i
Dienstenbond dreigt met
staking over winkeltijden
Nu
Tl
Universiteiten uiten
forse kritiek op paars
Binnenland
Regen spelbreker bij Airborne-tocht
Justitie laat verdachte van
liquidatie garagehouder vrij
Boeing wil aantal vliegrampen snel terugdringen Meer dan een troostprijs
zat er voor Kosto niet in
Solexen in de bocht
744.
'Zo moet het zijn geweest tijdens de holocaust'
4M.
iAANDAG 5 SEPTEMBER 1994
Auto tegen boom; twee doden
meyel» Twee inwoners van Tegelen zijn zaterdagnacht bij een
verkeersongeluk in het Limburgse Meyel om het leven gekomen.
De slachtoffers zijn een 20-jarige vrouw en haar 19-jarige vriend.
Het ongeluk gebeurde toen de vrouw tijdens een inhaalmanoeu
vre de macht over het stuur verloor en tegen een boom botste.
De twee inzittenden overleden ter plekke.
Jongen bekent doodsteken vriend
Een 16-jarige jongen uit Winschoten heeft dit
weekeinde bekend een 19-jarige vriend te hebben doodgesto
ken. De verdachte, die vrijdagavond werd aangehouden, heeft
een volledige bekentenis afgelegd. Een ruzie vormde de aanlei
ding voor de fatale steekpartij. De avond van vorige week maan
dag was de verdachte samen met het slachtoffer in een leeg
staand huis aan de Otterlaan in Winschoten. Uit onderzoek is
gebleken dat het slachtoffer de dader domineerde. Als de 19-jari-
ge vond dat zijn jongere vriend iets niet goed deed, schold hij
hem uit of sloeg hij hem, aldus de politie.
Politie vindt verstekeling in autobus
enkhuizen» Bij de politie in Enkhuizen kwam gisternacht een op
merkelijke melding binnen. In de bagageruimte van een auto
bus zou iemand zijn opgesloten. Ter plekke hoorden de agenten
inderdaad tegen de zijkant van de touringcar bonken. Toen de
inmiddels gewaarschuwde buschauffeur arriveerde en de laad
ruimte opende, kwam er een 20-jarige man uit Enkhuizen te
voorschijn. De verstekeling had te veel gedronken en kon zich
absoluut niet meer herinneren hoe hij op deze slaapplaats te
recht was gekomen. Met een bekeuring op zak kon hij alsnog
naar huis
Hardleerse dealer opnieuw betrapt
breda Een 27-jarige man uit Hoensbroek heeft van een gevan
genisstraf van zes jaar wegens drugshandel weinig geleerd. Tij
dens een proefverlof heeft de politie hem en zijn 24-jarige vrien
din dit weekeinde in Breda op heterdaad betrapt tijdens het
transport van drieduizend XTC-pillen. Bij een huiszoeking vond
de politie bovendien nog eens twee kilo cocaïne, duizend XTC-
pillen, een hoeveelheid hasj, twee pistolen, een granaat, een ma
chinepistool en 100.000 gulden.
Portiers mishandelen barbezoekers
den haag De Haagse politie verdenkt drie portiers van een bar
in Scheveningen en twee andere mannen van zware mishande
ling van drie bezoekers. De slachtoffers zijn met ernstige
hoofdwonden opgenomen in een ziekenhuis. De politie heeft de
verdachten nog niet gearresteerd, omdat de bewijsvoering nog
niet rond is. De slachtoffers zijn nog niet gehoord. De drie be
zoekers wilden de bar in de nacht van vrijdag op zaterdag bin
nengaan. Een portier hield hen tegen omdat ze niet correct ge
noeg zouden zijn gekleed. De bezoekers protesteerden omdat
andere mensen in soortgelijke outfit de bar wel binnen moch
ten. Toen ze zich naar de zin van de portier niet snel genoeg uit
de voeten maakten, kwamen plotseling de overige verdachten
naar buiten om vervolgens met honkbalknuppels op de bezoe
kers in te slaan.
den.haaft
De bestuurlijke, top van de Ne-
derlandse universiteiten heeft
vandaag de opening van het
i academisch jaar aangegrepen
j om forse kritiek te spuien op de
et plannen van het kabinet met
het hoger onderwijs. Inclusief
een miljard gulden op de stu-
,t diefinanciering, komen de kabi-
at netsplannen volgens de instel
lingen neer op een bezuiniging
van ongeveer 1,8 miljard gulden
j in 1998.
Rector magnificus Gevers van
de Universiteit van Amsterdam
suggereerde in de hoofdstad dat
hij maar weinig onderbouwing
had gehoord van de nieuwe op-
j zet voor de studiefinanciering.
Zijn VU-collega Brinkman en
kele kilometers verderop ging
j vooral in op het invoeren van
het plan om een 3-jarige basis-
i opleiding in te voeren voor zo-
I wel universiteiten als hogescho
len. „Dat is volgens mij een
I miskenning van het feit dat de
j kennismaatschappij eerder
meer dan minder hoog ge-
J schoolde mensen nodig heeft,
I aldus Brinkman.
Bestuursvoorzitter Veldhuis
van de Universiteit Utrecht
noemde de bezuinigingsplan
nen 'desastreus' en de plannen
r het
de t
derwijsprogramma's van HAVO
en VWO, een strengere selectie
van HBO'ers die naar de univer
siteit willen en een strengere se
lectie op de universiteiten zelf.
Dat kan leiden tot een kwart
minder studenten in sommige
studierichtingen, en daardoor
verlies aan arbeidsplaatsen.
„Maar de maatregelen zijn no
dig, ook uit een oogpunt van
toenemende internationale
concurrentie", aldus Veldhuis.
Voorzitter Rinnooy Kan van
het Verbond van Nederlandse
Ondernemingen (VNO), voor
malig rector magnificus van de
Erasmusuniversiteit, hekelde in
Maastricht als gastspreker de
'woeste en ondoordachte wijze'
waarop de noodzaak tot bezui
niging op de studiefinancering
is vertaald in een ingrijpende
wijziging van het hoger onder
wijs. De werkgeversvoorzitter
stelde vast dat studiefinancie
ring het onderwijs moet volgen,
en niet andersom.
Werkgevers en werknemers in de levensmiddelenhandel
staan lijnrecht tegenover elkaar over het verruimen van
de winkeltijden. De Dienstenbond FNV wil zelfs stakin
gen organiseren als de leden zich tegen langere ope
ningstijden verzetten. Dat is de werkgevers in het ver
keerde keelgat geschoten.
den haag gpd
De Dienstenbond FNV organi
seert de komende weken onge
veer vijftig bijeenkomsten om
de mening te peilen over ruime
re winkeltijden, die mogelijk
worden gemaakt in het regeer
akkoord. Als op een landelijke
manifestatie op 17 september in
Utrecht het personeel massaal
tegen het loslaten van de slui
tingstijden blijkt, staan de win
keliers stakingsacties te wach
ten, aldus bestuurder V(
len het afgelopen weekeinde.
Blijken de werknemers van wa
renhuizen en supermarkten
geen bezwaar te hebben tegen
vrije openingstijden, dan wil de
FNV voor haar leden in de CAO
extra geld of vrije tijd bedingen.
De werkgevers zijn wel tegen
vrijere winkeltijden, maar vin
den dat de Dienstenbond FNV
verkeerd bezig is. „Ik kan me
niet voorstellen dat je gaat sta
ken in bedrijven die zelf tegen
stander zijn van verdere verrui
ming", aldus voorzitter Van der
Geest. Als woordvoerder van
150.000 tot 160.000 winkeliers
vindt hij dat de bond zijn actie
tegen de politici moeten rich-
Van der Geest: „Staken op de
winkelvloer zal nooit leiden tol
het terugdraaien van een poli
tiek besluit over de openingstij
den. Dat is waanzin. Het enige
dat ze kunnen bereiken is dat
werkgevers geen gebruik maken
van de ruimere openingstijden.
Maar daar zullen wij in een fat
soenlijk gesprek met FNV en
CNV wel uitkomen".
Volgens het Vakcentrum is
zo'n zeventig procent van de
grote winkels tegen vrijere win
keltijden en van de kleinere on
dernemingen honderd procent.
Als zonodig actie moet worden
gevoerd, meent Van der Geest,
laat dat dan in de grote waren
huizen gebeuren die wèl voor
vrijere sluitingstijden zijn.
Het kabinet is van plan de
maximale openstelling van win
kels te verruimen van 55 naar
60 uur per week. De extra uren
zijn te verdelen over een extra
koopavond, het eventueel vroe
ger openen op de piekdagen
vrijdag en zaterdag en eventu
eel de sluitingstijd te verschui
ven naar uiterlijk 21.00 uur. Dit
alles geheel naar keuze van de
detaillist, in goed overleg met
personeel en vakbonden.
Man licht banken met valse
paspoorten voor miljoenen op
amsterdam
Een 23-jarige Amstelvener
heeft verschillende banken
voor miljoenen guldens opge
licht door met valse paspoor
ten geld te lenen. De verdach
te gaf zich uit als enquêteur
van het NIPO en wist zo in het
hele land persoonsgegevens
van mensen los te krijgen. Met
die gegevens in de hand meld
de de man zich daarop bij ge
meentehuizen en vertelde dat
hij zijn paspoort was verloren.
verstrekt met de persoonsge
gevens van zijn geênquêteei
den en voorzien van zijn eigen
pasfoto.
Op deze vrij eenvoudige wij
ze zag de man kans tientallen
'spookpaspoorten' in handen
te krijgen. Valse loonstroken
maakte hij op zijn personal
computer. Met deze vervalste
documenten in de hand wist
hij bij een reeks banken zon
der problemen een fikse per
soonlijke lening los te krijgen.
Als doel van zijn kredietaan
vraag noemde hij woningver
betering.
De zaak kwam aan het rol
len toen de geënquêteerden
aanmaningen ontvingen om
hun lening af te lossen. Een
gedupeerde inwoner in Eer
beek wist een goed signale
ment van de Amstelvener te
geven. Toen deze zich vorige
week meldde bij een bankfili
aal in de Van Baerlestraat in
Amsterdam, herkende perso
neel de man en waarschuwde
de politie.
De man zit inmiddels vast
op het politiebureau in Eer
beek. De Centrale Recherche
Informatiedienst (CRI) verza
melde alle binnengekomen
meldingen uit het hele land.
De politie gaat er vooralsnog
vanuit dat de verdachte geheel
in zijn eentje opereerde.
De Nederlandse Vereniging
van Banken pleit naar aanlei
ding van de zaak voor een
zorgvuldiger werkwijze in de
afgifte van paspoorten. Zo
zouden gemeentehuizen aan
vragers van een paspoort
schriftelijk op de hoogte moe
ten stellen dat het door hen
bestelde paspooft kan worden
afgehaald.
De Amsterdamse justitie heeft,
naar nu pas blijkt, op 18 augus
tus na drie dagen een man vrij-
ge'atc
wegei
voor de stelselherziening 'on
doordacht'. Hij presenteerde
een alternatieve aanpak met
tien actiepunten, die moeten
leiden tot een selectiever hoger
onderwijs.
Zijn punten omvatten onder
oosterbeek Een Unifil-detachement passeert de erebegraafplaats in Oosterbeek tijdens de 48ste Airborne wandeltocht. Wegens de vijftigste her
denking van de Slag om Arnhem had de organisatie gehoopt het record van 36.026 deelnemers uit 1987 te breken, maar de regen bleek spelbreker:
er liepen zaterdag ruim 33.000 mensen mee. De wandeltocht is destijds opgezet als herdenking voor de gevallenen in de Slag om Arnhem. De
tocht voert langs de belangrijkste plaatsen uit die strijd. foto anp ruud hoff
de moord op de direc
teur van een aantal Ford-gara-
ges. De garagehouder werd op
30 maart 1993 op de snelweg
Amsterdam -1trech t dood ge -
schoten.
Op 15 augustus hield de poli
tie de verdachte aan, die tijdens
een bezoek aan een gedetineer
de in de Bijlmerbajes gedetail
leerd verslag deed van de liqui
datie. Het gesprek werd door de
politie op de band opgenomen.
Bovendien kon een bewaker die
om de hoek van de deur zat, de
conversatie van a tot z volgen.
Ook de zoon van de gedeti
neerde die de man in de Bijl
merbajes had bezocht, werd ge
arresteerd. Hij zou van de zoon
van de vermoorde garagehou
der de opdracht hebben gekre
gen om de directeur te doden.
Drie dagen later waren beiden
alweer op vrije voeten.
De aavocaat van de gedeti
neerde, Doedens, eist van de
Amsterdamse hoofdofficier van
justitie Vrakking opheldering
over de vrijlating en inzage in
de processen-verbaal van de
verhoren. Volgens Doedens
weet de verdachte dat zijn ar
restatie volgde op het gesprek
met zijn cliënt. Hel feit dat de
gedetineerde medewerking aan
de politie gaf door de verdachte
diens bekentenis te ontlokken
en die op een band te laten op
nemen, levert volgens Doedens
acuut gevaar op voor zijn cliënt.
Op 16 september krijgt de man
zijn eerste weekendverlof en
Doedens eist voor hem be
scherming 'tegen de kennelijk
ontembare liquidatiedrang van
de verdachte'.
Doedens eist bovendien op
heldering over de vrijlating en
wil weten of de banden met het
bezwarende gesprek inderdaad
zijn verdwenen. De advocaat
vermoedt dat de Binnenlandse
Veiligheidsdienst met de zaak
heeft te maken en dat 'hogere
belangen' een rol hebben ge
speeld bij de vrijlating.
amsterdam anp
De Amerikaanse vliegtuigfabrikant Boeing
heeft de aanzet gegeven tot een onderzoek
naar een aantal recente vliegtuigongeluk
ken. Als in de komende jaren niets wordt
gedaan aan de veiligheid dan verongelukt
door de toename van het luchtverkeer in
2010 elke twee weken een straalvliegtuig.
Voor Nederland doen de Rijks Luchtvaart
Dienst (RLD) en het Nederlands Lucht- en
Ruimtevaart Laboratorium (NLR) mee aan
het onderzoek. Volgens RLD-directeur Wol-
leswinkel wordt bij het onderzoek uitge
gaan van een relatief nieuwe benadering. In
het verleden werd na een ongeval toege
werkt naar één oorzaak. Maar vaak vindt
een ongeval plaats als gevolg van een keten
van kleinere en grotere oorzaken.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door
een internationale groep luchtvaartspecia
listen, die zich richten op ongelukken waar
bij normaal bestuurde vliegtuigen 'zomaar'
tegen de grond vliegen. Het aantal ongeluk
ken in deze categorie neemt de laatste jaren
toe en eist een groot aantal levens. In 1993
alleen al waren er elf van zulke ongelukken
met 295 doden. Door maatregelen moet het
aantal ongelukken in deze categorie in vijf
jaar worden gehalveerd.
VVD blijft bij
vervanging
Van den Broek
Aft V
Bier uit la
perfect op c
.ronk.
®ee!F 1J'iIÉBÖÏ iÈÊil$
ïpM®
Ter gelegenheid van ons 250-jarig jubileum
nu iedere brat Doinmelsch Pils met een verrassing.
Kijk in het krat voor hoe en wat.
D.,.. „li,,, i. 4..|Ji4 5 i/.., 24 ..-ptcntcT 1994.
De WD blijft aansturen op het
vervangen van de huidige Euro
pees commissaris Van den
Broek (CDA-) door een liberaal.
De uitlatingen van D66-minis-
ter Van Mierlo van buitenlandse
zaken het afgelopen weekeinde
over het aanblijven van de
CDA'er noemt WD-woordvoer-
der Weisglas 'erg onverstandig'.
Morgen bezoekt de nieuwe
voorzitter van de Europese
Commissie Santer Nederland.
Op de agenda voor het gesprek
met premier Kok en Van Mierlo
staat een nieuwe verdeling van
de portefeuilles van de Com
missie. Van den Broek is com
missaris voor Buitenlandse Be
trekkingen.
Van Mierlo speculeerde er
gisteren op dat Santer niet zal
schuiven in de reeds verdeelde
portefeuilles. „Dat maakt de
kans dat Van den Broek blijft
een stuk groter", aldus Van
Mierlo. Net als Kok vrijdag
maakte ook Van Mierlo duide
lijk daar geen bezwaar tegen te
hebben.
De WD heeft dat wel. Vol
gens Weisglas stelt de porte
feuille van Van den Broek niet
zoveel voor. „Veel reizen en pu
bliciteit, maar inhoudelijk bepa
len de ministers van buiten
landse zaken het beleid. Niet de
Europese commissaris."
De WD wil dat Nederland de
commissaris voor landbouw,
transport of concurrentiever
houdingen levert. Dat moet dan
wel een WD'er zijn. „Die porte
feuilles zijn voor Nederland een
stuk profijtelijker. Maar met de
uitlatingen van Van Mierlo in
het achterhoofd zie ik Santer
dat niet doen."
joure» Ook al heet hun club AOW (Altijd Onder Weg), de 150 Solexen zaterdag in Joure waren duidelijk
nog niet met pensioen. Ze streden daar om het inmiddels tot traditie geworden Solex-kampioenschap van
Nederland. foto anp
Aad Kosto (56) viel tijdens de
kabinetsformatie buiten de
boot. Er was geen plaats voor
hem: de post van Justitie ging
naar D66. Kosto gaat daarom
naar de Raad van State als
Staatsraad. De politieke loop
baan van Aad Kosto, die 24 jaar
duurde, liep zo na een kort mi
nisterschap op Justitie ten ein
de. En dat is op zijn minst sneu
voor hem te noemen. Vier jaar
lang roeide hij als PvdA-slaats-
secretaris tegen de stroom op.
En zowel op het terrein van de
toelating van asielzoekers als
van het cellentekort bleek de
zijn
voortvarend te
werk dat de WD nauwelijks op
positie tegen hem voerde, ter
wijl hij menigmaal in botsing
kwam met zijn partijgenoot Van
Traa. Buiten de politiek was de
kritiek echter hard. Kosto werd
menigmaal beschimpt en zijn
huis werd doelwit van een bom
aanslag.
Na de val van Hirsch Ballin
over de IRT-affaire mocht Kosto
enkele maanden aan hel door
hem fel begeerde ambt van mi
nister ruiken. Dat hij in het
nieuwe kabinet wilde, heeft hij
nooit geheim gehouden. Het
liep anders. De PvdA zette tij
dens de kabinetsformatie met
Van Kemcnade alle kaarten op
Binnenlandse Zaken. Dat mis
lukte. De commissaris van de
koningin in Noord-Holland
weigerde de post. Inmiddels
was Justitie al bezet door D66
met Sorgdrager.
Kosto lijkt zich er inmiddels
bij te hebben neergelegd. In Het
Parool zei hij vorige week: „Op
het ministerie van justitie sta je
onder voortdurende emotionele
druk, elke dag weer, zeker met
het vreemdelingenbeleid in je
portefeuille. Je moet jezelf daar
niet al te lang aan blootstellen.
Dan ga je het risico lopen een
keer te falen".
Maar het is schijn. Het drie
maanden durende minister
schap was niet de kroon op zijn
politieke carrière zoals Kosto
die zich had voorgesteld. Hij
had er graag vier jaar aan vast
geplakt. Zeventien jaar was hij
kamerlid voor de PvdA, onder
meer als voorzitter van de ka
mercommissie voor justitie. In
het kabinet Lubbers-3 mocht hij
plaatsnemen als staatssecreta
ris. Het was een klein kroontje
op zijn werk. Meer is het voor
Kosto niet geworden.
Militairen keren terug na vijf weken helpen in Rwanda
soesterberg
„Ik denk dat we nog wel een terugslag
krijgen. Je zit daar in een totaal andere
wereld. Mensen in een hopeloze situatie,
de eerste weken vooral lijken langs de
weg. Eens beboste hellingen zijn nu kaal.
Het is daar zoals je je de hel kunt voor
stellen."
Gisteravond kwamen honderd militai
ren terug uit Zaïre op de vliegbasis Soes-
terberg. Ze hebben vijf weken lang enige
orde geschapen in de vluchtelingenkam
pen rond het Zaïrese Goma. Ongeveer
een miljoen Rwandezen, Hutu's, leven
daar bovenop elkaar, gevlucht voor de
massaslachtingen in hun vaderland.
„Vooral de eerste weken waren de om
standigheden zwaar. Inmiddels is de si
tuatie echter aanzienlijk verbeterd", zegt
commandant Van de Graaf, „de water
verdeling is goed op gang gekomen en
daardoor krijgen ziektes als dysenterie
en cholera veel minder kans. De lijken
zijn opgeruimd en er gaan veel minder
mensen dood. Ook de verdeling van
voedsel heeft vorm gekregen."
De missie, opgezet door minister
Aanzoek
Voor de militairen zijn psychologen
beschikbaar voor de nazorg. Voor de
terugkerende Karin Wubbe uit Hel
mond was de nazorg meteen voor
handen. Toen zij het vliegtuig uitstap
te, zag ze een brandweerwagen met
een enorm spandoek met de vraag:
'Karin, wil jij met me trouwen'. In de
vrachtwagen zat haar vriend Kees van
Bockel gekleed in witte smoking. Hij
wilde haar verrassen. Karin heeft ove
rigens ja gezegd.
Pronk voor ontwikkelingssamenwerking
en toenmalig minister Ter Beek van de
fensie, is uitgevoerd door militairen van
landmacht, luchtmacht en marine die
zich vrijwillig hadden aangemeld. Het
was voor het eerst dat deze legeronder
delen gezamenlijk hun diensten aanbo
den aan de VN-vluchtelingenorganisatie
UNHCR.
Luitenant-arts Oomen zegt in zijn 15-
jarige loopbaan als tropenarts in India,
Zambia en Jamaica nog nooit zo'n acute
rampsituatie meegemaakt te hebben. „In
het kamp lagen tweehonderd doodzieke
mensen schouder aan schouder. Om bij
hen te kunnen komen moest ik op mijn
tenen staan en door mijn hurken gaan
om niet teveel plek tussen de lichamen
in te nemen. Ik keek in de holle ogen en
het was voor de eerste keer als arts dat ik
hen niets anders kon bieden dan een aai
over de bol of een bemoedigende blik. Ik
had geen medicijnen of ze werkten niet
tegen de dysenterie. Toen dacht ik bij
mezelf: zo moet het ook zijn geweest
met de joden tijdens de holocaust. Ge
lukkig kwam er later wel een geneesmid
del dat hielp".
Op zijn netvlies staat nog vers het
beeld van de apathie in de ogen van do
Rwandezen. „In het begin reageerden zij
nergens op. Zelfs als hun kind doodging,
was er geen uiting van verdriet. Pas de
laatste tijd pakten mensen de draad weer
op. Kinderen speelden en aan huisjes
werd druk getimmerd."
Eenmaal op vaderlandse bodem rea
geren de militairen heel verschillend op
de gebeurtenissen. De een zegt onaange
daan: „Dat zie je ook op televisie", maar
een ander zegt: „Het is wel heel anders
als je er tussen in zit'. Weer een ander
had al soortgelijke ervaringen opgedaan
in Cambodja. „Maar dit is veel ingrijpen
der."
