Amnesty: Actie
voor Van Damme
Verdachte babymoord vrij
wegens gebrek aan bewijs
Binnenland
Kabinet dwingt Drenthe
tot gasopslag Langelo
De schoonheid van Enkhuizen
Leeuwedeel FNV'ers wil
wel flexibeler werken
Heerma: nuchtere Fries die
hecht aan de 'C' van zijn partij
'Wat ik ga doen, gaat u geen klap aan'
1/RUDAG 19 AUGUSTUS 1994
Donorcodicil vindt meer aftrek
utrecht» In de afgelopen vier jaar hebben steeds me
i een donorcodicil ingevuld, waarbij ze na hun dood hun organen
j beschikbaar stellen voor transplantatie. Het aantal dragers steeg
van ruim 2 miljoen in 1990 lot ruim 2,6 miljoen dit jaar. 1,5 mil
joen hebben het codicil altijd bij zich en ongeveer 850.000 soms
wel, soms niet. Van de 65-plussers denkt ongeveer een derde
(ten onrechte) dat ze te oud zijn voor orgaandonatie. In deze
groep heeft maar 9 procent een codicil. 30 procent is absoluut
niet bereid er een te tekenen, waarbij vooral de angst een rol
speelt ten onrechte dood te worden verklaard.
Zomertijd duurt vanaf '96 langer
den haag De zomertijd eindigt in 1996 pas op de laatste zondag
in oktober. Nu duurt de zomertijd, die begint op de laatste zon
dag in maart, tot de vierde zondag in september. Het kabinet
heeft hiertoe donderdag in zijn laatste vergadering besloten. Ier
land en het Verenigd Koninkrijk hebben al een zomertijd van ze
ven maanden. Over twee jaar zal dat in de gehele Europese Unie
zo zijn. De zomertijd levert een besparing aan energie op omdat
er meer wordt geprofiteerd van het daglicht.
Autostoelen in trek bij dieven
zeist Autokrakers hebben een nieuwe prooi ontdekt: de luxe
autostoelen van de Renault Espace. In Zeist dacht de eigenaar
.nog aan een grapje toen hij deze week twee rijen stoelen miste,
maar de politie ontnuchterde hem snel. Pas nog was een Drie-
bergse bezitter van zo'n wagen al tot twee keer toe hetzelfde
overkomen. Volgens een politiewoordvoerder zitten de draaiba
re stoelen niet alleen heel lekker, ze zijn ook behoorlijk aan de
prijs: 1.200 gulden per stuk.
Soldaat zwaargewond in Bosnië
den haag Een 24-jarige Nederlandse VN-militair is gisteroch
tend zwaargewond geraakt toen hij tijdens een patrouille ten
noordwesten van Srebrenica op een mijn trapte. De sergeant
diep zware verwondingen op aan zijn linkerarm en linkerbeen.
De helft van zijn linkerbeen is geamputeerd. Het is de tweede
Nederlandse VN-militair in Bosnië binnen een dag die op een
mijn is gestapt. Een dag eerder liep een 24-jarige sergeant in de
buurt van Srebrenica verwondingen op aan zijn hoofd, armen
«n benen toen hij op een mijn stapte.
Veel meer jonge drenkelingen
Rotterdam Artsen in het Sophia Kinderziekenhuis z
dit jaar
veel meer drenkelingen dan in andere jaren. Tot nu toe zijn al
twintig jonge drenkelingen binnengebracht, terwijl dat aantal
normaal gesproken in een heel jaar niet meer is dan vijf a tien.
Dat komt volgens de artsen omdat het zulk mooi weer is ge
weest waardoor half Nederland in het water lag. Onder de
slachtoffers zijn opvallend veel buitenlandse kinderen en peu
ters die niet kunnen zwemmen. Er doen zich vooral veel onge
lukken voor in zwembaden met glijbanen.
Aantal WAO'ers daalt gestaag
Amsterdam Het aantal WAO'ers blijft gestaag dalen. Het GAK,
dertien bedrijfsverenigingen de administratie
meldt in het jaarverslag dat door de strengere keuringseisen het
aantal arbeidsongeschikten dit jaar met 6.000 is gedaald. In de
eerste helft van dit jaar is 41 procent van de aanvragen afgewe
zen tegen 36 procent in de eerste helft van 1993. Bij de dit jaar
begonnen herkeuringen is bij 44 procent van de 19.000 herkeur
de WAO'ers de uitkering gestopt.
assen-den haag
be-
•egrijy
ver- Ef zal en moet
offenfnstallatie in het Drentse Lange-
tg- lo komen. Het kabinet heeft gis-
bie- teren besloten de provincie
•e- Drenthe met een zogeheten
en. aanwijzing te dwingen de gas-
n is- opslag te accepteren. Het pro
vinciebestuur wil nu proberen
se de Tweede Kamer zodanig te
de in-bewerken dat die het kabinet
dp alsnog op andere gedachten
irnas brengt.
teun De ministeries van economi
st sche zaken en VROM achten
re- het van 'nationaal belang' dat er
is een gasopslag-installatie bij
it in Langelo komt, in het Noorden
more:van Drenthe tussen Assen -en
en dfiGroningen. Deze voorziening is
nleg- noodzakelijk om over enkele ja
ren tijdens een extreem strenge
winter ook genoeg stroom te
kunnen leveren. Volgens de mi
nisteries zijn er voldoende mo
gelijkheden om de schade aan
landschap, natuur en leefbaar
heid te beperken en/of te com-
-penseren. De provincie Drenthe
daarentegen blijft bij het stand
punt dat het gebied bij Langelo
'te waardevol is voor een derge
lijke aanslag', aldus milieugede
puteerde Lange.
Pikant is dat de huidige
Drentse commissaris en ver
klaard tegenstandster van de
gasopslag De Boer de nieuwe
minister van VROM wordt. Zij
moet straks mogelijk Drenthe
verplichten toch mee te werken.
Als de Kamer zich niet binnen
twee weken na afloop van het
zomerreces over deze kwestie
uitspreekt, gaat de regering er
van uit dat de Kamer met de
aanwijzing akkoord- is. Mocht
die de procedure goedkeuren,
dan bestaat de kans dat de pro
vincie weigert die loyaal uit te
Omdat de gasbel in Gronin
gen leger wordt, wordt het
steeds moeilijker om heel snel
heel veel gas uit de bel te pom
pen, zoals in koude winters no
dig is. De Gasunie wil daarom
in de rustige maanden reserve
opslagplaatsen vullen om vol
doende gas te kunnen blijven
leveren. Daarom is vier jaar ge
leden al gekozen voor de opslag
in lege gasvelden. 'Langelo' kan
bij een start van de bouw eind
dit jaar al in 1996/1997 in ge
bruik zijn.
enkhuizen» Hans van Veen, de dorpsomroeper van
Woudsend, was gisteren een van de zeventien
deelnemers aan het Nederlandse concours van
stads- en dorpsomroepers in Enkuizen. Evenals de
andere zestien deelnemers moest Van Veen, uitge
rust met een ratel, zijn gehoor de schoonheid van
het Noordhollandse havenstadje onder de aandacht
brengen. foto anp ruud hoff
Regering vraagt opnieuw gratie voor terdoodverdoorcleelde man
den haag anp-gpd
Amnesty Nederland is een bliksemactie begonnen om de
ter dood veroordeelde Johannes van Damme van de
strop te redden. Het gratieverzoek van de 58-jarige inge
nieur uit Hengelo is naar gisteren bekend werd afgewe
zen. Amnesty wil met spoed telexen, faxen, telegrammen
en brieven naar diverse instanties sturen om zo druk uit
te oefenen. Ook de Nederlandse regering heeft weer om
gratie gevraagd.
komt, telt de klappen van het
valluik in de executieruimte.
'Klang' is voor de gevangenen
het geluid van de dood.
De executies zijn vrijdagoch
tend om zes uur. De terdood-
veroordeelde krijgt extra ge
wichten aan zijn lichaam zodat
zijn nek direkt breekt, vertelt
een terdoodveroordeelde in een
krant in Singapore. De geïnter
viewde wacht al zes jaar op de
strop. Van Damme maakt het
naar omstandigheden redelijk
goed. Hij wordt regelmatig be
zocht door een sociaal werker
en Nederlands ambassadeper
soneel en maakt een berusten
de indruk.
Amnesty maakt zich zorgen
over de snelle stijging van het
aantal executies in Singapore.
Tussen 1986 en 1993 zijn in to
taal 24 doodvonnissen uitge-
Van Damme moet hangen om
dat hij in 1991 ruim vier kilo he
roïne in zijn koffer had. Op het
smokkelen van 15 gram heroïne
of 500 gram softdrugs staat in
Singapore al de doodstraf. Van
Damme heeft steeds ontkend.
Wanneer hij wordt opgehangen,
is niet bekend. De executie zou
vandaag zijn, maar is zonder
opgaaf van reden een week uit
gesteld. Volgens Amnesty duurt
het nog minimaal zes weken tot
enkele maanden voor Van
Damme wordt opgehangen.
De laatste bliksemactie van
Amnesty was vorig jaar novem
ber, vlak na het afwijzen van het
hoger beroep door het Court of
Criminal Appeal in Singapore.
Wie in de dodencel een ruimte
van een bij twee meter terecht-
voerd, 18 drughandelaars en zes
moordenaars. Tot en met mei
dit jaar zijn er al 12 drughande
laars geëxecuteerd.
De mensenrechtenorganisatie
verwacht dat het aantal execu
ties nog zal stijgen, omdat het
aantal doodvonnissen nog
steeds stijgt. Tussen 1986 en
1992 zijn 33 mensen opgehan
gen. Vorig jaar kregen 26 men
sen de strop, van wie 23 drug
handelaars. De organisatie heeft
nog geen gegevens over het
aantal veroordelingen van dit
jaar, maar er is geen aanleiding
om te verwachten dat het daalt:
„Singapore klopt zich interna
tionaal nog steeds op de borst
voor het succesvolle anti-drugs-
beleid dat wordt gevoerd", al
dus een woordvoerder van Am
nesty.
Het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag doet
er van alles aan, gesteund door
andere Europese landen, om
Van Damme van de strop te
redden. Volgens demissionair
minister Kooijmans van buiten
landse zaken is een verzoek om
gratie het enige wat je kunt
doen. Er wordt ook zoveel mo
gelijk internationale druk uitge
oefend.
Incest ook nooit bewezen
leeuwarden
De 67-jarige landbouwer uit het
Friese Augustinusga die in mei
werd gearresteerd op verden
king van moord op een baby die
hij bij zijn dochter zou hebben
verwekt, wordt niet vervolgd.
Het Openbaar Ministerie in
Leeuwarden heeft de zaak gese
poneerd wegens gebrek aan be
wijs.
De nu 33-jarige dochter van
de verdachte deed in januari
aangifte van moord op haar ba
by in december 1976. Ze wees
haar vader aan als de dader. De
man zou ook bij een eerdere
zwangerschap in 1974 een
abortus hebben opgewekt en de
(vermoedelijk onvoldragen) foe
tus hebben gedood en begra-
De zwangerschappen kwa
men voor in een periode van
seksueel misbruik binnen het
gezin, aldus de aangeefster. De
vrouw had in 1982 al aangifte
gedaan van jarenlang seksueel
misbruik binnen het ^ezjn,
maar had toen hief'gerept öVèr
de zwangerschappen. Ook deze
zaak is destijds wegens gebrek
aan bewijs geseponeerd.
De moord op de baby in 1974
is inmiddels verjaard, evenals
amsterdam
Tweederde van de leden van de
Industriebond FNV is bereid
langer te werken in drukke pe
riodes en korter bij een lagere
afzet. Wel vinden de vakbonds
leden dat deze zogeheten 'vari-
tijd' moet dienen om de werk
gelegenheid veilig te stellen. Bo
vendien moet de invoering er
van gebeuren in overleg met de
vakbonden.
Dat blijkt uit een enquête van
de Industriebond FNV onder
15.000 leden. De massale steun
van de bondsleden voor het
flexibel werken verrast het
bondsbestuur. „We hadden wel
het idee dat een meerderheid
de vari-tijd zou ondersteunen.
Maar we hadden niet gedacht
dat het er zoveel zouden zijn",
aldus een woordvoerder. Overi
gens bleek dat 38 procent van
de ondervraagden in de praktijk
al met flexibele werktijden te
maken heeft.
Uit de resultaten van di
quête blijkt ook dat werkgele
genheid bij de leden van de In
dustriebond FNV voorop staat
Tweederde van de ondervraag
den is zelfs bereid af te zien van
loonsverhoging als dat werk
schept.
Over wat de beste methoden
zijn om nieuwe banen te schep
pen, lopen de meningen uiteen.
Vervroegd uittreden en werkge
legenheidsprojecten kwamen
relatief veel aan bod, terwijl ar
beidstijdverkorting en deeltijd
arbeid veel minder populair
zijn.
Lubbers tikje weemoedig bij afscheid
denh
s bouwmans
Het was kort en sober, de laatste minister
raad van de uitgedunde ploeg Lubbers-3.
Wat anders zou mallotig zijn geweest,
vond de demissionaire minister-president.
Er werd nog even gebabbeld over een
briefje van staatssecretaris Van Amelsvoort
over de technolease. Minister Andriessen
sprak Lubbers nog feestelijk toe. „Ik zei,
Koos het is goed man, maak het niet te
lang."
Maar toen was de vergadertafel in de
Trêveszaal echt helemaal schoon opge-
tuimd. Het werk van Ruud Lubbers zat er
bijna op. En terwijl vierhonderd meter ver
derop toekomstig premier Kok zijn nieuwe
collega's ontving, snelde Lubbers nog even
naar Nieuwspoort. „Ia, dit is de laatste
keer", zei hij ietwat weemoedig nadat het
geklik van de fotocamera's was verstomd.
Hij had maar een klein uur nodig om de
balans van 250 weken nijver regeren van
Lubbers-3 op te maken. Een handgeschre
ven velletje om af en toe op te spieken.
Maar toen had hij ook afgerekend met het
oude en het nieuwe kabinet, het CDA en
zichzelf.
'Met dankbaarheid' keek hij terug, en
zag dat het op het laatst toch nog goed
kwam met de economie. „Nederland was
ziek, maar nu worden de opmerkelijke re
sultaten zichtbaar. Een daling van de ar
beidsongeschiktheid en het aantal ziekte
meldingen. Sterk dalende premies, een la
gere lastendruk, een meevallend financie
ringstekort", stak hij zichzelf en zijn bijna
ex-ministers een hart onder de riem. Mi
nister de Vries, een notoire somberaar, had
hem nog gezegd: 'verdraaid het gaat toch
lukken'. „U begrijpt dat ik dat plezierig
vind. Ik laat het graag goed na."
Het zal wel even wennen zijn voor het
nieuwe kabinet, zei Lubbers, dat alles 'op
stoom' ligt. Een half jaar geleden zag het
beeld er heel wat somberder uit. Over het
paarse regeerakkoord wilde "hij niet praten,
zei hij meer dan eens, want met het CDA
had het anders uitgepakt. Maar voor een
deel steunde de begroting wel mooi op
plannen van dit demissionaire kabinet.
Dat gat van vijf miljard had zijn ploeg toch
maar mooi weten terug te brengen tot één
kleine miljard.
En dat WD-leider Bolkestein heel geluk
kig was met de lastenverlichting, dat gun
de hij hem van harte. „Maar het leunt wel
zwaar op het plan van De Vries. Bolkestein
zelf ervaart dat natuurlijk anders. Dat is de
sfeer. Nieuwe lente, nieuwe dingen. Men
sen moet je toestaan dat ze denken het
land te redden, zo heb ik er zelf ook steeds
over gedacht."
„Ik heb alles opgeruimd". Dat is gewoon
wat hij vertellen wou. Alles? En zijn eigen
CDA dan? „Daar kijk ik treurig naar. Ik voel
me daar zeer bij betrokken." Hij was niet
bij machte geweest de neergang van zijn
partij te stoppen, erkende Lubbers. Hij had
Brinkman aangewezen als opvolger, maar
er gebeurde zoveel rondom diens persoon
dat deze week als 'apotheose' zijn aftreden
als fractieleider volgde. Ook hier was hij
niet bij machte geweest, iets te doen.
Dat hij niet loyaal aan Brinkman zou zijn
geweest, bestreed hij. Zijn relatie met
Brinkman was niet verstoord. „Het pro
bleem lag bij het gevoeleh in een deel van
de fractie dat het CDA in problemen was
gekomen door het kabinetsbeleid. Er zat
een soort vertrouwensbreuk, die niet op te
lossen was. Ook voor Brinkman niet. Een
gevoel van het gaat allemaal fout. Een ge
voel van onbehagen."
Lubbers maakt plaats voor Kok. En wat
de demissionaire premier na maandag
gaat doen? „Ik voel me met de dag demis-
sionairder. Dus kan ik zeggen dat u dat
geen klap aangaat."
Jaap de Hoop Scheffer, de tweede belangrijke kandidaat
met zijn verkiezing.
de opvolging v
het seksueel misbruik van de
vrouw. Het onderzoek richtte
zich daarom uitsluitend op de
vermeende babymoord in 1976.
Tijdens het onderzoek zijn on
der meer opgravingen gedaan
op de plaats waar de baby zou
zijn begraven. Deze hebben
niets opgeleverd.
Getuigen hebben het seksuele
misbruik van de aangeefster be
vestigd. Maar yolgens Justitie
kan niet wórdéri'geconcludeerd
dat de vrouw in de periode die
zij aangeeft, zwanger is geweest.
Evenmin kan worden aange
toond dat ze dat niet is geweest.
Wielerclub kamt
bossen uit naar
verdwenen vrouw
Leden van de wielerclub Putten
gaan het rechercheteam helpen
dat onderzoek doet naar de ver
dwijning van een 22-jarige
vrouw uit die plaats met een
zoektocht in de Veluwse bos
sen. De wielrijders kamden gis
teren de wijde omgeving van de
woning van de vrouw uit.
De vrouw is nu elf dagen
zoek. Zij ging op maandag 6 au
gustus van huis om een eindje
te fietsen, zoals zij heel vaak
deed. Van die fietstocht is zij
niet teruggekomen. De politie
houdt ernstig rekening met een
misdrijf.
Na opsporingsberichten opi
televisie begin deze week heeft
de Puttense politie ruim tachtig
tips binnengekregen. Dat is vol
gens de politie vrij veel. De
meeste tips hadden betrekking
op de fiets van de vrouw, die
onder meer door toeristen ge
zien zou zijn. De zoekactie van
de fietsclub leverde gisteren nog
niets concreets op. De achttien
wielrenners gaan vanavond en
morgen opnieuw de bossen in
in de hoop een spoor van de
vermiste jonge vrouw te vinden.
den haag wilfred scholten
De perfecte schoonvader.
Nuchter, vriendelijk, degelijk.
Een uitstekend bestuurder die
inhoudelijk zijn mannetje staat.
Over Enneüs Heerma (49), de
nieuwe CDA-fractievoorzitter,
valt weinig kwaads te melden.
De carrière van de in Amster
dam woonachtige Fries is voor
beeldig. Net zoals zijn karakter
trekken. En zijn capaciteiten.
Als iemand het CDA uit het dal
der ellende kan leiden, lijkt het
deze gereformeerde boeren
zoon uit Tietjerkstradeel.
Heerma is een duidelijke ver
tegenwoordiger van de christe-
lijk-sociale stroming. Een sobe
re staatshuishouding is nodig,
maar dat mag niet ten koste
gaan van de zwakkeren in de
samenleving. In plaats van de
WD is de PvdA voor hem een
natuurlijke bondgenoot. Met
Heerma kiest ook de fractie
voor een meer sociaal gezicht.
Waarnemend partijvoorzitter
Lodders - geestverwant van
Heerma - kan tevreden zijn.
„Een hele verstandige keus",
zegt Henk van Ruller, docent
bestuurskunde aan de Erasmus-
Rotterdam en ge-
n Heerma
wethouder in Amsterdam was.
„Enneüs is een bekwaam be
stuurder die vaak de vrede
moest handhaven in dat colle
ge. Vooral tussen burgemeester
Van Thijn en wijlen Jan Schae-
fer. Hij mijdt het conflict zelf
ook niet, maar zoekt altijd wel
naar een oplossing."
De PvdA'er Walter Etty, oud-
collega-wethouder: „Hij is aar
dig en betrouwbaar. Vooral dat
laatste is heel wezenlijk voor
hem. Bovendien is Heerma een
onafhankelijk denker. Sociaal
voelend en vooruitstrevend."
Maar toch. Ondanks de lof en
het gegeven dat Heerma mo
menteel met kop en schouders
boven de rest van de christen
democratische fractie uitsteekt,
is er de twijfel. Een bekwaam
bestuurder was Elco Brinkman
immers óók. In de persoonlijke
omgang was de afgetreden
CDA-leider zelfs een allerchar-
mantse man. Maar als politicus,
zeker met een camera voor zijn
neus, bleef van het slimste jon
gentje van de klas weinig over.
De grote vraag is in hoeverre
Heerma kans zal zien de verlo
ren kiezers terug te winnen. Het
oud-kamerlid Koetje geeft toe
dat het brengen van een aan
sprekend verhaal voor een volle
zaal 'niet Heerma's sterkste
kant is'. Ook Wolffensperger be
aamt schoorvoetend dat daar
nog wel wat aan ontbreekt. „Hij
moet wat minder ernst en wat
meer humor in zijn verhalen»
stoppen. Hij moet wat meer re
lativeren."
De positie van de nieuwe
fractieleider is extra lastig, om
dat hij de toon moet zetten voor
de oppositie. In interviews voor
de verkiezingen zei hij niet wak
ker te liggen van een een paars
kabinet. „We gaan heus niet
met een paarse coalitie ineens
links rijden", was zijn laconieke
reactie. En het regeerakkoord
noemde hij een stuk
het CDA een heel eind r
kunnen komen.'
Sta-trein slaat
aan in Rijnmond
De treinreizigers op het traject
Vlaardingen-Rotterdam zijn te
vreden over de proef met de
spitspendel. De NS zetten deze
metro-achtige trein sinds eind
mei in tijdens de drukste reisu-
ren naast de gewone dienstre
geling. Daardoor kunnen reizi
gers in de ochtendspits zeven
keer per uur naar Rotterdam en
's avonds acht keer per uur te
rug naar Vlaardingen. Dat de
metrotrein vooral staanplaatsen
biedt, vinden de treinreizigers
geen probleem.
De spoorwegen introduceer
den de spitspendel om de zwaar
verliesgevende lijn tussen Rot
terdam en Hoek van Holland
weer rendabel te maken. Dat
lukt zo goed, dat de NS de pen
del permanent maken.