'Man met gebonden macht'
Molukse kerk in Nederland
wil uit oecumenisch isolement
Paul A. Rader generaal Leger des Heils
Kerk Samenleving
Tijdschrift
religieuzen
verdwijnt
DINSDAG 26 JULI 1994
BUITENLAND KORT
Mausoleum
Ten minste zeven personen
zijn gisteren omgekomen
toen het dak van een mauso
leum in het oosten van
Pakistan instortte. Tientallen
pelgrims bevonden zich op
het moment van de ramp in
de gebedsruimte in Sehwan
Sharif, in de buurt van Suk-
kur. Dat heeft de politie be
kendgemaakt. Een twintigtal
personen is gewond geraakt.
Tientallen mensen zijn mo
gelijk nog bedolven onder
het puin. Reddingswerkers-
hebben inmiddels zeven li
chamen onder dat puin van-
redactie dick van der pi
Omstreden doop
De zoon van de 62-jarige
Rosanna Delia Corte is ge
doopt in de Rooms-Katholie
ke Kerk. ondanks de kritiek
van het Vaticaan op de
kunstmatig opgewekte zwan
gerschap van zijn moeder.
Dat heeft de gynaecoloog
van de Italiaanse vrouw, Se-
verino Antinori, gisteren be
kendgemaakt. De controver
siële vruchtbaarheidsexpert
liet weten dat een zieken
huispastor in Rome de jon
gen zondag heeft gedoopt.
Het kind werd verleden week
geboren. Bij de moeder wa
ren eicellen van een donor,
die waren bevrucht met het
sperma van haar man, in de
baarmoeder geïmplanteerd.
Zij was tot op heden de oud
ste zwangere vrouw ter we
reld. Het Vaticaan heeft de
zwangerschap moreel laak
baar genoemd, maar volgens
Antinori bewijst de doop dat
de geboorte legitiem was in
de ogen van de RK Kerk.
Bescherming
Buitenlands huispersoneel in
Groot-Britannië moet vol
gens de grootste katholieke
lekenbeweging van dat land,
de Katholieke Unie. meer
worden beschermd. De wet
bepaalt dat niet-Britse staats
burgers personeel mogen
meebrengen naar het Vere
nigd Koninkrijk. Deze werk
nemers mogen tijdens hun
verblijf op het eiland niet van
werkgever veranderen. Dat
maakt hen tot 'gemakkelijke
slachtoffers van uitbuiting',
zo schrijft de Katholieke Unie
aan het Londense ministerie
van binnenlandse zaken. Zo
wel de mensenrechtenorga
nisatie Amnesty Internatio
nal als de Vereniging tot Be
strijding van de Slavernij
hebben herhaaldelijk gewe
zen op gevallen van extreme
uitbuiting. Sommige huis
houdelijke krachten werken
onder onmenselijke
digheden of zonder c
betaald te worden. De Katho
lieke Unie verzoekt het mi
nisterie de arbeidscontracten
deze mensen regelmatig
te controleren. Ook zouden
de getroffenen, voornamelijk
wouwen uit de Filipijnen,
vrije toegang tot kerkelijke en
rijksinstellingen in Groot-
Brittannië moeten krijgen.
Religieus geweld
In Karachi, de grootste stad
van Pakistan, is het gisteren
opnieuw tot ernstige ongere
geldheden gekomen. De stad
wordt sinds vorige week ge
teisterd door godsdienstrel-
len. Pakistan beschuldigt In-
i opruiing. De schiet
partijen van gisteren gingen
tussen activisten van de shi-
'ietische Tehrik-i-Jafaria-be-
weging en aanhangers
de radicale sunnitische Si-
pan-i-Sahaba. Sinds vorige
week heeft het geweld aan
zeker negen mensen het le
ven gekost. De Pakistaanse
premier Benazir Bhutto heeft
haar kabinet bijeen geroepen
naar aanleiding van de ex
plosieve situatie in Karachi.
DE RECHTER
De Molukse Evangelische Kerk
in Nederland (GIM) wil zich
aansluiten bij de Wereldraad
van Kerken en bij de Raad van
Kerken in Nederland. De syno
de van de kerk besprak afgelo
pen zaterdag een voorstel om te
breken met de conservatieve te
genhanger van de Wereldraad,
de ICCC.
De Molukse kerk (60 gemeen
ten, 25.000 leden) heeft in de ja
ren '50 ook gepoogd lid te wor
den van de Wereldraad. Met na
me door tegenwerking van de
Indonesische kerken is het er
toen niet van gekomen. Om
toch een internationaal plat
form te hebben, zocht de kerk
haar heil bij de ICCC. Op theo
logisch en politiek gebied voel
de ze zich daar ook beter thuis
De kerk is echter met haar tijd
meegegaan. Op theologisch en
ethisch gebied heeft zij tal van
ontwikkelingen doorgemaakt.
Als catechisanten of kerkeraads-
leden in de jaren '50, toen de
'ballingschap' van de Molukkers
in Nederland net was begon
nen, tijdens het dansen betrapt
werden, konden ze worden ge
schorst. Samenwonenden werd
de toegang tot het avondmaal
ontzegd.
In de afgelopen jaren is ook
de verhouding met de Indonesi
sche kerken danig verbeterd,
waardoor de GIM geenszins
hoeft te vrezen voor een nieuwe
afwijzing door de Wereldraad
van Kerken. Aansluiting van de
Raad van Kerken in Nederland
zal evenmin veel problemen
opleveren. Secretaris ds. W. van
der Zee riep onlangs nog de al
lochtone kerken op de nationale
oecumene te komen versterken,
De stap van de Molukse kerk
sluit aan bij een groeiende be
hoefte uit haar isolement te ko
men. De kerk, die overigens
blijft geloven in het ideaal van
een eigen Molukse republiek,
wil op een open, toekomstge
richte wijze kerk zijn in Neder
land. Als andere blijk daarvan
heeft zij besloten een persvoor
lichter aan te stellen.
Dit laatste besluit is tevens in
gegeven door een recent hoog
opgelopen kerkstrijd in de Mo
lukse gemeenschap die volgens
het synodebestuur 'een hoop
negativiteit' heeft opgeleverd.
Een groep van 13 gemeenten
rond de afgezette predikant H.
Supusepa verzet zich al jaren
tegen het synodebestuur dat in
haar ogen een wanbeleid voert
en financiële malversaties
pleegt. Rutumalessy en de zij
nen spreken elke beschuldiging
tegen.
Enkele weken geleden protes
teerden ongeveer 200 leden van
deze groep tijdens de synode
vergadering in Vaassen. In een
verklaring beschuldigden zij het
synodebestuur ervan op grote
schaal commerciële activiteiten
te ontplooien in Indonesië,
waarvan de bestuursleden zelf
financieel beter worden. Een
aanklacht bij justitie in Utrecht
resulteerde in een gerechtelijk
vooronderzoek, waarvan het sy
nodebestuur de uitkomsten
geenszins vreest. „Wij zijn ont
zettend benieuwd naar de be
wijzen."
De uitgave van het Tijdschrift
Nederlandse Religieuzen
wordt gestaakt. ,,De laatste
jaren werd het steeds moei
lijker om de vereiste financi
en bij elkaar te krijgen",
schrijft het blad in zijn juli-
/augustusnummer. In sep
tember verschijnt de laatste
aflevering van het tijdschrift,
dat twaalf jaargangen heeft
gekend.
Het Tijdschrift Nederland
se Religieuzen was een geza
menlijke uitgave van de Sa
menwerking Broedercongre
gaties in Nederland (SBCN)
en de Samenwerking Neder
landse Vrouwelijke Religieu
zen (SNVR). De in aantal
slinkende Nederlandse reli
gieuzen vormden tevens de
doelgroep van het blad.
HET WEER
Nieuwe warmte-impuls,
Terwijl het grootste deel van het
Europese continent onveranderd
heet bleef met maxima tussen 30
en 36 graden, raakte ons land gis
teren even in de overgangszone
met wat koelere lucht. Na een
nachtelijk minimum van 21 tot 22
graden bleef het overdag nogal
plakkerig weer, maar vooral het
westelijk kustgebied profiteerde
van een westenwindje. Dat gaf op
het strand een verkoeling tot 23
graden. Landinwaarts bleef de
warmte van de vorige dagen nog
hangen. Achter de duinen was het
bij 27 graden al gauw benauwd en
de oostelijke provincies noteerden
bij 30 tot 32 graden de vierde tro
pische dag op rij. De zon scheen
weer volop, maar de vochtige lucht
van zee maakte het aanzien van de
hemel nogal heiig. Later op de dag
trokken enkele stevige onweersbui
en langs onze oostgrens.
Inmiddels is er op de oceaan wat
meer beweging gekomen. Een die
pe depressie kwam dreigend in de
richting van de Britse Eilanden,
maar botste daar tegen de muur
van Europese hogedruk en moest
uitwijken naar het noorden. De
aanval op de Europese hitte v»|EF
dus opnieuw afgeslagen. De
langstrekkende depressie zorj s.
zelfs voor een nieuwe warmte
puls. Deze zet boven de westr
van het continent een sterke I
testrommg van subtropische I
op de rails. Aan de grond zijn
luchtbewegingen maar zwak,
door de wind in de kustprovini
bij voorkeur uit zee gaat waai*
westelijke provinciesontsnapi
zo aan het grootste hitte-gewe,tl
De zon tilt het kwik morgen la nt
waarts vrij gemakkelijk boven /le
graden uit. Tussen woensdag; ;rr
en donderdagavond trekt er e* m
onweersstoring voorbij, maarl,^,
goed mogelijk dat veel plaats*
daar niets van merken. Vanaf
derdag doet de temperatuur o50
in het land een stapje terug, t '81
noeg zon en 23 tot 27 graden L<
wordt het een stuk aangenam ue
algemene circulatie blijft tot I it
einde van de week zomers get i
uitlopers van het Azorenhoge* ,n
gebied verhinderen voorlopig
echte depressiedoorbraak. We
wordt het komende weekeind^/*
nieuw (erg) warm.
HET WEER IN EUROPA
Bisschop het meest herkend in uitoefening wijdingsfuncties
Rome benoemt, op een
aantal van vierduizend we
reldwijd, jaarlijks 350 bis
schoppen, bijna elke dag
één dus. Het brengt in de
betrokken bisdommen,
kerkprovincies en bij om
streden benoemingen ver
daarbuiten heel wat pen
nen en stemmen in bewe
ging. Opmerkelijk is dat
veel meer mensen geïnte
resseerd zijn in de persoon
van een bisschop dan er
regelmatige kerkbezoekers
zijn.
ROOSE
JAC DE WINTER/GPD
Globaal weet men evenwel niet
veel meer dan dat een bisschop
aan het hoofd staat van een bis
dom en dat hij hooguit eens per
jaar de parochies bezoekt om er
het sacrament van het Vormsel
toe te dienen.
De vraag wat een bisschop is
en doet, is bij de benoeming
van dr. M. Muskens tot opvolger
van mgr. Ernst van Breda weer
actueel.' Het woord bisschop
komt van het Latijnse episcopus
en het Griekse episkopos, dat
letterlijk 'opziener' betekent.
Het is in ^de rooms-katholieke
kerk de naam van hen die in de
kerkelijke hiërarchie de hoogste
rang bekleden. Als opvolgers
van de apostelen vormen de
bisschoppen gezamenlijk een
college, dat organisatorisch ver
zameld is rond de paus als bis
schop van Rome, de opvolger
i Petrus, de eerste onder de
apostelen. Zij oefenen geza
menlijk de hoogste herderlijke
bevoegdheid uit. Het Petrus
ambt (paus) onderscheidt zich
r het uitoe
fenen van concrete taken ten
dienste van de wereldkerk een
aantal volmachten aan zijn ver-
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Noorwegen:
Wolkenvelden en vooral
le westkust flinke pe-
n met regen. In het
zuidoosten in de omgeving
Oslo meer zon en
waarschijnlijk droog. Aan
it rond 20 graden; in
het oosten overwegend bo-
n 25 graden.
I zonnig en droog. In
noorden ook wolken
velden maar meest droog.
Middagtemperatuur bijna
Denemarken:
n25gra
■ft kleirflBHPHI
gen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur ongeveer
26 graden.
Engeland, Schotland,
n Ierland:
Meest bewolkt en perioden
in Engeland perioden i
:en klein
sope
i regen- of o
Voormalig bisschop van Breda H.A. Ernst.
bonden. Hoewel alle bisschop
pen de volledige priesterlijke
wijdingsmacht hebben, is onge
veer tweederde van hen 'bis
schop in de volle
woord', omdat hun de leiding
bisdom is opgedragen.
De anderen zijn titulaire bis
schoppen die een vroeger be
staand bisdom krijgen toegewe
zen, waarover zij evenwel geen
rechtsbevoegdheid (kunnen)
uitoefenen. Ze zijn werkzaam
als hulpbisschoppen, zoals in
land Lescrauwaet in Haar
lem, Castermans in Roermond
en Nienhaus en De Kok in het
aartsbisdom Utrecht. Weer an
deren zijn werkzaam op de cu-
riedepartementen in Rome.
Een bisschop in de volle zin
'an het woord wordt ook wel
residentiële bisschop ge
noemd. Zijn voornaamste taken
kunnen worden omschreven
met de woorden 'heiliging', on
derricht en bestuur'. Hij is be
stuurder, wetgever, rechter, le
raar en is daarin met inachtne
ming van allerlei beperkende
bepalingen in het kerkelijk wet
boek in zijn eigen bisdom vrij
autonoom. Hij wordt in zijn be
stuurlijke taak bijgestaan door
één of meerdere vicarissen-ge
neraal, vicarissen, leden van het
kapittel. Residerende bisschop
pen beschikken verder steeds
meer over adviesorganen, als de
priesterraad, diocesane pastora-
De nieuwe bisschop v
dekenale raden en
diocesane pastorale raden. Is de
bisschop ziekelijk of het bisdom
groot, dan wordt wel eens
een co-adjutor benoemd, een
'hulpbisschop met recht van
opvolging'.
Waarin een bisschop, zowel
residerend- als titulair, zich het
meest zichtbaar van priesters,
diakens en andere pastores on
derscheidt, is zijn wijdings
macht. Hij bezit, zoals dat heet,
de 'volheid van de wijdings
macht', waardoor hij alle
menten, dus ook die van het
Vormsel en het priesterschap,
kan toedienen. In het uitoefe
die wijdingsfuncties
wordt de bisschop, getooid met
mijter en staf, door de gelovigen
dan ook het meest herkend.
Ten slotte heeft een bisschop
ook een groot aantal verplich
tingen. De bekendste is zijn vijf
jaarlijkse ad-limina-bezoek can
de paus en de graven
apostelen in Rome. Hij moet
dan tevens verantwoording af
zijn beleid. Onbe
kend is vrijwel zeker, dat hij
slechts om goede redenen ge
durende langere tijd buiten zijn
bisdom mag verblijven. Al i
al zou je een bisschop kunnen
aanduiden als 'een man met ge
bonden macht'.
weersbui Middagtemperatuur tussen
18 en 22 graden.
n Luxemburg:
n met zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur van 24 gra-
st tot 30 in de Ardennen.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Flinke perioden met zon en droog. In
Normandië en Bretagne morgen van het
i moge-
30 graden,
Bretonse kust
Portugal:
vooral morgen kans op wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur vlak aan zee
n 22 graden bij Porto tot 30 in de Al -
garve; verder landinwaarts maxima bo-
n de 30 graden.
Spanje:
het noorden aanhoudende kans op
Dlkenvelden, elders overwegend zon
nig. Middagtemperatuur aan de Costa's
30 graden of iets hoger, langs de Golf
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
WOENSDAG 27 JULI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.52 Zono
Maan op 23.03 Maanonderi1
Waterstanden Katwijk
Hoog water 06.51 19.18
Laag water 03.01 15.16
De Hoge Raad van het Leger des Heils heeft de Ameri
kaanse heilsofficier Paul A. Rader (60) gekozen tot ge
neraal. Dat heeft het Nederlandse hoofdkwartier van
het Leger des Heils in Almere gisteren bekendgemaakt.
Hij volgt Bramwell Harold Tillsley uit Canada op. die
zijn functie in mei 1994 om gezondheidsredenen
legde. Tillsley leidde het Leger ruim een jaar. Rader
