'Boeddhisme is een levenswijze'
Kerk Samenleving
Duitse bisschoppen aan de telefoon
CJÖT
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1994
BUITENLAND KORT
Haïti
De rooms-katholieke bis
schoppen van Haïti zijn te
gen een mogelijke Ameri
kaanse invasie, zo heeft het
Vaticaan gisteren bekend ge
maakt. Volgens de bisschop
pen is het besluit van de Vei
ligheidsraad om een eventu
ele invasie toe te staan 'on
wettig' omdat 'Haïti geen be
dreiging vormt voor de vrede
en met niemand in oorlog is'.
Met de bekendmaking van
de stellingname van de Haï-
tiaanse bisschoppen wekt
het Vaticaan de suggestie zelf
tegen een Amerikaans ingrij
pen te zijn om de verdreven
president Jean-Bertrand Aris-
tide weer aan de macht te
brengen. Het Vaticaan had
zelf al de nodige moeite met
Arisdde, een priester die in
1988 uit zijn orde werd gezet
omdat hij de klassestrijd pro
pageerde. Het Vadcaan heeft
ook het militaire bewind er
kend dat na de verdrijving
van Arisdde in september
1991 in Haïti aan de macht
kwam. Daarmee heeft de
Heilige Stoel zich in de ogen
van Aristide gediskwalifi
ceerd als bemiddelaar. Het
Vaticaan heeft zich zelf niet
uitgelaten over de resolutie
van de Veiligheidsraad, die
een invasie mogelijk maakt.
Wel heeft paus Johannes
Paulus II in maart kritiek ge
leverd op de gevolgen van
het handelsembargo voor de
gewone bevolking van Haïti.
Hindoe-pelgrims (1)
Militante moslims hebben
gisteren in de Indiase stad
Srinagar twee soldaten ge
dood bij een toeristisch cen
trum voor hindoeïstische
pelgrims, juist op het mo
ment dat honderden hindoes
dreigementen van terorristen
hadden genegeerd en op be
devaart waren gegaan naar
de bergen van Kashmir om
de god Shiva te aanbidden.
De militante moslims gooi
den een granaat naar een
groep soldaten die in Srina
gar. de hoofdstad van de
deelstaat Jammu-Kashmir,
op straat stonden. Vijf solda
ten voor de ingang van het
centrum raakten gewond. Op
het moment van de aanslag
waren er geen pelgrims in
i. Gisteren was de
van de jaarlijkse
naar een Shiva
heiligdom in de bergen van
Kashmir. Om de pelgrims te
beschermen en aanvallen te
voorkomen heeft de Indiase
regering duizenden soldaten
langs de route gelegerd. 'Heil
aan meester Shiva!', riepen
de 600 hindoes voordat zij
per bus en taxi uit Jammu
vertrokken. Het konvooi ge
niet bescherming van politie-
en legervoertuigen.
Hindoe-pelgrims (2)
Jaarlijks trekken tienduizen
den hindoes naar Pahalgam.
een toeristisch gebied in
Kashmir. Vandaaruit lopen
ze of trekken ze te paard de
4.000 meter hoge berg op
waar een Shiva-beeld staat in
een grot. Voor het eerst sinds
ze vier jaar geleden in op
stand kwamen, hadden dit
jaar militante moslims ge
dreigd de pelgrims te zullen
aanvallen. Het dreigement
werd vorige maand geuit
door Harkat al-Ansar, een
pro-Pakistaanse rebellen
groep die in juli in hetzelfde
gebied twee Britse toeristen
ontvoerde en twee weken
vasthield. Andere militante
groepen hebben Harkat ge
vraagd het dreigement in te
trekken omdat de Indiase re
gering onlangs een concessie
deed door bunkers weg te
halen bij een belangrijk isla
mitisch heiligdom in
Kashmir.
Khandro Rinpoche: 'Eigenlijk is de boodschap heel eenvoudig en menselijk'
Khandro Rinpo
che, een vrouwe
lijke Tibetaanse
lama, vat de traditionele
thee- en rijstceremonie die
haar in het Shambala Cen
trum ter verwelkoming is
bereid niet al te plechtig
op. „Voor zover ik weet is
de oorsprong van de Tibet
aanse ceremonie dat men
sen die na een lange reis
aankwamen, graag wat
thee en rijst lustten."
GUIDO DE BRUIN
Haar ongedwongen optreden
en jeugdige uiterlijk lijkt in te
genspraak met haar status. Ze
draagt immers de titel Rinpo
che, en die is voorbehouden
aan vooraanstaande geestelijke
leiders in het Tibetaanse boed
dhisme. Al één jaar na haar ge
boorte in 1968 werd zij erkend
als de reïncarnatie van de illus
tere Khandro van Tsurpu, die in
het begin van deze eeuw in het
beroemde klooster van de Kar
ma Kagyu-richting in het Tibet
aanse Tsurpu leefde.
De 'hemelse danseres' - de
betekenis van haar naam - is nu
hoofd van een nonnenklooster
in het door India geannexeerde
Sikkim. In haar nog korte leven
heeft ze niet alleen na lange stu
die de graad van meditatie-
meester bereikt, maar ook een
opleiding in de natuurgenees
kunde gevolgd, en in India een
project voor leprapatiënten en
een studiecentrum voor non
nen opgezet.
Tijdens haar bezoek aan Ne
derland, op uitnodiging van de
boeddhistische organisatie Sh
ambala, wil ze graag de ware
boeddhistische leer uiteenzet
ten. Dat is nodig, zegt ze, want
ze heeft gemerkt dat er in Euro
pa 'zeer romantische ideeën'
over het boeddhisme bestaan.
Begrippen als reïncarnatie en
karma worden te pas en vooral
te onpas gebruikt, 'vanuit een
bepaalde fascinatie en hang
naar mystiek'. ,,Dat is schadelijk
voor de leer zoals die ten
diepste is, gebaseerd op de ab
solute waarheid", zegt ze
streng.
Voor Khandro Rinpoche is het
boeddhisme vooral 'een manier
van leven, waarbij men niet
voor zichzelf leeft, maar tracht
alle verantwoordelijkheden van
het menszijn te volbrengen'. Ei
genlijk is de boodschap heel
eenvoudig en heel menselijk.
Vrede vinden
Daarom bevreemdt het haar
niet dat steeds meer westerlin-
Kandro Rinpoche bereidt zich voor op de traditionele thee- en rijstceremonie.
gen naar het boeddhisme nei
gen. ,,In het boeddhisme gaat
het om menselijke eigenschap
pen. Het gaat erom vrede te
vinden en niet meer zo ge
fixeerd te zijn op jezelf. Boed
dhist worden betekent niet een
vreemde, oosterse filosofie aan
nemen. Je hoeft je leven er niet
voor te veranderen."
Tijdens haar jaarlijkse reizen
in Europa heeft ze waargeno
men dat het boeddhisme groeit
als kool. ,,Voor oosterse boed
dhisten is het overweldigend
dat e
se boeddhisten zijn. Als dat zo
doorgaat, moeten we in het
oosten hard werken om jullie
voor te blijven."
Khandro Rinpoche ziet boed
dhisme en christendom in Eu
ropa niet als concurrenten.
Boeddhisme is niet eens een
godsdienst, vindt ze. „Het boed
dhisme wil geen etiket opge
plakt krijgen. Het draait om de
ontwikkeling van het innerlijk,
het hecht niet zo aan uiterlijke
aspecten. Het is denk ik niet
juist om het een godsdienst te
Dat is voor een aantal christe
nen juist een reden om de
nieuwkomer op de westerse re
ligieuze markt met wantrouwen
te bejegenen. In het jongste
nummer van de Italiaanse jezu
ïetentijdschrift Civita Cattolica
schrijft pater Giuseppe de Rosa
dat christendom en boeddhis
me elkaar uitsluiten: „Wie zich
bij het boeddhisme aansluit,
ziet af van het christendom."
Stervoetballer
In het boeddhisme is immers
geen plaats voor de christelijke
kernbegrippen God, zonde, ver
geving, verlossing en wederop
standing, zo concludeert De Ro
sa. Desondanks breidt ook in
Italië het aantal boeddhisten
zich volgens het tijdschrift uit.
De stervoetballer Roberto Bag-
gio is slecht één van de naar
schatting 30.000 Italiaanse aan
hangers en sympathisanten.
Voor Khandro Rinpoche, die
enige jaren op een rooms-ka
tholieke kloosterschool in India
doorgebracht heeft, staan chris
tendom en boeddhisme op
minder gespannen voet met el
kaar. „Er mogen dan wat onver
enigbare aspecten zijn, zoals
het geloof in één God, maar we
hebben zoveel gemeenschappe
lijk, met name het streven naar
liefde, vrede en harmonie. Als je
vrede gevonden hebt en je ge
looft in God, dan ga je waar
schijnlijk naar de hemel, geloof
je niet in een god, dan verzamel
je goede karma en bereik je ver
lichting. Alle godsdiensten moe
ten een gemeenschappelijke
grond vinden, waarop meer
menselijke groei mogelijk is."
Het streven naar verlichting,
naar de verlossing van pijn en
lijden, wordt in de Mahayana-
richting van het boeddhisme,
die het Tibetaanse boeddhisme
sterk heeft beïnvloed, beli
chaamd in de figuur van de
'bodhisattva'. Deze is geestelijk
wel klaar voor zijn verlichting,
maar stelt de uiteindelijke ver
lossing uit om zijn medemens
van dienst te kunnen zijn.
Mededogen
„Een bodhisattva is iemand die
op basis van zelveloosheid een
hoeveelheid kracht
heeft ontwikkeld, en mededo
gen paart aan wijsheid", aldus
Khgndro Rinpoche. „Een
bodhisattva heeft de weg afge
legd van een zelfzuchtig niveau
van denken naar iets dat het
zelf overstijgt: mededogen en
wijsheid."
Khandro Rinpoche is één van
een groeiend aantal
dat die weg aflegt. Ze erkent dat
ook het boeddhisme ontstaan is
in ëen tijd - ongeveer 500 voor
Christus - waarin, de mannen
net voor het zeggen hadden. Er
is zelfs een tijd geweest dat de
nonnenkloosters in Tibet bijna
uitgestorven waren. „Maar de
laatste jaren is er een feministi
sche beweging", stelt Khandro
Rinpoche tevreden vast. „Het
aantal vrouwelijke meesters
neemt toe. Theoretisch is er dan
ook niets in het boeddhisme dat
dat tegenhoudt. Het boeddhis
me legt de nadruk op de gelijk
waardigheid van mensen. Maar
je kunt er niet omheen dat sa
menlevingen hun eigen tradi
tieshebben."
Italiaans dagblad: medewerkers
Vaticaan gaven bevel aanslag paus
moorden. Celik werd er aanvan
kelijk van verdacht zijn Turkse
jeugdvriend Agca bij de aanslag
terzijde te hebben gestaan.
Volgens de krant heeft Celik
details en namen verstrekt om
zijn opmerkelijke theorie te on
derstrepen. Hij zou op een ge
heime plaats worden vastge
houden en voortdurend worden
bewaakt. Aanklagers wilden niet
op het artikel in La Voce reage-
De woordvoerder van het Va
ticaan wees de beschuldiging
van het dagblad af. „Deze dag
droom is te belachelijk en niet
intelligent genoeg
gen te worden", aldus Joaquin
Navarro-Valls.
Vooraanstaande leden van de
Vaticaanse hiërarchie hebben
bevel gegeven tot de aanslag op
paus Johannes Paulus II, waar
door de kerkvorst bijna om het
leven kwam. Leidinggevende
Italianen zouden ook betrokken
zijn geweest bij de schietpartij.
Dat beweert het Italiaanse dag
blad La Voce.
De krant citeerde de Turkse
drugshandelaar Oral Celik. Deze
zou tegenover Italiaanse aan
klagers hebben verklaard dat
medewerkers van het Vaticaan
schutter Mehmet Ali Agca des
tijds de opdracht hadden gege
ven op de Heilige Vader te
schieten, maar hem
FRANKFURT/MAIN
Vier Duitse bisschoppen zullen zich op vrijdag
26 augustus vier uur lang beschikbaar houden
om direct telefonische vragen van gelovigen te
beantwoorden. Mgr. Karl Lehmann (Mainz),
Franz Kamphaus (Limburg), Anton Schlembach
(Speyer) en Hermann Josef Spital (Trier) hebben
zich hiertoe bereid verklaard.
De 'phone in' is een initiatief van Europa's
grootste pr-bureau, ABC/Eurocom in Frankfurt
am Main. In de Verenigde Staten is American
Express één van de klanten. De vier bisdommen
hebben vorig jaar het bureau in de arm geno
men om de communicatie te verbeteren. Dat
kost hun drie miljoen mark (3,4 miljoen gul
den).
„Uit onze analyse bleek dat via de gebruikelij
ke communicatiekanalen niet alle katholieken
meer worden bereikt", zegt Götz Lachmann van
ABC/Eurocom, die het project leidt. „Voor veel
mensen zijn de kerkelijke standpunten vaak niet
helder." Intern bestaat er onvrede over een ge
brek aan participatie in het besluitvormingspro
ces. Voor dat laatste worden nieuwe overlegor
ganen voorgesteld
De kerk moet ook een mening geven over
moeilijke maatschappelijke problemen. Verder
moet het werk van de kerk beter bekendge
maakt worden. Daarbij denkt Lachmann aan
posters, bioscoopreclame en brochures. Over
het thema buitenlanders wil hij kinderen uit de
ze vier bisdommen de grootste tekening ter we
reld te laten maken.
HET WEER
HANS VAN ES
Twee dagen somber
Terwijl elders in West-Europa de
zomerafbraak in volle gang was,
beleefde onze regio gisteren nog
zo'n zwoel-warme dag met wat zon,
25 graden en een hoge vochtig
heidsgraad van 60 procent. De bui
en bleven nog lang uit de buurt van
de Hollandse kust. De satelIietfilm
van gistermiddag toonde de spi
raalvormige wolkenarmen van een
omvangrijke Biscaje-depressie,
complexen onze kant op dreven.
Boven Nederland aangekomen was
de activiteit verdwenen en zo kon
het zomerweer nog een dagje wor
den geprolongeerd.
In de avond schoof een neerslagzo
ne met plaatselijk onweer van het
zuiden uit binnen; het begin van
een tweedaagse periode van vrij
somber en nat weer. De kern van
de depressie koerst vannacht over
ons land naar het noordoosten;
rond de kern circuleren nogal wat
neerslaggebieden. De staart van de
depressie levert plaatselijk flinke
regenhoeveelheden op. Locaties,
die gedurende de afgelopen warm-
te-periode de buien zagen
langstrekken, krijgen nu zeer waar
schijnlijk hun deel.
Op vrijdag staat er aan de achter
zijde van de depressie een stevige
noordwesten- of noordenwind met
nog iets verder dalende tempera
tuur. De Noordzee wordt enige tijd
leverancier van buienwolken, een
typisch nazomers beeld, waarbij
koele, onstabiele lucht over war
mer zeewater strijkt. De laatste
prognosekaarten wijzen op een
koel weekeinde, maar een koude
storing boven IJsland lijkt nu min
der bedreigend voor ons gebied. Er
is zelfs goede hoop op een verras
send vlot herstel. Het Azorenhoge-
drukgebied stuurt zondag een uit
loper naar West-Europa, die de
wolkenvorming afremt. De Noord-
zeebuien verliezen hun venijn en
de zon komt meer op de voorgrond.
Bij een temperatuur van nog altijd
20 graden en afnemende noord
westenwind wordt het vriendelijk
Hollands weer.
Begin volgende week waagt de zo
mer een snelle come-back, als een
zelfstandige kern van hogedruk op
het continent wordt opgebouwd.
De wind moet dan de koude hoek
verlaten en bij veel zon gaat het
kwik weer richting 25 graden.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Noorwegen:
Vandaag perioden met zon
en waarschijnlijk droog.
Morgen bewolkt en vooral
in de kustgebieden kans
op regen, in het binnen
land nog zon en droog.
Maxima tussen 18 en 22
graden, in het zuidoostelij
ke binnenland enkele gra
den hoger-.
Perioden met zon en
droog, morgen in het wes-
king. Middagtemperatuur
van 18 graden in het noor
den tot ongeveer 24 in het
Half t
mogelijk ook onweer. Mi<
dagtemperatuur dalen
naar ongeveer 22 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Veel bewolking en vooral in het zuiden
perioden met regen, in de loop van mor
gen naar het oosten wegtrekkend. In
Schotland een enkele bui en nu en dan
de zon. Middagtemperatuur van 15 gra
den op de Hebriden tot iets boven de 20
in het zuiden van Engeland.
België en Luxemburg:
Wisselvallig met tamelijk veel bewolking
en enkele buien, soms met onweer. Mid
dagtemperatuur ongeveer 20 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag veel bew
19
>'v Tl
j Jy
(21 C~':w g
25 1
j j 25 hr
1020 26 30 -^V-32
g-rbewolkt onweer
£^5 opklaringen hage|
L «M
H teeed-uk
-^-•zonnig 19 tempera
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
gen van het westf
gen en geleidelijk droog. Min
WEERRAPPORTEN
3 20 en 25 VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1994
enkele bui. Aan-de kust middagtempe
ratuur van 22 graden aan de Costa Ver-
de tot 28 in de Algarve.
Madeira:
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
waarschijnlijk droog. Middagtempera-
ongeveer 25 graden.
het
Zon op 06.17 Zon onder 21.08
Maan op 12.51 Maan onder22.57
Waterstanden Katwijk
Hoog water 07.13 19.40
Laag water 03.07 15.17
Weerrapporten 10 augustus 20 uur:
regen of onweer. Middagtempera-
ongeveer 22 graden. Elders
en droog. Op de stranden ir
ma rond 30 graden.
Canarische Eilanden:
In het noorden enkele wolkenvelden,
nig. Mid- Maastricht regenb
iw 3 27 16 6.0
Marokko:
Perio
nenland kans op een lokale bui. Aan de
kust middagtemperatuur ongeveer 27
Zuid-Frankrijk:
Vandaag meest bewolking en enkele
flinke regen- en onweersbuien. Morgen
opklaringen en geleidelijk overal droog.
Maxima van 22 graden langs de Atlanti
sche kust tot 30 aan de stranden van de
Middellandse Zee.
Mallorca en Ibiza:
Vrij zonnig. Maximumtemperatuur onge
veer 33 graden.
Italië:
In het noorden en later tot aan Rome toe
wegend zonnig en droog. Erg warm met
maxima van ongeveer 32 graden, in het
noorden iets koeler, in het zuiden piaat-
Dublin
and 34 17 0.0
Kopenhagen liphtbew zzo3 27 17 0 0
w9 26 16 0.0