Vermeend maakt einde
aan Rabo-belastingtruc
Binnenland
Voorwaarts en niet vergeten
Dronkemansrit betekent
einde voor burgemeester
Hora est
inister Weijers regelt
nsioen via Antillenroute
an den Broek mag van
abinet in Brussel blijven
Buitenland stuwt
winst ABN Amro op
Boeren eisen schadevergoeding van accountant
Ed van Thijn gaat met
kater uit de politiek
van tinjffiSH
'ERDAG 27 AUGUSTUS 1994
n Nederlands Persbure.i u CPD Geassooccrde Pers Dien
ZWOLLEIn de Buitensociëteit
in Zwolle werd gisteren her
dacht dat daar precies een
eeuw eerder de SDAP werd op
gericht. Kok, sinds ruim een
week de derde sociaal-demo
cratische premier van Neder
land, sprak uiteraard over de
paarse coalitie. Veel oudere
PvdA'ers, en die waren op de
reünie ruim aanwezig, zien de
combinatie met de VVD met
huiver aan. Kok gaf toe dat zijn
inmiddels overleden vader 'het
mij nooit zou vergeven', maar:
„mijn moeder heeft er geen
moeite mee". Bovendien, hield
Kok vol, is de VVD een stuk
verlichter dan vroeger.
Het feestje in Zwolle, waar in
verschillende propvolle zaaltjes
gepraat werd over plaatselijke
politiek, geschiedenis en cul
tuur, kwam door de nog zo on
wennige samenwerking met de
vroegere vijand in een bijzon
der licht te staan. Kernvraag: is
er nog bestaansrecht voor de
PvdA? Het 'linkse geweten' van
de partij, minister Pronk, waar
schuwde dat een toekomst al
leen bestaat voor wie nog pas
sie heeft. Zonder idealen of
hoop heeft het bestaan geen
zin, ook niet voor een politieke
partij.
foto anp
raymond rutting
Jeding verslaafdenopvang Maastricht
astricht De vereniging 'Leefbaarheid Sint Pieter' heeft giste-
een tweede geding aangespannen tegen het voornemen van
gemeente Maastricht om in de villawijk Sint Pieter per 1 sep-
nber een opvangcentrum voor drugsverslaafden te vestigen,
een eerder kort geding oordeelde de rechtbank dat de ope-
ig van het opvangcentrum moest worden opschort tot 1 sep-
nber. Kort voor deze uitspraak brandde een gedeelte van het
istreden gebouw af. Het pand, eigendom van de gemeente,
is volgens de politie in brand gestoken. De daders zijn niet ge-
nden.
is vijf jaar na aanslag op ex-vriendin
)PELBURGTegen een 37-jarige man uit Terneuzen is gisteren
f jaar cel geëist wegens het neersteken van zijn ex-vriendin op
juni. De problemen begonnen toen zijn voormalige partner
oudejaarsavond na achttien jaar de relatie verbrak. Vanaf dat
jment bedreigde de verdachte haar regelmatig. Op 10 juni zag
man zijn voormalige vriendin lopen en ging haar achterna.
;t een lang mes stak hij vervolgens op haar in. Volgens de man
d hij het mes toevallig op zak. Toen hij de vrouw benaderde
met haar over de verbroken relatie te praten, viel het uit zijn
zak op de grond. Volgens hem is zij er toen per ongeluk in ge
len.
itudiefinanciering naar universiteit'
Burgemeester Van Dun (60) van
Loon op Zand heeft ontslag ge
nomen. Hij kwam tot die stap
nadat de fractievoorzitters in de
gemeenteraad tot de conclusie
waren gekomen dat er geen
werkbare basis meer is voor zijn
functioneren. Ook de verhou
ding met de ambtenaren is vol
gens hen zeer problematisch
geworden, zo heeft loco-burge
meester Broeders gisteren mee
gedeeld.
De CDA'er Van Dun kreeg
eerder deze week van de politie
rechter een boete van 1750 gul
den en negen maanden ontzeg
ging uit de rijbevoegdheid op
gelegd. In de nacht van 1 op 2
juli was hij met zijn auto in be
schonken toestand in een sloot
gereden. In de auto bevond zich
tevens een dame van lichte ze
den.
De fractievoorzitters hadden
na het bekend worden van de
affaire al hun afkeuring uitge
sproken, maar daaraan toen
nog geen politieke consequen
ties verbonden. Na de uitspraak
van de rechter hebben zij de
zaak nog eens kritisch bekeken,
aldus Broeders, waarbij de aan
wezigheid van de prostituée en
de afkeurende reacties uit de
dorpsgemeenschap zwaar heb
ben meegeteld.
Broeders gaat ervan uit dat
Van Dun eervol ontslag krijgt
van de minister van binnen
landse zaken. „Loon op Zand
heeft veel aan hem te danken."
Van Dun is ruim negen jaar
burgemeester geweest.
dankzij zijn ervaring de porte
feuille buitenlands beleid voor
Nederland kan vasthouden, dan
is dat niet verkeerd". Alleen als
Van den Broek vóór het bezoek
van Santer de post van secreta
ris-generaal van de NAVO zou
weten te veroveren, moet naar
een andere kandidaat worden
uitgezien.
i haag Binnen de PvdA bestaan plannen om het beheer van
studiefinanciering over te hevelen naar de universiteiten en
gescholen. De nieuwe PvdA-staatssecretaris van financiën,
Imeend, heeft de afgelopen maanden als kamerlid al met de
die-instellingen over dit plan gesproken en lijkt er nu in ge-
igd ook zijn paarse medebewindslieden enthousiast te krij-
i. „Zeer binnenkort komen er plannen over", aldus Ver
end. Een van de voordelen van overheveling is dat universi-
:en en hogescholen veel beter zicht hebben op prestaties en
ïwezigheid van studenten.
e bei
lenzineprijzen nogmaals omlaag
liter omlaag, zo heeft marktleider Shell Nederland bekend-
hiaakt. De adviesprijs wordt voor super plus loodvrij 1,95 gul-
Jn, euro loodvrij 1,89 gulden en superbenzine met lood 2,06
e bilden per liter. De prijzen voor dieselolie, gasolie en huisbrand
olie blijven ongewijzigd. De prijsverlaging is volgens Shell het
volg van de ontwikkeling van de internationale produktnote-
gen. Het is de derde keer in twee weken dat de benzineprijs
errefi
lechercheur pikt geld verdachte in
wpfjASTRiCHT» Een Limburgse rechercheur heeft ruim drie mille
hij vorig jaar bij een controle van een drugdealer in beslag
driem, op zijn privérekening gestort. De politie kwam de verdui-
op het spoor na een tip. Onderzoek heeft uitgewezen dat
iteriijrechercheur het geld vorige maand op zijn tekening zette,
indigngende het onderzoek is de rechercheur buiten dienst ge
lid.
ie we
'onïoen Links vermoedt belastingontduiking
iag gpd-anpkort zeer populair onder zelf
standige ondernemers en ver-
et p'j|en Links wil van minister mogende Nederlanders. De
nas Irs (D66, economische za- constructie hield in dat opge-
?stol| opheldering over een NV bouwde lijfrenten niet in Ne-
atonjde Antillen waarin hij zijn derland, maar na pensionering
tezu^oen heeft ondergebracht, op- de Antillen worden uitge-
,omP zou volgens Groen Links keerd danwel afgekocht. Op de
akin'p^d zijn om Nederlandse Antillen geldt een vele malen la
sting te omzeilen. Het mi- ger belastingtarief dan in Ne-
lomfhe van economische zaken derland, terwijl de lijfrentepre-
w^aarcte gisteravond da^ de mies in Nederland wèl voor de
lijkerftootschap fiscaal in Neder- belasting aftrekbaar zijn.
is gevestigd en ten volle Oud-staatssecretaris Van
tj de Nederlandse belasting- Amelsvoort van financiën sneed
ing is onderworpen. En Wij- deze belastingroute per 7 juli af
heeft altijd netjes betaald, door middel van wetgeving. Op
is EZ. advies van zijn belastingadvi-
blgens NRC-Handelsblad seur richtte Wijers in 1991 op
ft Wijers vanaf 1991 gebruik het eiland Bonaire de pensioen-
laakt van de zogeheten An- maatschappij GJW Retirement
tiroute, een fiscaal voordeli- NV op. Volgens de minister is
pnstructie die sedert ander- dat destijds vooral om 'privacy-
'e maand verboden is. De redenen' gebeurd en niet om de
jster zelf ontkende al direct belasting te ontlopen,
jbaar te hebben gehandeld. Premier Kok zal de Tweede
heb mijn pensioenregeling Kamer komende week schrifte
inkomen laten controleren lijk informeren over alle zakelij-
r het ministerie van financi- ke belangen van bewindslieden
aadfi dat is goed bevonden." die zij bij aanvaarding van het
zi# Antillenroute was tot voor ambt hebben moeten afstoten,
zingl
ke w;
gei het kabinet-Kok mag
rA'er Van den Broek aanblij-
ïet ge als Europees commissaris
ebelf buitenlands beleid. Het
klimtf voren schuiven van een
ioorère kandidaat voor deze be-
jn bejrijke Europese portefeuille
te nedt te riskant gevonden,
atigd&orwaarde voor deze steun
Jlesbel dat de nieuwe commis-
men<j>orzitter, de Luxemburger
konier, het buitenlands beleid
Europese Unie in Neder-
)p delse handen laat. Biedt San-
nuKederland een andere post
de commissie aan, dan
kandidatuur weer heie
fl open.
zelfP 6 september bezoekt San-
gs de^en Haag voor een oriënte-
I gesprek met onder ande-
zorgi r
minister Van Mierlo van
n de ënlandse zaken en premier
een fl over de nieuwe Europese
deerthnissie die hij de komende
srspeen moet samenstellen. De
eelopen dagen ontbrandde in
biedejvveede Kamer al een debat
)eVri de Europese topfunctie,
PvdA en D66 hebben er
erwi bezwaar tegen als Van den
ik doorgaat. De WD-fractie
echter dat het nu de beurt
een liberale kandidaat,
t kabinet heeft, aldus een
man op Buitenlandse Za-
Gers leergeld betaald met de
ïrij Vtëdneuzen' die Nederland
0 ,er bij de race om andere
ipese topfuncties heeft op
pen. „Als Van den Broek
Het buitenlands bedrijf is de
motor achter de onverwacht
sterke winstgroei bij ABN Amro.
De nettowinst is in de eerste zes
maanden van dit jaar met 14,3
procent toegenomen tot 1,157
miljard. In Nederland zelf nam
de winst daarentegen af met 5,2
procent tot 945 miljoen gulden.
Er moest zelfs een 'uitermate
gering' verlies van marktaan
deel worden geïncasseerd, zo
gaf de nieuwe bestuursvoorzit
ter Kalff gisteren toe bij de pre
sentatie van de cijfers. „Volgend
jaar zien we het oplopen", zo
voorspelde hij. Met de aantrek
kende economie zal ook de
vraag naar krediet groeien en
ABN Amro is een kredietbank
bij uitstek. Tevens moet dan de
fusie zijn vruchten volledig af
werpen.
ABN Amro drukt de kosten
door het sluiten van kantoren,
het uitbesteden van diensten als
bewaking en catering en het
herzien van arbeidsintensieve
taken, zóals geld tellen. Het
aantal kantoren is in de eerste
helft van het jaar met 108 ge
slonken tot 1144. De bank uil
naar 1050. Op 30 juni werkten
er 36.462 mensen bij de Neder
landse vestigingen, 931 minder
dan op 31 december.
utrecht Hora est, het is tijd, is de bekendste uitspraak van de pedel, de man die bij promoties en afstuderen de student of promovendus naar bin
nen loodst voor de verdediging van de afstudeerscriptie of het proefschrift. Gisteren was het tijd voor ongeveer dertig ceremoniemeesters zelf van
Nederlandse en Belgische universiteiten. Ze kwamen voor de vijfde keer in vol ornaat bij elkaar. Plaats van handeling was het Academiegebouw
van de Utrechtse universiteit. foto anp Raymond rutting
Bew indsman bindt lease-backconstructie aan strenge regels
Als eerste beleidsdaad heeft staatssecretaris Vermeend
van financiën een einde gemaakt aan een truc die de Ra
bobank had bedacht om noodlijdende bedrijven te steu
nen ten koste van de schatkist. Het gaat om de zoge
noemde lease-backconstructie, waarvan tot nu toe Phi
lips en Fokker profiteerden. Deze bedrijven verkochten
kennis aan de Rabobank om die know-how vervolgens
meteen-weer terug te huren van de bank.
Het voordeel voor Philips en
Fokker is dat zij hun
'immateriële activa' ineens kun
nen omzetten in 'materiële acti
va', harde guldens. Zonder toe
passing van een techno-Iease is
dit door de gangbare boek
houdkundige regels nauwelijks
mogelijk. Bovendien hoeven
deze twee bedrijven over de
verkoopopbrengst nauwelijks
belasting te betalen, omdat zij
dat eerst mogen wegstrepen te
gen de verliezen van de afgelo
pen jaren.
Voor de bank werkt de tech-
no-lease als een klantenbinder,
zonder dat zij op de transactie
veel risico loopt. De aankoop
van de technologie is immers
gekoppeld aan een langlopend
(exclusief) huurcontract. Boven
dien kan op de investering jaar
lijks fors worden afgeschreven.
Ook hierdoor loopt de fiscus
geld mis.
Vermeend heeft nu bepaald
dat de koper van de know-how
er een economisch belang bij
moet hebben. Dat wil zeggen
dat de koper ook een onderne
mersrisico moet dragen. In de
Rabo-opzet was dat niet het ge
val. Verder heeft de bewinds
man bepaald dat degene die de
kennis verkoopt, geen exclusief
gebruiksrecht meer mag heb
ben. Ook dat betekent een
streep door het Rabo-idee.
Vermeend heeft verder bepa
lingen opgenomen inzake de
duur van de lease-periode, af
schrijving, verkoop en lease
prijs. Zo moet de verkoopprijs
zakelijk bepaald worden, waar
bij de belastinginspecteur de
prijs vooraf zal toetsen.
Op Financiën wordt er van
uitgegaan dal lease-back met de
nieuwe opzet wel mogelijk blijft
maar dat het nu zo moeilijk is
geworden dat er nauwelijks
meer belangstelling voor zal
zijn. Hoe de noodlijdende be
drijven dan wel gesteund moe
ten worden is een zaak van Eco
nomische Zaken, zo wordt op
Financiën gezegd.
HEINO HANS HUPKES
Namens zeventig procent van de leden van de voorma
lige melkpoedercoöperatie Heino Krause heeft de
Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie Sobi het Apel-
doornse accountantskantoor Moret Ernst Young voor
de rechter in Zutphen gedaagd. De boeren vinden dat
de accountants de boeken van de coöperatie gebrekkig
hebben gecontroleerd en eisen een schadevergoeding
van 32,3 miljoen gulden. Dat bedrag zal door gederfde
rente nog veel hoger oplopen
Twee accountants zouden de jaarrekeningen van co
öperatie-directeur j. Sijtsema jarenlang ten onrechte
hebben goedgekeurd en niet hebben gewezen op een
omvangrijke fraude waarbij melkpoeder met lactose
(suiker) werd verdund. Heino Krause ontving daardoor
ten onrechte hoge Europese subsidies.
Het gaat om een tweede zaak in drie processen. In
december is Lakeman zijn Actie Schadeverhaal voor de
147 boeren al begonnen met een dagvaarding van
hoofdschuldige Sijtsema. Waarschijnlijk zal hij ook Co-
berco, waarmee Heino Krause uiteindelijk fuseerde,
voor de rechter dagen.
Voor de accountants was de fraude eenvoudig te ont
dekken geweest, meent Lakeman. Heino Krause kocht
immers op grote schaal melksuiker van kaasfabrieken.
Ook de volgens Lakeman doorzichtige balansvervalsin
gen en zeer nadelige langlopende verplichtingen ver
meldden de accountants niet in hun rapporten.
Moret Ernst Young, dat bijna de hele Nederlandse
zuivel als klant heeft, maakte zelfs geen enkel voorbe
houd bij de goedkeurende verklaringen. En dat terwijl
de verontruste boer Bernard jalink toch vroegtijdig bij
de accountants aan de bel had getrokken. Hij kreeg al
leen een geruststellend briefje terug.
Heino Krause was een oude (van 1912), kleine en
trotse zuivelcooperatie. Heï bijzondere van de fabriek
was dat ze alle melk van de leden-boeren verdampte
tot poeder, vooral voor de export naar tropische landen.
Het bestuur bestond uit laaggeschoolde boeren; het
moest een afspiegeling vormen van de kerkelijke ge
zindten en de buurtschappen. Een directeur had vrij
spel.
In 1985 trad de jonge ambitieuze Fries Sijtsema aan
als directeur. Vanaf dat moment stegen de resultaten
wonderbaarlijk, tot vreugde van de boeren die alleen
oog hadden voor hun melkprijs. De leden kregen echter
een onwerkelijk beeld voorgeschoteld: Heino Krause
haalde grove winsten door suiker toe te voegen aan de
melkpoeder. Daarbij ging Sijtsema in het geheim lang
lopende verlichtingen aan met Mölkerei Union Mal
burgen de Vereinigte Wolfsburger Mölkereien Vorsfelde
die voor Heino Krause zeer ongunstig uitpakten.
Begin 1990 kon Sijtsema de werkelijkheid niet langer
verhullen. Over dat jaar kwam plotseling een verlies van
22 miljoen gulden te voorschijn. Het dorp Heino en
omgeving waren geschokt.
Het mengen van melkpoeder met lactose is volgens
Lakeman een bekende truc in de Nederlandse zuivel.
Op voorhand durft hij al te zeggen dat het verweer van
de accountant dat de directeur de gegevens niet be
schikbaar heeft gesteld, weinig hout snijdt. „Een ac
countant heeft een eigen verantwoordelijkheid. Hij kan
niet zeggen: de dader is de schuldige. Van een zwart
circuit was geen sprake. Alles stond op papier".
De rechtbank zal de zaken tegen Sijtsema, accoun
tantskantoor Moret Ernst Young en (later) Coberco in
principe in samenhang met elkaar behandelen. De ci
viele procedure tegen Sijtsema is nog geen steek gevor
derd door een uiterste vertragingstactiek van de raads
man van Sijtsema, mr. Mazèl uit Leeuwarden. Sijtsema
is eerder, na hoger beroep, strafrechtelijk veroordeeld
tot een boete van 5000 gulden (waarvan de helft voor
waardelijk) voor zwendel met etiketten op de pakken
melkpoeder.
Oud-minister Ed van Thijn
(PvdA) trekt zich terug uit de
actieve politiek. Hij wil alleen
nog op de achtergrond bestuur
lijke adviezen aan de partij ge
ven. Verder wil hij zich storten
op het schrijven van boeken en
mogelijk iets doen in de weten
schap. Bestuurlijke functies
zoals een burgemeesterschap of
het ambt van commissaris der
koningin ambieert Van Thijn
niet meer.
Van Thijn (60) gaf op 18 janu
ari van dit jaar zijn burgemees
terschap van Amsterdam op om
minister van binnenlandse za
ken te worden. Hij volgde daar
op verzoek van partijleider Kok
de plotseling overleden Ien Da-
les op. De Tweede Kamer
dwong Van Thijn op 27 mei tot
aftreden op grond van zijn aan
deel in de IRT-affaire. Algemeen
werd erop gerekend dat hij op
nieuw minister zou worden als
de PvdA weer zou gaan regeren.
Formateur Kok passeerde hem
echter.
In een persoonlijk gesprek
deelde Kok Van Thijn vorige
week woensdagavond mee dat
er voor hem geen plaats was in
het nieuwe kabinet. Als reden
daarvoor noemde hij de IRT-
zaak en Van Thijns rol daarin
als burgemeester van Amster
dam en minister. Kok wees er
verder op dat hij Van Thijn bij
zijn aftreden in mei geen enkele
belofte had gedaan inzake een
hernieuwd ministerschap.
Van Thijn erkende gisteren
voor de Vara-radio dat de partij
hem heeft laten vallen. Hij
noemde dat 'hard'. Desondanks
zei hij geen bittere gevoelens je
gens de PvdA te koesteren. „Je
bent sociaal-democraat of je
bent het niet. Het is een zure er
varing maar het leven gaat
door".
Van Thijn werd in 1961 me
dewerker van de Wiardi Beck-
manstichting, het wetenschap
pelijk bureau van de PvdA. In
1962 werd hij bovendien ge
meenteraadslid in Amsterdam
en in 1965 fractievoorzitter. In
1967 kwam Van Thijn in de
Tweede Kamer, waar hij in 1973
de PvdA-fractie ging aanvoeren.
In de jaren 1981-1982 was Van
Thijn voor de eerste keer minis
ter van Binnenlandse Zaken.
Daarna kwam een ruim tienja
rig burgemeesterschap van Am
sterdam.
iiiiiiiiiiiiti
Milium
Met 12.000 m' is Van Til in Alkmaar 's lands meest
12000m7 DESIGNCENTRUM
Beroemd zitmeubel. In div.
kleuren stof Tonus op bestel-
ling. Van 2283 - HUlMd-H
ROLF BENZ '300'
Traploos verstelbare fauteuil.
In rundleder
Van 5298
B'lfKTTWI
I I ()l l
deSede
Artifort
Ons adres:
Noorderkade 38
1823 CJ Alkmaar
Telefoon 072-112760
Eigen parkeerterrein
komplete centrum voor exclusief wonen. Gespecialiseerd
in het moderne designmeubel, exclusief klassiek, project
service en slaapkamerdesign. Hoge kortingen op
topdesign nodigen u uit tot een snelle kennismaking.
Wij ruimen overtollige magazijnvoorraden. Veelal nog
in fabrieksverpakking en onder volledige garantie!
Van 6800 - KnESHB
deSede
YOUNG
Nederlandse designfauteuil
W groen rundleder. Van 2795.
'BASSO'
In rood en
lilHIFl-B
deSEDE 'DS-50
Tijdloos model met verstel
bare rug en zitting. Enorme
keuze in diverse kleuren
dik rundleder
Clubleder
van 6310. ESEEQB
Neckleder
van 7020. IV-MHirW
