^TERKRANT
De Ark II is een
beetje stuurloos
'Alleen een stomme reiger eet geen vis'
REDERIJ
VAN HULST/
DINSDAG 19 JULI 1994
Regionale verwachting
voor woensdag 20 juli 24-25 graden
Evangelisatieboot kan alleen nog maar vooruit
De boot van het Leidsch Dag
blad vaart vandaag en de ko
mende dagen op de wateren in
en rond /Viphen en Langeraar.
Wie tips heeft voor de beman
ning kan bellen naar het specia-
infograpNc: PA da Grut
le telefoonnummer op de re
dactie van het Leidsch Dagblad:
071-356401 of rechtstreeks met
de schipper aan boord: 06-
52801476.
AGENDA
LOGBOEK
Maandag 18 juli, Braassemer-
Heeft het nog zin om terug te
komen op een voorval van afge
lopen zaterdagavond? Zelf vond
ik van niet. Het is tenslotte on
eindig veel interessanter te le
zen van al die keren dat we nie
mand hebben aangevaren, dan
van die ene keer dat het mis
ging. Honderden, wat zeg ik,
duizenden scheepjes moeten
we de afgelopen anderhalve
week zijn gepasseerd zonder
een schrammetje op te lopen.
En daar waren hele grote bij,
zoals gisteren op de Braassem.
Hoe eenvoudig is het niet om
tegen zo'n kerosinetanker van
100 ton op te varen? En wat te
denken van de Nederlands
Kampioenschappen stern en
splash, die op deze plas tegelij
kertijd werden afgewerkt? Een
fluitje van een cent hoor, om
een ravage aan te richten in het
deelnemersveld van honderden
kinderen in ranke zeilbootjes.
De vaderlandse speelfilmindus
trie zou in e'e'n klap zijn gered,
met zo'n scenario.
Maar hiertoe aangespoord door
het logboek van gisteren kan ik
er natuurlijk niet om heen. En
dat is in feite ook het hele ver
haal. Ik kon er niet omheen.
Met geen mogelijkheid. Zo gin
gen ze nog rechtuit, en zo kwa
men ze recht op ons af. Gewoon
niet opgelet, alle zeven paar
ogen gericht op de waterskiër
die ze kort daarvoor waren ver
loren. Nog zie ik het wit in de
ogen van de stuurman van dat
afgeladen motorvletje toen hij
op het laatste moment de hoge
boog van de Leidsch Dagblad
boot voor zich op zag doemen.
De schade beperken, dat was
het enige wat er door me heen
ging. Zorgen dat er geen slacht
offers vallen, desnoods ten kos
te van mijn eigen bemanning.
Dat was ook de reden dat ik er
in die laatste seconden maar
recht op af stuurde. Dat iemand
onoplettend en roekeloos vaart
is voor mij nog geen reden om
'm meteen maar met de schroef
tot pulp te vermalen. Vandaar,
die manoeuvre, meld ik ook
maar even voor de opvarende
collega's die dit staaltje van ho-
geschoolnavigatie en mede
menselijkheid niet goed konden
plaatsen.
Zo liep het gelukkig allemaal
toch nog met een flinke klap af.
En mochten de waterpiraten die
onze koers kruisten dit stukje
onder ogen krijgen: wees gerust,
ik heb besloten er verder geen
werk van te maken. Excuses ge
accepteerd. Zand erover. Ons
bootje is maar gehuurd.
Terug nu naar de actualiteit van
gisteren, daar hoort een logboek
tenslotte over te gaan. Gisteren
was een saaie dag. We hebben
niemand geraakt.
DICK VAN DER PLAS
Bestemming: Alphen en Langeraar
Gods waterwegen zijn ondoor
grondelijk. Doe je je best om op
de Zuidhollandse wateren Gods
woord te verkondigen, laat de
keerkoppeling je in de steek. Ze
hebben flink de pest in, de be
manning van de forse tweemas
ter waarachter we aan de Com-
rie-kade in Woubrugge aanleg
gen. De naam van de boot had
de belangstelling al gewekt. Ark
II.
Het schip van de stichting Het
Anker heeft zich de afgelopen
weken op de Zeeuwse wateren
bezig gehouden met de evange
lisatie onder watersporters. En
gelsman Steve Vernon was er
zelf niet bij. Maar hij wil er wel
over vertellen, zolang de kapi
tein het dorp in is. In Capelle
aan de IJssel, onderweg naar de
Loosdrechtse Plassen, sloeg het
noodlot toe. Tijdens het afme
ren begaf de keerkoppeling het.
Niets beschadigd, maar erg ver
velend. De reddingsboot van de
schepping is nu een beetje
stuurloos; de Ark II. de enige
evangelisatieboot in Nederland,
kan nog alleen maar vóóruit. En
dat heeft een bemanningslid
gekost. Bij het afhouden is hij
door zijn rug gegaan.
Nadat Vernon dat van de vrouw
van de kapitein hoorde, heeft
hij onmiddellijk alle bruggen
gebeld om de Ark II op te spo
ren. En toen met zijn dochter in
de auto van Goes naar Wou
brugge. Om te helpen. Hij zat al
in de evangelisatie en had de
Ark II al een keer ontmoet. Ver
non heeft toen twee dagen
meegevaren. Hij moet nu de ge
blesseerde vervangen. Zo kan
hij mooi het nuttige met het
aangename verenigen: evange
liseren en varen.
Kapitein Karei Scholtens stapt
met het gekwetste bemannings
lid aan boord. Twee mannen
met baarden. Ze dragen potten
bier onder de arm. Vernon duikt
in de stuurhut, op zoek naar
'promotiemateriaal'. De kapi
tein krabt in zijn baard: „Vrese
lijk, dat met die koppeling.
Maar we bidden dat het snel
goed komt." Want ook op de
Friese meren moet worden geë
vangeliseerd.
Vernons komst wordt als een
zegen beschouwd. Nu kunnen
ze met voldoende bemanning
langs de staande-mastroute via
Haarlem naar de thuishaven in
Huizen. Daar moet de keerkop
peling worden hersteld. Over
Amsterdam had ook gekund.
Maar dan had hij 's nachts
moeten varen. En dat doet hij
liever niet.
Evangeliseren onder waterspor
ters, lukt dat een beetje? Inder
daad, verzekert Scholtens. Erg
goed zelfs. „Evangelisatie in
tenten wil niet meer. Niemand
komt nog binnen. Vijfjaar gele
den zijn we het op het water an
ders gaan aanpakken. We varen
van jachthaven naar jachtha
ven, meren aan en lopen langs
de boten", vertelt de kapitein.
De watersporters kunnen een
enquêteformulierinvullen.
Daarop wordt gevraagd of ze
gelovig zijn, of ze in een haven
wel eens naar de kerk gaan en
of ze weten wie lezus Christus
Het gekwetste bemanningslid (links) van De Ark, met de 'verse' kracht Steve Vemon (midden) en Karei Scholtens.
was. Verlosser? Stichter van een
godsdienst? Een verzonnen Fi
guur misschien?
Tachtig procent wil meedoen,
vertelt Scholtens. De rest wil er
niets mee te maken hebben.
„Als je wat met de mensen
praat, komen ze vaak wel los.
Ook onder watersporters zitten
mensen die geloven, maar niet
weten hoe ze hun geloof verder
moeten ontwikkelen. Hebben
ze ruzie met de dominee gehad,
of sprak de dominee op een be
grafenis de verkeerde woorden.
Een gesprek kan al veel helpen.
Soms verkopen we een geloof-
hoop-en-liefde-vlag. Die men
sen willen hun geloof op het
water graag uitdragen." Wa
rempel, nog niet gezien: hoog in
top waait er één.
Scholtens heeft al veel ellende
aangehoord. Volgens hem zit
ten er op het water veel mensen
die verder weinig omhanden
hebben. Door ziekte of werk
loosheid. En die wil hij opbeu
ren. Scholtens: „In Zeeland
sprak ik een man die uit pure
ellende maar was gaan varen.
Had kanker gekregen en kon
niet meer werken. Met zó'n ge
zicht zat hij op de boot. Van het
geloof had hij nog geen kaas ge
geten. Ik heb hem verteld dat
het geloof misschien wel niet
geneest, maar wèl een luiste
rend oor biedt. Niemand had
hem dat ooit verteld. Hij moest
huilen. Dit is wat ik zocht, zei
hij."
Kapotte keerkoppeling. .Als die
maar kan worden hersteld.
Friesland wacht. Ze krijgen af
en toe wel eens een tientje van
een watersporter, vertelt de ka
pitein nog, maar Het Anker is
zeker niet rijk. Het verfrissende
geluid van ploppende bierdop-
pen stijgt op uit de kuip. Maar
natuurlijk; de sticker met de re
genboog op de stuurhutruit
stelt gerust. Er is hoop.
ROELF REINDERS
Parlevinker met varende vrieskist
Noordwijker Mart Gielen bij gelegenheid ook boswachter te water
'Het zijn niet allemaal rotte kolen'
Piet Olijerhoek. Krachtige
naam, laachtige persoonlijk
heid. Havenmeester in Jachtha
ven De Brasem te Oude Wete
ring. Ziet er uit zoals je je als
kind een zeeman voorstelde.
Bruine kop, krullend grijs haar.
Open overhemd en brede bast.
Piet is al dertig jaar havenmees
ter, dus hij kent zijn pappenhei
mers. En die pappenheimers
zijn er niet op vooruitgegaan,
zegt hij. Steeds vaker krijgt de
haven bezoek van horken. „Dat
sodemietert hier de boot maar
neer. Zonder zich te melden bij
de havenmeester. Het is water
laaien, piesen, poepen en weg
wezen. Ze pakken maar water
zonder te betalen. Of het wat
kost vragen ze niet. Vroeger ge
beurde dat veel minder. Maar
toen had je het 'Hem' nog niet,
dat recreatiegebied hier in de
buurt. Daar kost het niks voor
die lui. Geen gulden."
„Ze kwakken hun rubberbootje
in een box van tien meter. Kan
er dus geen schip meer bij."
Piet wijst op een brommertje
dat over de steiger scheurt.
„Ook daar erger ik me nou aan.
En dan vind ik nog een hoop
goed hoor. Als ik me over alles
zou moeten opwinden..."
„Wat ik wel leuk vind? Al die ou
de bekenden die hier elk jaar
weer komen. Mensen uit Bra
bant. Of uit België. Overal van
daan. Ze zijn hier op doorreis.
Ach, het zijn niet allemaal rotte
kolen, de mensen die hier ko
men. Je kunt het trouwens
gauw aan hun kop zien of ze
deugen of niet."
„Maar goed, verder krijg ik hier
heus geen hartaanval hoor. Ik
geniet van het werk, het water.
Met vakantie hoef ik niet. Sode
mieter op. Ik blijf lekker hier.
Wat moet ik nou in Frankrijk of
in Duitsland? Dat is mij te ver
weg. Hier vaar ik lekker met
mijn tjalk."
Het zij je gegund. Vaar wel
schipper!
HERMAN JOUSTRA»
de man te brengen.
Martijn Bartelink vaart langszij
om ons van een ijsje te voor
zien. Hij is 18 jaar en vindt dit
een prima vakantiebaantje. „Ik
vaar heen en weer tussen de
Kaag, de Braassem en de West
einder." Best moeilijk om in die
golven je waar aan de man te
brengen zonder ongelukken te
veroorzaken. „Ach, soms gaat
het wel eens mis. Dan loop ik
een schrammetje op. Maar
meestal gaat het goed."
En weg schiet hij alweer, met
zijn varende vrieskist.
ANNEMIEK RUYGROK
Boswachter Mart Gielen laat zijn blik gaan over het gebied van de reigerkolonie. foto ben de bruyn
Parlevinker. Volgens Van Dale is
het woord wellicht afgeleid van
het Franse 'Par l'occasion', wat
'bij gelegenheid' betekent. Een
vink die af en toe eens aan
vliegt.
Parlevinkers gaan met hun
scheepjes de boten langs om
hun waren te verkopen. Vroeger
zag je ze veel op het water. Er
waren parlevinkers met zuivel,
met groenten en met huishou
delijke artikelen. Nu kom je ze
nog maar zelden tegen.
Op de Hollandse plassen varen
er in elk geval nog vijf. Scholie
ren die in hun vakantie een
centje bijverdienen door ijs aan
LEVENSWATER
De grutto is, met zijn lange,
dunne poten en snavel, een
markante verschijning in het
weidegebied. Het overgrote deel
van de Europese populatie
broedt in Friesland en de beide
Hollanden. Dat broeden (het
legsel bevat vrijwel altijd vier ei
eren) doen man en vrouw sa
men, net als het opvoeden van
de jongen. Na 21 tot 24 dagen
komen de eieren uit. Dreigt er
aan het eind van die broedpe-
riode gevaar, dan blijft moeders
onbewogen zitten. Ze laat zich
liever door een maaimachine
onthoofden (de grutto is zo
dom in het weiland te broeden),
dan de aanstaande jongen in de
steek te laten.
De jongen, nestvlieders, worden
nog vier weken lang door de ou
ders gevoerd: dan pas kunnen
ze vliegen en dus op eigen be
nen (vleugels) staan.
De lange snavel wordt gebruikt
om in de grond te peuren, op
zoek naar wormpjes en ander
dierlijk voedsel. Een achtcenti-
mer lange snavel diep in de
grond openen is nagenoeg on
mogelijk. Daarom zit er aan het
uiterste puntje van de snavel
een scharniertje: het voorste
deel van de snavel kan open ter
wijl de rest van de snavel op el
kaar blijft. Dit lukt alleen als de
grond zacht is en het polderpeil
dus (terwille van de landbouw)
niet al te sterk verlaagd is.
Een grutto kan twintig jaar oud
worden. Dat betekent twintig
keer de verre en barre tocht
naar West-Afrika om daar te
overwinteren. De overtocht
wordt in etappes gemaakt, on
derweg pleisterplaatsen aan
doend om daar enkele dagen bij
te vreten. Net als de tureluur,
heeft de grutto zijn naam te
danken aan zijn roep. (gr-wie-
to). In Nederland heeft de vogel
het moeilijk omdat er steeds
minder ongestoorde natuur is.
Landbouwmachines razen
steeds vroeger in het jaar over
het land, daarbij vogels en eie
ren verpletterend.
MONICA WESSELING
un IVN, T. Gordijn
Af en toe vliegt er een reiger op, tussen de
rietkragen en de wilgen van het eilandje aan
de zuidkant van de Braassem. Met die ken
merkende schopbeweging van de poten.
Alsof het beest wil zeggen: 'wegwezen jul
lie'. De grote reigerkolonie die zich op het
eiland moet bevinden krijgen we in elk ge
val niet te zien. De minstens vijftig aanwezi
ge broedparen blijven verborgen voor onze
ogen.
Nu had Mart Gielen, onze gids van Staats
bosbeheer dat het eilandje beheert, ook al
geprobeerd onze verwachtingen te tempe
ren. „Het is er vrij ontoegankelijk", luidde
zijn waarschuwing vooraf. „Je mag er wel
aanleggen, maar het zal niet eenvoudig zijn.
Misschien is dat ook wel de reden waarom
er zoveel reigers zitten; het is er rustig, zo
dat ze ongestoord kunnen broeden."
Gielen is al twintig jaar boswachter van
Staatsbosbeheer, zo vertelt hij. Wat moet
een boswachter nou met watervogels?, vra
gen wij ons af. „Staatsbosbeheer beheert
van alles", luidt het simpele antwoord.
„Van duinen, veen- en weidegebieden tot
bossen en duinen. Het complete landschap
eigenlijk. Als boswachter moet je dus ook
van alles wat afweten. Ie moet kennis heb
ben van de flora en fauna. Je hebt een voor
lichtingstaak. Je houdt je bezig met de as
pecten van recreatie. Je kijkt in dat verband
of er voldoende wandelpaden zijn bijvoor
beeld. En wat de staat daarvan is."
Op het gewraakte eilandje in de Braassem
zijn geen wandelpaden, zo lijkt het vanaf de
boot. Bovendien maken de vele stenen aan
wal en het relatief wilde water het voor ons
onmogelijk om aan te meren. We moeten.,
het zoals gezegd derhalve doen met een en
kele opvliegende reiger. „Het is de blauwe
reiger die hier zit", vertelt Gielen. „Het gaat
goed met die reiger. Je ziet er ontzettend
veel. De afgelopen jaren hebben we vrij
zachte winters gehad en als er veel open
water is, hebben ze het gemakkelijk. Ze
trekken overal heen waar water is."
Ook naar de stad, zoals u zelf waarschijnlijk
al eens heeft opgemerkt. „Ze passen zich
gemakkelijk aan", verklaart Gielen. „Je kent
dat wel. Als je zit te vissen komt-ie naast je
zitten. En als je niet goed uitkijkt hapt-ie de
vis ook nog voor de neus weg."
Over aanpassen gesproken. „Ik heb ooit
eens een reiger gezien in de buurt van Artis.
Nou, zo'n stomme reiger heb ik nog nooit
meegemaakt. Die at brood en alles wat de
mensen hem maar gaven. Maar geen vis.
Dan denk ik: dat is geen echte reiger. Een
echte reiger eet vis. En mollen. Als ze iets
zien bewegen vlak boven de grond is het
'wammes en hebben'. Ze eten ook eendjes
en waterhoentjes. Dat is maar goed ook. Als
ze dat niet zouden doen zou je hier niet met
de boot kunnen varen. Dan zwommen hier
allemaal van die inteelteendjes."
Dat klinkt weinig vleiend, maar Gielen is
toch een echte vogelliefhebber. „Je hebt
hier allerlei vogels op de eilandjes in de
Braassem", zegt hij terwijl zijn ogen twinke
len. „Heel veel futen. De karrekiet, de tuin-
fluiter, de spotvogel, het winterkoninkje, de
braamsluiper, de koekoek, het visdiefje, de
tjiftjaf, de rietgors, de oeverloper, de aal
scholver, het paapje, de buizerd..."
En planten? „Nou, daar zit wat minder vari
atie in op deze eilandjes. Je hebt riet na
tuurlijk. Wilgen en elzen. En verder planten
als brandnetels, het wilgeroosje, het voor
jaarsklokje en dergelijke."
Staatsbosbeheer neemt eens in de zoveel
tijd een kijkje om de boel te inventariseren.
BBV, Biologische Beheers Vastlegging,
noemt Gielen dat. „Het is belangrijk te we
ten hoe de verschillende populaties zich
ontwikkelen. Daarop baseer je je beleid. Stel
dat de populatie futen sterk zou teruglopen.
Dan ga je vervolgens na wat daarvan de
oorzaken zouden kunnen zijn. Ligt het bij
voorbeeld aan de veranderde waterkwali
teit? Of is de recreatie in de omgeving toe
genomen? Aan dat soort zaken moetje den
ken."
„Ik ga hier zo'n vijf keer per jaar kijken voor
de vogels. Om te inventariseren moet je ze
ker zo vaak gaan. Kijken wat er allemaal
komt broeden. Ik vind het toch elke keer
weer spannend om hierheen te varen."
HERMAN JOUSTRA»
Er zijn weer volop
RONDVAARTEN
Geniet van een schitterende rondvaart over de Kagerplassen
en omgeving. Wij varen langs veel water- en windmolens en
het idyllische KAAGDORP. Op dit eiland maken wij een pauze
van ca. 1 uur.
Afvaarten: Warmond v.a. de Gemeentehaven
Dagelijks: 14.15 uur (maaandag t/m zaterdag)
Zondagen: 12.00-13.00-14.00-15.00-16.00-17.00 uur
Afvaarten: Noordwijk-Binnen vanaf de Schiestraat
Dagelijks: 13.30 uur
Dagtochten Avifauna in juli en augustus op:
DINSDAG EN DONDERDAG
mAstf**4 Reserveren gewenst
Binnen- en buitenplaatsen
Consumpties aan boord
Voor informatie en reserveringen:
Tel. 01711 -10133 b.g.g. 01719- 12992
van 09.00 - 13.30 uur)
