Een Leeuw van
een Zwarte Panter
n
US14.
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1994
Kijk hem vorsend aan en er valt eenvoudig niet te ontkomen aan de
veronderstelling da t zijn paspoort niet aan de eerste leugen is gebarsten. Maar
navraag leert dat het document toch echt niets anders dan de waarheid
aangeeft, ook al zijn haar en wenkbrauwen onveranderd gitzwart en verraadt
elke tred nog steeds souplesse. Wat heet oud? Frans de Munck telt de jaren,
maar de jaren schijnen bij hem niet te tellen. Een vijftiger, die vandaag 72
wordt. Sinds kort is de legendarische 'Zwarte Panter' trainer van de Utrechtse
vierdeklasser WOM. „Schijnt voor menigeen iets bijzonders te zijn, maar voor
mij is het de normaalste zaak van de wereld. Eens sportman, altijd sportman.
Een vogelnestje maken zou voor mij geen probleem zijn. Ik maak mijn
bosloopjes, ik wandel, ik jïets en ik sauna. Zo kom ik de dag door. Mijn vrouw
verklaart me wel eens voor gek. Maar nu ik bij dat clubje bezigben, pluk ik
van die levenswijze wel de revenuen.
jERARD VAN PUTTEN
en sentimental journey naar Arn-
m hem met als reisdoel de man, die
ooit zonder het zelf te weten jon-
ensgebitten in staat van ontbinding bracht.
fabrikant met koopmansgeest was des-
jds zo leep foto's van voetballers te versprei-
bij de plakjes gesuikerde fietsband die hij
Is kauwgum op de markt durfde te brengen.
beeltenis van Frans de Munck was des-
jds in het kader van de verzamelwoede een
itermate begeerd object, daarvoor wilde je
rel de vullingen uit de kiezen kauwen. En nu
eertig jaar later is er dan de confrontatie met
Zwarte Panter van het sterrenbeeld
ïuw. Aan de voetballerij hield hij gekrom-
vingers en een uit het lood staande pink
;r, terwijl ook de schouders als gevolg van
et keepen aan slijtage onderhevig zijn. Maar
zou De Munck verder klagen? Gezond
lijf en leden, een fotografisch geheugen,
elevenissen worden met locatie, data en al
pgelepeld. De Munck beaamt het: menige
;eftijdgenoot is minder goed geconserveerd.
Maar denk vooral niet dat het hem altijd
tor de wind is gegaan. Als keeper beleefde
ij weliswaar zat triomfen om te kunnen
preken van een successtory, al met al is de
•erzuchtige De Munck er naar zijn gevoel
31 interlands toch bekaaid afgekomen.
Is trainer mag hij het dan langer volhou-
len dan wie ook, zijn loopbaan heeft hem
och niet datgene gebracht wat hij ervan had
Wwacht.
I „Door de jaren heen heb ik veel tegenwer-
üng ondervonden. Van de KNVB. En sommi-
e journalisten hebben eveneens een kwalij-
je rol gespeeld. Ook tijdens mijn trai
nersloopbaan. Absoluut. Na 1974 ben ik in
^et betaalde voetbal nooit meer aan de bak
{ekomen, ook niet in het buitenland. Ik had
jok altijd te maken met dat eeuwige voor
oordeel dat een keeper geen goeie trainer
ian zijn. En dan moet je.weten dat keepers er
iet meeste van afweten. Zowel van de ach-
erhoede als de voorhoede."
Als keeper debuteerde De Munck pas op
tijn 28ste in het Nederlands elftal. Omdat,
tegt hij, de KNVB hem in de persoon van Ka-
fel Lotsy niet moest. „Tegen de voorzitter van
sittardse Boys had hij gezegd: 'Die De Munck
tornt nooit in het Nederlands elftal'. Omdat
Jneneer er maar even van uitging dat ik me
r had laten betalen."
Jaloezie
loddel, achterklap, naijver; De Munck zegt
e inhoudelijke betekenis van die woorden
ot in de finesses te kennen. Hoeveel voetbal-
r niet zijn geweest die hem naar eigen
n met scheve ogen hebben bekeken...
Complete elftallen zouden ervan samenge
teld kunnen worden. „Ontzettend jaloers
raren ze. Op hoe ik eruit zag. Ik kon er ook
tan doen, maar ik had wat. Mijn figuur,
k dwong respect af. En dan namen ze hun
neisjes of vrouwen mee naar het voetbal. En
ja... Dan hadden die meiden het steeds over
)e Munck. Kon ik dat helpen? Bij Köln, en
praat ik toch over een tijd dat vrouwen
niet zo vanzelfsprekend naar de stadions
jngen als nu, kwamen de dames speciaal
mij. Jaren en jaren ben ik achtervolgd
loor verhalen over De Munck als vrouwen-
tersierder. Daar is moeilijk tegen te vechten,
Als keeper was De Munck niet zo maar een
irdinaire baltegenhouder. Als jonge knaap
>ij Goes stond hij al met de allure van een
tijlvolle portier tussen de palen. Toen al, als
iprechte amateur, beleefde hij het vak als
:en prof. Twee keer per week trainen vond
He jonge De Munck te weinig om het lijf soe-
)el te houden. Dus ging hij ook aan korfbal
loen, aan handbal en aan atletiek. De hon-
lerd meter raffelde De Munck ooit af in 11.3,
ils speerwerper liet hij zich met een worp
'an 51 meter kronen tot Zeeuws kampioen.
De Munck viel kortom als sportman al
Toeg op. Graag hadden de voetbalkenners
Jnder de Duitse bezetters hem in het kader
de Arbeidseinsatz naar Duitsland ge
laaid. Niet alleen als arbeider, ook als doel-
nan konden ze hem wel gebruiken. De
dunck had geen trek. „Door de oorlog ben ik
>p 19 juli 1944 in Limburg terechtgekomen.
met Goes kampioen geworden, had er
urore gemaakt en de aanbiedingen stroom
den vanuit Limburg bij me binnen."
Zijn keuze viel uiteindelijk op Sittardse
toys. Iemand van die club, eigenaar van een
jroente- en fruithandel, bezorgde hem een
\usweis. De man had bij de bezetter aanne-
nelijk kunnen maken dat De Munck in het
cader van de aardappelvoörziening onmoge-
ijk kon worden gemist.
Na de oorlog mocht De Munck met Sit-
ardse Boys op uitnodiging twee vriend
schappelijke wedstrijden spelen in en tegen
Barcelona. Nou, dat was wat. Met de trein
anuit Luik totaan de Pyreneeën; vervolgens
everden Spaanse taxichauffeurs de voetbal-
ers keurig op de plaats van bestemming af.
:en uur of elf 's avonds kwamen we aan
Jij het hotel, we barstten van de honger. Wij
Frans de Munck: „Dat doorgaan, dat niet opgeven, dat zit in de Leeuw."
Frans de Munck: 'Eens sportman, altijd sportman'
eten. Nu was dat overgoten met olijfolie, dus
de WC's liepen de hele nacht door. 's Mor
gens om elf uur moesten wij tegen Barcelona,
60.000 man op de tribunes. Bij ons liepen
jongens rond, die zo slap waren als een vaat
doek. Bij de rust stonden we met 6-1 achter.
In de tweede helft hebben we ons toch her
steld, het werd uiteindelijk 8-4. Onze mid-
voor Harry Ehlen maakte nog een paar goals
na uittrappen van mij. Ik liet die ballen zo in
het zestien meter-gebied ploffen. Hadden die
Spanjaarden nog nooit gezien, ze stonden op
de banken."
De volgende dag troffen de partijen elkaar
opnieuw. Weer om elf uur en andermaal
60.000 mensen in het stadion. De Munck
hield er ballen uit waarvan hij nu, 47 jaar la
ter, nog zegt: hoe is het mogelijk?! Barcelona
won 'maar' met 3-0. Uit pure bewondering
voor De Munck rukte een Spaanse soldaat
zijn insigne van zijn kraag, hetgeen hem op
een week cel kwam te staan. Sommige voet
ballers van Barcelona wisten te vertellen dat
De Munck wel in de Catalaanse stad zou ach
terblijven. Maar alle belangstelling ten spijt,
van een transfer kwam het niet. „Want wat
gebeurde er? De eerste keeper raakte gebles
seerd, de tweede ook en toen hebben ze de
derde opgesteld. En die jongen, Ramallets,
sloeg zo aan dat hij het twaalf jaar bij Bar
celona heeft volgehouden. En voor mij was
het over."
Opzetje
Het zou niet bij die ene tegenslag blijven. De
Olympische Spelen in Londen gingen in 1948
ook aan hem voorbij. Nog altijd acht Frans
de Munck zich het slachtoffer van een op
zetje van de KNVB. „Ik.zou als reserve achter
Piet Kraak met het Nederlands elftal mee
gaan naar Londen voor een oefenwedstrijd
ter voorbereiding op de Spelen. Let wel: zou!
Want wat wilde nu het geval? Sittardse Boys-
Eindhoven was afgelast. Laat de KNVB het nu
zo plannen dat die wedstrijd moest worden
ingehaald uitgerekend op de dag dat het Ne
derlands elftal oefende in Londen. Ja, daar
ging ik hè. Ik werkte in die tijd bij de verzeke
ringsmaatschappij van Meuleman. Die was
niet alleen voorzitter van Eindhoven, hij had
toen ook al een hoge functie bij de KNVB.
Goed, die Meuleman kwam naar me toe en
zei: 'Jammer nou, hè Frans, dat die wedstrijd
net op de dag wordt gespeeld dat ook het Ne
derlands elftal oefent'. Ik zei: 'Meneer Meule
man, ik zal u eens wat vertellen: dit is alle
maal gepland. Als Sittardse Boys-Eindhoven
doorgaat, kost het mij de Olympische Spelen.
Maar dan kunt u er wel op rekenen dat niet
Eindhoven maar BW landskampioen wordt.
Eindhoven moest winnen van ons, het werd
0-0, waardoor BW zonder te spelen inder
daad kampioen werd. Die gasten van BW
droegen me van het veld."
Zijn ontembare eerzucht dreef De Munck
in 1949 naar Ajax. Andermaal raakte de doel
man in opspraak. Op het bondsbureau wer
den voor hem belastende brieven bezorgd.
De strekking: De Munck liet zich als amateur
betalen door Ajax. Afzender: Sittardse Boys.
„Daar begon voor mij het gedonder. Ik train
de en werkte in Amsterdam, aan spelen
kwam ik niet toe."
De KNVB ontbood De Munck; hij moest
maar eens met zijn spaarbankboekje op de
proppen komen. Marius Koolhaas, de voor
zitter van Ajax, hield De Munck voor dat de
leden van de commissie geen enkel recht
hadden om dat van hem te eisen. Maar de
doelman besloot toch opening van zaken te
geven. „Ik had niets te verbergen, op dat
spaarbankboekje viel niks aan te merken."
De heren van de KNVB-commissie vonden
kennelijk van wel, want De Munck werd tot
prof verklaard en kreeg een jaar schorsing
aan zijn broek. Hij berustte in de straf, dan
maar een seizoen trainen. Maar het liep an
ders. Het toeval wilde dat een Limburgse
journalist in Frankfurt tijdens het boksduel
Walcott-Ten Hoff uitgerekend naast Franz
Kremer, de voorzitter van FC Köln, kwam te
zitten. De heren raakten aan de praat, Kre
mer vroeg de journalist of hij misschien nog
een goede doelman wist, het liefst een inter
national. En aldus geviel het dat een paar da
gen later een delegatie van FC Köln bij De
Munck in Amsterdam op de stoep stond.
„Marius Koolhaas van Ajax vroeg nog: 'Moet
dat nou, naar Duitsland?' Maar ik had geen
keus. Ik ging naar Keulen, de stad lag nog he
lemaal onder het puin, alles platgebombar
deerd. Ik vroeg me af: moet ik hier gaan voet
ballen? Maar toén zag ik dat Müngersdorfer-
stadion, alles was intact. Ik dacht: wat er ook
gebeurt, hier wil ik spelen."
Populair
Ongemeen populair werd De Munck in
Duitsland. Die schwarze Katze werd hij ge
noemd. De mannelijke Schlachtenbummler
dweepten met zijn keeperstalenten, de vrou
welijke hadden vooral oog voor andere aan
trekkelijkheden die hij van moeder Natuur
had meegekregen. De Munck mocht zelfs de
acteur uithangen; van filmmaatschappij UFA
in Berlijn kreeg hij een rol aangeboden in de
film Das Ideale Brautspaar. Ving De Munck
5000 Mark voor. „Ik heb in Keulen mijn beste
tijd beleefd. Als ik daar nog kom en de sta
dionspeaker noemt mijn naam, dan begin
nen zeker de oudere supporters spontaan te
applaudisseren."
Vraag hem naar het hoogtepunt uit zijn
loopbaan en het antwoord zal kort en krach
tig luiden: de Watersnoodwedstrijd in 1953.
„Ooooh, wat was dat fantastisch. Daar ston
den we in Parijs met dat bijeengeraapte zooi
tje met aanvallers als verdedigers. Tiendui
zend Nederlanders zaten er op de tribunes.
En in Nederland was geen sterveling op
straat te bekennen. Iedereen zat aan de ra
dio. En we wonnen ook nog, met 2-1. En ge
loof me: die Fransen wilden echt winnen,
want ze hadden bij hun clubs met de Hol
landse collega's forse weddenschappen afge
sloten. Voor de KNVB waren we betaalde
schoften, maar die wedstrijd was wel de
doorbraak naar het betaalde voetbal."
Egidius Joosten, de onlangs overleden Lim
burgse aannemer die met de oprichting van
de Nederlandse Beroeps Voetbalbond de
KNVB uiteindelijk dwong van het geloof in
amateurisme te vallen, was er veel aan gele
gen De Munck naar Geleen te halen. De am
bitieuze Joosten was als voorzitter van Fortu-
na '54 druk doende een sterrenteam bijeen te
kopen. „Ik werd benaderd door Joosten en
manager Adriaanse. En ik wilde wel. Het Ne
derlandse voetbal moest uit het dal waarin
het was terechtgekomen en ik had erg veel
zin om weer voor het Nederlands elftal uit te
komen. Ik tekende voor vijf jaar."
Qua spelerspotentieel was Fortuna '.54 hal
verwege de jaren vijftig met voorsprong de
beste ploeg van Nederland. In het al lang
afgebroken Mauritsstadion paradeerden
Cor van der Hart, Jan Notermans, Bram Ap
pel, Henk Angenent, Bart Carlier en nader
hand ook Faas Wilkes. Voetbalnamen om u
tegen te zeggen. Maar het allegaartje van
sterren flonkerde nooit zó uitbundig dat er in
Limburg een kampioenschap viel te vieren.
Achteraf gezien een schande, zegt De Munck.
„Wel hebben we in 1957 de beker gewonnen,
maar er had meer ingezeten, zeker weten."
De Munck weet wel wat er destijds aan
schortte, daar in de Westelijke Mijnstreek.
Sommige spelers leefden niet voor de sport.
Liever dronken ze een glas, deden ze een plas
en bleef in Geleen alles zoals het was. „Ik
woonde in die tijd boven een café. En daar
kwamen de spelers van Fortuna om een pils
je te drinken. Nou ja, meestal werd het iets
sterkers. Ik heb Joosten, de voorzitter, wel
eens persoonlijk gevraagd of dat niet kon ver
anderen. Maar nee.
„Wij gingen heel Europa door. In Vichy
wonnen we bijvoorbeeld met 5-0 van Reims,
de landskampioen. Dat was wat, hoor. Maar
we kwamen ook in Keulen terecht. En we
verloren daar met 8-1. Toen hebben ze me
laten stikken. Vooral die laatste man, hè."
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
Opmerkelijk genoeg komt de naam
bedoelde verdediger geen moment ovei
lippen van De Munck. En dat terwijl ze vi
ger toch een paar apart vormden, hij en Van
der Hart. Volledig op elkaar ingespeeld. Maar
meer dan eens is gesuggereerd dat de een
vermaarde stopperspil zijn goalie graag
plaagde met moeilijke terugspeelballen. „Ik
wil niet zeggen dat die persoon dat expres
deed. In Düsseldorf, in 1956 tijdens die ge
denkwaardige interland tegen de Duitsers,
kreeg hij de bal op zijn knie. En die ging e
dus in. En in Amsterdam speelde hij in ee
andere interland tegen Duitsland vanaf de
zijlijn de bal terug op mij, terwijl Juskowiak
ertussen stond. En die zei dus: danke schön.
In Düsseldorf is het dan nog gelukt, in Am
sterdam gingen we de boot in. Hij was
groot voetballer, de man kon zich geweldig
opstellen en had een prachtige trap. Maar
nee, vrienden zijn we nooit geworden. Kón
den we niet zijn en ik laat maar in het mid
den waarom."
Hij liet Limburg in verbijstering achter, na
dat speler/trainer Bram Appel hem een ne
derlaag tegen Ajax had aangewreven. Die
aanklacht hield tevens in dat De Munck de ti
tel had vergokt. Prompt liet hij zich op de
transferlijst plaatsen. „Ajax kwam naar
leen, stond twee punten op ons voor. Eigen
lijk hadden we in dat seizoen kampioen
moeten worden, maar we verloren met
Riep Appel dat het allemaal de schuld i
van die zwarte, ik dus. Als je nou weet wat die
Appel voor kansen miste... Ik was Fortuna
zat. En daar kwam DOS, er werd voor mij als
36-jarige een ton gevraagd en het ging door.
Daar meteen kampioen geworden, voor mij
een geweldige triomf."
Na zijn DOS-tijd stapte De Munck op z'n
39ste over naar Veendam, daarna deed hij
Cambuur in Leeuwarden nog aan. Op
44ste borg de Zwarte Panter de keepershand
schoenen op, nadat hij nog bij Vitesse tussen
de palen had gestaan.
Trainer
Inmiddels was De Munck bezitter van het
trainersdiploma van de Sporthochschule in
Keulen. En hij besloot Lo Brunt, de secreta
ris/penningmeester van de KNVB, maar eens
te bellen. „Ik zei: 'Ik wil trainer worden'. 'Kan
niet', zei Brunt, 'je moet een Nederlands di
ploma hebben'. Ik zei: 'Dat Duitse diploma is
in de hele wereld geldig'. Zei Brunt: 'Maar
dan niet in Nederland'. Ik heb Sepp Herber
ger, de vroegere Duitse bondscoach, ge
vraagd te bemiddelen. Ik ben zelfs nog bij
prins Bernhard op Soestdijk geweest. Maar
niks, hè, ik moest op de cursus. Toch n
gedaan en ik heb dat diploma gehaald."
Hij trainde achtereenvolgens Vitesse, FC
Brugge, Uerse SK en nog eens Vitesse. Bij
Brugge voerde De Munck zijn ploeg naar
kerwinst. „Maar ik kreeg een schop onder
m'n kont omdat we geen kampioen werden.'
Daarna kwam hij bij Lierse terecht. In de
competitie ging het beroerd met de dorps -
club, in het toernooi om de UEFA-Cup stunt
te het team tegen Leeds United. In Lier werd
het 0-2 voor de Engelsen. Wat kon Leeds in
eigen home nog overkomen? Een 4-0 neder
laag dus. Lierke Plezierke, alles en iedereen
uitbundig en blij. Een reserve wilde met
Munck wel een weddenschapje afsluiten dat
ook met de volgende tegenstander het
Eindhovense PSV wel even zou worden af
gerekend. „Die weddenschap heeft in mijn
nadeel gewerkt. Ik zei dat Lierse ofwel tegen
PSV gelijk zou spelen of verliezen. Dat is op
de een of andere manier uitgelekt. Dè avond
voor ^e wedstrijd belde de voorzitter mij dat
ik was ontslagen. En Lierse won met 4-1
PSV. Zo kan het gaan."
Hij keerde terug naar Arnhem, tekende
voor twee jaar bij Vitesse. Het zou zijn eind
station in het betaalde voetbal worden. „Ik
had daar net mijn contract getekend en toen
werd de voorzitter door de KNVB gebeld.
Hoe hij die De Munck nou naar Nederland
had kunnen terughalen? Later zei Van der
Louw, die voorzitter: 'De Munck, je komt in
Nederland nooit meer aan het werk'. 'Waar
om niet', vroeg ik nog. 'Omdat je de KNVB
tegen hebt'. En helaas moet ik zeggen dat de
man gelijk kreeg. Het heeft me pijn gedaan,
maar gelukkig ben ik er niet aan onderdoor
gegaan. Ik weiger me namelijk als Zwarte
Panter te laten kooien. Omdat ik te veel
Leeuw ben. Dat doorgaan, dat niet opgeven,
dat zit in de Leeuw."
