Cebemo bepleit in brochure
ruimere geboortenregeling
Kerk Samenleving
Hindoes in Nederland vieren geboortedag Krishna
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1994
JRIJC
redactie dick van der plas, c
BUITENLAND KORT
Ingrijpen
De uiterst nationalistische
grieks-orthodoxe bisschop
van Konitsa heeft de regering
in Athene gevraagd met
tanks de Griekse minderheid
in Albanië te beschermen.
Mgr. Sévastianos zei dit gis
teren tijdens een kerkdienst.
Griekenland moet vijf tanks
bij de grens met Albanië sta
tioneren en deze meteen
naar Albanees grondgebied
dirigeren zodra de rechten
van de 'Griekse broeders'
worden geschonden, aldus
de bisschop. In juli hadden
ruim duizend aanhangers
van de militante bisschop
met de leuze 'tanks naar Al
banië' in de straten van
Athene gedemonstreerd. De
Grieks-Orthodoxe Kerk en de
drie grootste partijen steun
den de demonstratie. Sévas
tianos is er voorstander van
dat Griekenland het deel van
Albanië annexeert waar de
Griekse minderheid woont.
Hij beheert een radiostation
waarmee hij de broeders
over de grens moed in
spreekt.
SACC
De Zuidafrikaanse Raad van
Kerken (SACC) heeft het stij
gend aantal moorden op po
litieagenten scherp veroor
deeld. SACC-secretaris Frank
Chikane deed een beroep op
de bevolking de politie te
helpen bij de bestrijding van
de georganiseerde misdaad.
„De systematische aanvallen
op de politie en de poging uit
criminele hoek om de sa
menleving te ondermijnen
vervullen mij met grote
zorg", aldus Chikane in een
schriftelijke verklaring. Het
vermoorden van politieagen
ten moet met dezelfde kracht
worden bestreden als dat
met de apartheid is gebeurd.
In de week van 11 tot 17 au
gustus werden elf politie
agenten vermoord. Vanaf be
gin dit jaar zijn er al 165
agenten om het leven ge
bracht. Volgens het hoofd
van de Zuidafrikaanse poli
tie, Johan van der Merwe,
dreigt Zuid-Afrika naar anar
chie af te glijden. Ook de
rooms-katholieke bisschop
penconferentie 'betreurt de
moord op politieagenten,
vooral nu Zuid-Afrika net een
democratie is geworden'. Het
feit dat de moorden in het
hele land plaatsvinden, wijst
er volgens een woordvoerder
op dat 'criminele elementen
proberen het land te destabi
liseren'.
Kritiek Tutu
De Anglicaanse aartsbis
schop Desmond Tutu heeft
kritiek geuit op de regering-
Mandela wegens de voortdu
rende wapen export-en de sa
larisverhogingen voor de
parlementsleden. „Het is be
schamend te weten dat Zuid
afrikaanse wapens worden
gebruikt in Rwanda en
Sudan", zei de winnaar van
de Nobelprijs voor de vrede
op een kerkelijke bijeen
komst in Kaapstad. Tutu
heeft Mandela in een gesprek
onder vier ogen van zijn be
zorgdheid op de hoogte ge
steld. De Zuidafrikaanse wa
penfabriek Armscor, die tot
de tien grootste in de wereld
behoort, moet naar de me
ning van Tutu worden geslo
ten. Twee jaar geleden heb
ben de kerken dat ook al be
pleit. Kortgeleden hamerden
de rooms-katholieke bis
schoppen eveneens op dit
aambeeld. Verder had hij fel
le kritiek op de parlementari
ërs die als één van de eerste
besluiten hun eigen salaris
sen aanzienlijk verhoogden.
Een parlementslid verdient
nu 160.000 rand (ruim
100.000 gulden) per jaar, een
hoog inkomen voor Zuidafri
kaanse begrippen.
Graftombe in
Hebron blijft
nog dicht
hebron rtr
De rk medefinancieringsorganisatie Cebemo pleit in de
brochure 'Bevolking en ontwikkeling - een controverse'
voor een ruimere toepassing van geboortenbeperking
dan het Vaticaan toestaat. Dit zei directeur drs. H. Kruijs-
sen gisteren voor de KRO-radio.
hilversum» anp
Seksualiteit is erg belangrijk
voor de menselijke identiteit,
vooral van die van vrouwen.
Naar de mening van Kruijssen
hebben vrouwen, ook in Neder
land, nog te weinig te zeggen
over het eigen lijf in vergelijking
met wat mannen daarover me
nen te zeggen.
Een ontwikkelingsorganisatie
als Cebemo moet juist vrouwen
instrumenten in handen geven
om hun eigen leven meer rich
ting te geven. Dat houdt ook in
dat zij worden geïnformeerd
over het krijgen van kinderen
en over het reguleren van de ei
gen vruchtbaarheid. Dat gaat
veel breder dan alleen aandacht
voor voorbehoedsmiddelen en
anticonceptie, zegt Kruijssen.
Het gaat dan vooral om scho
lingen werkgelegenheid.
De discussie over de komen
de bevolkingsconferentie in
Caïro is naar de mening van de
Cebemo-directeur verengd. Als
of er daar alleen maar over
voorbehoedsmiddelen en abor
tus zou worden gesproken.
Daar komen vraagstukken als
armoede, ontwikkeling en be
volkingsgroei in hun onderlinge
samenhang aan de orde.
Kerken moeten zich dan be
scheiden opstellen. Jaarlijks ko
men er 100 miljoen mensen bij.
Eén op de 120 mensen is vluch
teling. Tweederde van de mens
heid leeft in pure armoede. Er is
een verband tussen die vraag
stukken, vindt Kruijssen. Die
moeten in Caïro in één beleids
plan worden samengebracht.
Daarbij moeten mensen uit een
andere cultuur en met andere
religieuze opvattingen ook hun
inbreng hebben.
Israël heeft geweigerd het graf
in Hebron, bij de moskee waar
in mei een joodse kolonist 30
biddende moslims doodde,
weer open te stellen. Het Graf
van de Patriarchen - waar vol
gens de traditie de aartsvaders
Abraham, Isaak en Jakob begra
ven liggen - blijft dicht zolang
de veiligheidsvoorzieningen
niet zijn verbeterd. Bij het graf
heeft al vaak geweld tussen jo
den en Arabieren plaats gevon
den. De opperrabbijnen van Is
raël, Yisrael Lau en Éliahu Baks-
hi-Doron, bezochten gisteren
de graftombe. De Israëlische
militairen lieten de Palestijnse
burgemeester niet toe.
Geruchtenstroom
over gezondheid
paus houdt aan
'De paus wandelt zes uur op
1600 meter hoogte', 'de paus
heeft zijn wandelstok vergeten
op zijn tocht in de bergen', 'het
geopereerde been zal niet de re
den zijn als het bezoek aan Sa
rajevo niet doorgaat'. De uit
spraken van de pauselijke
woordvoerder Navarro-Valls,
zelf arts, doen denken aan de
berichtgeving over Mao in diens
laatste dagen. Een foto van de
Grote Roerganger die in een
brede rivier zwom, moest de
wereld ervan overtuigen dat
Mao nog topFit was.
Wat dat betreft zijn de jongste
foto's van de paus, die in de Ita
liaanse bergen krachten verza
melt voor zijn reis naar Sarajevo
en Zagreb, minder verhullend.
Daarop ziet de paus, overigens
met stok, er als een oude man
Ook de Italiaanse kranten
winden er geen doekjes om. La
Republica spreekt van een
'kruisweg van de paus omdat de
pijn niet weggaat', La Nazione
heeft het over 'een lijdensweg
van een bleke en vermoeide
paus' en de communistische
krant Unita is getroffen door het
'van pijn vertrokken gezicht van
de paus'.
Afgelopen "zondag werd de
paus door een commerciële tv-
zender gefilmd toen hij na het
i trapje afliep
om de menigte te begroeten.
Op dat moment werd de paus
door een hevige steek in de zij
getroffen.
De bisschop van Aosta, die
zondag met de paus de dienst
had geleid, wist
lag. De paus had alleen maar been was gaan staan. „Het gaat
pijn gehad omdat hij bij het af- de paus lichamelijk goed. Allee-
dalen van het trapje per vergis- en heeft hij wat moeite bij het
sing eerst op het geopereerde lopen", zei mgr. OvidioLari.
Zweden niet meer automatisch lid van Lutherse Kerk
stockholm
De Zweden zijn met ingang
van 1 januari 1996 niet langer
bij hun geboorte automatisch
lid van de Evangelisch-Luther-
se Kerk. Dat heeft de synode
van de kerk gisteren besloten.
De beslissing, die na een de
bat van zes uur werd geno
men, wordt gezien als een klei
ne revolutie in een land waar
kerk en staat niet gescheiden
zijn. Het besluit moet door de
regering ter goedkeuring aan
het parlement worden voorge
legd.
Nu wordt elke Zweed, van
wie de moeder lid van de Lu
therse Kerk is, bij de geboorte
automatisch als kerklid gere-
gisteerd, tenzij de ouders
schriftelijk te kennen geven dat
niet te willen. Het synodebe
sluit draait de situatie om. Ou
ders moeten vanaf 1 januari
1996 ervoor zorgen dat hun
kind als kerklid wordt geregi
streerd.
Ongeveer 95 procent van de
8,5 miljoen Zweden is aange
sloten bij de staatskerk, die
daarmee de grootste Lutherse
kerk in de wereld is. Maar dat
betekent niet dat de Zweden
trouwe kerkgangers zijn. Vol
gens de statistieken komt 5 tot
10 procent van hen elke week
in een van de 2600 kerken.
Kardinaal noemt opmerking
over homogetto een 'grapje'
buenos aires rtr
De uiterst behouden Argentijn
se kardinaal Antonio Quarraci-
no heeft zijn excuses aangebo
den voor zijn opmerkingen dat
homo's thuis horen in een get
to. Die opmerking was slechts
een grapje, zo probeerde mgr.
Quarricino zich eruit te draaien.
Homoseksuelen in Argentinië
hadden hem met een rechts:
zaak gedreigd.
De kardinaal had voorgesteld
dat 'homoseksuele
lesbische vrouwen in een groot
gebied wonen, waarin ze hun
eigen wetten, media en zelfs
Grondwet zouden hebben'.
Reeds vorig jaar overwoog de
Argentijnse Beweging van Bur
gerrechten voor Homoseksue
len de kardinaal voor de rechter
te slepen. De beweging had ge
noeg van zijn discriminerende
opmerkingen over homoseksu
elen.
den haag
Hindoes in Nederland vieren maandag
het feest van Krishna Janmastmi ter her
denking van de geboorte van hun god
Krishna. Tijdens vieringen in tempels
worden verhalen van Krishna's leven ge
lezen.
1 Iet Surinaamse hindoeïsme in Neder
land kent twee belangrijke stromingen.
De orthodoxe richting, de Sanatan
Dharm, tracht de godsdienst te bewaren
zoals die uit India is overgebracht. De
Arya Samaj is in de negentiende eeuw in
India ontstaan als een vernieuwingsbe
weging die het hindoeïsme wilde zuive
ren van beeldenverering en kasten. On
geveer 20 procent van de 80.000 hindoes
in Nederland behoort tot de Arya Samaj.
In de beleving van de Sanatani's is
Krishna één van de belangrijkste incar
naties van de god Vishnu. Hij is de held
van de Bhagavad Gita, een onderdeel
van het Mahabharata-epos. Daarin ont
vouwt Krishna zijn leer over het mense
lijk handelen. De juiste weg is
se, zo leert hij, maar handelen zonder
begeerte en ambitie. Verder wordt
Krishna vereerd vanwege zijn vele hel
dendaden; slechte koningen en demo
nen moesten het bij hem ontgelden.
Binnen de Arya Samaj wordt Krishna
niet als een god gezien, maar als een ver
heven persoon. Zijn geboortedag wordt
met een vuuroffer (havan-yajna) her
dacht.
„De Arya Samaj gelooft niet in beel
denverering", legt Son Randjit, voorzitter
van de afdeling in Lelystad, uit. „Voor
ons heeft God geen vorm. God is overal,
dus kan hij geen lichaam hebben. God is
de universele kracht."
Aanhangers van de Arya Samaj vieren
net als Sangtani's ook andere belangrijke
hindoeïstische feestdagen als Diwali en
Phagua, zij het op eigen wijze. Diwali,
het feest van het licht, wordt in oktober
of november gevierd en staat in het te
ken van de overwinning van het licht op
de duisternis. Phagua of Holi is het hin
doeïstische nieuwjaar en vindt meestal
in maart of april plaats.
HET WEER
Frontale regenzone
Een lezer uit Aerdenhout wilde iets
meer weten over de positie van het
poolijs; een belangrijke grootheid,
die mede bepaalt hoe ons klimaat
zich gedraagt. Sinds 1966 worden
er in het Noordpoolgebied syste
matisch metingen gedaan, die be
trekking hebben op de hoeveelheid
zeeijs. De Duitse weerdienst ver
strekt maandelijks een ijskaart,
waarop de ijsgrens wordt aangege
ven in de zone tussen 50 graden
westerlengte en 15 graden ooster
lengte. De kaarten geven de maxi
male en minimale uitbreiding van
het poolijs aan, zoals zich dat heeft
voorgedaan in de periode van
1966 tot 1994. De hoeveelheid ijs
(in vierkante kilometers) bereikt
doorgaans pas in de maand april
een maximum; de ijsgrens neemt
in september of oktober zijn meest
teruggetrokken positie in.
Het totale oppervlak dat bedekt is
met zeeijs, kan van jaar tot jaar
flink variëren. In de nog niet zo lan
ge waarnemingsreeks reikte het ijs
tegen het eind van de jaren zestig
opvallend ver naar het zuiden en
bedekte in de Atlantische sector
zelfs een deel van de IJslandse
kusten. De wisselwerking met het
toenmalige heersende weertype
was opvallend: we beleefden m W-
Europa het koudste decennium van
de eeuw. Oceaandepressies wer
den door de uitbreiding van het ijs
gedwongen een zuidelijke route te
kiezen.
HET WEER IN EUROPA
De noordcirculaties waren eind j
'60 talrijker en intenser; de
winters relatief koud met v
vdan tegenwoordig. SindJ
1983 trok het ijs zich terug; tegf verd
lijkertijd warmde het op boven h Wii
noordelijk halfrond, uitmondenc „Jjjj,
een aantal extreem warme jaren 1
rond 1990. In overeenstemming
met de zeer warme zomer boven]]
USA en Europa dit jaar nan
verder af tot een absoluut n
i voor de maand juni. Toch
hoeven we ons met veel zorgen t
maken over een afsmeltende po;
kap. Onlangs werd in de betreffe '"8e
ijsoppervlaktev rige
1.72 miljoen vierkante kilomete i
gemeten
Het vrij probleemloze weer
laatste dagen met slechts e
kei bui, zon en maxima van
den, wordt de komende dagen oj
zij gezet. Er begint zich in de dri
hoek IJsland-Noorwegen-Schot-
land een groot depressiegebied t
dat koelere, Noord-Atla
tische lucht over ons land laat u
stromen. Een frontale regenzone
bereikt de westkust in de loop vó
de vrijdagnacht. Ook zaterdag ov
kou
met
heerst de bewolking, pas later oj t
de dag klaart het een beetje op.
steekt daarbij een frisse westen
wind op. In de volgende dagen p
seren regelmatig buienlijnen, af ring
wisseld door zonnige perioden, f
kwik komt op een bescheiden nij
veau van 18 graden te liggen.
Kli
Mi
kout
mei:
Vc
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
in het midden, bewolkt e
peno
motregen. In het noorden
vandaag perioden met
zon, morgen ook hier meer
bewolking en kans op wat
regen. Middagtempera-
tuurrond 17 graden.
In het zuiden bewolkt en
perioden met regen. Mor
gen bewolking en regen
-e> ,or
den. Maximumtempera
tuur circa 20 graden, in
het noorden morgen enke
legraden lager.
Denemarken:
Overwegend bewolkt en
enkele buien, mogelijk
met onweer. Middagtem-
peratuur rond 20 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Aanhoudend wisselvallig met voor
langs de westkusten van tijd tot tijd n
gen of buien. Middagtemperatuur va
België en Luxemburg:
Vandaag af en toe zon en op de meeste
plaatsen droog. Morgen overwegend be
wolkt en af en toe regen of motregen.
Middagtemperatuur rond 21 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag af en toe zon. ook wolkenvel
den en plaatselijk nog wat regen. Mor
gen perioden met zon en droog, maar
ten noordwestën van Parijs wolkenvel
den en af en toe regen of motregen.
Middagtemperatuur vandaag rond 23,
morgen ongeveer 26 graden. Bij Annecy
hogere, aan de Kanaalkust lagere tem
peraturen.
Portugal:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur tussen 25 en 30 graden.
Madeira:
Weinig verandering. Wolkenvelden,
maar ook perioden met zon. Droog. Af
en toe waait er een harde noordoosten
wind. Maximumtemperatuur ongeveer
26 graden.
Langs de Golf van Biskaje perioden met
zon, elders overwegend zonnig. Middag
temperatuur van 30 graden langs de
Costa Brava tot bijna 40 graden in het
binnenland. Langs de Golf van Biskaje
temperatuur rónd 25 graden.
Canarische Eilanden:
Aan de noordkant af en toe flink wat be
wolking en een harde noordoostenwind.
Aan de zuidkant vrij zonnig en warm.
Middagtemperatuur rond 30 graden.
Marokko:
Vrij zonnig en droog. Maximumtempera
tuur circa 28 graden.
Zonnig en heet. Middagtemperatuur van
33 graden langs de kust tot boven de 40
graden in het binnenland
Zuid-Frankrijk:
Droog en geleidelijk meer zon. De
Mistral gaat liggen. Middagtemperatuur
van 25 graden in het westen tot iets bo-
Mallorca en Ibiza:
Droog en zonnig. Middagtemperatuur
ongeveer 33 graden.
Italië:
Overwegend zonnig en droog. In het
noorden vandaag nog wat bewolking.
Middagtemperatuur I
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
VR ZA ZO
40 20 30
30 70 30 Ineei
zw3 zw5 w4
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 06.42 Zon onder
Maan op 22.46 Maanond
Waterstanden Katwijk
Hoog water 07 38 19.52
Laag water 03.57 15.46
Weerrapporten 25 augustus 20 ui
Burt
