'Verontrustende' daling hervormde Kerkbalans 'Standpunt geloofsgemeenschap verhard' 'Huidige studenten zijn post-oecumenisch' m Ml Kerk Samenleving Meer kans op onweer DONDERDAG 28 JUL11994 BUITENLAND KORT Vrouw als priester (1 Paus Johannes Paulus II heeft gisteren herhaald dat de Rooms-Katholieke Kerk de wijding van vrouwelijke priesters definitief heeft afge wezen. Er is geen discussie meer mogelijk over afwijking van de heersende praktijk, aldus de kerkvorst tijdens zijn wekelijkse generale au diëntie. Hij wees er nog eens op dat Jezus alleen mannen heeft uitverkoren als zijn dis cipelen. Voorstanders van de wijding van vrouwelijke priesters, die zeggen dat Je zus daarmee slechts de ge woonten en wetten van zijn tijd volgde, kregen te horen dat Jezus destijds 'in volledi ge vrijheid' zijn keuze heeft gemaakt. De paus liet in mei weten dat de vrouwelijke priester er in de RK Kerk nooit zal komen. Hoewel het niet om een onfeilbare uit spraak gaat, maakt de toon van de brief het voor toe komstige pausen bijna on mogelijk om de ban op te heffen. Vrouw als priester (2) De paus en het Vaticaan hebben de afgelopen maan den herhaaldelijk geprobeerd een discussie over vrouwelij ke priesters onmogelijk te maken. S<nds in de angli caanse Church of England in maart de eerste vrouwelijke priesters zijn gewijd, is het debat opgelaaid. Met zijn nieuwe afwijzing wil de paus volgens kerkelijke bronnen voorkomen dat de kwestie de bisschoppensynode over het religieuze leven, die in okto ber in het Vaticaan wordt ge houden, gaat domineren. Antisemitisme (1) Ruim vijf eeuwen na de moord op een katholiek kind van drie jaar in de Jdeine ge meenschap van Rinn in Tirol probeert de bisschop van de ze Oostenrijkse provincie de finitief af te rekenen met de antisemitische cultus die ge lovigen rond dit voorval heb ben gecreëerd. Volgens de katholieke overlevering is het kind, met de naam Anderl von Rinn, in 1462 door rond reizende joodse kooplieden op wrede wijze om het leven gebracht. Op de plaats waar deze rituele moord zou heb ben plaatsgehad, werd een kerk gebouwd. Tot op de huidige dag worden er jaar lijks bedevaarten gehouden. Oostenrijk is het enige West- europese land waar deze cul tus rond een zogenaamde joodse rituele moord nog wordt gepraktiseerd. Antisemitisme (2) Sinds de middeleeuwen heb ben dergelijke verhalen het in westerse rooms-katholieke landen altijd goed gedaan, maar alleen in Oostenrijk le ven ze tot op heden voort. Zo kwamen er op 12 juli net als voorgaande jaren ongeveer 2.000 katholieken uit Oosten rijk en Duitsland voor een bedevaart naar Rinn, om daar de zoveelste verjaardag van de moord op de kleine Anderl te herdenken. Om de anachronistische rite defini tief uit te roeien, heeft bis schop Reinhold Stecher van Innsbruck nu per decreet een verbod op de cultus afgekon digd. De bisschop is er sinds 1989 niet in geslaagd een einde te maken aan de jaar lijkse pelgrimages. Het Vati caan steunde hem in zijn po gingen. De bewering dat op de plek waar de kerk ge bouwd is een rituele moord is gepleegd, moet als een diep grievende en een schan delijke belastering van het joodse volk worden veroor deeld, aldus het Vaticaan. REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071-356443 HET WEER Veel Portugezen en Italianen op Pax Christi-route UTRECHT ANP Het aantal hervormden dat financieel bijdraagt aan het plaatselijk kerkewerk is de afgelopen jaren 'verontrus tend' gedaald. Dat blijkt uit cijfers over de financiële actie Kerkbalans, die elk jaar in januari wordt gehouden. Van de ruim 2,3 miljoen geregistreerde hervormden zegden er begin dit jaar 617.000 een financiële bijdrage toe. In 1991 waren dat er nog bijna 625.000. In 1993 was het aantal al gezakt tot 619.000. Kerkbalans, zo is de trend al en kele jaren. De commissie Geld werving constateert dat het vrij forse ledenverlies van de afgelo pen jaren vooral de 'rand' van de kerk betreft, ofwel de leden die financieel niet bijdragen. Dat nu ook het aantal bijdra gende leden afneemt, wijst er volgens haar op dat 'de vergrij- DORDRECHT ANP Het gemiddelde bedrag dat de ze kerkleden voor de plaatselij ke kerk over hadden, steeg ech- ter in diezelfde jaren van 230 naai- 246 gulden. Dit jaar be droeg de gemiddelde verhoging 1,39 procent. Steeds minder mensen geven steeds meer aan zing steeds grotere vormen gaat aannemen'. De Nederlandse Hervormde Kerk verloor het af gelopen jaar bijna 55.000 leden (2,3 procent). Sinds 1986 doen de grootste verliezen zich voor in de provincies Noord-Holland (25,1 procent), Groningen- Drenthe (23,1) en Friesland 18.7). De Gereformeerde Kerken in Nederland noteerden eveneens een lichte verhoging van het toegezegde bedrag per kerklid (1,12 procent). Van de Rooms- Katholieke Kerk en andere deel nemende kerkgenootschappen zijn nog geen cijfers bekend. De actie Kerkbalans wordt begin 1995 gehouden onder het motto Houdt de vlam brandend. Voor de internationale jonge- renroute van Pax Christi in Ne derland hebben zich vooral veel Portugese en Italiaanse jonge ren aangemeld. In totaal nemen ruim 150 jongeren uit 21 landen de eerste week van augustus deel aan het project. Wande lend. fietsend of zeilend maken zij kennis met elkaar en met de multiculturele samenleving. Coördinator Sabine Zwiers is teleurgesteld over het kleine aantal Nederlandse deelnemers, maar wijst erop dat de jonge- renroute hier nooit erg populair is geweest. Slechts achttien jon geren hebben zich opgegeven voor de route in eigen land. Dat kleine aantal wordt aangevuld door de twee a drie Nederland se leiders die elk van de vijftien deelroutes, van Friesland tot Limburg, telt. Vluchtelingen Bosnië willen hoofdstad centrum islam maken SARAJEVO JAN TER LAAK MEDEWERKER GPD Voor kardinaal Danneels, die voor het eerst in zijn leven Sara jevo bezoekt, is de eerste aan blik van de stad een schok. Uit gebrande huizen, zwart gebla kerde muren, kapotgeschoten auto's langs de weg. In zwaar beschadigde flatgebouwen wo nen blijkbaar nog enkele gezin nen, de was hangt op het bal kon te drogen. Voor mij is het mijn vierde bezoek aan de stad gedurende de oorlog. Natuurlijk zie ik ook de verwoestingen en ontmoet ik de VN-officieren, nog steeds gekleed in stevige kogelvrije vesten. Maar zodra ik uit het vliegtuig stap word ik ge troffen door de onwezenlijke stilte: er wordt niet meer ge schoten. De verhoudingen in de stad tussen de diverse bevolkings groepen hebben zwaar geleden onder de oorlog. Velen - vooral intellectuelen en kunstenaars - zijn de stad ontvlucht. In hun plaats zijn tienduizenden vluch telingen uit Bosnië gekomen. Zij vinden dat Sarajevo een stad van de islam moet worden. De hoogste leider van de moslim gemeenschap, dr. M. Ceric, heeft de zeer humanistische Ulema Selimoski opgevolgd. Leidinggevende katholieken staan argwanend tegenover hem en ook intellectuelen uit Sarajevo hebben bedenkingen. Wij gaan zondagmorgen bij hem op bezoek. Hij ontvangt ons heel harte lijk. Tegenover kardinaal Dan neels prijst hij de paus, kardi naal Kuharic (Zagreb) en aarts bisschop Puljic van Sarajevo die zo dapper zijn blijven pleiten voor het voortbestaan van een onafhankelijk ën ongedeeld Bosnië. Hij spreekt over de vier miljoen Bosniërs die in Turkije wonen. Volgens de aartsbis schop is dit een uit de lucht ge grepen getal. Hij ziet er een aanwijzing in dat Bosnië zich steeds meer op Turkije gaat ori ënteren. Jan ter Laak: „In de katholieke gemeenschap wordt de waarde van de eigen identiteit benadrukt." foto anp De katholieke gemeenschap telt nog ongeveer 25.000 perso nen. Dat is 10 procent van de totale bevolking van de stad. Hun vrees is dat door de toene mende islamisering er voor hen geen plaats meer is in Sarajevo. Op straat zie je af en toe geslui erde vrouwen lopen. Volgens katholieken worden de vrouwen daartoe gedwongen of er in ie der geval voor betaald. Maar niet alleen in islamge- meenschap vindt een verhar dingvan de standpunten plaats, ook in de katholieke gemeen schap wordt de waarde van de eigen identiteit benadrukt. We horen pleidooien voor een- cul turele autonomie zoals deze voor diverse taalgroepen in Bel gië is georganiseerd. Tegelijker tijd is de Kroatische gemeen schap in Sarajevo zich er zeer goed van bewust dat haar voortbestaan aan een zijden draadje hangt, wanneer de oor log tussen de Moslims en Kroaten in centraal Bosnië wordt hervat. Dé Kroaten in Mostar hebben hun ideaal van een onafhanke lijk Bosnië nog niet helemaal opgegeven. Zij weten dat presi dent Tudjman van Kroatië en een deel van de Kroatische re gering achter dit standpunt staan. De katholieke kerk in Bosnië, daarbij gesteund door de kardinaal van Zagreb en de paus, hebben dit streven naar een eigen Bosnisch-Kroatisch staatje dat zich op de lange duur zou aansluiten bij Kroatië, steeds afgewezen, omdat ze we ten dat daarmee het doodvon nis getekend is voor Kroaten in centraal Bosnië en Sarajevo. Het aartsbisdom Sarajevo dat voor de oorlog meer dan 700.000 katholieken telde en enkele jaren geleden trots haar 750-jarig bestaan vierde, zal dan niet meer bestaan. En dan zal Sarajevo hetzelfde lot treffen als Banja Luka (naast Mostar en Sarajevo het derde bisdom in Bosnië) waar de Serven reeds honderdduizenden katholieken en moslims hebben verdreven en de bischop F. Komarica zich dank zij zijn publicitaire be kendheid nog weet te handha ven. En daarmee zitten we mid den in de grote politiek. Onder druk van de Verenigde Staten, Oostenrijk, Duitsland en het Vaticaan is de oorlog tussen de Moslims en de Kroaten in Bosnië gestopt en zijn beide groepen een federatie aange gaan. Tot nu toe houdt deze fe deratie stand. De premier van de regering van deze federatie, dr. Silajdzic, ontving zondag 10 juli kardinaal Danneels en de delegatie. In het gesprek uitte hij zijn kritiek op de internatio nale gemeenschap (lees: Frank rijk en Engeland) die de Servi sche agressie ongestraft heeft gelaten, maar hij sprak ook over groepen Kroaten rond Mostar die de pas gesloten federatie zouden willen opblazen. Ook aartsbisschop Puljic zag dit ge vaar en vroeg Pax Christi Inter nationaal de regeringen van de westerse landen te vragen druk te blijven uitoefenen op Kroatië en Moslims om de afsprakèn van het federatieverdrag na te komen. De beklemmende waag is of er wede aanstaande is voor het veelbeproefde Bosnië. Mis schien zullen de diverse partijen het wedesakkoord tekenen, hoewel de Bosnische Serviërs daartoe weinig bereid blijken. Maar of er ook een getekend wedesakkoord komt of niet, het zal hoogstwaarschijnlijk geen wede opleveren. Handtekenin gen zijn op de Balkan weinig waard gebleken. Alle partijen zien nog mogelijkheden om met geweld winst te behalen. En daarom gaat de oorlog ver der. Misschien blijft het wel stil rondom Sarajevo, omdat de oorlogvoerende partijen weten dat nieuw oorlogsgeweld in Sa rajevo grote, internationale ver ontwaardiging zal wekken en die wil iedereen vermijden, ten zij men ook deze weer voor zijn eigen zaak kan gebruiken. Jan ter Laak is secretaris van Pax Christi Nederland. Hij bezocht in april 1992 Sarajevo en maakte het uitbreken van de oorlog mee. Kerst mis '92 en '93 bezocht hij mede op verzoek van Pax Christi Internatio naal, opnieuw Sarajevo. Van 8 tot 12 juli maakte hij deel uit van een dele gatie van Pax Christi Internationaal die geleid werd door kardinaal Dan neels, voorzitter van Pax Christi In ternationaal. UTRECHT ANP De huidige studenten zijn 'post-oecumenisch'. Voor hen is de moeizame samenwerking tussen de verschil lende kerken 'totaal niet interessant'. Daarentegen is de belangstelling voor zingeving en ethiek onder studen ten best groot, aldus Jan Jaap van Oosterzee (33), die na drie jaar afscheid heeft genomen als coördinator van het Landelijk Overleg Studentengemeenten (LOS). Dit is het overkoepelend orgaan van wijwilligers in de ne gentien studentengemeenten die Nederland telt. In de jaren '70 en '80 zat de kracht van het studen tenpastoraat in een combinatie van liturgische vernieu wing, kritische bijbelstudie, maatschappelijk engage ment en verregaande oecumenische samenwerking. De wervende kracht van deze vier elementen is een stuk minder geworden, aldus Van Oosterzee. De kritische bijbelstudie en het maatschappelijk engagement heb ben plaatsgemaakt voor persoonlijker gespreksthema's zoals relaties, angst en dood. Het oecumenisch karakter van het studentenpasto raat is evenmin een 'kwaliteit waar ze op afkomen'. Al leen de 'esthetisch' verantwoorde liturgie' is nog steeds heel belangrijk voor de betrokken studenten, 'maar om de kring daarbuiten aan te spreken red je het daarmee niet'. Een steeds kleinere groep studenten is nog geïnteres seerd in het christelijk geloof. Ze hebben geen aversie tegen de kerk, maar ze vinden de boodschap van het christendom niet relevant voor hun leven. Volgens Van Oosterzee moeten de studentengemeenten vooral zin gevingswagen aan de orde te stellen in het onderwijs. DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON IK wii- rver eesrooRD WORDEN ZIET Nier CMT IK BEZIG BEN V? KAKJ iK BiNMEMKö/viEM NJee, EH oe RECHTER BEHANDELT JUiST EEN BELAN6RDKE vJERvJOERS- KVNE6TÏE... LEIDSCH DAGBLAD Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv DIRECTIE: B M Essenberg, C.P Arnold (adj), J. Kiel (adj), (HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans Nypels, Henk van der Post (adj). OMBUDSMAN: R D Paauw, tel. dag 9 30- 11 30uur071-356215, of perpost HOOFDKANTOOR. Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden Telefoon071-356356 POSTADRES Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX. Advertenties071-323508 Fam. berichten 071 -323508 Redactie071-321921 ADVERTENTIES ma.-vrij. van 08.30-17.00 uur. Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma -vrij van 8 30-17.00 uur: Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel. 071 -128030 bij vooruitbet. (incl. BTW) per maand per kwartaal 85,55 per jaar 329,30 VERZENDING PER POST Nederland per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING mat/mvrij. 18 00-19 30 uur. zat. 10.00-12 00 uur Tel. 071-143241 autom.bet 29,30 ƒ84,55 I 328,30 De hitte boven het Europese conti nent bereikt dagelijks nieuwe hoogtepunten. Er zijn nog maar weinig plekken aan te wijzen waar het kwik de 30 graden niet haalt en in een strook, die loopt van Zuid- Frankrijk via Duitsland naar Mid den-Zweden. worden de eilandjes met maxima van meer dan 35 gra den steeds groter. In ons land is het vooral de provincie Limburg die te maken krijgt met de extreme warmte. Het werd daar woensdag 33 graden; de zevende tropische dag op rij. De klamme hitte wordt daar bovendien nog verergerd door de zomersmog, die bij het langdu rig zonnige weer met weinig wind hoge ozonconcentraties geeft. Wat dat betreft mogen de kustbe woners niet mopperen. Ook hier ging de warmte van de laatste week niet zonder zuchten en zweten, maar meer dan een enkele tropi sche dag werd er niet bereikt. Maxima van meer dan 30 graden zijn langs de kust vrij zeldzaam, vanwege de zeewind die op hete dagen, als er boven ons land weinig stroming heerst, vrijwel altijd de kop opsteekt. Onder rustige, zonni ge omstandigheden daalt de druk overdag boven het hete binnenland en vooral na het middaguur zuigt die koelere en ook schonere lucf ;F van de Noordzee aan, die gistere tot enkele tientallen kilometers landinwaarts reikte. De maxima gen in onze regio dan ook een vij tal graden lager dan in het veel b 5! nauwdere binnenland. Vandaag zijn de verschillen tussi west en oost nog groter gewordei fn Een vlak lagedrukgebiedje bover ei Noord-Frankrijk komt naar ons land en stuurt nog wat warmere lucht met zuidoostenwinden ovefö de oosthelft van het land. In de kuststrook steekt een noordenwi 'e op met betrekkelijk koele lucht vec zee. De botsing van de verschil Ie p de luchtsoorten kan vooral van- ui nacht op diverse plaatsen aanlei ig ding geven tot pittig onweer. Mo e, gen overdag neemt de kans op b ,R en af; er kunnen nog wel wolken velden overdrijven bij iets lagere temperatuur. De eerste dagen blijft de luchtdre' relatief hoog boven Europa. Toti>n het weekeinde blijft een kolossa e: gebied tropisch warm. Ook in on >r: land zijn weer 'dertigers' moge li f zeker als er vanaf zaterdag een ce pressie bij Ierland opdoemt, die een zuidelijke stroming in gang zet. De kans op onweer neemt d; ook weer wat toe. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met vrijdag. Noorwegen: Vrij veel bewolking en van daag vooral aan de kust re gen. morgen op de meeste plaatsen regen. Maximum temperatuur aan de west kust ongeveer 18 graden. In de omgeving van Oslo warmer met temperaturen rond 25 graden. Zweden: In het zuiden vrij zonnig. In het midden en noorden wolkenvelden en kans op wat lichte regen. Middag- temperatuur uiteenlopend van 21 graden rond de Poolcirkel tot dicht bij 30 graden in het zuiden. Denemarken: Een enkele regen- of on weersbui en flink wat be wolking. Vooral in de och tend ook perioden met zon Maximumtempera tuur rond 26 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Overwegend bewolkt. Vandaag op de meeste plaatsen droog. Morgen perio den met regen, het eerst in Ierland en Schotland. Morgenmiddag breekt in Ier land mogelijk de zon flink door. Middag- temperatuur tussen 17 en 23 graden. België en Luxemburg: Flinke zonnige perioden, maar ook af en toe wolkenvelden. Vooral in het oosten kans op regen- en onweersbuien. Maxi-' mumtemperatuur uiteenlopend van 25 graden langs de kust tot 30 in Luxem burg. Noord- en Midden-Frankrijk: Vrij zonnig, maar in Normandië en Bretagne ook wolkenvelden en af en toe wat regen. In het uiterste noorden en oosten kans op een regen- of onweers bui. Middagtemperatuur tussen 28 en 34 graden, langs de kust tussen 22 en 26 graden. Portugal: Vrij zonnig en droog. Middagtempera tuur aan de kust van 23 graden in het noorden tot 30 graden aan de Algarve. Landinwaarts maxima boven 30 graden. Madeira: Perioden met zon, afgewisseld door wol kenvelden en waarschijnlijk droog. Mid dagtemperatuur ongeveer 25 graden. Spanje: Langs de Golf van Biskaje enkele wol kenvelden en op de meeste plaatsen droog. Elders overwegend zonnig. Mid dagtemperatuur langs de Golf van Bis kaje rond 23 graden, aan de kusten in het oosten en zuiden tussen 30 en 33 graden. In het binnenland maxima tot boven 35 graden. Canarische Eilanden: Aan de noordzijde van de eilanden enke le wolkenvelden, aan de zuidzijde zon nig. Droog. Maximumtemperatuur rond 27 graden Marokko: Westkust! zonnig en droog. Landin waarts een kleine kans op een bui. Mid dagtemperatuur tussen 25 en 30 gra- Zuid-Frankrijk: Flinke perioden met zon en vooral in de middag en avond mogelijk een lokale re gen- of onweersbui. Middagtemperatuur van 25 graden aan de westkust tot plaatselijk 35 graden in het zuidoosten. Italië: Flinke perioden met zon en vooral van daag kans op een regen- of onweersbui. Maximumtemperatuur tussen 30 en 34 graden. Griekenland en Kreta: Vrij zonnig. In het noorden van het Griekse vasteland morgen een kleine kans pp een regen- of onweersbui. Op de Egeische Zee waait een stevige noorde lijke wind. Middagtemperatuur op de stranden rond 30 graden. Landinwaarts warmer. Turkije.en Cyprus: Veel zon en droog. Maximumtempera tuur aan de westkust ongeveer 29 gra den, aan de zuidkust wat warmer. Duitsland: Overwegend zonnig, maar in het noor den ook enkele wolkenvelden. In de middag en avond kans op een regen- of onweersbui. Middagtemperatuur net iets boven of net iets onder de 30 gra- Zwitserland: In de ochtend vrij zonnig en droog. In de middag toenemende bewolking gevolgd door enkele regen- en onweersbuien. Maximumtemperatuur ongeveer 32 gra- Oostenrijk: Perioden met zon en in de middag en avond kans op een enkele regen- of on weersbui. Middagtemperatuur tussen 30 en 34 graden. Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. Wind WEERRAPPORTEN VRIJDAG 29 JULI 1994 Zon- en maanstanden Zon op 05.55 Zon onder 2 III Maan op 23.47 Maan onder l.^ Waterstanden Katwijk Hoog water 08.1520.39 p623 Laagwater 04.16 16.35 Weerrapporten 27 juli 20 uur: Eindhoven Den Helder Rotterdam Vhssingen Maastricht Aberdeen N Athene Barcelona Boedapest Dublin Frankfurt Genève onbew licht bew. Kopenhagen onbew Las Palmas onbew. Lissabon onbew. Buenos Aires half bew. Casablanca zwaar bew Johannesburg onbew./ Los Angeles onbew. New Orleans onweer New York licht bew Tel Aviv licht bew. 28 17 31 19 33 19 29 19: 33 18 nnw3 25 17. nnw 5 29 19 o? 32 18 n 5 29 19 n2 33 19 w6 22 nno5 31 25 zw6 31 23- 03 33 23. nw 1 33 22 w4 35 22 verand 32 18 1 wzw4 30 23. wzw4 19 11 no 3 34 21 no 4 32 16 wzw4 31 20 04 29 13 no 8 29 22 verand 32 15 1 z2 27 19. nno 15 25 20 nnw 9 29 18' 06 30 19 w 3 27 18- verand 34 2 wl 38 20' zzo2 29 22 - wzw4 32 18' nnw 5 31 23, n 1 23 14 wzw3 31 19 n6 32 23 z 4/ 29 nw 1 33 22 wzv/2 33 19 zzw2 31 20' w2 33 33 zzw5 34 17 verand 34 15 1 33 17 31 15, 34 27 23 18. 27 23 28 22 31 25 34 27 23 12 37 23 24 14 HEINZ h£b job wel eehs vertelb wat £r gebeurde ibehccm bekt op de trouwer/j vaw ta/jte a3£h oo/a bag, zou zor&ejj voor d£ dpajjeeh hapjes? bat /s me ee7V verhaal bat vertel 'k j£ straks rrvpe tre/aj wel f "y me y zj__ 'J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 14