Dominee is nog niet uitgeschreven
Kerk Samenleving
'Garandeer moslims vrijheid van religie'
es
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1994
redactie dick v
HET WEER
BUITENLAND KORT
(ie vangen 1
De leider van de verboden
moslimsekte Al Arqam, As-
haari Muhammad, wordt
sinds zaterdag in Maleisië
gevangen gehouden. Hij
werd vrijdag in Thailand ge
arresteerd. Hij verbleef in
Thailand sinds 1988. toen
voor het eerst een verbod op
zijn leer werd uitgesproken
in Maleisië. Behalve de 57-ja
rige sekteleider worden ook
zijn vrouw, hun zes maan
den oude dochter en vier vol
gelingen vastgehouden. Als
blijkt dal zij geen bedreiging
voor de nationale veiligheid
vormen, zullen zij worden
vrijgelaten, zo heeft de Ma
leisische regering gezegd.
Ashaari wordt gevangen
gehouden op grond van de
binnenlandse veiligheidswet,
die de politie toestaat indivi
duen maximaal twee jaar
zonder proces vast te hou
den. De Maleisische regering
verbood de sekte op 5 augus
tus op beschuldiging van het
verkondigen van een dwaal
leer. Al Arqam zou een be
dreiging vormen voor de
opfenbare orde. De sekte
heeft naar schatting 100.000
volgelingen in Maleisië en
een groot aantal leden elders
in Azië en het Midden-Oos
ten. Al Arqam moet haar 48
centra en 257 scholen in Ma
leisië sluiten.
Gevangen 2
Afgelopen weekeinde was er
in het centrum van de sekte
in Kuala Lumpur echter nog
niets van het verbod te mer
ken. Het centrum omvat on
der meer een school, een
markt, een restaurant en een
boekhandel. Leden van de
sekte hebben kalm gerea
geerd op de arrestatie van
hun leider. „Zijn overwin
ning is beloofd", aldus de
woordvoerder van de sekte-
in de Maleisische hoofdstad.
De sekteleden geloven dat
Ashaari is voorbestemd om
een grote islamitische bewe
ging te leiden die in Maleisië
zal ontstaan en zich over
heel zuidoost-Azië zal ver
spreiden. Dat zou de voorbo
de zijn van de opstanding
van een islamitische messias
in Oezbekistan.
Kerknieuws
Onder de hoede van vier in
ternationale kerkelijke orga
nisaties is het oecumenische
persbureau Ecumenical
News International (EN1) be
gonnen. EN1 wil media over
de gehele wereld, met name
niet-kerkelijke media, van
onafhankelijke berichtgeving
over de kerken voorzien. ENI
is de voortzetting van de in
1947 opgerichte Ecumenical
Press Service (EPS) en wordt
gefinancierd door de Wereld
raad van Kerken, de Lutherse
Wereldfederatie, de Wereld
bond van Reformatorische
Kerken en de Conferentie
van Europese Kerken. Het
persbureau begint beschei-
mensen en een budget van
1,3 miljoen gulden.
Volgens Gunnar Staalsett,
de vertrekkende algemeen
secretaris van de Lutherse
Wereldfederatie, moet het
succes van ENI afgemeten
worden aan de mate waarin
het persbureau er met zijn
kerknieuws in slaagt door
„de onzichtbare muur in de
redactielokalen van kranten"
te dringen. „Het verhaal van
de kerk moet met dezelfde
mate van belangrijkheid en
relevantie worden verteld als
verslagen van voetbalwed
strijden", aldus Staalsett.
Wim Jansen voelt zich een monnik, een zot soms
In één van zijn gedich
ten laat hij de lezer
weten dat er in hem
een monnik en een zot
woont, een boeteling en -
met een knipoog naar Felix
Timmermans - een Pallie
ter, een vreemdeling en
één die op de aarde aardt...
Wie goed leest ontdekt ze
inderdaad allemaal, hoe
wel we van de monnik de
pastor/dominee zullen
maken en we mogelijk de
psycholoog moeten aan
vullen. Bovendien bergen
veel gedichten en stukken
proza meerdere van bo
vengenoemde typeringen
in zich.
veere jac de winter
Wim Jansen woont in Veere,
waar hjj sinds 1990 predikant is
van de Gereformeerde Kerk en
sinds kort ook van de hervorm
den in de Samen op Weg-kerk.
Zijn huis ligt aan de Kaai met
uitzicht op de haven met zijn
tientallen zeilboten, één van de
mooiste plekjes van de provin
cie Zeeland. Het feit, dat er op
nummer 55 een dichter woont,
past dan ook helemaal in deze
omgeving.
Verbazing wekt niettemin
Jansens' bekentenis, dat hij zich
in de eerste plaats een schrijver
voelt, de uitkomst van een jon
gensdroom, en dan pas pastor,
hoewel die er dicht bij in de
buurt komt. „Ik ben nu een
maal heel geïnteresseerd in
mensen; ik schrijf over hen en
ik probeer hen nabij te zijn."
Jansen (43) is als boerenzoon
in Hoek bij Terneuzen geboren,
studeerde voor onderwijzer, gaf
les in Terneuzen en was hoofd
der school in Geersdijk. Van
1981 tot 1988 studeerde hij
theologie in Brussel en in 1989
in Kampen, waar hij zijn docto
raal haalde. Tijdens zijn studie
al was hij pastoraal-assistent in
West-Zecuws-Vlaanderen, in
1988 docent godsdienst in Goes
en sinds zijn benoeming als
predikant in Veere en Gapinge
tevens docent aan de Christelij
ke Scholengemeenschap in
Middelburg. Hij is getrouwd
met Eliane en heeft vijf kinde
ren, drie jongehs en twee meis-
Wim Jansen: „Ik ben nu eenmaal heel geïnteresseerd ii
i; ik schrijf over hen en ik probeer hen nabij te zijn.'
jes van elf tot achttien jaar.
„Ik ben pas echt begonnen
met schrijven in 1987", zegt
Jansen. HeP resultaat was een
bundeltje van veertig gedichten.
Vervolgens werd zijn scriptie in
1989 door het Boekencentrum
in boekvorm uitgegeven onder
de titel 'Pleidooi voor het pre
ken met kinderen en volwasse
nen samen'. In dat zelfde jaar
volgde zijn theologische ver
handeling 'Moet ik dat geloven'
over onderdrukkende godsbeel
den. Onlangs verscheen 'Een
open huis met lage drempels'
over nieuwe en oude vormen
van geloofsbeleving.
Nieuwsgierigheid
Zijn talent als dichter en pro
zaïst kwam nadrukkelijk in 1991
boven drijven bij het verschij
nen van het poëziedagboek 'Het
woord dat ik bedoel' bij Uitge
verij Narratio in Gorinchem. Le
zers werden op de laatste pagi
na gevraagd te reageren. Zij
konden uit 61 auteurs hun favo
riete schrijver of schrijfster aan
wijzen, Wim Jansen, die met
tien gedichten vertegenwoor
digd was, werd met duidelijke
voorsprong eerste. Daaruit
kwam 'Een monnik en een zot'
voort, dat zo nadrukkelijk mijn
nieuwsgierigheid opwekte.
Wim Jansen dicht vooral over
mensen. Over zijn vrouw: „Er is
maar één mens op aarde bij wie
ik zo naakt durf te zijn en zo
ontdaan van alle franje, zo do
delijk te kwetsen...Over zijn
zoon, de puber:Mijn kind een
onbekende man, wanneer is het
gebeurd dat je van mij bent los
geraakt en langzaam aan een ei
land werd?" Over zijn jongere
zoon, de brugklasser: „Tas, waar
ga je met dat ventje naar toe?
'Tijd, waar ga je met mijn ventje
naar toe?" Over de zeer christe
lijke vrouw: „Ze gedraagt zich
poeslief en zó verstandig en
zéér evenwichtig. Nu snort de
poes weer en geeft ze kopjes.
Maar als straks de mensen weg
zijn, dan haalt ze uit!" Over zijn
vader: „Zo'n elf jaar na je dood.
Ik zou zo graag eens met je pra
ten, je hand vasthouden, en in
de luwte van jouw goede woor
den mezelf leeg janken."
Wim Jansen heeft iets met
zijn vader, de boer aan de rand
van de Braakman, die voor de
CHU wethouder in Hoek is ge
weest en op 65-jarige leeftijd
plotseling stierf. „Hij hield van
kinderen, kon goed vertellen,
was heel gelovig, maar heel
ruim in zijn opvattingen. Hij
was bijvoorbeeld als hervormde
met mijn gereformeerde moe
der getrouwd. Ik herken mezelf
een beetje in hem", zegt Jansen,
die op zijn beurt als gerefor
meerde een katholieke vrouw
heeft.
Verwondering
Dominee Jansen verkeert als
pastor vrij vaak tussen bejaar
den in het verzorgingstehuis
van Veere en ook dat is in veel
van zijn gedichten terug te vin
den. „Oud meisje, je bent net
een klein meisje. Een grijs, kaal
wordend meisje. Meisje van ne
gentig". „Ik zoek daar niet be
wust naar onderwerpen", zegt
Jansen, zoals ik dat trouwens
nergens doe. Ik ben meer op
jongeren gericht, maar ouderen
komen gewoon op mijn weg en
ze maken indruk op me. Ze
staan dicht bij de dood en dat
doet me iets."
Zijn gedicht 'Oude vrouw in
coma' lijkt een pleidooi voor
passieve euthanasie, maar is dat
niet „Nee", zegt Jansen, „in re
gels als 'ik leg mijn hand maar
op je hoofd en streel je wangen
wat...' spreekt veeleer de mach
teloosheid die ik op dat mo
ment voelde. Leven en dood, de
verwondering over het leven
zijn zaken waar ik telkens weer
bij stil sta." Uit die verwonde
ring over het leven komt Jan
sens' waardering voor de dich
ter Gerrit Achterberg voort, 'die
daar meesterlijk mee wist om te
gaan'.
Zijn beste gedachten en ge
dichten komen bij hem op bij
het aanschouwen van de na
tuur. Zijn 'Apokalyptische ge
dachten' over zonsonderdag en
opgang bij winterstorm is daar
in de bundel misschien wel het
sterkste voorbeeld van. „Er
komt meer, over één cl twee
jaar", verzekert Jansen. „Ik heb
nog dakboeken vol notities, bij
voorbeeld van bezoeken aan
Taizé en Hongarije. Ik ben nog
lang niet uitgeschreven."
uitgeverij Narratio, Gorinchem.
'Een open huis met lage drempels'
door Wim Jansen, 140 pagina's, prijs
24,50 gulden, uitgeverij Ten Have in
Islamkenner Slomp houdt rede bij opening van academisch jaar
amsterdam
Onze kritiek op gebrek aan
godsdienstvrijheid in sommige
moslimlanden is pas overtui
gend wanneer we in het Wes
ten moslims ook in de praktijk
vrijheid van religie te garande
ren. Dat zei islamkenner drs. J.
Slomp gisteren in zijn rede ter
gelegenheid van de opening
van het academisch jaar aan de
Vrije Universiteit te Amster
dam. Hij was tot vorig jaar de
moslimexpert van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
en oud-voorzitter van de Is
lam-in-Europacommissie van
de Konferentie van Europese
Kerken en de Raad van rooms-
katholieke Bisschoppenconfe
renties in Europa.
Wie voor meer ruimte pleit
voor de half miljoen moslims
in Nederland, doet volgens
hem de autochtone bevolking
geen tekort. „Dit zorgt er juist
voor dat er meer redenen voor
begrip en acceptatie en minder
voor frictie en ergernis zullen
zijn", aldus Slomp.
Hij spreekt tegen dat alle
moslims „orthodoxe, fanatieke,
bebaarde en gesluierde perso
nen zijn, die trouw hun vijf
plichten vervullen en een be
dreiging voor onze democrati
sche instellingen vormen". Uit
een Amerikaans onderzoek
blijkt dat slechts één op de tien
moslims een missionaire in
stelling heeft, gericht op de is
lamisering van zijn nieuwe va
derland. Volgens Slomp is er
geen reden om aan te nemen
dat de instelling van moslims
in Europa anders is.
„Onze steeds meer gesecula
riseerde samenleving ziet racis
me terecht als een grote be
dreiging", meent Slomp.
„Christenen mogen daarom aJs
gelovigen ook aandacht vragen
voor het gevaar van anti-isla-
misme. Veel geseculariseerde
mensen hebben daar geen an
tenne meer voor." Abraham
Kuyper, de stichter van de VU,
had nog wel oog voor de over
eenkomsten tussen christen
dom, jodendom en islam: „Sy
nagoge, kerk en moskee vinden
in Abraham en Mozes haar his
torisch verenigingspunt",
schreef hij in 1908.
Moslims die naar Nederland
zijn geïmmigreerd, vrezen wel
verlies van hun eigen identiteit.
De steun die zij van de kant
van de overheid, samenleving
en kerken ontvangen bij het
opbouwen van eigen instellin
gen, is volgens Slomp tot nu
toe te gering geweest. Liet reali
seren van een eenvoudige ge
bedsruimte gaat al gepaard
met veel „bureaucratische
hobbels". Dit heeft het integra
tieproces van die helft van de
allochtonen die uit moslims
bestaat, vertraagd.
Op verschillende terreinen
van wetenschap hebben de ou
dere islamitische universiteiten
kennis overgedragen aan jon
gere westerse instellingen. Bo
vendien is er sprake van affini
teit tussen islamitisch en chris
telijk denken, dat gebaseerd is
op gemeenschappelijke mo-
notheïstische uitgangspunten.
Zo delen zij bepaalde visies op
het terrein van de medische
ethiek. Op het gebied van het
recht is het volgens Slomp juist
van belang weet te hebben van
verschillen in opvatting tussen
islam en christendom.
BEROEPINGSWERK
Noordeloos; te Leiden (Vredeskerk) ds.
J A. Wolthaus; te Goutum c a. G. Knol,
aangenomen; te Ouderkerk aan den
IJsseKwijk west) J. van Di|k te Tholen;
te Ommen G A. de Roos te Lemmer;
Bedankt voor Delft M. Treuren te 't
Woudt (nadere beslissing); voor Heer-
de K W.F. Borsje te Vriezenveen; voor
Otterlo H. van Ginkel te Tiendeveen-
Nieuw Balinge.
GEREF.KERKEN
e Ridderkerk-Slikkerveer
n Gelder te Tricht-Geldermal-
'Sloop griezelhuis'
londen afp
Religieuze leiders van Glouces
ter in het westen van Engeland
willen dat het 'griezelhuis'
wordt gesloopt, waar de stoffe
lijke overschotten werden ge
vonden van negen van de twaalf
slachtoffers van seriemoorde
naar Fréderick West en zijn
echtgenote Rosemary. Zij willen
een macabere toeristische trek-
nleister voorkomen.
Regenzones
In deze tijd van het jaar zien we
een steeds groter temperatuurs-
verval tussen noord en zuid. In de
subtropische oceaangebieden be
reikt de zeewatertemperatuur pas
rond begin september de hoogste
waarde, terwijl boven het noorde
lijk deel van de Atlantische oce
aan al een geleidelijke afkoeling
intreedt. Die groter wordende gra
diënt in temperatuur activeert het
polaire front, de betrekkelijk smal
le scheidingslijn tussen koel en
warm. Die frontale zone is op de
satellietfoto soms te zien als een
duizenden kilometers lange wol-
kensliert, met diverse golfvormige
uitstulpingen. Die golven ontstaan
op plaatsen, waar de koude lucht
een uitval naar het zuiden waagt
of waar warme lucht naar het pool
gebied oprukt. Deze ritmische be
weging in de atmosfeer wordt
naarmate het winterseizoen na
dert. steeds duidelijker. Eigenlijk
is er sprake van een steeds feller
wordende machtsstrijd tussen de
twee luchtmassa's, waardoor de
Atlantische depressies dieper en
omvangrijker worden.
Vandaag ligt er niet ver van IJs
land een exemplaar van 970 milli
bar, op volle stormsterkte dus.
Zijn invloed reikt van Groenland
tot aan de Azoren en beheerst het
vai
maH
:pq
ssti.
Vu
weer in Europa ten noorden vai
Alpen. Toch staat er voor de lai
den rond de Noordzee nog geer
herfststorm op het programma I
Het zijn eerder de regenzones
golfvormige storingen in het poj
re front - die de regenmeters s
aardig laten vollopen. Zo'n act»
wolkenpluk trekt vandaag overt
land.
Morgen heerst er een betrekl
lijke rust tussen twee randstoripe
Op een kustbui na kan $r0(
staan. Donderdag arriveert een*. Li
volgende storing, die ook zachW0]
lucht uit het zuiden meevoert, j ie
gelijk wordt de 20 graden gepa-eiI(
seerd, maar al heel spoedig wutog
de koelere lucht uit het westennin
eidei
Naar het weekeinde toe verat
dert er maar weinig. Een stevigjsn
weste 11 j ke tot z u i d weste 11 j ke Uit
straalstroom raast hoog boven ;an
land en neemt in ijltempo volg^ees
de regen- en windbrengende A8
lantische storingen mee. Het kf[.
wordt na een tijdelijke oplevin^1^
weer teruggeduwd naar een mirvei
dagniveau van 17 of 18 graderpro<
HET WEER IN EUROPA
Duitsland:
Vandaag
zon. Verder tamelijk
van tijd tot tijd flink
loop van morgen
enkele opklaringen. Middagtemperatuur
van 16 graden in Sleeswijk-Holstei n tot
22 m het zuiden; vandaag in het zuiden
