingsrecept, stuur dit dan aan Darniate Dagbladen. Postbus 507, 2003 PA Haarlem t.a. r. de redactie Smaak. De inzender van bet geplaatste recept krijgt een VW-cadeaubon van f 25.-. middelgrote ui; 3 to maten; 1 zakje maca roni-carbonara; 1 eet- IJsshops van Mövenpick Fr zijn er nu nog maar twee, in Rijswijk (Caffys Scholier/Mövenpick IJsshop) en Scheveningen (Sealife Centre) maar als ze daar een beetje hun best doen vind je ze straks door het hele land; Mövenpick IJsshops. Van dit ijs, dat door restaurant in Nederland werd kozen als het lekkerste des sert ijs, kan nu ook als smakelijk en fraai tussendoortje worden genoten. In Rijswijk nog tot 1 oktober in Scheveningen het hele jaar door. Goede voeding voor kind in de groei We eten om brandstof binnen te krijgen voor de energievoorziening en bouwstof fen voor de groei. Daarnaast zijn er stoffen nodig voor allerlei regelprocessen en voor bescherming tegen bijvoorbeeld infecties. Ieder voedingsmiddel levert door zijn sa menstelling z'n eigen bijdrage aan een ge zonde voeding. Om ervoor te zorgen dat een kind alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt, is het van belang dat het ge varieerd eet. INEKE VOLKERS DIËTISTE Kinderen zijn heel goed in staat om aan te geven hoeveel ze willen eten. Sommigen eten als hon gerige wolven, anderen eten mondjesmaat. En vaak wisselt dat nog per dag. De individuele ver schillen zijn groot. Het volgende schema geeft een idee van de voedingsmiddelen die een kind van 4 tot 12 jaar gemiddeld per dag nodig heeft: BROOD; 5 sneden AARDAPPELEN: 4 kleine (50-200 g) GROENTE: 3 groentelepels (100-150 g) FRUIT: 1-2 vruchten (100-200 g) MELK(PRODUKTEN): 4 kleine glazen (300-450 ml) KAAS: 5-1 plak 10-20 g) VLEES, VIS,KIP, EI. TAHOE, TEMPÉ: rauw 65-100 g; gaar 50-75 g VLEESWAREN: 0,5-1 plak (10-15 g) HALVARINE OP BROOD: 5 g per snee MARGARINE VOOR BEREIDING: 15 g VOCHT: 1,5 liter. Ontbijt Tussen de maaltijd van de vorige avond en het ontbijt ligt een periode van 12 tot 14 uur. Het eten van de vorige dag is grotendeels verteerd en de energie is verbruikt. Aan het begin van de nieuwe dag is er weer nieuwe energie nodig om naar school te lopen of te fietsen en om de hoofd jes weer goed bij de les te laten zijn. Want een kind dat verstandig eet kan zich beter concentre ren - en dat geldt niet alleen voor kinderen. Een ontbijt is dan zeker op zijn plaats. Voor trage eters is een bordje pap of muesli met melk of yoghurt misschien een goede start. Ochtendpauze In de loop van de ochtend is er weer nieuwe energie nodig. Vaak wordt er op school in de och tendpauze schoolmelk verstrekt. Laat het kind hieraan meedoen. Je kunt het kind voor deze pauze een lekker en gezond tussendoortje mee geven, bijvoorbeeld een appel of krentenbol. Lunchpauze Sommige mensen geven de voorkeur aan een warme maaltijd tussen de middag, anderen ne men op dat moment liever een broodmaaltijd. Het ene is niet beter dan het andere. Het gaat er uiteindelijk om dat het lichaam per dag een be paalde hoeveelheid gevarieerde voedingsmidde len binnen krijgt. Als het kind tussen de middag overblijft op school, geef dan brood mee. Daarin zit meer dan in koek en snoep. Uit school Kinderen hebben veel vocht nodig. Als zij uit school komen is dat een prima moment om wat te drinken. Geef na school ook weer wat te eten, maar hou daarbij wel rekening met het avonde ten. Het ene kind houdt meer van brood, het an dere heeft liever een warme maaltijd. Toch is het voor de nodige variatie belangrijk dat een kind het normaal gaat vinden om éénmaal per dag warm te eten. Heeft het kind hiervoor geen be langstelling, laat hem of haar dan eens meehel pen met koken. Vaak helpt dat. Oudere kinderen die al wat later naar bed gaan, krijgen vaak in de loop van de avond weer trek in iets. Dat is normaal voor kinderen in de groei- spurt. Een bakje yoghurt of een boterham kan dan echt nodig zijn. Vitaminepillen Alleen kinderen van 4 tot 7 jaar hebben in de "maanden met een R' extra vitamine D nodig. An dere vitaminepreparaten zijn niet nodig, tenzij een arts die voorschrijft. Een goed gevarieerde voeding bevat alle benodigde vitamines en ande re voedingsstoffen. Meer informatie vindt u in de brochure 'Ze moeten er nog van groeien. De voeding van 4- tot 12-jarigen, infor matie voor ouders'. Deze brochure kan besteld worden door 5.- over te maken op giro 4323700 t.n.v. het Voor lichtingsbureau voor de Voeding te Den Haag onder ver melding van 'lx 112; Ze moeten er nog van groeien'. Eten wordt interessanter als ze er zelf meer bij betrokken zijn. Zelf tafeldekken en 'uitserveren' zoals hier een in kinderdagverblijf bijvoorbeeld. foto anp Het is komend weekeinde feest in Tiel, want dan rijdt op resp. 14.00 en 10.00 uur het fruitcorso door Flipje's stad. Daar is ruim negen mianden werk aan vooraf ge gaan. De wagenploeg bedenkt eerst een thema, waarna het ont werpen, enz. begint. Zo'n twee tot drie weken voordat het corso klaar moet zijn, gaat men, o zo voor zichtig de exact op kleur uitge zochte fruit- en groentesoorten aanbrengen. Alles mag en kan, zolang het maar wel van eigen bodem komt. De meest kwestsbare produk- ten, zoals frambozen en bramen, worden pas een kleine week van tevoren aangebracht. Het plakken op zich vergt engelengeduld. Met behulp van lijmsponzen (op stok ken gestoken sponzen die in lij- memmers gedoopt worden), kwastjes en pincetten wordt alles op de in ruwe lijnen geschetste en ingekleurde vakken 'gezet'. Op de foto de 'ingrediënten' voor het 'Tielse Wonder'. Voor meer informatie: VVV-kan- toorTiel, tel. 03440-16441. Niet twijfelen, gewoon doen: radicchio rosso UIT VERRE KEUKENS Pedis, heel pedis (scherp) was de kennismaking met de Ja vaanse keuken in de binnenlan den van Suriname. Langs de kant van de weg verkocht een aardige Javaanse gemengde groente met pindasaus in een bananenblad. Heel kleurrijk met al die stukjes rood erin. r dat v igeei en spontaan schoten onze ogen vol. Dat gebéurde niet bij deze kippesoep waarbij de vulling en de bouillon apart geserveerd werden en we de hoeveelheid sambal zelf konden doseren. Soto ajam, een heerlijke kerrie- achtige soep die volgens overle vering op Madura, een naburig eiland van Java is ontstaan. I leel geschikt voor een zomers dagje met mensen die op ver schillende tijden aankomen. Een ieder vult zijn bord of kom met de in schaaltjes klaarstaan de vulling en schenkt er de hete bouillon met kip over. NODIG VOOR BOUILLON (5 tot 6 personen) - 1 kip; 2 liter water; 3 theelepel zout; 1 kip- pebouillonblok; 1 sulamblud; 1 ui; 4 teentjes knoflook; geschil de gemberwortel (stukje van een paar cm); 6 kemirienoten; 1 theelepel koenjit; 1 theelepel sereh; 1 theelepel laos; 1 thee lepel sambal; mespunt trassi; mespuntje vetsin; 2 eetlepels Martha de Jager bracht uit het Caribisch gebied, waar zij en kele jaren woonde, een schat aan exotische recepten mee. Recepten van gerechten die ze at bij de buren en kreeg van vrienden, traditionele gerech ten die bij bepaalde gelegenhe den worden klaargemaakt. olie. De lichtgekleurde ronde kemi rienoten moeten voor gebruik in een droge koekepan worden geroosterd. Aan een vork of me talen pen boven een open gas vlam lukt dat ook. Kemirienoten zijn essentieel voor de smaak van soto ajam. Salamblad, Indisch laurierblad, is gedroogd en vers of diepge vroren te koop. Het blad kneu zen voor gebruik BEREIDING - De kip met zout. bouillonblok en salamblad in 2 liter water aan de kook brengen en in een uur gaar koken.en daama ontbenen. Een soepkip langer koken. De ui snipperen, de knoflook, gemberwortel, ke- mirie en kruiden fijnmaken in de vijzel of keukenmachine. De olie verhitten in een pan en de ui en het kruidenmengsel hierin fruiten. Voeg dit bij de bouillon tezamen met de stukjes kip en laat het geheel nog 15 minuten zachtjes koken. VOOR DE VULLING het vol gende bereiden en klaarzetten in schaaltjes - 50 gram so'oen óf laksa (vermicelli) 5 minuten in heet water weken, afgieten en kleinknippen; 150 gram taugé, 2 minuten blancheren en afgieten; 300 tot 400 gram (ongeveer 3) aardappelen schillen en koken; 3 eieren, hardkoken, pellen en in partjes verdelen; 100 gram schoongemaakte bosuitjes of prei, fijnsnipperen; 40 gram selderie, fijnhakken; 1 in schijfjes snijden. Erbij serveren: ketjap, fluitje kroepoek en sambal. Snelle vermeerdering van aardappelen is de toekomst. Het biotechnologisch onderzoeksbedrijf RZ Research in Metslawier werkt aan een methode om het voor groot schalig gebruik interessant te maken. Nog vóór het jaar 2000 moeten er op deze wijze enkele miljoenen kleine aardappelplantjes wereldwijd worden verkocht. Voor het project heeft het bedrijf van het ministerie van eco nomische zaken 900.000 subsidie gekregen. Volgens directielid Rindert Dankert van aardappelco öperatie De ZPC, waarvan RZ Research deel uitmaakt, gaat het om onderzoek naar een beproefde methode voor kweekwerk met macro-knollen in reageerbuizen. Op deze wijze kan de produktic van uitgangsmateriaal voor aardappeltelers met twee jaar worden bekort. Met name de kostprijs van deze vermeerderingsme thode moet omlaag, zo is de doelstelling van een vier jaar durend project. De kostprijs ligt nog ongeveer op het niveau van andere vormen van snelle vermeerde ring. Pas als er een flinke verlaging van de kostprijs wordt bereikt, is deze vermeerderingsmethode voor grootschalig gebruik interessant. Hebt u vragen over eten, drinken of zaken die daar nauw verband mee houden. John Beeren en de andere medewerkers van de Smaakpagi- na. zullen alles in het werk stellen om een ant woord te vinden. De vraag kunt u opsturen naar Darniate Dagbla den, Postbus 507, 2003 AP Haarlem t.a.v. de re dactie SMAAK. Er zijn van die groenten waar je als consument eigenlijk niet goed raad mee weet. Van die 'tussenin -groenten, zogezegd. Zo'n 'twijfelgeval' is radicchio rosso. Bij navraag blijkt men de ze groente in negen van de tien gevallen niet goed te kunnen plaatsen: winter- of zomerpro- dukt? Sla- of koolsoort? Rauw of gekookt? Deze variant op het witlof struikje mag gerust als sterk staaltje van telers-vakmanschap te boek staan, al was het maar vanwege de schitterende rood- paarse kleur. De kropjes, onge veer de grootte van een flinke mannenvuist, zitten bastensvol nuttige vitaminen en mineralen en hebben een aangenaam prikkelende smaak, zo tussen witlof en andijvie. Radicchio rosso is er nog tot november. Ondanks de. smaak gaat het hier om een 'kropsla-type', dat dus enkel rauw gegeten kan worden. Overigens tref je radic chio Rosso vaak aan in de voor gesneden salades van zowel su permarkten als groentezaken. Ze geeft pit en kleur aan het meestal vrij neutraal smakende geheel. Maar deze groente komt het beste tot zijn recht als hoof dingrediënt. Enkele koop- en bewaartips: ra dicchio rosso wordt soms als 'rode sla' aangeboden. Ten on rechte, omdat er ook echte rode sla bestaat. Even vragen voor komt vergissingen. Kies voor exemplaren die glaitzend en gaaf ogen en stevig aanvoelen. De nerven behoren strak wit van kleur te zijn. Voorts is de groente - onverpakt - zeker 4 dagen in de groentelade van de koelkast houdbaar. FIJNE RADICCHIO ROSSO SALADE: (voor 4 personen) Maak 2 kropjes radicchio rosso schoon door de bladeren voor zichtig los te trekken, af te spoe len en droog te deppen. Pluk ze vervolgens in kleine stukjes: verdeel 100 gram gerookte zalm in flinters, en hak 75 gram wal noten fijn. Snijd 100 gram gare kipfilet in stukjes, en maak een dressing door 2 eetlepels olijf olie, het sap van 1 citroen en 2 eetlepels room met iets zout en peper te vermengen. Schep alles luchtig in een grote slakom door elkaar, en gameer de sala de met 2 in plakjes gesneden, hardgekookte eieren en onge veer 10 gevulde olijven. Erg lek ker in combinatie met warm stokbrood. REDACTIE HENRlETTE VAN DER HOEVEN Mijn passie voor Frankrijk heb ik dit jaar laten varen voor een vakantie aan de Zuidspaanse kust. beter bekend als de Costa del Sol. De zon scheen er inder daad van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. En ondanks mijn licht huivering voor dit gedeelte van Spanje hebben we er volop genoten. Ook op culinair gebied heb ik mijn ogen uitgekeken want de eetgewoonten van de Spanjaarden zijn ronduit ver rassend. Zo eten ze de visjes, weliswaar gefrituurd in zijn ge heel op. Compleet met kop, staart en graat. Iets waar wij Ne derlanders voor huiveren. Het idee alleen al. Vis wordt in de zuidelijke lan den sowieso veel gemakkelijker gegeten en vormt voor veel Spanjaarden een belangrijke bron van inkomsten. Rondom middernacht varen de veelal I blauw met wit gekleurde vis sersbootjes uit om 's ochtends rond de klok van zeven weer aan wal terug te keren, 's Nachts zie je op zee tientallen lichtjes schijnen en lijkt het als of ze een geheel vormen met de heldere sterrenhemel. In de vroege ochtend wordt de verse vis naar de restaurants vervoerd waar ze op ijs worden uitge stald. Hiervoor worden vaak kleine nagebootste houten vis sersbootjes gebruikt die op hun vaste plaats bij de ingang van het restaurant staan. De gasten kunnen buiten hun keuze ma ken. Vaak zie je ook dat op de houten pen geregen sardientjes in de open lucht op een houts koolvuurtje worden gegrild. De doordringende smakelijke geur die dan opstijgt trekt de gasten als het ware naar het restaurant toe. En het werkt, want rond de klok van twee is er practisch geen tafeltje meer te bemachti gen. Het is niet eenvoudig om een keuze te maken uit de grote varëteit van vis-, schaal- en schelpdieren, want alles lijkt even lekker. Zo hebben we ons op een middag te goed gedaan aan vers gebakken tongen. Bij ons moet deze vissoort min stens twee dagen besterven zoals dat heet. Na de vangst krijgt de vis rust om de juiste structuur te krijgen. In Spanje denkt men daar duidelijk heel anders over want daar wordt de versgevangen tong direct be reid. Met als gevolg dat het spierwitte vlees op het bord als los zand uit elkaar valt. Als je het hier zo serveert denk men dat er vast en zeker iets mis is met de vis. De Spanjaard weet niet beter. Het liefst wil hij ook de vis met graat en al op het .bord geserveerd krijgen. Fileren doen ze zelf en het lijkt alsof ze daar ook veel meer geduld voor hebben. Eerlijk gezegd ben ik het op dit punt best met ze qpns. Er zit veel meer smaak aan als je de vis zo van de graat Heel bijzonder waren ook de kleine inktvisjes die door een soort bierbeslag worden ge haald en zo gefrituurd werden. Dat de Spanjaard het niet zo nauw neemt met de wet hoorde ik nadat we deze kleine inktvis jes, calamaritos genaamd, had den gegeten. Het blijkt een ver boden artikel te zijn omdat ze de visstand ondermijnen. Soms staan ze zelfs op de menukaart, maar veelal biedt het restaurant ze onderhands aan. Als de keu ringsdienst van waren een inval doet, iets wat regelmatig voor komt, staat ze een fikse boete te wachten. De meeste restaura- I teurs storen zich hier klaarblij kelijk niet aan omdat ze hun gasten deze lekkernij niet willen onthouden. Hetzelfde geldt voor een klein type ansjovis, in het Spaans chanquete's, en de sidderaaltjes. Uiteraard moet voor deze vis een hoge prijs worden betaald, maar voor een delicatesse heeft de Spanjaard nu eenmaal veel geld over. En de restaurants varen er wel bij. De eventuele geldboete nemen ze gewoon op de koop toe. Morgen weer een nieuwe dag. hoor je ze denken. JOHN BEEREN. eigenaar van de Bokkedoorns, een met twee Michelin-sterren gedecoreerd restaurant in de duinen van Bloemendaal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 20