Jacht op recordkarpers heeft nadelen
Leven en wonen
Eerste kind kost zo'n 320 gulden per maand
Beestjes
MAANDAG 18JUII 1994
NIEUWE CD'S
POP
Brooklyn Funk Essentials - Cool
and steady and easy - PIAS.
Als Miles Davis nog had geleefd
zou hij ongeveer klinken als de
New Yorkse gelegenheidsfor
matie Brooklyn Funk Essentials.
Vlak voor zijn dood in 1991 nam
Davis samen met hiphopper
Eazy Mo Bee het prachtige al
bum 'Doo Bop' op. De melan
cholieke trompet, samples met
grote stadsgeluiden, funk en hip
hop combineren uitstekend op
deze plaat. De Brooklyn Funk
Essentials gebruiken anno 1994
identieke bestanddelen.
Toch werd de basis voor 'Cool
and steady and easy' al in 1985
gelegd toen multi-instrumenta-
Bst Lati Kronlund in een kast
van producer Arthur Baker en
kele banden aantrof met daarop
wat probeersels van saxofonist
Maceo Parker. Samen met tal
van grootheden uit de New
Yorkse jazz- en hip hopscene
heeft Kronlund, de in de jaren
tachtig nog revolutionaire com
posities vervolmaakt en er ook
nog wat nieuwe stukken bij ge
daan.
Resultaat is een wonderschone,
wulps funkende CD met ingeni
euze en spectaculaire blazers-
partijen, afgewisseld met bal
lads die als soundtrack kunnen
dienen bij je eigen fantasiën
over het nachtleven van 'losers'
in New York.
Eagles - The very best of - WEA-
/Elektra
De Eagles zijn heropgericht
hoewel de grondleggers Don
Henley en Glenn Frey eikaars
bloed nog altijd kunnen drin
ken. Voor de platenmaatschap
pij is deze geforceerde reünie
reden om er nog maar eens een
verzamelaar tegen aan te gooi
en. Waarmee het aantal compi
laties op vier komt tegen zeven
studioplaten. De adelaar als
melkkoe.
Hoewel 'The very best of de
beste - want meest complete -
verzamelaar is, zijn de samen
stellers zeer slordig en weinig
verrassend te werk gegaan. Slor
dig omdat de chronologische
volgorde van de zeventien
nummers halverwege plotsklaps
en zonder enige aanleiding
wordt verlaten. Verder hadden
ze het lef moeten hebben om
het veel te lange zeiknummer
'Lyin' Eyes' te schrappen en had
er een grotere greep moeten
worden gedaan uit het mateloos
onderschatte 'The long run' uit
1979. Een andere klacht betreft
de minimale hoeveelheid infor
matie en het achterwege laten
van een essay.
Het advies luidt de twee Eagles
klassiekers 'Desperado' en 'Ho
tel California', momenteel voor
twintig gulden elk te koop, aan
te schaffen en 'The very best of
te laten staan.
WK
JAZZ
Steve Swallow - Real Book - Xtra-
Watt/VIA
Sreve Smut/
Steve Swallow, de basgitarist die
de laatste jaren vooral te horen
is als sociale en muziakel part
ner van Carla Bley, heeft met
'Real Book' een ambitieuze,
echte jazz-CD gemaakt. De titel
verwijst naar het bij alle jazz
musici bekende illegale muziek
boek waarin honderden beken
de jazzstandards in getranscri
beerd staan. Swallow schreef
voor deze CD's echter uitslui
tend eigen stukken te spelen
door een traditionele jazzbezet-
ting van trompet (Tom Harrell),
tenorsax (Joe Lovano), piano
(Mulgrew Miller), bas(gitaar) en
drums (Jack Dejohnette). De
stukken van Swallow, met een
onverwacht hoog gehalte aan
verrassende wendingen, heb
ben kennelijk de muzikanten in
de studio gestimuleerd om in
elk stuk het beste te laten horen.
Van het melodieuze bugelspel
van Harrell tot het swingend
VISSPORT
hoekige slagwerk van Dejohnet
te valt er onvervalste akoesti
sche postbop te beluisteren,
met af en toe een pittig latin-
smaakje. Swallow is de enige
muzikant die zich een beetje op
de achtergrond houdt, behalve
in de ballad 'Wrong Together',
waarin hij zijn basgitaar laten
zingen als een gewone gitaar.
Waarschijnlijk het beste album
van Swallow tot nu toe.
Soesja Citroen - Here and Now -
Challenge/Munich Records
Baby is big business
Telkens als je gaat denken dat
Soesja Citroen een prettig swin
gende, maar Wat afstandelijke
en 'cleane' vocaliste is, komt er
weer een bluesy intonatie die je
even op het verkeerde been zet.
'Here and Now' is gevuld met
een mooie selectie van oude
(Arlen, Ellington, Monk, Van
Heusen) en nieuwe standards
(Dave Drishberg, Stix Hooper
en Nedly Elstak) waarin Citroen
op buitengewoon professionele
wijze door het trio van Cees
Slinger met Jan Voogd en Ar-
noud Gerritse wordt begeleid.
Op vier stukken doet Neder
lands bekendste jazztrompet-
tist, Jarmo Hoogendijk, mee die
voor wat extra dynamische vari
atie zorgt. Die afwisseling kan
geen kwaad, want de songs lij
ken qua arrangement nogal
eenvormig als je even niet naar
de tekst luistert. Een ander be
zwaar is de licht lispelende 's'-
klank die voortdurend terug
komt.
KV
KLASSIEK
Carreras, Domingo, Pavarotti in
concert - Decca. World Cup 94
Tenors - EMI. The Essential 3 Te
nors - BMG.
Het wachten is op de nieuwe
CD van het befaamde tenoren
drietal, maar de platenmaat
schappijen maken druk gebruik
van de publiciteit rond het trio
om met oude uitgaven een
graantje mee te pikken. De aan
trekkelijkste CD blijft die van
Decca met het concert dat Do
mingo, Carreras en Pavarotti op
7 juli 1990 in Rome gaven, toen
zij voor de eerste maal in een
unieke sfeer samen optraden,
en het is een goed idee die nu
tegen een lagere prijs uit te
brengen. (De stereovideoband
is ook leverbaar.) EMI en BMG
laten de 'grote drie' horen in
losse opnamen voor dezeiabels
en de samenstelling was dus af
hankelijk van wat beschikbaar
was. Het gevolg is dat afgezien
van een fragment op de BMG-
CD alleen Decca opnamen kan
laten horen waarin de heren
ook werkelijk samen optreden.
Fauré - Requiem Madrigal Les Dj-
inns. SaintSaëns - Calme des
nuits, Les fleurs et les arbres, Des
pas dans l'allé)e. Debussy - Trois
chansons de Charles d'Orléans.
Ravel - Trois Chansons - Catheri
ne Bott (sopraan), Gilles Cache-
maille (bariton), Monteverdi
Choir, Salisbury Cathedral Boy
Choristers, Orchestre Révolution-
naire et Romantique o.l.v. John
Eliot Gardiner - Philips.
Gardiner koos de oorspronkelij
ke versie voor klein orkest van
Fauré's Requiem, maar toch be
zit zijn uitvoering meer allure
en komt zij aangrijpender uit de
luidsprekers dan enige andere
versie. Wat hij hier weer met het
prachtig en opvallend alert spe
lende Orchestre Révolutionnai-
re aan magische klankkleuren
weet op te roepen, grenst aan
het ongelooflijke. Koor en solis
ten leveren even opmerkelijke
bijdragen en de aanvulling met
een reeks kortere vocale werken
maakt de CD extra aantrekke
lijk. Na 'Le Nozze di Figaro' een
nieuw schot in de roos van deze
duivelskunstenaar onder de
huidige dirigenten.
PK
Jaarlijks komen in Nederland zo'n 200.000 De kinderbijslag dekt daar maar een klein deel van.
kinderen ter wereld. De trotse ouders willen Per huishouden kunnen de uitgaven overigens
dathethun nnaannol aan niPKnnthrPPkt Tn sterk wsselen- Wie veel tweedehands spulletjes
aat net nun oogappel aan mets ontüreekt in koopt kan de kosten flink drukken
hun bezorgheid kijken ze niet op een gulden
meer of minder. De fabrikanten spelen daar Cadeaupakket
gretig op in. De baby is big business.
De babymarkt is lucratief. De fabrikanten staan
dringen om hun produkten aan de kooplustige ou
ders te slijten. Een van de effectiefste methoden om
Als de zwangerschapstest positief uitvalt, zijn de ™et tassen hun deur te krijgen is het geschen-
aanstaande orders dolhlii en staan winkeliers en fa- kenpakket Hello Baby ven Felicitas. De driehonderd
hostesses van de teücitatiedienst bezoeken jaarlijks
aanstaande ouders dolblij en staan winkeliers
brikanten te glunderen. Met de advieslijst van het
kraamcentrum in de hand, slaan pa en ma enthou
siast aan het winkelen. De inrichting van de babyka
mer kost een lieve duit en dan hebben we het nog
niet eens gehad over de geboortekaartjes, box, kin
derwagen, autostoeltje, reiswieg
en noem maar op. En een was
droger 1500) is ook wel han
dig als de kraamverzorgster ie
dere dag het bed afhaalt.
Het Nationaal Instituut voor
Budgetvoorlichting (Nibud)
heeft de gemiddelde kosten van
kinderen in 1992 op een rij ge
zet Afhankelijk van het inko
men schat het Nibud de totale
kosten voor een kind tot zes jaar
op ƒ320 tot 570 per maand.
Op jaarbasis is dat 3840 tot
ƒ6840. Het tweede en derde
kind vergen naar verhouding minder, omdat veel
spullen al in huis zijn.
Een kledingpakkei
broekjes, boxpakjes, luiers en spuugdoekjes) kost
i de gezinnen met een pasgeboren ba-
driekwart
by.
Tijdens de visite verschaft ze allerlei informatie
over de artikelen in de doos. ,,Het is allemaal vrij
blijvend. Als dat niet het geval is, werkt het nega
tief', zegt ac- -
count-manager
Marcel Bakker.
De adverteerders
betalen voor elke
presentatie een
vergoeding. Feli-
citas garandeert
hen exclusiviteit.
Het is een gou
den formule, be-
aamt Bakker. De
fabrikanten ver
dringen zich om
plaatsje in de doos en het aantal aanmeldingen
ouders groeit nog steeds. Het op deze wijze op-
habv (hpmdips 8eb°uwde adressenbestand gebruikt Felicitas ook
- - voor andere doeleinden.
De adverteerders mogen de gegevens gebruiken
mailingen en iedere twee maanden ontvangen
Kinderbijslag
dekt maar
een deel
de kosten
Fabrikanten in
de rij om in
'Hello Baby'-
pakket te komen
'olgens het Nibud 360. Wieg, matrasje, dekbedji
dekbedje, hoezen, slopen, zeil, washandjes, bad e, vouc mam,igen en ieuere Lwee mammen omvangen
spelden, molton onderleggers, kruiken en andere Ir- 185 000 8ezmnen S13.08 het magazine Groter Groei-
tikelén leveren nog een post op va
t andere
gemiddeld
Het Nibud schat de totale uitgaven voor kleding
en verzorging van de baby, de inrichting van de ba
bykamer en transportmiddelen op ongeveer 3100.
Volgens Bakker brengt Felicitas in het najaar
een nieuw magazine uit. Dit blad is bestemd voor
aanstaande ouders. ,,Dan kunnen we al voor de ge-
dicap, want die mogen geen reclame maken voor
flesvoeding. De Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) en Unicef hebben in 1981 een gedragscode
opgesteld die reclame voor flesvoeding, flessen en
spenen verbiedt, zodat moeders niet beïnvloed
worden bij de keuze voor de borst of de fles.
Richtlijnen
De meeste fabrikanten leefden de WHO-code al
vrijwillig na, maar sinds juni zijn ze daartoe wette
lijk verplicht, omdat dë richtlijnen zijn opgenomen
in de nieuwe Warenwet. ,,We onderschrijven dat
borstvoeding de beste keuze is, maar we promoten
flesvoeding als een prima alternatief', aldus gene
ral-manager Robert Jan Wefers-Bettink van Nutri-
cia. Deze onderneming heeft met Nutrilon bijna 70
procent van de markt in handen. Op de wegwer-
pluiermarkt gaat jaarlijks 410 mil-
ijoen gulden om. Het marktaandeel
van Proctor Gamble is 48 pro
cent. Mölnlycke heeft met Libero
10 procent van de markt in han
den, nieuwkomer Kimberly Clark
(Huggies Pull-Ups) is goed voor 7
procent.
Hoewel katoen verreweg het goed
koopst en milieuvriendelijkst is,
kiest 99 procent van de ouders
toch voor wegwerpluiers omdat die
handiger zijn en het vocht beter
opnemen. „De mensen zijn ge
woon gemakzuchtig en lui", meent directeur Hans
Jonker van luierservice Culotte. Culotte levert scho
ne, katoenen inlegluiers bij de deur af en neemt de
vuile mee. In drie jaar tijcis heeft Culotte met de
grootste moeite een klantenkring van enkele dui
zenden huishoudens opgebouwd.
Op de babyvoedingsmarkt (jaarlijks 280 miljoen
gulden) dreigt ook een concurrentieslag. De Franse
voedingsmiddelengigant BSN (Liga en Danone)
bindt de strijd aan met Nutricia, dat met Olvarit
Wat dat betreft hebben de zuigelingenvoedings
producenten (omzet jaarlijks 90 miljoen) een han-
heeft.
i ijzersterke positie (marktaandeel 99 procent)
Het vissen op karper heeft zich de
laatste jaren ontwikkeld tot een ware
cultus. Stap maar eens een willekeu
rige hengelsportzaak binnen en je
staat versteld van de uitbreide keuze
aan materialen die voor deze sector
van de hengelsport beschikbaar zijn.
Producenten en importeurs hebben
heel goed ingespeeld op een trend die
met name onder de jongere sportvis
sers school heeft gemaakt.
En ook de hengelsportbladen laten
zich niet onbetuigd. Neem het juli-
nummer van het maandblad 'Beet'
waar op de kleurige cover de Britse
karperspecialist Dave Thorpe poseert
met een Nederlandse record schub-
karper van 45 pond met een lengte
van 115 centimeter. Gevangen in de
omgeving van de Moerdijk.
Maar er is altijd een baas boven
baas. Toen ik onlangs op vakantie in
Duitsland de sportvisserskrant 'Angel
Woche' kocht, poseerde daar op de
voorpagina 'Karpfenkönig' Robert
Hess met een lederkarper van precies
een meter met een gewicht van 51
pond en 200 gram. Aan de haak ge
slagen in de Main ter hoogte van Of
fenbach.
Dat er nog zwaardere karpers rond
zwemmen bleek eerder dit jaar toen
de Nederlander Leon Hoogendijk in
het Franse meer Lac de Forêt d'O-
riënt een schubkarper van van 115
centimeter lang en 63 pond en 3 ons
naar de wal wist te dirigeren. Dat ge
beurde wel tijdens een 'sessie' die
tien dagen in beslag nam.
Ook uit andere vangstrapporten
over recordexemplaren komt steeds
één ding duidelijk naar voren. De in
spanningen en kQsten die men zich
vaak moet getroosten zijn zeer hoog.
Bovendien zijn de vangtechnieken
van dien aard dat je je in gemoede
kunt afvragen of de hengelaar nog
wel echt plezier beleeft aan het van
gen van zo'n kanjer.
Als ik bijvoorbeeld in het Duitse
blad lees dat de karpervisser eerst
Deze fraaie spiegelkarper is beslist geen 'katvisje'. De jacht op grote exemplaren
kost steeds meer tijd en geld door de uitgebreide voercampagnes.
FOTO BRAM VAN LEEUWEN.
met een echolood de bodem van de
rivier heeft afgespeurd op de aanwe
zigheid van grote vissen en vervol
gens een week lang grote hoeveelhe
den lokaas heeft gevoerd is de vraag
gewettigd of je dat nog kunt bestem
pelen als een simpele plezierige vrije
tijdsbesteding.
Commercie
De jacht naar recordexemplaren is
bovendien steeds meer in commer
cieel vaarwater terechtgekomen. In
het Engelse vistijdschrift 'Angling Ti
mes' is al enkele keren uitvoerig be
richt over uitwassen die op dat ter
rein zijn gesignaleerd.
De concurrentie tussen de produ
centen van materialen en karperaas,
met name de zo geroemde boilies,
heeft er zelfs al toe geleid dat foto's
van grote karpers tegen forse bedra
gen werden aangekocht om reclame
te maken voor bepaalde produkten,
vismethoden of materialen. Hengel-
sporters bleken bereid tegen geldelijk
gewin de waarheid geweld aan te
doen en te beweren dat hun karper
met dat en dat merk boilies was ge
vangen. Of met een bepaald merk
vislijn en hengel.
De boilierage heeft er inmiddels toe
bijgedragen dat ook in ons land goe
de karperwateren letterlijk zijn ver
ziekt door uitgebreide voercampag
nes. Vangsten vooral in wat kleinere
drukbeviste wateren zijn de laatste ja
ren sterk teruggelopen omdat de aan
wezige vissen letterlijk worden ge
bombardeerd met grote hoeveelhe
den voer. De voedselvoorziening is
daar zo overdadig omdat de ene hen
gelaar vaak niet van de ander weet
dat hij hem bij het voeren al is voor
gegaan. Derhalve zijn de karpers aan
de hengel nauwelijks meer te vangen.
De geringere vangsten worden ge
compenseerd door veel langere vistij -
den die langs het water worden door
gebracht. Niet zelden zijn er karperfa
naten die al op vrijdagavond hun
hengels in de steunen installeren en
tot zondagavond aan een stuk door-
vissen. Daarbij worden zelfhakende
systemen toegepast die van de hen
gelaar een halve beroepsvisser heb
ben gemaakt. Enig vernuft of water-
kennis komt er vaak niet aan te pas.
De karper haakt zich bij het weg
zwemmen zelf en het is alleen zaak
om het beest op het droge te krijgen.
Overtreding
De kennis die men draagt van wette
lijke voorschriften is dikwijls ook af
wezig. Zo heb ik al meer dan eens
hengelaars zien zitten wachten (of
slapen) bij drie uitliggende karper-
hengels, terwijl met de vereiste ver
gunningen in Nederland het maxi
mum aantal twee bedraagt. Ook geld
voor bepaalde wateren nog steeds
een nachtelijk visverbod, dat soms
wordt overtreden.
Helaas hebben 'karpeerders' in hun
tentjes langs de waterkant ook al voor
de nodige nadelen gezorgd. Ik ken
bijvoorbeeld viswateren die zijn om
ringd door weilanden, waar je vroeger
vrijelijk kon vertoeven en waar nu de
borden 'verboden toegang' op de
hekken prijken omdat met het opzet
ten van tentjes dijklichamen werden
beschadigd.
Ook zijn er berichten dat fraaie kar-
perstekken verloren zijn gegaan door
dat karpervissers zich tijdens hun
'sessies' te buiten gingen aan over
matig drankgebruik en op de visplek-
ken tientallen lege blikjes en/of bier
flessen achterlieten. Het gaat gelukkig
slechts om incidentele uitwassen,
maar de daders kunnen het grondig
verpesten voor een collega die rustig
in de natuur ontspanning wil zoeken
en hun visstek na afloop netjes ach
terlaten.
TUIN
Nog niet zolang geleden spoten we in alle
argeloosheid "het vliegend en kruipend 'oijL<
gedierte' in en rond huis dood. We kregeri G
adviezen van zogenaamd landbouwdes- I
kundigen en chemische ingenieurs, die h( F
goed wisten hoe je iets doodspuit. n
Het werd tenslotte een droef verhaal! De z'
ware aanrichters van schade bleken op de h
duur irhmuum te worden voor de nieuwe:
wondermiddelen en de helpers in de strijdt(
tegen ongedierte verdwenen langzaam u
maar zeker. Zelfs de zogenaamde deskuni r<
gen op landbouwgebied beginnen in te d
zien, dat we letterlijk bezig zijn de boel te z
vernietigen. Dus wordt gezocht naar ande|w
methoden om de oogst in stand te houdeiv
Er zijn inmiddels milieuvriendelijke middj n
len in de handel en er zijn talloos veel doejn
het-zelf bestrijdingsmiddelen, die geen of z
nauwelijks schade aanrichten, te beginnet
bij gewoon water en eindigend bij aftrekse z
van brandnetel, boerenwormkruid en der -
gelijke.
Daar is de loopkever. De meeste soorten ij
ven van aardrupsen, emelten en vooral I
slakken. Omdat de loopkever alleen 's
nachts actief is, mogen we het redelijk
milieuvriendelijke Spruxit nooit 's avonds
spuiten.
De zweefvlieg lijkt op een wesp. De volwaï -
sen zweefvlieg leeft van stuifmeel, maar dé
larven consumeren rond 500 bladluizen e^
e volwassen zijn. R
>e gaasvlieg, het fraaie lichtgroene diertje c
iet transparante vleugels, legt eieren en d
larven die daaruit komen nuttigen tijdens Is
hun 18-daagse leventje rond de 500 blad- 1'
luizen. s
De wants behoort niet tot de meest popu- 1'
laire insekten vanwege zijn onaangenaam E
geurtje. Jammer, jammer, want de wants ii J
een van de meest belangrijke belagers varr
de gevreesde spintmijt. In kassen worden -
tegenwoordig wantsen en roofmijten uitgi'
zet om spint op milieuvriendelijke wijze te I
bestrijden. In de tuin is het moeilijker. Dae f
loeten we hopen dat er veel wantsen leve e
1 die houden we in leven als we geen gif -
gebruiken. e
De roofmijt is geliefd, noch gehaat. We zie
dat beestje nauwelijks omdat het piepklein c
is. Maar groot of klein, tegen chemische gil s
stoffen is deze bestrijder van spint evenmit
bestand als de reeds genoemde wants.
Het lieveheersbeestje is overbekend als 1
vriendelijke hulp bij het bestrijden van 1
bladluizen. Overigens is niet zozeer het leij
ke kevertje de grote helper, als wel de larve 1
Dat is een echte veelvraat die wel 400 luize
per dag op kan. En dat gedurende de twin
tig dagen van zijn larveleven. Tel uitje
winst!
zover een beknopt overzicht van de he
pers onder de insekten. De lijst kan nog
aangevuld worden met spinnen (neen dat
zijn géén insekten, maar familie van c
kreeft), vogels, padden en nog veel mi
deze dieren helpen ons, mits we ze ni
iaar het leven staan met gifstoffen. Reden
2 over om heel voorzichtig te zijn bij het
bestrijden van kwalen en ziekten!
LEZERSVRAAG
Heel veel dank aan de familie KOPPENAAI 1
UIT NOORDWIJK voor het bericht over de 1
vijg. De vijg van de familie Koppenaal, ooit
als stek meegenomen, heeft inmiddels velé 1
winters overleefd. Hij staat weliswaar tegeil 1
een zuidmuur. Hij brengt elk jaar mooie 1
vruchten voort. Vreemd in mijn ogen 1
blijft het feit dat de vijg in alle boeken als
vorstgevoelig in strenge winters wordt be-
schreven. j 1
Wat een prachtige foto van een rijkbloeienl
de Camellia heeft J. VAN LOOKEREN UIT 1
FIAARLEM gestuurd. Deze plant staat op
het zuiden en niet eens zo erg beschut. Dit
als opwekkende mededeling voor ME
VROUW VAN DER WERFF die ook meege-!
deeld heeft dat haar camellia gebloeid
heeft. Hierbij teken ik hetzelfde aan als bij
de vijg: ook de camellia staat bekend als
niet geheel winterhard, zeker niet als jonge
re exemplaren. Bij zeer strenge vorst toch
maar goed beschermen.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend
in de natuur een vraag op? Greet Buchnei
zal proberen voor u het antwoord te vin
den. De vraag kunt u opsturen naar Dam
ate Dagbladen, Postbus 507,2003 AP
Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WO
NEN.
Vroeger had je een kinderwagen en een wandelwagen, de keus is tegenwoordig groter; maar ook moeilijker.
