'Vriendschap niet
altijd een illusie'
D;
Rintje wacht op een windje
Rtv show
Samson en Gert laten
kinderen in hun waarde
MAANDAG 1 AUGUSTUS 1994
12 M
Henk Westbroek voelt zich 'Vrij' van zorgen
UTRECHT THEO HAKKERT
Soms leidt een misver
stand tot iets buiten
gewoons. Zoals deze
middag op een terras in
Utrecht. Henk Westbroek heeft
zojuist verteld waarom zijn
tweede solo-album Vrij zo an
ders is dan zijn eerste en hij
heeft daarbij uitgebreid de lof
trompet gestoken over Neil
Young.
.,Je hebt artiesten die in prin
cipe hun hele leven dezelfde
plaat maken. Die hebben een
bepaalde stijl waar ze gelukkig
mee zijn en die willen ze vast
houden. Absoluut geen schan
de. Mijn zuster gaat al veertien
jaar op rij naar Texel op vakan
tie en is vréselijk gelukkig. De
door mij bewonderde artiesten,
en daar trek je je toch een
beetje aan op, zijn het soort ar
tiesten die nooit twee keer-de
zelfde plaat maken. Neil Young
heeft van country-platen tot
hardrock-platen gemaakt. Ik
ben een immens bewonderaar
van die man. En als hij het mag,
mag ik het toch ook doen."
YVe leggen Westbroek de
vraag voor of hij enig idee heeft
waarom toch zo veel muzikan
ten van Neil Young houden.
Maar hij verstaat geen Neil
Young, maar milieu en dan
komt, na een kort moment be
denktijd. in één lange ruk de
volgende verzuchting.
..Ik ben eerlijk gezegd vol
strekt milieubeu. In de wereld
geschiedenis hebben er geloof
ik vier miljard verschillende
diersoorten geleefd. Daarvan
bestaan er nog. ik meen me te
herinneren dat Midas Dekkers
me dat eens vertelde, zo n vier
honderd miljoen. Nou, als mor
gen de strontvlieg uitsterft, zul
jij hem missen? Er zijn mensen
die als het woord 'milieu' valt,
beginnen te glimmen. Dan ge
beurt er iets heiligs. Elke mier is
heilig verklaard. Vandaar dat ik
het liedje Bloemen en brandne
tels heb geschreven. Het zal je
maar gebeuren dat je op de Al
richting Enschede zit en je
wordt ineens door een loslo
pende partij Tyrannosaurussen-
rex in je nek gebeten. Ik bedoel:
die mis jij niet. Hartstikke leuk
om ze op de film te zien en het
zijn ook hartstikke leuke bees
ten, maar als je er toevallig als
mens tussen loopt, ben je er
niet echt blij mee."
Let wel: Westbroek is natuur
liefhebber. Althans, dat vindt hij
van zichzelf. Maar relativeren
kan, wat hem betreft, geen
kwaad. „Een afschuwelijk lelijke
denneboom die het zonlicht uit
Babette van Veen foto kippa
Van Veen in
Vlaamse soap
DEN HAAG GPD
Babette van Veen, vooral be
kend door haar rol in de
RTL-serie Goede tijden, slech
te tijden, zal wellicht in het
najaar te zien zijn in de
Vlaamse soap Familie. Welis
waar is contract nog niet ge
tekend, naar verluidt is er wel
een principe-akkoord be
reikt.
Babette van Veen, dochter
van Herman van Veen, debu
teerde als actrice in de
Vlaamse speelfilm Bluebem'
Hill.
Haar rol in Familie bete
kent overigens geen gevolgen
voor Van Veens medewer
king aan Goede tijden, slechte
tijden Babette van Veen, ex-
vriendin van de Vlaamse
zanger Koen Wauters van de
groep Clouseau, zou in beide
series mogen
je kamer weghoudt, mag je niet
eens zo weghalen. Je moet ver
gunning aanvragen! Er staan
een miljoen dennebomen in
Nederland die te lelijk voor
woorden zijn. Maar dan komen
er meteen twintig mensen van
de milieuvereniging zich vast
ketenen aan een uit de kluiten
gewassen kerstboom. En als het
eenmaal Kerstmis is, koopt ie
dereen toch weer zo'n boom.
En nog een jonge ook. Alsof je
een zeehondje doodknuppelt."
In tweeën
Hij blijft de hele middag relati
veren. Bij Henk Westbroek gaat
alles in tweeën. „Je hebt twee
soorten zangers: de Barbra St-
reisands en de Joe Cockers." En
even later: „Je hebt twee soor
ten liedjes: goede en slechte."
Je hebt eigenlijk ook twee
Henken Westbroek en die zitten
elkaar soms lelijk in de weg. De
42-jarige Utrechter is radioma
ker bij de VARA en liedjesschrij
ver en -zanger. Dat je z'n nieu
we plaat niet veel op de radio
hoort, komt omdat zijn collega's
geen collega willen draaien. „Als
Jeanne Kooymans een nummer
van mij draait, denkt iedereen
meteen dat ik met haar lig te
vogelen."
Naar zijn liedjes, beweert
Westbroek, wordt strenger ge
keken dan naar die van enig an
dere liedjesschrijver. Voorwaar
een handicap, maar het dwingt
hem er wel toe meer dan z'n
best te doen. „En dat komt de
liedjes alleen maar ten goede."
Vrij is het tweede solo-album
van de oud-zanger van Het Goe
de Doel, één van de topgroepen
uit de gouden tijd van de Ne
derlandstalige pop. toen de gek
te rond bands als Doe Maar aan
Beatle-mania deed denken.
Eerst was Het Goede Doel een
heuse groep. Na de tweede
plaat waren er nog drie vaste
krachten over en uiteindelijk
brak voor Henk Westbroek zijn
solo-periode aan.
Achter de keuze voor de niet
bijster creatieve titel Vrij blijkt
een heel verhaal schuil te gaan.
„Het is heel persoonlijk. Ik ben
vorig jaar drie maanden ziek ge
weest. Ik werd 's morgens wak
ker en ik dacht dat ik gek ge
worden was. Gewoon: niet goed
wijs. Mijn geheugen werkte niet
meer. Ik wist niet goed wat ik
deed. Ik kon niks meer. Ik
dacht: overspannen. Maar ik
was net terug van vakantie. Ik
ging me ontzettend zorgen ma
ken. Ik ben free-lancer. Wat nu
als ik nooit meer een liedje zou
kunnen schrijven en zingen? En
nooit meer voor de radio zou
kunnen werken? Hoe zou ik dan
aan mijn inkomsten moeten ko
men? Vijftienhonderd gulden
hypotheek per maand en een
uitkering is maar twaalfhon
derd. En ik heb nooit veel geld
over gehouden in mijn leven,
namelijk helemaal niks. Ik heb
het allemaal weer uitgegeven."
Na twee maanden bleek dat
in zijn hoofd een kliertje niet
goed functioneerde. Een pillen-
kuurtje hielp hem van de kwaal
af. „Voor hetzelfde geld hadden
ze me in een gesloten inrichting
opgesloten. Toen ik bij de VARA
terugkwam en zei dat ik drie
maanden in het gekkenhuis had
gezeten, dachten ze dat ik een
grapje maakte. Maar het was
wel waar: ik had in mijn eigen
gekkenhuis gezeten."
Ooit zong Westbroek dat
vriendschap een illusie is, maar
die mening heeft hij tijdens zijn
ziekteperiode bijgesteld. „Dan
blijkt toch dat mensen ontzet
tend aardig voor je kunnen zijn.
Mijn baas belde op. Ook als het
vijf jaar had geduurd, had ik
mijn baantje nog terug kunnen
krijgen. En een uitkering zou
den ze ook wel voor me regelen.
Allerlei vrienden zeiden dat ze
me er wel doorheen zouden sle
pen."
En ja, toen dacht Westbroek
dat hem eigenlijk weinig kon
gebeuren in zijn leven. „Ik had
een sociaal vangnet en een pri-
vé-vangnet. Dat is voor mij vrij
heid. Als je je geen zorgen meer
hoeft te maken om je dagelijks
bestaan, ben je vrij."
Late relativering
Het nummer Zonder vrienden
moet dan ook worden beluis
terd als een late relativering van
Vriendschap, één van de grote
hits van Het Goede Doel. „Lied
jes zijn altijd uitersten. In een
liedje heb je twintig regels om
een verhaal te vertellen en dan
is het gebeurd. Dus vergroot je
dingen in liedjes altijd uit. Er is
maar plaats voor één aspect.
Om een echt genuanceerd lief
desliedje te schrijven, heb je een
opera nodig. In Vriendschap
pakte ik het aspect eruit dat het
begrip vriendschap vaak een il
lusie blijkt te zijn. Iemand die
daar twee seconden over na
denkt, zal het moeten beamen.
Aan de andere kant is het soms
ook niet waar en dat heb ik dan
in Zonder vrienden weer willen
beschrijven. Als ik morgen niet
meer mag roken, hou ik er mee
op, maar als ik geen vrienden
meer zou mogen hebben..."
Vrij is een typische studiop
laat geworden, waarop West
broek -in beperkte mate- ge
luidseffecten niet schuwt. „Ik
vind een studio niet echt vrese
lijk leuk. Ik word er nerveus van.
Er zijn zangers en zangeressen
Henk Westbroek: „Als ik
mogen hebben..."
die altijd geschminkt inzingen.
Ze willen in vol ornaat. Die voe
len zich daar lekker bij. Ik ben
een beperkte zanger. Dat is een
beetje het manco van eigenlijk
alle Nederlandstalige zangers
als je ze op een rijtje zet. Kijk, je
hebt twee soorten zangers of
zangeressen. Je hebt aan de ene
kant de Barbra Streisands. Die
zijn technisch absoluut perfect.
Ze kunnen technisch elke emo-
morgen niet meer mag roken hou ik ermee op. Maar als ik geen vrienden
foto gpd
tie maken in hun stem. Je hebt
aan de andere kant - ik neem
even de uitersten- de Joe Coc
kers. Die zijn niet zo technisch,
maar ze hebben ontzettend veel
gevoel. Het zijn meer de werk-
voetballers. De karakterstem-
men. Nederlandstalige zangers
zijn allemaal een beetje van die
karakterzangers. Technisch niet
perfect, maar je kunt er wel van
houden. En je kunt ze niet ver-
De surf-flirt van een schaatser
Rintje op de fiets,
Rintje in zee, Rintje
in de disco. En dat
terwijl hij eerst en vooral naar
Tarifa gekomen om te surfen.
Deelnemen aan de strijd om de
Peter Stuyvesant Travel World
Cup? Vergeet het maar. Rintje
Ritsma is koud in Zuid-Spanje
en de wind blijft liggen.
En het kan hier in surfcity
number one of Europe toch be
hoorlijk waaien. Of, zoals insi
ders het zo treffend weten te
zeggen, poeieren. Maar nu: een
briesje, dat is alles. „Hier word
je toch gék van?", verzucht ook
de Friese schaatskampioen aan
het eind van de eerste week,
wanneer er weer een dag teloor
is gegaan. „Je wilt gewoon dat
water op..."
De Peter Stuyvesant Travel
World Cup-wedstrijd in Tarifa
was de eerste echte surfwed-
strijd waar Rintje Ritsma aan
deelnam. Bij dat debuut werd
hij van nabij gevolgd door een
cameraploeg van Veronica, die
van zijn verrichtingen een im
pressie van 25 minuten moest
maken voor een TV-uitzending,
begin oktober.
Voorwaar geen eenvoudige
opdracht, een surfspecial ma
ken rond iemand die amper aan
surfen toekwam. Op de dag dat
de Beer uit Lemmer in Tarifa ar
riveerde stond er windkracht
acht a negen, en had hij een
•speed course gevaren (zo snel
mogelijk van boei A naar boei B
hij ging harder dan 60 kilo
meter per uur). Maar helaas was
de Veronica-ploeg toen nog niet
ter plaatse.
Dus wat deden de cameralie-
den, na aankomst? Veiligheids
halve maar wat plaatjes schie-
Rintje Ritsma als surfer op het droge.
ten van 'de Rits' als stierenvech
ter. Ter afsluiting van de eerste
wedstrijdweek (voor amateurs)
was er voor deelnemers en aan
hang een barbecue georgani
seerd, die zijn hoogtepunt
moest vinden in een robbertje
stoeien met een stier. Het moet
gezegd dat de schaatskampioen
stijlvol als torreador door de
speaker werd geannonceerd:
,Ende znou, faitin' ze boell, iez
Rien tzje Rietzmah
De stier evenwel zag Ritsma
niet staan en had meer oog voor
geluidsman Sybrand Bok. Bok
werd door Stier op de hoorns
genomen, met microfoonhen-
gel en al tegen de strobalen ge-
pletterd en dat was dat. Dat wil
zeggen: bekeken vanuit het
oogpunt van de stier. Want het
duurde even voordat Bok ontzet
kon worden. De brave geluids
man kwam met de schrik, een
paar flinke striemen en blatlwe
plekken op de benen vrij.
Rondhangen
Verder nauwelijks opwinding.
De dagen kabbelden voort in
het Zuidspaanse surfoord.
Voomaarhste activiteit: rond
hangen en afwachten. Omdat er
niets beters te doen was, filmde
de Veronica-crew het moment
dat de schaatscrack zich in
schreef voor het prof-evene
ment (hij heeft van de organisa
tie/de sponsor een wild card ge
kregen). En de camerajongens
waren ook present toen Ritsma
verkoeling zocht in de branding,
toen hij in een fitness-ruimte
aan de gewichten hing, toen hij
aan het joggen was, toen hij
fietste, danste, en wat al niet
De Rits surfte voor het oog
van de camera zelfs met een
snowboard van een hoog duin
naar beneden, zij aan zij met
Eva Bakker (derde bij het NK
snowboarden) en een paar op
geschoten Amerikanen, die op
de geleende boards de gekste
capriolen uithaalden. Ten be
hoeve van de cameraploeg
moest de nieuwbakken filmster
gespierd, diepbruin en hoog
blond verschillende keren af
dalen, en düs ook weer omhoog
klauteren.
Uiteindelijk kwam Ritsma in
de eerste week toch nog welge
teld drie keer echt in actie. Bij
Duo geniet van onverwacht succes
wijt, dat het glad klinkt. Er zijn
maar weinig zangers of zange
ressen die èn technisch perfect
zijn en ook nog karakter heb
ben. Tina Turner is de gouden
uitzondering. Sting. Prince. Er
zijn er niet zo veel. De meeste
mensen moeten roeien met de
stembanden die ze hebben."
de amateurs voer hij op het on
derdeel slalom in vijfde positie
achter de leiders aan naar de
verkeerde boei, waarna het ge
hele veld werd gediskwalifi
ceerd. Drie dagen later maakte
hij ook in de slalom zijn
opwachting tussen de profs, de
echte cracks. In de twee series
eindigde hij achterin.
Losser
Niettemin beviel het wereldje
hem priman: „Het is hier alle
maal wat losser dan bij het
schaatsen, hè. Bij een schaats
wedstrijd is er meer spanning
er hangt meer van af. Hier
ben je gewoon lekker aan het
surfen. Je hoeft ook geen super-
zware lichamelijke arbeid te le
veren. Het is niet de bedoeling
dat ik dit jaar nog eens in het
buitenland zo'n wedstrijd ga
surfen. Misschien volgend jaar,
als ik weer word uitgenodigd."
Het verhaal van de populaire
schaatskampioen die nadrukke
lijk met de surfsport flirt is tegen
die tijd wel uitgemolken. En
vermoedelijk dus niet interes
sant genoeg meer om daar een
cameraploeg op af te sturen.
Maar daar zal Ritsma het surfen
niet om laten, dat staat als een
paal boven water: „Met schaat
sen is het zo, dat je aan het eind
van het seizoen in maart
bijna geen schaatsen meer kunt
zien. Na anderhalf uur trainen
heb ik het schaatsen voor die
dag meestal wel weer bekeken.
Terwijl, als ik surf, ben ik het 's
avonds nog niet moe."
Er was vanuit de schaatsbond
ook wel even bezorgd geïnfor
meerd of dat geen kwaad kon,
de Europees schaatskampioen
die hard ging varen met een
surfplank. Maar ze hadden hem
met geen stier tegen kunnen
houden: „Trouwens, de trainer
surft zelf ook.
KAATSHEUVEL GPD
duizenden kin
deren op de Efte-
ling halen de twee
binnen alsof ze Sinterklaas en
Zwarte Piet zijn. Maar ook an
derszins gaat de vergelijking
op. Ze kennen alle liedjes die
bij Samson en Gert horen uit
hun hoofd. En dan is daar nog
de overgave die het jonge
volkje aan de dag legt als Gert
of z'n hond Samson het woord
De formule van Gert en zijn
sprekende hond alias Gert
Verhulst en Danny Verbiest
lijkt simpel. En in feite is-ie dat
ook. Geen betweterij, niet die
geforceerde benadering van
'wij-begrijpen-kinderen-heel-
goed-hoor', geen neerbui
gendheid. Nee, ze vinden tel
kens precies de juiste toon; el
ke tekst, elk liedje blijkt een
schot in de roos.
De verkoopcijfers van de
drie vorige CD's getuigen er
van: meer dan vijfhonderddui
zend exemplaren. Onlangs, bij
de presentatie van nummer
vier bleken de uitnodigde kin
deren de teksten al te kennen.
Van de televisie, want daar, op
de BRT en sinds enige tijd ook
op Veronica, ligt de basis.
Vier jaar geleden is in België
een begin gemaakt met de se
rie Samson en Gert. En nu?
Een agenda volgestouwd met
optredens, in Vlaanderen en
allengs meer in Nederland.
Maar ook: stripboeken, stripaf
leveringen in onder meer het
blad Suske en Wiske, kleurboe
ken, schoenen, boekentassen,
zelfs ijsjes met Samson en Gert
En als klap op de vuurpijl:
aanbiedingen uit een aantal
andere landen.
Consequenties
Nooit hadden ze zelfs maar
bevroed dat hun idee deze
consequenties zou hebben.
Zowel Danny als Gert was
werkzaam bij de BRT. op de
afdeling jeugdprogramma's.
Gert was bovendien omroe
per. En ach, hij vond het wat
saai, steeds alleen maar dat
hoofd in beeld. Of dat niet wat
speelser kon? Jawel, zei Dan
ny, die hem toezegde erover te
zullen nadenken.
Danny nu: „We hebben echt
zitten puzzelen. Want we wil
den niet alleen Gert, we wil
den alle omroepers laten be
geleiden door iets 'speels'. Nu
zitten er bij de BRT een aantal
wat ik zal noemen gevestigde
kwaliteiten. Die kun je niet
met zo maar iets geinigs in
beeld laten verschijnen. Uit
eindelijk zijn we uitgekomen
op een hond. We hebben nog
even gedacht aan goudvissen,
maar wat kun je daarmee nu
voor samenspraak hebben? Je
wordt al gauw voor gek versle
ten. Maar een hond: dat kan.
Dat is aanvaard."
Omdat Gert tevens bij de
dienst Jeugdprogramma's
werkte was het niet vreemd
dat hij ook daar door de hond
werd begeleid. Maar toen
moest er even goed worden
nagedacht.
Danny: „Er zit werkelijk een
idee
achter Samson en Gert. Van
één ding, en dat is wellicht het
belangrijkste, waren we bei
den overtuigd: als je een pro
gramma voor kinderen maakt,
moet je nooit afdalen als vol
wassene naar wat je dan be
schouwt als het niveau van
een kind. Het wordt veel ge
daan, maar het is niet goed.
Hoe vreemd het misschien
klinkt, maar ook dat is een
vorm van betutteling en als er
iets is wat kinderen binnen de
kortste keren door hebben,
dan is het dat. Vaak ook wor
den in kinderprogramma's
kinderen ten tonele gevoerd.
Vanwege de herkenbaarheid
voor andere kinderen heet dat
dan. Maar dat is een uiterst
riskante ondernemening. Bij
kinderen ligt leeftijd gevoelig.
Stel: je zet in je programma als
vast figuur een kind van vijf
jaar. Dan kunnen heel mis
schien kinderen van vijf zich
daarmee identificeren, maar
dan speelt al de jaloezie: waar
om zit die daar, ik kan het veel
beter. Kinderen die jonger zijn,
voelen zich niet aangesproken.
En kinderen die ouder zijn,
zeggen: wat een ukkie."
Nee, dan is een hond toch
veel beter. Die is onbestemd
wat betreft leeftijd en hij kan
een aantal algemeen kinderlij
ke eigenschappen zoals naïvi
teit en eerlijkheid aan de dag
leggen. En het belangrijkste is:
hij vormt geen concurrentie,
want als hij iets slims zegt is
het goed en als hij iets doms
zegt, ja, dan is het maar een
hond."
Hoge maatstaven
Daarom is van meet af aan de
naam van de hond als eerste
genoema. Vanaf het begin zijn
tevens hoge maatstaven aan
gelegd ten aanzien van de
kwaliteit van de teksten en de
muziek van de liedjes. Ze
schrijven zelf, maar er zijn ook
veel bijdragen van anderen ge
weest, zoals Stef Bos, Ivo de
Wijs, Pierre Kartner en Robert
Long. En niet te vergeten de
huiscomponist: Johan Vanden
Eede. Zij begrijpen allemaal de
aanpak van het project Gert en
Samson en de geringe breedte
van het koord waarop jecfonst
als je kinderprogramma's
maakt. Ze weten ook van de
kracht van de illusie. Zo is Gert
verliefd. Nou en of. Op Marie
ne. Maar hoeMariene eruit
ziet? En Samson. Ook hij is
verliefd, in het geheim, op Bo-
bientje. Maar hoe Bobientje ér
uitziet?
„Daarover krijgen wij veel
vragen", zegt Danny. Want ze
krijgen veel post, zo veel dat
nu een aparte medewerker in
dienst is genomen om de brie
ven te beantwoorden en soms
moet voor dat doel een beroep
worden gedaan op freelancers.
Ze worden goed geïnstrueerd
over welke antwoorden te ge
ven, want er moet een eenslui
dend beeld naar buiten ko-
Danny en Gert: ze hebben
het er druk mee, zo druk dat
ze, grote grimas van beide he
ren, niet meer bij de BRT wer
ken. Nee, Samson en Gert is nu
een firma, met een pracht van
een omzet en heel, heel veel
werk.
Samson en Gert: een kindvriendelijk paar apart.